Ljósmæður mála sig út í horn

Herská verkfallsbarátta og óhóflegar launakröfur valda því að ljósmæður eru komnar út í horn í kjarabaráttunni. Líkt og grunnskólakennarar síðasta vetur.

Ljósmæður geta ekki fengið 18 prósent launahækkun á meðan aðrir fá tíu prósent. Ljósmæður eru að meðaltali með 850 þús. kr. á mánuði í heildarlaun. Þær eiga til hnífs og skeiðar.

Börn halda áfram að fæðast á Íslandi. Meiri áhöld eru um stéttarfélag ljósmæðra. Hverjum dettur annars í hug að halda úti stéttarfélagi með 250 félögum?

„Nú er orðið fátt um fína drætti“

Macron, Guðni Th. og þjóðarstoltið

Emmanuel Macron forseti Frakklands studdi landslið Frakka í Rússlandi. Guðni Th. forseti Íslands sat heima á meðan íslenska landsliðið keppti.

Macron er stoltur Frakki.

Ekki allir leiðtogar sniðganga HM

Endalok Nató

Trump eyðileggur ekki Nató. Pólitík en ekki Trump marka endalok Nató. Bandalagið hefur á síðustu árum verið pólitískt verkfæri Evrópusambandsins að víkka út áhrifasvæði sitt í Austur-Evrópu. Nató er hernaðarbandalag og sem slíkt þolir það ekki að taka á sig pólitískar skyldur.

Í Spiegel er sagt að leiðtogafundur Nató í Brussel marki upphaf endaloka bandalagsins. Greiningin í Spiegel nefnir Trump ekki á nafn. Í stað þess er spurt: myndu Nató-ríkin koma Tyrklandi til varnar ef Kúrdar réðust inn í landið? Tyrkland er Nató-ríki en svarið við spurningunni er ekki ótvírætt. En ef Hvít-Rússar réðust inn í Pólland, sem er Nató-ríki. Aftur er svarið loðið.

Nató var stofnað fyrir tæpum 70 árum til að verja Vestur-Evrópu fyrir kommúnisma, yfirtöku Sovétríkjanna. En Sovétríkin og Varsjárbandalagið sem kommúnísk útgáfa af Nató eru ekki lengur til. Án sameiginlegs óvinar skortir Nató samheldni.

Trump leikur sér að mótsögnum Nató-ríkjanna. Samkvæmt Guardian gagnrýnir hann Þjóðverja að vera fangar Rússa í orkumálum en treysta alfarið á hervarnir Bandaríkjanna gegn einmitt Rússum. Hvers vegna ættu Bandaríkin að niðurgreiða hervarnir Þjóðverja gegn Rússum um leið og Þjóðverjar bregða sjálfir rússneskri orkusnöru um háls sér?

Rússland er þykjustuóvinur Evrópusambandsins. Rússland telur um 140 milljónir íbúa, ESB er með 500 milljónir. Rússneska efnahagskerfið er um 15 prósent af efnahagskerfi ESB. Rússland, ólíkt Sovétríkjunum, flytur ekki út alþjóðalega hugmyndafræði.

Með því að gera Rússland að þykjustuóvini mjólka Þýskaland og Evrópusambandið ríkissjóð Bandaríkjanna til að fjármagna útþenslu ESB í austurátt þar sem Nató er hnefinn á bakvið pólitíkina.

Nató stendur ekki undir sér sem pólitískt bandalag. Til þess eru hagsmunir aðildarþjóðanna 29 of ólíkir. Nú þegar er Nató meira nafn en hernaðarmáttur. 

Spennuþrunginn fundur NATO í dag

Byltingin, Bernie og Stefán

Bernie Sanders, sem næstum varð frambjóðandi Demókrata gegn Trump, er ekki ,,sannur" vinstrimaður segir í New Republic, vegna þess að hann vill ekki opin landamæri. ,,Sannir" vinstrimenn í stórveldinu fyrir vestan eru í óða önn að verða kommúnistar, segir önnur bandarísk útgáfa.

Byltingarsinnar á Íslandi eru um þessar mundir uppreisnarfélög í verkalýðshreyfingunni og Sósíalistaflokkur Gunnars Smára sem fékk fulltrúa í borgarstjórn. 

Stefán Ólafsson prófessor var nýverið ráðinn til Eflingar, eins uppreisnarfélagsins. Stefán er af kynslóð Bernie, að upplagi mjúkur vinstrimaður. Hlutverk prófessorsins er að gefa launakröfum Eflingar akademískt lögmæti.

Um hásumar er Stefán þegar kominn í Eflingarvinnu og skrifar grein um samband fjármálavæðingar, ójafnaðar og hruns. Gamlar fréttir myndu einhverjir segja, við lærðum þessa lexíu við hrunið enda er fjármálakerfið núna meira og minna ríkisvætt.

Stefán þarf að gera betur á Eflingartaxtanum og boða byltingu ef ekki á að fara fyrir honum eins og Bernie - fá ásökun um að vera ekki ,,sannur" vinstrimaður. En kannski er Stefán nógu sjóaður til að vita að með byltingu og kommúnisma hrynur ekki aðeins fjármálakerfið heldur samfélagið allt.

Trump með pólitískt líf May í hendi sér

Bandaríski sendiherrann í London hvatti Theresu May forsætisráðherra Breta að taka Donald Trump forseta sér til fyrirmyndar í viðræðum við Evrópusambandið um úrsögn, Brexit. May fylgdi ekki ráðum sendiherrans og gafst upp fyrir ESB.

Viðbrögð sendiherrans voru fyrirsjáanleg. Óvíst er að Bretland fái viðskiptasamning við Bandaríkin eftir Brexit, sagði hann.

May er stórlega löskuð eftir afsögn tveggja þungavigtarráðherra. Hún þarf virkilega á velvild Trump að halda. 

Trump er í viðskiptastríði við Evrópusambandið. Hann er líka í diplómatísku stríði við sambandið. Forsetinn vill betri samskipti við Rússa en ESB keppist við að halda uppi óvinaímyndinni af Rússum, Pútín forseta sérstaklega.

Trump er líklegur til að hvetja May forsætisráðherra að taka upp harðari Brexit-stefnu og hóta ESB að gera enga samninga. May, á hinn bóginn, getur ekki horfið frá stefnu sem hún samþykkti síðustu helgi og kostaði hana afsögn tveggja ráðherra. Við það hyrfi trúverðugleiki hennar.

Hófstilltur Bandaríkjaforseti myndi ef til vill leika biðleik. Segja ekkert stórt til að raska ekki viðkvæmri pólitískri stöðu breska forsætisráðherrans. En Donald Trump er ekki beinlínis hógværðin uppmáluð. Kannski blíðkar May Trump með afgerandi stuðningi við leiðtogafund Trump og Pútín sem verður í Finnlandi eftir heimsóknina til Bretlands.

Það er stórt kannski. Meiri líkur eru á að May standi verr en betur eftir heimsókn Trump.

Trump hlakkar til ferðar til Bretlands

ESB tætir í sundur bresk stjórnmál

Breska þjóðin ákvað í lýðræðislegri atkvæðagreiðslu fyrir tveim árum að ganga úr Evrópusambandinu. Til að hefna sín á Bretum einsetja ráðamenn í Brussel sér að vekja sem mesta úlfúð í stjórnmálakerfi Bretlands.

Smáatriði eins og landamæri Norður-Írlands, sem heyrir undir Bretland, og Írska lýðveldisins, sem er hluti af ESB, eru gerð að stórmáli. Hótanir um viðskiptastríð á hendur Bretum eru daglegt brauð.

ESB vinnur smásigra, gæti jafnvel fellt ríkisstjórn Theresu May. En ESB tapar stríðinu vegna Brexit. Eftir meðferðina á Bretum verður kerfisbundið unnið að því að veikja sambandið að innan. ESB-ríkin sjálf kjósa sér ekki breska meðferð og munu leggja sitt af mörkum að draga vígtennurnar úr ESB-kerfinu.

Dominic Raab nýr Brexit-ráðherra

Eitrunin og enska landsliðið

Enska landsliðið spilar fótboltaleik eftir fótboltaleik í Rússlandi á sama tíma og bresk yfirvöld saka Rússa um að dreifa manndrápseitri yfir fólk og fénað í breskum sveitum. Ef bresk yfirvöld hafa rétt fyrir sér ættu breskir þegnar að vera í lífshættu nærri Rússum. 

Og vitanlega ætti stríðsástand að ríkja milli Bretlands og Rússlands. Frumskylda ríkisvalds er að vernda þegna sína fyrir árásum erlendra óvina á líf og limi ríkisborgara sinna.

En enska landsliðið stundar áfram fótmennt í Rússíá og ekkert herútboð heyrist frá London.

Hvað veldur?

Stutta svarið er að bresk stjórnvöld trúa ekki lengur eigin lygaþvættingi um að Rússar stundi eiturefnahernað í sveitahéraði í Suður-Englandi. Það eru aðrar skýringar á eitrunartilvikum í Wiltshire. En enginn veit hverjar þær eru. 

Látin eftir taugagaseitrun

Merkel tapaði íhaldinu, verður að víkja

Angela Merkel Þýskalandskanslari tók vinstribeygju í málefnum flóttamanna og tapaði íhaldssömu baklandi. Merkel verður að víkja ef Evrópusambandið á að lifa. Þetta skrifar dálkahöfundur New York Times, Bret Stephens. Grein hans er tekin af alvöru í Þýskalandi, Die Welt endursegir rökfærsluna. 

Opingáttarstefna Merkel í viðtöku flóttamanna er ástæðan fyrir því að kjósendur íhaldssamra flokka hverfa í unnvörpum frá þeim og leita til stjórnmálaflokka með harðari stefnu í málaflokknum. Þetta gildir ekki aðeins um Þýskaland, segir Stephens, heldur Austurríki, Ítalíu og Svíþjóð. Bretar kusu Brexit til að loka á opingáttarstefnu Merkel.

Stephens rekur raunasögu Evrópusambandsins á þessari öld: evru-kreppan, flóttamanna-kreppan og úrsögn Breta, Brexit. Af 18 árum aldarinnar er Merkel við völd í 13 ár. Nóg er komið, segir sá bandaríski.

Staða Merkel í Þýskalandi ætti að vera tilefni miðhægriflokka á Íslandi til að staldra við og spyrja sig: erum við á vinstrileið Merkel þar sem íhaldssamir kjósendur yfirgefa okkar og leita annað?

Trump, Rússahatur og Evrópa

Bretar og Evrópusambandið óttast að Trump Bandaríkjaforseti dragi bandarískt herlið úr Evrópu, segir í Telegraph. Á vinstri væng breskra stjórnmála hamrar Guardian á Rússahatri, segir að ef Trump veiki Nató valdefli það Pútín í Rússlandi.

Rússahatrið í Evrópu er komið á það stig að innanríkisráðherra Bretlands sakar Rússa um að dreifa eitri hægri vinstri yfir saklausa borgara í breskum smábæ.

Allt frá lokum kalda stríðsins um 1990, þegar Sovétríkin féllu, stendur Evrópusambandið, í samstarfi við Bandaríkin og Nató, fyrir útþenslu í austur. Austur-Evrópa var tekin inn í ESB og Nató, en hernaðarbandalagið var stofnað til höfuðs kommúnisma en ekki Rússum. Vegna öryggishagsmuna sinna mótmæltu Rússar útþenslu Nató en á þá var ekki hlustað.

Þegar vesturveldin hugðust gera Úkraínu að leppríki sínu sögu Rússar hingað og ekki lengra, studdu uppreinarmenn í Austur-Úkraínu og yfirtóku Krímskaga sem er að mestu byggður Rússum en tilheyrði Úkraínu.

Evrópusambandið viðheldur Rússahatri enda þjónar það pólitískum hagsmunum þess. Óvinaímynd af Rússum eflir samheldni ESB og veitir ekki af þar sem hver höndin er upp á móti annarri þar á bæ, hvort heldur litið sé til gjaldmiðlasamstarfsins, viðtöku flóttamanna eða Brexit.

Trump forseti lítur ekki á Rússa sem náttúrulegan óvin Bandaríkjanna. Trump spyr Evrópuríki einfaldra spurninga: ef þið óttist rússneska innrás hvað úr hverju hvers vega byggið þið ekki upp herafla ykkar? Hvers vegna eiga bandarískir hermenn að sitja Þýskaland? Geta Þjóðverjar ekki varið sig sjálfir?

Það er engin hætta á rússneskri innrás í Vestur-Evrópu. Rússar hafa hvorki áhuga né bolmagn til landvinninga. Rússar vilja á hinn bóginn, eins og önnur fullvalda ríki, gæta öryggishagsmuna sinna. Það eykur ekki öryggiskennd Rússa að Nató setji upp herstöðvar á öllum vesturlandamærum Rússlands.

Trump forseti hefur ekki áhuga á að framlengja kalda stríðið og gera Rússa að höfuðóvini. Fyrir það er Trump hataður í Evrópu. 

Ekkert EES eftir Brexit

Bretar gera tvíhliða samning við Evrópusambandið við úrsögn úr sambandinu, Brexit. Það þýðir að EES-samningur Íslands, Noregs og Liechtenstein við Evrópusambandið er í reynd úr sögunni.

Samningur Breta við ESB mun kveða á um minni afskipti sambandsins af breskum innanríkismálum. Að öðrum kosti hefðu Bretar kosið að ganga inn í EES-samninginn.

Samningur Breta og ESB liggur ekki fyrir. En bæði í London og Brussel er gert ráð fyrir að um tvíhliða samning verði að ræða. Ísland ætti þegar í stað að undirbúa uppsögn EES-samningsins með það í huga að gera tvíhliða samning við ESB. Þegar liggur fyrir að fríverslunarsamningur ESB og Kanada getur orðið fyrirmynd. Eftir Brexit-samninginn er komið annað fordæmi.

Náðu samkomulagi eftir maraþonfund