Menntun viđskila viđ skólagöngu og laun

Til skamms tíma var fylgni milli skólagöngu. Almennt gátu nemendur vćnst hćrri launa eftir ţví sem ţeir sátu lengur á skólabekk, ţó ekki eilífđarstúdentar.

Hér í landi launajafnađar var ţessi fylgnin ekki jafn sterk og víđa á vesturlöndum. Viđkvćđiđ varđ ađ fólk međ langa skólagöngu ađ baki ćtti kost á áhugaverđari störfum en lítt skólagengiđ. Á seinni árum ber ţó nýrra viđ; háskólafólk menntar sig í auknum mćli til atvinnuleysis.

Huggun harmi gegn er ađ menntun er annađ og meira en skólaganga. 

Lćrdómurinn fyrir ungt fólk er ađ velja sér skólagöngu m.t.t. löngunar í menntun en ekki launakjör. Sönn menntun er sjálfsnám, sem verđur ekki stundađ međ árangri án áhuga. 


mbl.is Störf framtíđarinnar kalla á breytta nálgun
Tilkynna um óviđeigandi tengingu viđ frétt

Trú, von og manngert veđur

„Af hverju ćtti hann [Trump] ađ vilja hitta mig; tán­ing og lofts­lagsađgerđasinna, ţegar hann trú­ir ekki á vís­ind­in sem búa ađ baki?“ er haft eftir Grétu Thun­berg.

Ţađ er hćgt ađ setja mćlistiku á vísindi, ekki á trúarbrögđ. Loftslagsvísindamađurinn John Christy mćldi spár IPCC, stofnunar Sameinuđu ţjóđanna sem gefur út skýrslur um loftslagsmál, og komst ađ ţeirri niđurstöđu ađ spárnar stóđust ekki raunmćlingar.

Spálíkön IPCC spáđu ţrisvar sinnum meiri hlýnun en raunmćlingar sýndu. Ef allt vćri međ felldu yrđi ekki tekiđ mark á stofnun eins og IPCC. En vegna Grétu og fullorđinna samverkamanna hennar eru falsspár IPCC gerđar ađ trúarbrögđum.

Vísindi eru ađferđ til ađ skilja heiminn. Trúarbrögđ eru til ađ breyta heiminum. Hugur Grétu og samverkmanna stendur til ađ ţvinga á heimsbyggđina trú á manngert veđur. Ef ţeim tekst ćtlunarverk sitt byrja hörmungarnar fyrir alvöru.


mbl.is „Af hverju ćtti Trump ađ vilja hitta mig?“
Tilkynna um óviđeigandi tengingu viđ frétt

Katrín mengar og mótmćlir

Katrín forsćtis er í New York ađ mómćla manngerđu veđurfari sem hlýst af mengun.

Katrín flaug til Bandaríkjanna og skildi eftir sig slóđ mengunar sem nemur akstri nokkurra einkabíla í mánuđ.

Glópahlýnun spyr ekki um samkvćmni.

 


mbl.is Katrín situr leiđtogafund um loftslagsmál
Tilkynna um óviđeigandi tengingu viđ frétt

Meiri upplýsingar en fćrri sannindi

Viđ fáum ofgnótt upplýsinga, en fćrri sannindi. Gagnrýnin hugsun er nćsti bćr viđ samsćriskenningar. Elítur, bćđi í stjórnmálum og fjölmiđlum, eiga í vök ađ verjast enda auđvelt ađ grafa undan trúverđugleika valdamanna um stađreyndum af netinu.

Á ţessa leiđ er ítargrein í Guardian um stöđu fjölmiđlunar og sanninda í samtímanum.

Mótsögnin er sú ađ á sama tíma og allt er yfirfljótandi af upplýsingum sameinumst viđ um ć fćrri atriđi sem viđ teljum góđ og gild, trúum ađ séu sönn. Samfélög brota upp í smáhópa, hvert međ sína útgáfu af sannleikanum.

Valdastofnanir i samfélaginu sáu fyrr á tíđ um viđtekin sannindi. Eftir miđja síđustu öld fćrđist ţetta vald ađ einhverju marki frá formlegum valdastofnunum yfir í óformlegt vald fjölmiđla. Fljótlega eftir síđustu aldamót breytti netiđ ţessum valdahlutföllum. Á bloggi og samfélagsmiđlum urđu til ótal eins manns ritstjórnir sem skoruđu á hólm viđtekin sannindi gamla dagskrárvaldsins. Alţjóđlegar fréttir urđu innlendar. Trump og Brexit fengu meira pláss en íslenskar fréttir í hérlendum fjölmiđlum. Sambćrileg ţróun er víđast hvar á vesturlöndum.

Andspćnis óreiđunni eru kynntar róttćkar lausnir sóttar af öskuhugum sögunnar. Sósíalismi fćr endurnýjun lífdaga. Til ađ leiđrétta manngert veđurfar, sem er mest ímyndun, skal afnema kapítalisma.

Róttćkar lausnir á ímynduđum vandamálum eru uppskrift ađ mannlegum harmleikjum. Hreinn kynstofn nasista og áćtlunarbúskapur Sovétríkjanna bćttu ekki heiminn en voru svar viđ upplausnarástandi ţegar viđurkennd gildi glötuđust.

Í samfélagsmálum ,,finnast" ekki sannindi heldur verđa ţau til í samskiptum á milli manna. Nú um stundir eru viđtekin sannindi á hverfandi hveli. Ný sannindi eru í deiglunni. Á međan ríkir óvissa.

 

 

 

 

 

 


Hokkíkylfan og lofslagssvindliđ

Glópahlýnunarútgáfan Guardian birtir graf frá 2008 eftir Michael Mann og félaga sem fengiđ hefur nafniđ hokkíkylfan. Grafiđ á ađ sýna hćkkun hitastigs á jörđinni 1961-1990.

Mann og félagar hafa ávallt neitađ ađ afhenda gögnin ađ baki grafinu. Ţađ eitt og sér er svindl í vísindum. Ađrir vísindamenn hafa reynt ađ nota fyrirliggjandi gögn en ekki fengiđ sömu niđurstöđu. Tilgátu Mann og félaga ćtti ţví ađ hafna á vísindalegum forsendum.

Mann lögsótti einn gagnrýnanda fyrir meinyrđi en tapađi.

Allt er hćgt ađ rekja ţetta samkvćmt fyrirliggjandi gögnum. Engu ađ síđur er hokkíkylfu-grafiđ notađ sem ađalsönnunargagn glópahlýnunarsinna.


mbl.is Hunsar loftslagsráđstefnuna en mćtir í húsiđ
Tilkynna um óviđeigandi tengingu viđ frétt

Barnaleg mótmćli

Fullorđnir etja börnum á forćđiđ í mótmćlum gegn ćvintýrinu um manngert veđur. Í gamla daga voru börn hrćdd til hlýđni međ sögum um álfa og tröll. Bensín og dísil eru drýsildjöflar samtímans. 

Bernskir fullorđnir og hrćdd börn er póstmódernísk pólitík byggđ á göbbels-lögmálinu um síbylju valdastefs ţar sem sannleikurinn er í aukahlutverki.

Krakkarnir á Austurvelli verđa í fyllingu tímans nógu gamlir til ađ skilja bernskubrekin. Ţeir fullorđnu viđ fótstall frelishetjunnar lćra ekki ađ skammast sín. Sumir eru einfaldlega óskammfeilnir ađ upplagi.


mbl.is „Viđ verđum öll ađ vakna“
Tilkynna um óviđeigandi tengingu viđ frétt

Bítlarnir um Brexit

Eftirlifandi

Paul: Allir saman, nú.

Ringo: Látiđ vera.

Látnir

George: Sólskin.

John: Ekki bregđast mér.


mbl.is Bítlarnir ósammála um brexit
Tilkynna um óviđeigandi tengingu viđ frétt

Krónan ber vexti, evran ekki

Á Íslandi er hćgt ađ lćkka vexti til ađ mćta niđursveiflu. Í Evrópu er ekki hćgt ađ beita ţessu hagstjórnartćki ţar sem vextir eru í núlli eđa jafnvel í mínus.

Krónan er vaxtaberandi gjaldmiđill en evran ekki. Ađ ţessu leyti er krónan eđlilegur gjaldmiđill en evran afbrigđilegur.

Hvađa stjórnmálaflokkar vilja evru í stađ krónu? Jú, ţeir afbrigđilegu.


mbl.is „Viđ erum í lagi en heimurinn ekki“
Tilkynna um óviđeigandi tengingu viđ frétt

Nei, Katrín, glópahlýnun er ekki vísindi

„Allt sem viđ ger­um bygg­ir á vís­ind­um,“ sagđi Katrín forsćtis á alţingi um ađgerđir í loftslagsmálum. Ţetta er rangt. Pólitíkusar og embćttismenn leggja línurnar, bćđi hjá Sameinuđu ţjóđunum og ESB, vísindamenn sem standa undir nafni halda sig fjarri.

Eftir ţví sem rökin fyrir manngerđu veđurfari veikjast eykst trúarhiti ţeirra sannfćrđu, skrifar mađur međ vísindagráđu. Vísindamenn á sviđi loftslagsmála, t.d. Roy SpencerJudith Curry og Richard Lindzen afneita trúnni sem Katrín játast. Velviljađur Dani, Björn Lomborg, sem hefur kynnt sér málin, harmar ömurlegar afleiđingar veđurfarsglópanna.

Katrín er of ung til ađ vera farin yfir móđuna miklu ţegar spilaborg glópahlýnunar hrynur. Vísindin munu ekki hjálpa Katrínu ađ verja málstađinn og trúarfólkiđ finnur sér óđara ađra bábilju fyrir alheimssannleik. 


mbl.is Skođanir Miđflokksmanna í grýttan jarđveg
Tilkynna um óviđeigandi tengingu viđ frétt

Siđaklemma góđa fólksins

Ţegar hvítur málar sig svartan fordjarfar hann sig međ kynţáttaníđi, segir góđa fólkiđ.

Helsti talsmađur góđa fólksins á alţjóđavettvangi er sýndur lita sig svartan.

Góđa fólkiđ lendir í siđaklemmu. Hvort á ađ fyrirgefa eđa fordćma? 


mbl.is Trudeau sér eftir rasískum Aladdín-búningi
Tilkynna um óviđeigandi tengingu viđ frétt

« Fyrri síđa | Nćsta síđa »

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikiđ á Javascript til ađ hefja innskráningu.

Hafđu samband