Gréta og innrásin frá Mars

Árið 1938 missti um ein milljón Bandaríkjamann vitið um stund og flýði í ofboði undan innrásarher frá Mars, sem lenti á ökrum við New Jersey samkvæmt útvarpsleikriti Orson Wells er flutt var eins og fréttatími í beinni útsendingu.

Stundarbrjálæðið 1938 var framkallað með nýrri tækni í fjölmiðlum, útvarpinu. Beggja vegna Atlantsála gerðu menn tilraunir með áhrifamátt tækninnar til múgsefjunar, m.a. austurrískur liðþjálfi úr þrotabúi þýska keisarahersins.

Nær allir mælikvarðar sýna heimsbyggðina á framfarabraut m.t.t. efnahagslegrar velmegunar, menntunar, jafnréttis og lífsgæða. Engu að síður setja Sameinuðu þjóðirnar á svið hamfaraleikrit þar sem ung sænsk stúlka í tilfinningalegu uppnámi er í aðalhlutverki. Við deyjum öll, segir Gréta, nema eitthvað verði gert, STRAX.

Áhrif innrásarinnar frá Mars sýndu skynlausan ótta og botnlausa trú á hamfaraboðskap. Manngerðar hamfarir hófust ári seinna, 1. september 1939. 

Blessunin hún Gréta vill vel. En hún er leiksoppur, fjölmiðlatækni annars vegar og hins vegar pólitískra afla sem stefna að yfirþjóðlegu valdi í nafni vísinda um manngert veðurfar. Við höfum heyrt þetta áður. Tilfinningaþrungnar ræður um réttlæti annars bíði okkar ragnarök.

Í menningunni er eftirspurn eftir byltingu. Vesturlönd eru ofalin af velmegun í áratugi og fólk er til í hressilegan hvell. Líkt og sumarið 1914 þegar unga menn dreymdi um skemmtilegt skátastríð í nokkrar vikur. En fjögur löng ár dóu þeir í milljónavís innan um spikfeitar rottur og stríðaldar lýs í drullusvaði vesturvígstöðvanna.

Dómgreindin sem tapaðist sumarið 1914 náði ekki áttum fyrr en að loknum tveim heimsstríðum. Kerfið, sem þá var sett saman, og Sameinuðu þjóðirnar eru hluti af, syngur sitt síðasta þessi árin.

Gréta og glóparnir í kringum hana munu ekki skipta sköpum. Leikritið í New York í september 2019 er tilbúið drama eins og útsending Wells fyrir rúmum 80 árum. Aftur er ástæða til að hafa áhyggjur af hve auðvelt er að fá fólk til að trúa skáldskap um heim á heljarþröm. Á bakvið glittir í dauðalöngun sem óprúttnir eru vísir að virkja.

Heimurinn „í djúpri loftslagsholu“

Sjálfskaparvíti Sjálfstæðisflokksins

Í orkupakkamálinu hagaði Sjálfstæðisflokkurinn sér eins og kerfisflokkur hallur undir Evrópusambandið. Forðum var flokkurinn breiðfylking borgaralegra afla.

Af ástæðum, sem enn hafa ekki fengist skýrðar, umpólaðist formaður Sjálfstæðisflokksins frá því að vera andstæðingar orkupakka 3 yfir í að styðja aðild Íslands að orkusambandi ESB.

Kerfisflokkar vinna bakvið luktar dyr. En það er lítil eftirspurn eftir slíkum flokkum enda stutt síðan heilt kerfi, fjármálakerfið, hrundi - á vakt Sjálfstæðisflokksins. 

Orkumál eru fullveldismál. Það varð morgunljóst snemma í umræðunni um 3OP. En kerfisfólkið í forystunni hlustaði ekki. Afleiðingin blasir við, 18,3% fylgi.

Fylgi Sjálfstæðisflokksins 18,3%

Menntun viðskila við skólagöngu og laun

Til skamms tíma var fylgni milli skólagöngu. Almennt gátu nemendur vænst hærri launa eftir því sem þeir sátu lengur á skólabekk, þó ekki eilífðarstúdentar.

Hér í landi launajafnaðar var þessi fylgnin ekki jafn sterk og víða á vesturlöndum. Viðkvæðið varð að fólk með langa skólagöngu að baki ætti kost á áhugaverðari störfum en lítt skólagengið. Á seinni árum ber þó nýrra við; háskólafólk menntar sig í auknum mæli til atvinnuleysis.

Huggun harmi gegn er að menntun er annað og meira en skólaganga. 

Lærdómurinn fyrir ungt fólk er að velja sér skólagöngu m.t.t. löngunar í menntun en ekki launakjör. Sönn menntun er sjálfsnám, sem verður ekki stundað með árangri án áhuga. 

Störf framtíðarinnar kalla á breytta nálgun

Trú, von og manngert veður

„Af hverju ætti hann [Trump] að vilja hitta mig; tán­ing og lofts­lagsaðgerðasinna, þegar hann trú­ir ekki á vís­ind­in sem búa að baki?“ er haft eftir Grétu Thun­berg.

Það er hægt að setja mælistiku á vísindi, ekki á trúarbrögð. Loftslagsvísindamaðurinn John Christy mældi spár IPCC, stofnunar Sameinuðu þjóðanna sem gefur út skýrslur um loftslagsmál, og komst að þeirri niðurstöðu að spárnar stóðust ekki raunmælingar.

Spálíkön IPCC spáðu þrisvar sinnum meiri hlýnun en raunmælingar sýndu. Ef allt væri með felldu yrði ekki tekið mark á stofnun eins og IPCC. En vegna Grétu og fullorðinna samverkamanna hennar eru falsspár IPCC gerðar að trúarbrögðum.

Vísindi eru aðferð til að skilja heiminn. Trúarbrögð eru til að breyta heiminum. Hugur Grétu og samverkmanna stendur til að þvinga á heimsbyggðina trú á manngert veður. Ef þeim tekst ætlunarverk sitt byrja hörmungarnar fyrir alvöru.

„Af hverju ætti Trump að vilja hitta mig?“