Þóra: nýtt handrit á Glæpaleiti

Við erum voða hissa, er viðkvæðið núna hjá blaðamönnum RSK-miðla vegna aðildar þeirra að líkamsárás með byrlun, gagnastuldi, stafrænu kynferðisofbeldi og broti á friðhelgi einkalífs.

Þóra Arn­órs­dótt­ir seg­ir í sam­tali við mbl.is að yf­ir­heyrsl­an hafi verið held­ur furðuleg upp­lif­un. „Það verður að minnsta kosti afar und­ar­legt ef meira verður úr þessu máli,“ seg­ir Þóra.

Þóra á RÚV og þrír aðrir blaðamenn á Stundinni og Kjarnanum (RSK-miðlum) voru kynnt til sögunnar sem sakborningar 14. febrúar sl. Það var ekki lögreglan sem kynnti alþjóð sakborninga heldur fjölmiðlar sjálfir. Sakborningar gætu verið fleiri. Raunar er öruggt að þeir séu a.m.k. fimm.

Í viðtengdri frétt mbl.is er haft eftir Saklausu-Þóru: ,,Hún seg­ir að hún hafi mest meg­ins verið spurð út í hluti sem hún gæti ekki tjáð sig um, vinnu sinn­ar vegna."

Ha?

Þóra birti ekkert efni úr síma Páls skipstjóra á RÚV. Það gerðu Kjarninn og Stundin. Er það í starfslýsingu Þóru á RÚV að gramsa í stolnum símum en birta ekkert efni? Tekur ríkisfjölmiðillinn reglulega við þýfi og dreifir til annarra fjölmiðla?

Við erum voða hissa. 

Fyrsta handrit RSK-miðla til að útskýra sakamálið var að lögreglan stundaði ofsóknir gegn fjölmiðlum. Lögreglan stendur að ,,aðför að blaðamennsku," sagði borginmannlegur Þórður Snær ritstjóri Kjarnans um miðjan febrúar. Hann taldi lögregluna á höttunum eftir heimildarmanni RSK-miðla. Viku seinna sagði Gísli Marteinn á RÚV að rannsókn lögreglu væri ,,klámhögg."

Lögreglan ofsækir blaðamenn, var sem sagt fyrsta útgáfan. Blaðamennirnir hefðu vitanlega í beinu framhaldi átt að leggja spilin á borðið, segja hvers kyns væri og útskýra aðkomu sína að málinu, bæði fyrir lögreglu og ekki síður almenningi.

En blaðamennirnir lögðu á flótta, útskýrðu ekkert og höfðuðu dómsmál til að komast undan skýrslutöku lögreglu. Ekki beittustu hnífarnir í skúffunni, glæpagengi RSK-miðla. Segja eitt en gera allt annað. Vanir að kaffæra  mál í fréttaflóði útúrsnúninga og hálfsannleika. 

Loksins, loksins eftir hálft ár skila Gísli, Eiríkur og Helgi og forsetaframbjóðandinn sér til lögreglu að gefa skýrslu. Augun standa á stilkum: málinu hlýtur ljúka eftir kaffispjall við lögguna.

Ef svo yrði væri refsilaust að gera líkamsárásir með byrlun, stela gögnum, stunda stafrænt kynferðisofbeldi og brjóta á friðhelgi einkalífs með þessari afsökun: ég er bara blaðamaður að gera frétt.

Í greinargerð lögreglu frá 23. febrúar sl., sem var lögð fram vegna dómsmáls Aðalsteins Kjartanssonar á Stundinni segir: ,,Lögreglan er með töluvert af símasamskiptum, tölvupóstum og annars konar samskiptum X við ákveðna fjölmiðlamenn." X er veik kona, náin Páli skipstjóra Steingrímssyni, sem var verkfæri í höndum blaðamanna við líkamsárás með byrlun og símastuldi. Blaðamenn sem notfæra sér andleg veikindi til að koma höggi á fólk eru dálagleg fyrirmynd. Í hvernig samfélagi fá slíkir fjölmiðlamenn verðlaun? 

Stafrænt kynferðisofbeldi stunduðu blaðamenn RSK-miðla í hjáverkum. Eiga þeir þó að heita heilir á geðsmunum.

Sími Páls skipstjóra var afritaður, klónaður, á Efstaleiti. Afritaði síminn geymdi einnig staðsetningarforrit. Snillingarnir á Glæpaleiti skildu eftir slóð sem verður rakin í ákærum og í dómssal. 

Við verðum öll voða hissa loksins, loksins þegar sannleikurinn um verðlaunablaðamennina verður tíundaður fyrir opnum tjöldum. Sennilega ekki í beinni útsendingu RÚV með Gísla Martein sem þulu.

 

 

 

 

Þóra og Aðalsteinn yfirheyrð í gær

Fréttin.is þorir, styðjum útgáfuna

Fréttin.is sker sig úr íslensku fjölmiðlakerfi. Útgáfan gerir sér far um að birta óvinsælar skoðanir í jafn ólíkum málaflokkum og lofslagsumræðunni, kynjafréttum og heilbrigðismálum.

Íslensk fjölmiðlun er einsleit. Bandalag þriggja fjölmiðla RÚV, Stundarinnar og Kjarnans, RSK-miðlar, er áhrifamikið um hvað teljast fréttir og hvað ekki. Sést best á þöggun alls þorra fjölmiðla um RSK-sakamálið. Fréttin sker sig úr, brýtur þögnina.

Skoðanir eru réttar eða rangar eftir rökstuðningi þeirra. Um fréttir gildir að engin frétt er betri en heimildin fyrir henni. Í öllum fjölmiðlum birtist efni sem heldur ekki máli, sé grannt skoðað. Fréttin er ekki undantekning. En Fréttin gerir sér far um að fylgja ekki rétttrúnaði sem þorri fjölmiðla er áskrifandi að. 

Pólitíski rétttrúnaðurinn í fjölmiðlakerfinu er hættulegur lýðræðinu. Upplýst samfélag þarf fleiri en eina skoðun, annars festumst við í allsherjarlygi; trúum að glæpir séu góðverk. Eins og RSK-miðlar hafa fyrir satt.

Fréttin nýtur ekki ríkisstuðnings, ólíkt flestum fjölmiðlum. 

Hægt er að styðja Fréttina.is með því að fara á heimasíðu útgáfunnar og leggja inn á reikning. Margt smátt gerir eitt stórt.

 

Þórður Snær, Þóra og glæpur ársins

Blaðamannafélag Íslands verðlaunaði í vor helstu afrek félagsmanna á liðnu ári. Þórður Snær og Arnar Þór af Kjarnanum fengu viðurkenningu fyrir ,,rannsóknarblaðamennsku ársins." Félagarnir fengu frá RÚV efni úr síma Páls skipstjóra Steingrímssonar og birtu. Feikileg rannsóknarvinna felst í að birta efni annarra - eins og nærri má geta.

Aðalsteinn Kjartansson á Stundinni fékk ,,blaðamannaverðlaun ársins." Hann gerði það sama og Þórður Snær og Arnar Þór, fékk texta ofan af Glæpaleiti og birti á Stundinni. Æðstu gæði íslenskrar blaðamennsku, samkvæmt fagfélagi stéttarinnar, er að afrita og líma.

Markmiðin verða vart háleitari, skyldi ætla. En jú, ef afritunin er fengin með glæpsamlegum hætti er það sérstakur bónus.

Þremenningarnir eru sakborningar í RSK-sakamálinu. Fjórði sakborningurinn, sem vitað er um, er Þóra Arnórsdóttir á RÚV. Réttarstaða blaðamannanna varð kunnug um miðjan febrúar. Verðlaunin fengu þeir í maí. Einstakt í sögu verkalýðsfélaga er að þau hvetji til skipulagðrar glæpastarfsemi. 

Í haust hlýtur Blaðamannafélag Íslands að verðlauna glæp ársins. Blaðamönnum RSK-miðla tókst að hnoða saman í eitt sakamál líkamsárás með byrlun, stafrænt kynferðisofbeldi, gagnastuld og brot á friðhelgi einkalífs, skv. greinargerð lögreglu dags. 23. febrúar í ár.

Afrekið verðskuldar verðlaun.

Verðlaunin verða sennilega afhent á Ítalíu. Að því gefnu, auðvitað, að ekki sé í gildi framsalsamningur milli þarlendra yfirvalda og Íslands.

Alræðisvald Stefáns útvarpsstjóra

Stefán Eiríksson útvarpsstjóri setti RÚV siðareglur í sumar. Siðareglurnar var hann með í smíðum í nokkra mánuði, samanber fundargerð 23. febrúar. Fjórða grein siðareglna RÚV er svohljóðandi:

Starfsfólk Ríkisútvarpsins rækir störf sín af ábyrgð, heilindum og heiðarleika. Starfsfólk Ríkisútvarpsins forðast að kasta rýrð á Ríkisútvarpið eða skaða ímynd þess og traust með framkomu sinni.

Í febrúar var upplýst að Þóra Arnórsdóttir ritstjóri Kveiks væri sakborningur í lögreglurannsókn, RSK-sakamálinu. 

Sakborningur verður sá er lögreglu grunar að sé sekur um refsiverða háttsemi. Stefán útvarpsstjóri veit þetta. Hann er lögfræðingur og fyrrum lögreglustjóri.

Engu að síður lætur Stefán Þóru annast umræðuþátt á RÚV vegna sveitarstjórnarkosninga í vor. Þóra hafði þá verið sakborningur í þrjá mánuði. Hún beitti undanbrögðum að komast hjá skýrslutöku hjá lögreglu og beitir enn.

Í þriðju grein siðareglna RÚV segir um grunngildi að stofnunin skuli stuðla að ,,félagslegri samheldni" þjóðarinnar.

Ekki stuðlar það að félagslegri samheldni að sakborningur í lögreglurannsókn, er varðar m.a. líkamsárás með byrlun, gagnastuld og stafrænt kynferðisofbeldi, stjórni umræðuþætti í aðdraganda kosninga.

Með því að gera sakborning að umræðustjóra í lýðræðislegum kosningum er réttarríkinu gefið langt nef. Þóra umræðustjóri er ígildi yfirlýsingar um að starfsmenn ríkisfjölmiðilsins séu hafnir yfir leikreglur samfélagsins. Það veit ekki á ,,félagslega samheldni."

Í títtnefndum siðareglum segir í tíundu grein:

Um brot gegn siðareglum þessum og afleiðingar slíkra brota fer eftir eðli máls hverju sinni. Útvarpsstjóri, eða eftir atvikum stjórn Ríkisútvarpsins ef málefnið varðar útvarpsstjóra sjálfan, skal þó ávallt hafa endanlegt ákvörðunarvald.

Stefán útvarpsstjóri getur ekki dæmt í eigin sök. Það stendur upp á stjórn RÚV að grípa í taumana. Stjórn RÚV er skipuð níu einstaklingum, sem tilnefndir eru af alþingi. Einn að auki situr stjórn, fulltrúi starfsmanna.

Stefán útvarpsstjóri og grunaðir starfsmenn hafa brotið gegn fjórðu grein siðareglna RÚV: ,,kastað rýrð á Ríkisútvarpið" og ,,skaðað ímynd þess og traust með framkomu sinni." Brotin eru framin af ásetningi, ekki slysni.

En þá vaknar spurning. Hvernig og hvert er hægt að kvarta undan broti á siðareglum RÚV? Um leið og Stefán útvarpsstjóri setti nýjar siðareglur í sumar lagði hann niður siðanefnd. Ellefta og síða greinin segir þetta skýrt:

Siðareglur þessar öðlast þegar gildi. Samhliða falla úr gildi eldri siðareglur og siðanefnd, sem starfar samkvæmt þeim, lætur af störfum.

Ef ekki er hægt að kvarta undan broti á siðareglum og enginn úrskurðar eru siðareglurnar orðin tóm. Síðasti úrskurður fráfarandi siðanefndar fordæmdi vinnubrögð samstarfsmanns Þóru, Helga Seljan. Stefán kemur í veg fyrir þann möguleika að dómbærir aðilar, óháðir RÚV, úrskurði um málefni stofnunarinnar. Siðferði innanhúss á Efstaleiti er ekki upp á marga fiska.

Siðareglur Stefáns eru með þeim innbyggða ómöguleika, hvað útvarpsstjóra sjálfan varðar, að stjórn RÚV getur ekki virkjað siðareglurnar nema fyrst lýsa yfir vantrausti á útvarpsstjóra.

Með siðareglunum tekur Stefán útvarpsstjóri sér nánast alræðisvald að úrskurða um siðferðisleg álitamál. Valdheimildirnar notar Stefán til að skjóta skjólshúsi yfir sakborninga í refsimáli annars vegar og hins vegar hindra að þjóðin verði upplýst um aðild starfsmanna RÚV að líkamsárás með byrlun, stafrænu kynferðisofbeldi, gagnastuldi og broti á friðhelgi einkalífs.

 

Þóra mætti ekki í lögregluyfirheyrslu

Þóra Arnórsdóttir ritstjóri Kveiks á RÚV mætti ekki í yfirheyrslu lögreglunnar vegna RSK-sakamálsins. Þóra er einn af fjórum þekktum sakborningum sem RÚV upplýsti 14. febrúar að væru grunaðir um aðild að líkamsárás með byrlun, stafrænu kynferðisofbeldi, gagnastuldi og brot á friðhelgi einkalífs.

Brotaþoli er Páll skipstjóri Steingrímsson en honum var byrluð ólyfjan 3. maí í fyrra. Vitað er að brotaþolar eru fleiri, en ekki hverjir.

Þrír sakborningar, sem vitað er um, Þórður Snær og Arnar Þór á Kjarnanum og Aðalsteinn á Stundinni, munu hafa gefið sig fram við lögreglu í byrjun ágúst. Þóra kom til landsins 11. ágúst og var boðuð til skýrslutöku daginn eftir. Hún mætti ekki. Allt frá fyrstu boðun skiptust blaðamenn RSK-miðla á að vera erlendis til að tefja framgang rannsóknar. Talið var að í byrjun ágúst hafi sakborningar sammælst um að hætta undanbrögðum. Þóra virðist á öðru máli.

Eftir yfirheyrslur þremenningana var Páli skipstjóra skipaður réttargæslumaður. Það felur í sér það mat lögreglu að hann hafi orðið fyrir alvarlegum brotum og eigi rétt á skaða- og miskabótum frá gerendum.

Eftir að Páli var byrlað var síma hans stolið og hann afritaður í höfuðstöðvum RÚV á Efstaleiti. Gögn úr símanum birtust sem fréttir í Kjarnanum og Stundinni 21. maí á liðnu ári. Engin frétt birtist á RÚV, sem var miðstöð skipulagningar og framkvæmdar aðgerða.

Páll kærði byrlun og stuld 14. maí 2021. Lögreglan safnaði gögnum sl. sumar og haust, m.a. með staðsetningarbúnaði síma Páls og hlerunum. Yfirheyrslur hófust í byrjun október.

Fyrstu viðbrögð Þóru, eftir að henni var tilkynnt að hún væri sakborningur um miðjan febrúar, voru að hún ætlaði að mæta á lögreglustöð samkvæmt boðun.,,Svo mæti ég bara sallaróleg í þessa skýrslutöku," sagði Þóra í viðtali við DV. 

En þegar alvara málsins rann upp fyrir Þóru og félögum kom annað hljóð í strokkinn. Í vetur og vor reyndu bæði Aðalsteinn og Þóra að tefja málið með kærum til dómstóla. Þau voru gerð afturreka í landsrétti og hæstarétti. Hvorki Aðalsteinn né Þóra svara í síma. Fjölmiðlar láta það gott heita og birta ekki fréttir af framvindu málsins. Þegjandi samkomulag er á milli blaðamanna og fjölmiðla að segja sem minnst, og helst alls ekkert, um afbrot blaðamanna. 

Alvarlegustu brotin gegn Páli skipstjóra eru líkamsárás með byrlun annars vegar og hins vegar stafrænt kynferðisofbeldi. Vitað er hver byrlaði Páli og stal síma hans, það var veik kona, nákomin Páli. Konan var verkfæri blaðamannanna sem hugsuðu skipstjóranum þegjandi þörfina fyrir að hafa andmælt fréttum RSK-miðla um Samherja, en það er atvinnuveitandi Páls.

Einn eða fleiri sakborningar dreifðu persónulegu myndskeiði af Páli og jafnöldru hans. Myndskeiðið var í síma Páls sem var afritaður á Efstaleiti. Samkvæmt lögum eru slík brot stafrænt kynferðisofbeldi.

Á meðan Þóra lætur ekki sjá sig í skýrslutöku lögreglu tefst málið. Venja er að sakborningar í sakamálarannsókn eru tvisvar boðaðir í yfirheyrslu, fer þó eftir eðli mála. Ef þeir sinna ekki boðun í tvígang er til í dæminu að gefa út handtökutilskipun og sakborningur sóttur af lögreglu. Þóra var boðuð í yfirherslu í febrúar og aftur í ágúst. Í þriðja sinn gæti hún mætt á lögreglustöðina með meiri fylgd en lögmanns.

 

 

Stjórn RÚV og siðareglur sakamanna

Síðasti fundur stjórnar RÚV var haldinn í mars, skv. heimasíðu. Að jafnaði fundar stjórnin tvisvar í mánuði, einu sinni í mánuði yfir sumarið. Feimni stjórnar RÚV að funda tengist lögreglurannsókn, RSK-sakamálinu, þar sem bæði núverandi og fyrrverandi fréttamenn stofnunarinnar eru sakborningar.

Fundurinn í mars var afgreiðslufundur. Aftur kom RSK-sakamálið fyrir á fundi stjórnar RÚV þann 23. febrúar. Viku áður var upplýst að sakborningar væru starfsmenn RÚV. Í fundargerðinni er ein setning, um að RSK-sakamálið hafi verið ,,rætt".

Í næstu efnisgrein fundargerðarinnar frá 23. febrúar segir að í mars kynni útvarpsstjóri endurskoðaðar siðareglur. Álíka vel fer á siðareglum á Glæpaleiti og að nefna snöru í hengds manns húsi.

RÚV hélt aðalfund í apríl. Í frásögn á heimasíðu ríkisfjölmiðilsins er ekki stakt orð um siðareglur. Ekki er heldur eytt orðum á þau nýmæli að stofnunin hýsi sakborninga.

En viti menn. Á miðju sumri, og án þess að kynna stjórn RÚV, að því er best verður séð, leggur útvarpsstjóri fram siðareglur dagsettar 13. júní 2022.

Loksins, loksins þegar útvarpsstjóri opinberar siðareglurnar vantar eftirfarandi ákvæði: starfsmenn RÚV stundi ekki, og taki ekki þátt í, a. líkamsárás með byrlun b. stafrænu kynferðisofbeldi c. gagnastuldi og d. friðhelgisbrotum á einkalífi fólks.

Siðareglur stofnunar, sem ekki tekur á siðlausum starfsmönnum sannanlega nátengdum lögbrotum, samanber sakborninga, eru siðareglur sakamanna.

Starfsmenn RÚV flýja réttvísina, fréttastofan er eins og aparnir þrír; sér hvorki né heyrir og má ekki mæla; útvarpsstjóri skrifar siðareglur með sakborninga sér við hlið. 

Engin furða að stjórn RÚV fundi ekki. Enginn fundur, engin pínleg þögn um yfirvofandi ákærur.

Siðrof umlykur Efstaleiti.  

Aðalsteinn hætti ekki á RÚV

Aðalsteinn Kjartansson sagðist hættur á RÚV föstudaginn 30. apríl í fyrra. Hann gefur loðin svör í viðtali fyrir hádegi starfslokadaginn. Ritstjórn Stundarinnar  gefur út tilkynningu eftir hádegi þennan sama föstudag um að Aðalsteinn sé munstraður á Stundina.

Svolítið furðulegt. Blaðamaðurinn hætti ekki á RÚV nema að nafninu til. Fjórum dögum eftir að Aðalsteinn lét alla og ömmur þeirra vita að hann væri kominn á Stundina var síma Páls Steingrímssonar skipstjóra stolið. Þá sömu viku er Aðalsteinn mættur á Efstaleiti, þar sem síminn var afritaður. Öryggismyndavélar staðfesta það, sem og vitni. Leikritið um að Aðalsteinn ynni á Stundinni, en ekki RÚV, var hluti af samráði um að byrla og stela til að ná í fréttir.

Tvær aðferðir eru helst notaðar við símaafritun. Ein er að hlaða gögnunum niður í tölvu. Önnur að klóna símann. RSK-miðlar (RÚV, Stundin, Kjarninn) notuðu seinni aðferðina. Keyptur var sími sem afritaði síma Páls með sérstöku forriti. Til að það sé hægt þarf nálægð símtækjanna að vera minni en 4 cm. Eftir afritun var síma Páls skilað á sjúkrabeð hans á Landspítala, gjörgæslu.

Til að vinna úr gögnum í síma Páls urðu blaðamenn annað tveggja að hafa klónaútgáfuna í höndunum eða senda sín á milli gögnin. Í báðum tilfellum skráði klónaða tækið athafnir blaðamannanna.

Blaðamenn RSK-miðla tóku sér góðan tíma að vinna úr gögnunum. Þeir klónuðu síma Páls 4. maí en fréttir byggðar á gögnunum birtust ekki fyrr en 17 dögum síðar, 21. maí.

Töfin skýrist af því að Pál skipstjóra átti ekki að gruna að gögnin væru frá honum komin annars vegar og hins vegar að staðsetningarbúnaður símtækja uppfærist á 14 daga fresti. Eftir 17 daga töldu blaðamenn RSK-miðla öllu óhætt.

Páll skipstjóri komst til meðvitundar 6. maí. Fljótlega áttaði hann sig á að ekki var allt með felldu. Á meðan hann var meðvitundarlaus var reynt að komast inn á heimabanka hans og Facebook-reikning. Hann slökkti á símtækinu, til að upplýsingar um staðsetningu eyddust ekki.

Þann 14. maí í fyrra, viku áður en nokkur frétt birtist, kærði Páll byrlun og gagnastuld til lögreglu. Hann afhenti lögreglu símtæki sitt. Lögreglan gat flett upp á öllum símum sem voru í nágrenni snjallsíma Páls á meðan tækið var á Efstaleiti.

Þegar símtæki er klónað, eins og lýst er að ofan, eru öll gögn afrituð. Þar með talin staðsetningarforrit. Það verða til tvö eintök af sama símanum. Í gegnum síma Páls gat lögreglan fylgst með öllum ferðum klónaða símtækisins, þ.m.t. hvaða símar voru nálægir hverju sinni. Svæsnar aðgerðir, t.d. tilraun til að brjótast inn í heimabanka Páls, eru skráðar í báða símana. Hvers vegna reyndu blaðamennirnir að komast inn á Facebook-síðu Páls, ítrekað?

Lögreglan býr að ógrynni upplýsinga um atferli brotafólksins. Lögreglan veit t.d., sbr. greinargerð 23. febrúar, að blaðamenn dreifðu sín á milli persónulegu myndskeiði skipstjórans. Án þess að það komi fram í greinargerð var tilgangurinn líklega að smána og niðurlægja skipstjórann með því að leka myndskeiðinu. Það átti að terrorisera Pál til að hann drægi tilbaka kæruna frá 14. maí.

Aðalsteinn er skrifaður fyrir frétt Stundarinnar 21. maí. Þórður Snær og Arnar Þór eru skráðir höfundar fréttar Kjarnans sama dag. En báðar fréttirnar voru skrifaðar, að mestu eða öllu leyti, í höfuðstöðvum RÚV á Glæpaleiti, afsakið, Efstaleiti. Myndskreytingar á fréttum beggja fjölmiðla eru skjáskot úr klónuðu símtæki Páls.

RSK-sakamálið er ekki frétt samkvæmt íslenskum fjölmiðlum. Það er ekki frétt að blaðamenn á þremur fjölmiðlum, þ.m.t. ríkisfjölmiðli, eru sakborningar í máli er varðar tilraun til manndráps með byrlun, stafrænt kynferðisofbeldi, friðhelgisbrot og gagnastuld. Hver ætli sé skilgreining íslenskra fjölmiðla á frétt? 

 

 

 

Hrollvekja Reynis og RSK-miðla

RSK-sakamálið er áfram í þöggun fjölmiðla. RSK-miðlarnir, RÚV, Stundin, Kjarninn og bandamenn þeirra freista þess að afvegaleiða umræðuna. Reynir Traustason er faðir aðaleiganda Stundarinnar og tengdafaðir ritstjóra útgáfunnar. Sjálfur heldur Reynir úti Mannlífi og fésbókarsíðu Kvennablaðsins.

Í gær skrifaði Reynir að RSK-sakamálið væri ,,fjölskylduharmleikur" Páls skipstjóra Steingrímssonar.

Ef nánar yrði að gætt kæmi á daginn að blaðamenn RSK-miðla misnotuðu alvarlega veika konu nákomna Páli skipstjóra. Í samráði við konuna var atlagan að Páli skipulögð. Skipstjóranum var byrlað, símanum stolið, hann afritaður á Efstaleiti og skilað til Páls sem lá meðvitundarlaus á gjörgæslu. Allt samkvæmt handriti RSK-miðla.  

Þeir sem leggja á ráðin að notfæra sér konu, sem ekki gengur heil til skógar, til að fremja alvarlega glæpi eru ekki með siðferðiskennd sem flestum heilbrigðum er gefin. Fjölmiðlar, sem nú ræða ítarlega geðheilsu, að gefnu tilefni, ættu kannski að líta sér nær?

Eftir að blaðamennirnir véluðu þjakaða konu til óhæfuverka gengu þeir hart að henni í eftirmálum og hirtu m.a. af henni einkasímann - til að hylja launráðin sem þeir brugguðu. Konan var í engri stöðu að verjast yfirgangi blaðamannanna. Lögreglan er með ítarleg gögn um samskiptin.

Greinargerð lögreglu, lögð fyrir héraðsdóm 23. febrúar sl., staðfestir rás atburða. Í greinargerðinni er sagt frá einstaklingi í ,,viðkvæmri stöðu" og ,,skeytingarleysi" blaðamanna sem hugsuðu aðeins um ,,faglegan og fjárhagslegan" ávinning.

Sagan um misnotkun á veikri konu, á ,,sennilega erfiðasta tímabili lífs síns," verður sögð í dómssal með blaðamenn RSK-miðla á sakabekk. Ekki er líklegt að Reynir Traustason fjalli ítarlega um þá hrollvekju. 

RSK-sakamálið: tvær lexíur fjölmiðla

Blaðamenn RÚV, Stundarinnar og Kjarnans, RSK-miðla, bíða ákæru vegna aðildar að alvarlegum afbrotum. Ákærur verða að líkindum birtar í september. Við birtingu verður ljóst hvaða blaðamaður er talinn hafa brotið gegn tilgreindum ákvæðum hegningarlaga. Fyrir dómstólum verður tekist á um sekt og sýknu.

Eftir dómsuppkvaðningu í sakamálinu eiga sekir blaðamenn yfir höfði sér miska- og skaðabótamál brotaþola, sem eru í það minnsta tveir, mögulega fleiri.

Síðustu daga hafa tilfallandi athugasemdir fjallað um RSK-sakamálið. Heimildir fyrir umfjölluninni hafa að stórum hluta verið opinberar, s.s. dómsgögn og fréttir, en sumpart einkaheimildir ónafngreindar. 

Enginn fjölmiðill hefur fjallað sjálfstætt um sakamálið. Fréttin, svo því sé til skila haldið, hefur þó verið dugleg að birta tilfallandi blogg og færslu Páls skipstjóra Steingrímssonar. Fjölmiðlar þegja fréttmál sem ætti að standa þeim nærri.

Tvenna lærdóma má draga af RSK-sakamálinu er snúa beint að fjölmiðlum. Sá fyrri er svo sjálfsagður að ekki þarf að hafa um hann mörg orð. Blaðamenn eiga ekki að stela gögnum, enn síður að byrla og alls ekki brjóta á friðhelgi fólks með stafrænu kynferðisofbeldi. Blaðamenn og fjömiðlar sem stunda glæpi við fréttaöflun eru tilræði við samfélagið sem þeir í orði kveðnu þykjast þjóna.  Af ástæðum, sem ekki liggja í augum uppi, er mannvalið á RSK-miðlum slíkt að varnaðarorðin þarf að segja upphátt.

Seinni lexían er forsenda fyrir tilvist fjölmiðla. Lærdómurinn er sá að fjölmiðlar eiga að segja fréttir en ekki hanna atburðarás til að knýja fram niðurstöðu að skapi fjölmiðla.

RSK-fjölmiðlar hönnuðu atburðarás í maí á síðasta ári. Í byrjun mánaðar stóðu þeir fyrir stuldi á gögnum, sem fengust með byrlun. Í rúmar tvær vikur sátu þeir á gögnunum, til að fela slóðina. Þann 21. maí birtu Stundin og Kjarninn samhljóða fréttir um skæruliðadeild Samherja. Ekki til að upplýsa, heldur afvegaleiða. 

RÚV stóð álengdar, þóttist ekkert vita, þó að miðstöð glæpsins væri á Efstaleiti. Eftir að reiðibylgja reis á samfélagsmiðlum, eins og til var stofnað, voru fréttamenn RÚV gerðir út af örkinni. Þeir ráku hljóðnema upp í mann og annan, ráðherra og þingmenn, og spurðu: finnst þér ekki hræðilegt þetta með skæruliðadeild Samherja?

Öll atburðarásin er hönnuð, blekking. Stóra fréttin í málinu er að þrír fjölmiðlar sameinuðust um að klekkja á einstaklingi, Páli skipstjóra, sem hafði það eitt til saka unnið að bera blak af atvinnuveitanda sínum, Samherja, með tölvupóstum hér og greinaskrifum þar.

Tilvist fjölmiðla er réttlætt með þeim rökum að þeir segi frá atburðum en búi þá ekki til. Fjömiðlar sem leggja á ráðin um að breyta heiminum eru stjórnmálaafl, ekki fréttamiðlar.

RÚV sem stjórnmálaafl er hvorki í samræmi við lög né starfsreglur ríkisfjölmiðilsins. Munurinn á RÚV og stjórnmálaflokkum á alþingi er að þeir síðartöldu eru með umboð almennings. Stjórnmálaaflið RÚV er án umboðs og algerlega ábyrgðarlaust gagnvart almenningi.

Í stað þess að horfast í augu við veruleika RSK-sakamálsins eru viðbrögð yfirstjórnar RÚV flótti, feluleikur og afneitun. Forherðingin viðheldur ómenningunni. Glæpaleiti verður réttnefni.

Helgi, Gísli Marteinn og flóttaviðtalið

Eitt sérkennilegasta sjónvarpsviðtal seinni ára var sýnt á RÚV 15. október í fyrra. Í settinu voru þrír viðmælendur og Gísli Marteinn spyrill. Einn þremenninganna var Helgi Seljan, þá fréttamaður á RÚV.

Helgi Seljan var þarna, eins og hinir tveir, að ræða fréttir vikunnar. En hann ræddi ekki atburði vikunnar heldur sjálfan sig. Gísli Marteinn spurði Helga ekkert um tíðindi vikunnar. Hann eggjaði starfsbróður sinn áfram sem mesta og stærsta fórnarlamb íslenskrar fjölmiðlasögu. 

Í endursögn Eyjunnar og viðtalinu sjálfu má sjá mann sem er algerlega búinn á því. 

Samkvæmt Helga og Gísla Marteini var það Samherji sem raskaði sálarró fréttamannsins í þeim mæli að hann varð að leita sér sérfræðihjálpar. RÚV gerði klippu úr þættinum til að spila á youtube og kostaði. Myndskeiðið sýndi ofsóttan mann. Klippan var síðar tekin úr umferð.

Samherji hafði beðist afsökunar að hafa andmælt Helga og RSK-miðlum þegar 30. maí, fimm mánuðum fyrir viðtalið. Í fimm mánuði hafði ekki heyrst múkk frá Samherja en Helgi var miður sín allt síðast liðið haust, í veikindafríi og laskaður að eigin sögn.

Hér vantar eitthvað í frásögnina, hún gengur ekki upp.

Stóra púslið, sem skýrir heildarmyndina og er veigamesta skýringin á bágindum sjónvarpsmannsins, er að finna í greinargerð lögreglu frá 23. febrúar í ár. Skjalið var lagt fyrir héraðsdóm vegna kæru Aðalsteins Kjartanssonar sem vildi ekki mæta til yfirheyrslu. Helgi og Aðalsteinn voru samstarfsfélagar á RÚV og starfa núna báðir á Stundinni.

Í greinargerð lögreglu kemur fram að fyrsta yfirheyrslan í RSK-sakamálinu fór fram 5. október TÍU DÖGUM áður en Helgi mætti í settið hjá Gísla Marteini. Blaðamenn RSK-miðla fengu í fyrsta sinn staðfestingu að glæpurinn gegn Páli skipstjóra Steingrímssyni væri í virkri rannsókn.

Það var ekki Samherji sem bankaði upp á veruleika Helga Seljan síðast liðið haust heldur lögreglan. Tilefnið var sakamálarannsókn þar sem líkamsárás með byrlun, stafrænt kynferðisofbeldi, gagnastuldur og friðhelgisbrot koma við sögu.

Menn verða miður sín af minna tilefni. Flóttinn var hafinn. 

Helgi gat ekki sagt að lögreglurannsókn stæði yfir. Samantekin ráð RSK-miðla (RÚV, Stundarinnar og Kjarnans) voru að flýja veruleikann. Þórður Snær ritstjóri Kjarnans fullyrti rúmum mánuði eftir viðtalið við Helga hjá Gísla Marteini að fréttir um sakamálarannsókn væru heilaspuni tilfallandi bloggara. Veruleikafirring á hæsta stigi.

Leiðir Helga Seljan og RÚV skildu um áramótin. Ef hann var jafn veikur og hann lét í veðri vaka um miðjan október hefði það þótt saga til næsta bæjar að ríkisstofnun léti fárveikan mann taka pokann sinn. Blaðamannafélagið hefði andmælt. Fréttir um óviðunandi framkomu RÚV hefðu birst.

Ekkert slíkt gerðist. Ástæðan er sú að þá hefði Stefán útvarpsstjóri verið knúinn til að útskýra brotthvarf Helga af RÚV. En það mátti ekki segja frá lögreglurannsókninni og um hvað hún snýst, - og má ekki enn.

Veruleikinn á það til að buga menn. RÚV sópar honum undir teppið og býr til nýveruleika þar sem gerendur eru fórnarlömb.