RSK-sakamálið: brotaþolum fjölgar

Páll skipstjóri Steingrímsson er ekki eini brotaþolinn í RSK-sakamálinu þar sem blaðamenn RÚV, Stundarinnar og Kjarnans eru sakborningar. Tilfallandi athugasemdir geta staðfest að a.m.k. einn annar einstaklingur en skipstjórinn er með stöðu brotaþola í sakmálinu.

Páli var byrluð ólyfjan 3. maí í fyrra. Á meðan hann lá á gjörgæslu var síma hans stolið og innihaldið afritað á Efstaleiti, höfuðstöðvum RÚV. Símanum var skilað á sjúkrabeð Páls.  Efni úr símanum birtist 21. maí í Stundinni og Kjarnanum.

Í greinargerð lögreglu frá 23. febrúar sl. segir að rannsóknin beinist að gagnastuldi, líkamsárás með byrlun, friðhelgisbroti og stafrænu kynferðisofbeldi.

Blaðamenn RSK-miðla sendu á milli sín einkagögn úr síma Páls þegar þeir lögðu á ráðin með að knýja hann til að falla frá kæru sem hann lagði fram 14. maí í fyrra, viku áður en Stundin og Kjarninn birtu fréttir unnar upp úr einkagögnum skipstjórans. 

Óþekkti brotaþolinn var í samskiptum við Pál. Gögn um þau samskipti hafa blaðamenn RSK-miðla sent sín á milli og e.t.v. til fleiri aðila. Gögn lögreglu, sem verða lögð fyrir dóm, gætu sýnt að blaðamennirnir hafi ætlað að niðurlægja viðkomandi opinberlega með því að leka einkamálum til annarra, t.d. fjölmiðla.

Þegar Páll kærði byrlun og gagnastuld til lögreglu afhenti hann síma sinn. Staðsetningarbúnaður símans sýndi hvar tækið var á meðan það var í þjófahöndum. Þá var smitrakningarforrit í símanum er gaf upplýsingar um þá síma er nálægir voru snjallsíma Páls þann tíma sem blaðamenn handléku tólið. Á þessum grunni fékk lögreglan heimild til að hlera síma grunaðra blaðamanna.

Lögreglan safnaði gögnum sl. sumar og fram á haust. Fyrstu yfirheyrslur voru í október. Þann 14. febrúar var a.m.k. fjórum blaðamönnum tilkynnt að þeir hefðu stöðu sakborninga og boðaðir í yfirheyrslu. Einn blaðamannanna, Aðalsteinn Kjartansson á Stundinni, kærði til dómstóla að hann hefði fengið boðun í yfirheyrslu. Málið fór bæði fyrir héraðsdóm og landsrétt en hæstiréttur vísaði málinu frá. Blaðamennirnir gerðu með sér samkomulag um að einhver þeirra skyldi hverju sinni vera í útlöndum síðvetrar og fram á sumar til að tefja rannsókn málsins.

Á bakvið tjöldin reyndu RSK-miðlar og lögmenn þeirra að fá lögreglurannsóknina fellda niður. Í því skyni var m.a. haft samband við stjórnmálamenn og þeir beðnir að beita sér í málinu.

Um verslunarmannahelgina var útséð með tilraunir að hefta framgang réttvísinnar. Blaðamenn RSK-miðla mættu til lögreglu í byrjun ágúst. Í beinu framhaldi var Páli skipstjóra skipaður réttargæslumaður.

Saksóknari mun gefa út ákæru á hendur blaðamönnum RSK-miðla, líklega í september. Sennilegt er að Páll og e.t.v. óþekkti brotaþolinn muni höfða mál og krefjast miska- og skaðabóta.

Nær ekkert af ofansögðum fréttum birtist í fjölmiðlum. Þar starfa blaðamenn í anda samtryggingar. Yngsti fjölmiðillinn, Fréttin, er undantekningin sem sannar regluna. Í fjölmiðlum er ekkert misjafnt sagt um blaðamenn, þótt þeir séu sakborningar í alvarlegu sakamáli. Samt á svo að heita að blaðamenn og fjölmiðlar séu lýðræðinu mikilvægir. Hljóð og mynd fara ekki saman.

 

 

 

RSK-miðlar gera árás á Katrínu Jakobs

RÚV, Stundin og Kjarninn, RSK-miðlar, stóðu fyrir samræmdum fréttaflutningi til að gera hlut Katrínar forsætis sem verstan. Atlagan stóð yfir frá tíunda tímanum í gærmorgun og fram yfir hádegi þegar hún var orðin pínleg.

RÚV: Björk sakar Katrínu um að hafa svikið sig og Grétu

Stundin: Katrín Jakobsdóttir ,,hefur ekkert gert fyrir umhverfið"

Kjarninn: Björk um Katrínu Jakobsdóttur: ,,Hún hefur ekki gert neitt fyrir umhverfið"

Stundin og Kjarninn birta samhljóða fyrirsögn, ásökunartónn RÚV er afgerandi. Aðrir fjölmiðlar sögðu sömu frétt en fordæmingin var ekki í fyrirsögn og umfjöllun meira í fréttastíl en áróðursherferð, sjá t.d. Vísi og Fréttablaðið. RSK-miðlar gerðu fréttinni hærra undir höfði en aðrir miðlar, höfðu hana lengur sem uppslátt. Áhlaupið var tilraun að vekja reiðibylgju, fyrst í fjölmiðlum síðan á samfélagsmiðlum. RSK-miðlar kunna til verka, ýmist að blása upp lítilfjörleg mál eða þagga niður stórmál. 

Hvers vegna gera RSK-miðlar samræmda árás á forsætisráðherra einmitt núna?

Jú, RSK-miðlar standa höllum fæti. Blaðamenn á þessum miðlum eru sakborningar í lögreglurannsókn á alvarlegum glæp; líkamsárás með byrlun, stafrænt kynferðisofbeldi og gagnastuld. 

Með samræmdri atlögu að forsætisráðherra sýna RSK-miðlar vígtennurnar. Stjórnmálamenn eru háðir fjölmiðlaumfjöllun. Er fjölmiðlar ganga skipulega til verks að hafa æruna af einhverjum er vanalega lítið eftir þegar uppi er staðið. RÚV gerði sér m.a. far um að höggva til Katrínar á öðru tungumáli en íslensku. Í áróðrinum þarf að ná til allra kjósendahópa. 

Skilaboð RSK-miðla til Katrínar og annarra stjórnmálamanna eru þessi: Ef þið hjálpið okkur ekki að komast undan ákærum fyrir aðild að líkamsárás, stafrænu kynferðisofbeldi og gagnaþjófnaði gerum við ykkur allt til miska.

Þegar grunaðir um glæpi, sannir að siðleysi, hafa í hótunum á opinberum vettvangi er fokið í flest skjól. Ekki síst þegar í hlut á ríkisfjölmiðill.

 

Völdu aðra nálgun en Björk hafði lagt til

Lögreglan svarar Þórði Snæ og félögum

Síðasta viðtalið við blaðamenn sem eru grunaðir í RSK-sakamálinu var á RÚV fyrir viku. Viðmælandi er Þórður Snær ritstjóri Kjarnans (K-ið í RSK, hitt eru RÚV og Stundin). Jú, þeir taka viðtöl við sjálfa sig, gerendameðvirknin lætur ekki að sér hæða. Ritstjórinn segir:

Mér finnst enn augljósara en áður að nú sé þessi vegferð, sem ég upplifi bara sem kælingartilraun gegn fjölmiðlum og það að reyna að draga ný mörk hvar tjáningafrelsismörk fjölmiðla liggja, sé runnin á enda og þetta verði það síðasta sem ég heyri af þessu máli. (undirstr. pv)

Lögreglan þjarkar ekki við ,,viðskiptavini" sína í opinberri umræðu þegar um er að ræða sakamál. Í kærumáli Aðalsteins á Stundinni, sem kærði boðun í yfirheyrslu í febrúar sl., fékk lögreglan smjörþefinn af vinnubrögðum blaðamannamafíunnar. Viðtöl eru teygð og toguð til að falla að hagsmunum blaðamanna.

Á eftir Þórði Snæ og Arnari Þór af Kjarnanum mættu Aðalsteinn Kjartansson á Stundinni og Þóra Arnórsdóttir á RÚV á lögreglustöð í fylgd lögmanna sinna. E.t.v. fleiri. Aðeins viðstaddir vita hvað fór á milli sakborninga og þjóna réttvísinnar. En það má álykta að málstaður grunaðra batnaði ekki. 

Eftir þær yfirheyrslur kom vitanlega ekki yfirlýsing frá lögreglunni. Ekki frekar en almennt í sakamálarannsókn. En með verkum sínum talar réttvísin skýru máli. 

Lögreglan skipaði Páli Steingrímssyni réttargæslumann í beinu framhaldi af yfirheyrslu sakborninga. Það er svar lögreglu til Þórðar Snæs og félaga.

Réttargæslumenn eru skipaðir þegar afbrot eru sérlega alvarleg, s.s. líkamsárás og kynferðisbrot. Ritstjóri Kjarnans segir málið búið en verklag lögreglu staðhæfir að um alvarlega glæpi sé að ræða. Málið gangi næst til ákærusviðs.  Að Páli skuli skipaður réttargæslumaður bendir til að blaðamennirnir eigi sér litlar málsbætur.

Eini fjölmiðillinn sem sagði frá skipun réttargæslumanns er Fréttin. Þar á bæ taka menn ekki þátt í samsæri um að snuða almenning um upplýsingar í mikilsverðum fréttamálum.

Aðrir fjölmiðlar þagga málið niður af tillitssemi við RÚV, Stundina og Kjarnann. Fjölmiðlar í bandalagi gegn almannahag. Að kröfu RSK-miðla skal ekki fjallað um sakamálið í fréttum. Blaðamenn grunaðir um alvarlega glæpi stjórna fréttaflutningi. Svona er Ísland í dag.

Þórður Snær og Helgi heimild

,,Lög um fjöl­miðla tryggja svo heim­ild­ar­mönnum vernd gegn því að verða opin­berað­ir," skrifar Þórður Snær ritstjóri í leiðara Kjarnans 19. nóvember í fyrra. Nokkru áður urðu Þórður Snær og félagar á RSK-miðlum (RÚV, Stundin, Kjarninn) þess áskynja að lögreglurannsókn stæði yfir á vinnubrögðum blaðamannanna, aðild þeirra að líkamsárás með byrlun og gagnastuldi.

Blaðamennirnir höfðu með sér samráð um að einn þeirra yrði heimildarmaður hinna. Nota átti lögin, misnota þau öllu heldur, sem vernda heimildarmenn. Hinir blaðamennirnir ætluðu að standa í skjóli nafnlausa heimildarmannsins. Þar með væri málið dautt, lögreglurannsóknin átti að stranda þar.

Þórður Snær klappaði sama stein þegar hann mætti í viðtal á mbl.is daginn eftir að upplýst var að fjórir blaðamenn væru sakborningar.

Hann [Þórður Snær] furðar sig jafn­framt á því hvað lög­regla ætli sér að yf­ir­heyra frétta­menn­ina um, ef ekki til að fá upp­lýs­ing­ar um heim­ilda­öfl­un eða heim­ild­ar­menn þeirra. Eiga þeir að vera verndaðir með lög­um.

En lögreglan hafði fylgst með samráði blaðamanna RSK-miðla að hylja glæpaslóðina. Í greinargerð lögreglu frá 23. febrúar sl., vegna dómsmáls sem einn blaðamannanna, Aðalsteinn Kjartansson, höfðaði segir í fyrstu efnisgrein um málavöxtu:

Í þessu máli er engin þörf á að fjalla um heimild fjölmiðlamanna til að vernda heimildarmenn sína. Lögreglan veit hver heimildarmaðurinn er. Heimildarmaðurinn er X.

X er einstaklingur sem var nákominn Páli skipstjóra og tók að sér í samráði við RSK-miðla að byrla skipstjóranum eitur 3. maí fyrir ári, stela af honum símanum og senda á Efstaleiti til afritunar. Glæpurinn gerði ráð fyrir að Páll yrði óvígur á meðan aðgerðin stóð yfir. Hann var í öndunarvél og vart hugað líf.

RSK-miðlar upplýstu sjálfir, en ekki lögregla, um miðjan febrúar sl. hverjir væru sakborningar í málinu: Þórður Snær og Arnar Þór á Kjarnanum, Aðalsteinn á Stundinni og Þóra Arnórsdóttir á RÚV.

Nafn Helga Seljan var ekki nefnt. Tvær ástæður gætu verið fyrir því. Að hann sé ekki grunaður heldur vitni. Eða að RSK-miðlar hafi ákveðið að nefna ekki Helga á opinberum vettvangi þar sem hann skyldi vera ,,heimildarmaðurinn" og fá vernd sem slíkur. Heimildarvernd Helga yrði hinum blaðamönnunum skálkaskjól.

Í reynd getur Helgi ekki verið heimildarmaður, aðeins milligöngumaður um þýfi. Þeir njóta ekki lagaverndar. Raunverulegum heimildarmanni, X, sýndu fjölmiðlamennirnir ,,skeytingarleysi," segir í greinargerð lögreglu. Það er vægt til orða tekið.

Vordagana í fyrra, þegar aðgerðir RSK-miðla stóðu yfir, varð Helgi að hafa hljótt um sig og vinna baksviðs. Mánuði áður fékk hann dóm um alvarlegt brot á siðareglum. Miðstöð aðgerða var á Efstaleiti, fréttirnar voru skrifaðar þar að einhverju eða öllu leyti, þótt þær birtust í Kjarnanum og Stundinni.

Komi á daginn að Helgi sé viðriðinn málið í meira mæli en af er látið yrði ákvörðun útvarpsstjóra skiljanleg að láta fréttamanninn fara um síðustu áramót. Sé Helgi aftur blásaklaus í málinu verður uppsögnin torveldari skilnings. Brotthvarf Helga af RÚV í miðri lögreglurannsókn getur ekki verið tilviljun.

Lögreglan gaf upp í greinargerð, sem áður er vitnað til, að tveir blaðamenn að minnsta kosti voru í sambandi við X, tilræðismanninn. Aðalsteinn Kjartansson er annar þeirra en hinn er ónefndur. Meiri líkur en minni eru að einn blaðamaður hafi verið í aðalhlutverki gagnvart X. Sennilega einhver sem kann ,,linnulaust bögg."

Í greinargerð lögreglu segir að blaðamennirnir hafi verið aðgangsharðir X, sem er manneskja í sárum og gengur ekki heil til skógar. Í ljósi þess sem á eftir kom er líklegt að frásögnin af þeim samskiptum sé í ætt við hrollvekju.

Næstu daga og vikur verður upplýst um vinnubrögð RSK-miðla í sakamáli sem á sér ekki fordæmi, hvorki hér heima né erlendis.

Fréttir, skæruliðar og hryðjuverk

Fréttirnar eiga erindi til almennings, sögðu ritstjórar Kjarnans og Stundarinnar um samræmdan fréttaflutning sem birtist samtímis 21. maí á liðnu ári, þar sem ,,Skæruliðadeild Samherja" kom fyrir í báðum fyrirsögnum. Fréttirnar eru einkum um tvo starfsmenn Samherja sem töluðu sín á milli um viðbrögð við fréttahrinu RÚV, Stundarinnar og Kjarnans (RSK-miðla) er hófst í nóvember 2019 með Kveiksþætti á RÚV um Namibíuúrgerð Samherja.

Fréttir Kjarnans og Stundarinnar 21. maí í fyrra komu allar úr síma Páls skipstjóra Steingrímssonar. Ekkert ólöglegt var þar að finna. Þarna voru tveir starfsmenn að spjalla sín á milli, stundum komu fleiri við sögu, um málefni fyrirtækisins. Samtölin voru einkamál og ekkert í þeim fór í bága við lög.

Síma Páls skipstjóra var stolið 4. maí á síðasta ári eftir að eitrað var fyrir honum. Það er líkamsárás í skilningi laga. Einkaefni, svo sem ástarfundur Páls við jafnöldru sína, er hafði ekkert með Samherja að gera, var sent á milli manna. Það kallast stafrænt kynferðisofbeldi. Það átti að jarða skipstjórann, ef ekki bókstaflega þá í óeiginlegum skilningi. Hann hafði vogað sér að andmæla fréttaflutningi hákirkjunnar á Efstaleiti.

Lögreglurannsókn hófst 14. maí er Páll kærði byrlun og símastuld til lögreglu - viku áður en Kjarninn og Stundin birtu fréttirnar. Þann 14. febrúar í vetur var upplýst að a.m.k. fjórir blaðamenn RSK-miðla væru sakborningar. Þeir lögðu á flótta undan réttvísinni, mættu ekki í boðaða skýrslutöku hjá lögreglu fyrr en hálfu ári síðar, í lok liðinnar viku. Síðan ríkir fréttabann.

Sakborningar svara ekki í síma, útvarpsstjóri er á tali. Fjölmiðlar þegja. Það er ekki frétt, segja talsmenn RSK-miðla, að blaðamenn eigi aðild að líkamsárás, gagnastuldi og stafrænu kynferðisofbeldi.

Skæruliðadeild Samherja er frétt, hryðjuverkasveit RSK-miðla er ekki frétt.

  

Samráð fjölmiðla og gerendameðvirkni

,,Fyrir um hálfu ári hittust fulltrúar ritstjórna allra helstu miðlana, (MBL, Vísir, DV, Fréttablaðið og RÚV) á fundi til þess að fara yfir verklag tengdum tilvitnum í aðra miðla. Þar voru fulltrúar allra miðla á sömu blaðsíðunni um að gæta ætti hófs varðandi hversu stór hluti er „afritaður“ sem og að geta þurfi heimilda."

Orðin hér að ofan eru skrifuð af ritstjóra DV, Birni Þorfinnssyni, á umræðusíðuna Fjölmiðlanördar á Facebook. Tilefnið er gagnrýni Ásgeirs Ingvarssonar blaðamanns á DV fyrir að hafa ,,stolið" frétt frá Mbl.is án þess að geta heimildar.

Samskiptahættir fjölmiðla innbyrðis eru sjaldan gerðir opinberir með þessum hætti. Fjölmiðlar birta fréttir til að skemmta og upplýsa. Þeir fá fjárstuðning úr ríkissjóði í nafni lýðræðis. Mikilvægt er, heitir það, að sem flestar raddir heyrist og fréttamál fái umfjöllun frá sem flestum sjónarhornum. Þá geti almenningur myndað sér upplýsta skoðun á mönnum og málefnum.

En ef það er víðtækt samráð, bæði formlegt og óformlegt, milli fjölmiðla um hvað teljist fréttir og hvað ekki fer lítið fyrir fjölbreytni í fréttavali og sjónarhorni. Almenningur heyrir aðeins samráðsröddina. Um leið dettur botninn úr rökstuðningi fyrir ríkisvaldið að ausa peningum í marga miðla sem tala einni röddu.

Allt frá í nóvember á síðasta ári fær stórt fréttamál, raunar risastórt, sáralitla umfjöllun í fjölmiðlum. Hér er vitanlega átt við líkamsárás (byrlun), friðhelgisbrot og stafrænt kynferðisofbeldi gegn Páli Steingrímssyni skipstjóra.

Fjórir blaðamenn á RÚV, Stundinni og Kjarnanum (RSK-miðlar) eru með stöðu sakborninga. Töluvert er til af gögnum, ekki síst dómsskjölum, sem urðu til þegar einn blaðamannanna neitaði að mæta í yfirheyrslu lögreglu.

En fjölmiðlar segja næsta fátt, birta tilkynningar RSK-miðla í mesta lagi en segja sáralítið um efnisatriði málsins. Allur þorri þeirra fáu frétta sem sagðar eru er skrifaður frá sjónarhorni sakborninga. Þannig háttar til að manni sem varð fyrir ,,vinnubrögðum" RSK-miðla var vart hugað líf. Samt gengur fréttaflutningur út á að sakborningum finnist ,,íþyngjandi" að eiga aðild að málinu. Gerendasamúðin verður ekki augljósari.

RSK-miðlar stjórna stéttarfélagi blaðamanna, BÍ, sem óspart er beitt í þágu gerenda. RSK-miðlar eru með slík ruðningsáhrif á fjölmiðlamarkaði að krefjist þeir þagnar um tiltekið fréttamál hlýða aðrir miðlar.

Ef jafn náið hagsmunasamráð væri stundað í viðskiptalífinu, og gert er á fjölmiðlum, væri Samkeppniseftirlitið löngu búið að láta til sín taka. Enginn hefur eftirlit með að fjölmiðlar sinni sínu hlutverki. Samráð gegn almannahagsmunum er látið átölulaust.

Til að bæta gráu ofan á svart eru samráðsfjölmiðlarnir fjármagnaðir með skattfé almennings.

Þóra og Aðalsteinn svara ekki í síma

Blaðamenn hafa alla helgina reynt að ná tali af Þóru Arnórsdóttur á RÚV og Aðalsteini Kjartanssyni á Stundinni. Tilefnið er lögregluyfirheyrslur yfir þeim vegna sakamálarannsóknar á líkamsárás (byrlun) á Pál skipstjóra Steingrímsson, stuldi á síma hans og frekari meingerðir s.s. dreifingu á einkamyndbandi þar sem hann á vingott við konu; kallast stafrænt kynferðisofbeldi.

Þóra og Aðalsteinn svara ekki í síma. Áður voru þau á flótta undan boðun lögreglu í yfirheyrslu Þau voru boðuð um miðjan febrúar, nú eru skötuhjúin á flótta undan fjölmiðlum. Fréttastofa RÚV leikur iðulega þann leik að segja í fréttum si svona, vilji menn ekki tala: fréttastofa hefur árangurslaust reynt að ná í XX. 

En þegar blaðamenn komast sjálfir í kast við lögin er látið gott heita að þeir svari ekki í síma. Málið dautt. Ef fjölmiðlar eru fyrst og fremst í þágu blaðamanna sjálfra ættu þeir ekki að fjármagna útgerðina úr eigin vasa? Eins og stendur sækja fjölmiðlar ótaldar milljónir, RÚV milljarða, í sjóði almennings. Undir þeim formerkjum að starfa í þágu almannahagsmuna.

Eftir yfirheyrslur fjórmenninga RSK-miðla (auk Þóru og Aðalsteins eru Þórður Snær og Arnar Þór á Kjarnanum sakborningar) tekur lögreglan afstöðu til réttarstöðu Páls skipstjóra.

Ef brotin gegn Páli eru sérstaklega alvarleg fær hann réttargæslumann. Eins og segir í leiðbeiningum ríkissaksóknara:

Ef um kynferðisbrot er að ræða á brotaþoli rétt á að fá tilnefndan réttargæslumann við rannsókn málsins, ef hann óskar þess. [...] Þar að auki getur brotaþoli í málum sem varða önnur ofbeldisbrot og brot gegn frjálsræði manna átt rétt á að fá tilnefndan réttargæslumann

Fái Páll skipstjóri tilnefndan réttargæslumann fær hann greiðari aðgang að gögnum málsins. ,,Réttargæslumaður getur aflað upplýsinga fyrir hönd brotaþola um stöðu og meðferð málsins hjá lögreglu og ákæruvaldi."

Tilfallandi athugasemdir halda lesendum upplýstum. Fjölmiðlar þegja í þágu blaðamanna.

RSK-miðlar, brotin sál og yfirhylmingin

,,Lögreglan er með töluvert af símasamskiptum, tölvupóstum og annars konar samskiptum X við ákveðna fjölmiðlamenn. [...] Í gögnum málsins er tölvupóstur frá X, m.a. til Aðalsteins Kjartanssonar þar sem hann ræðir væntanlega skýrslutöku hjá lögreglu og fleira."

Ofanrituð tilvitnun er úr skýrslu lögreglunnar á Akureyri, lögð fram í héraðsdómi, vegna kröfu Aðalsteins blaðamanns á Stundinni að vera undanþeginn yfirheyrslu vegna líkamsárásar (byrlunar) og friðhelgisbrots á Páli skipstjóra Steingrímssyni.

X er tilræðismaðurinn sem RSK-miðlar, RÚV, Stundin og Kjarninn, véluðu til að byrla og stela síma skipstjórans.

Í tilvitnuðum orðum kemur fram að rannsókn lögreglu er fyrst og fremst byggð á gögnum en ekki vitnisburði. Ekki er um að ræða að einhver staðhæfi eitthvað um afbrot annars, heldur afhjúpa blaðamenn RSK-miðla aðild sína að glæpnum með sínum eigin orðum í símtölum og tölvupóstum.

Fjórir blaðamenn eru með stöðu sakborninga, Þórður Snær og Arnar Þór á Kjarnanum, Aðalsteinn á Stundinni og Þóra á RÚV. Auk þeirra hafa Helgi Seljan og Rakel Þorbergsdóttir orðið að hætta á RÚV eftir að málið varð heyrinkunnugt sl. haust. Sexmenningarnir höfðu samskipti sín á milli annars vegar og hins vegar við X. Lögreglan fylgdist með.

Páli skipstjóra var byrlað 3. maí á síðasta ári og hann var meðvitundarlaus til 6. maí. Á þeim tíma var símanum stolið, innihaldið afritað og tækinu skilað. Frá og með kæru Páls 14. maí rannsakar lögreglan málið.

Sumarið 2021 aflaði lögreglan gagna, bæði úr staðsetningarbúnaði síma Páls og með rannsóknarheimildum s.s. hlerunum.

X var kallaður til yfirheyrslu 5. október. Í framhaldi hófust líflegar samræður fjölmiðlamannanna um það hvernig skyldi brugðist við. Meðal annars var rætt um að gera enn aðra árás á Pál skipstjóra. Blaðamenn höfðu úr síma Páls myndskeið af honum í ástarleik með vinkonu sinni. Myndskeiðið sendu fjölmiðlamennirnir sín á milli. Þá heimtuðu RSK-liðar að X léti þeim í hendur einkasímann og lykilorð. Valdsmunur er á X og RSK-urum. Í einn stað brotin sál en í annan stað ágengir karlar og yfirmenn á ríkisstofnun. Einkasíminn fór í hendur fjölmiðlamanna sem tóku til við að eyða gögnum úr tækinu. Lögreglan fylgdist með.

Annar liður í viðbrögðum RSK-miðla við lögreglurannsókninni var að saka Samherja um að leggja líf Helga Seljan í rúst. Þann 15. október birtist Helgi á skjánum hjá Gísla Marteini á RÚV. ,,Heimsmet í drullusokkshætti," sagði Helgi og átti ekki við þá er skipuleggja líkamsárásir, stela einkagögnum og níðast á einstaklingum í sárum. Ekki er víst að lögreglan hafi fylgst með Helga hjá Gísla Marteini. Það eru takmörk fyrir því hvað hægt er að leggja á menn.

Þriðji þátturinn í andsvörum RSK-miðla var að ráðast með offorsi á tilfallandi bloggara sem sagði frá glæpnum gegn Páli skipstjóra. Þórður Snær Júlíusson ritstjóri Kjarnans skrifaði leiðara 18. nóvember: Glæpur í höfði Páls Vilhjálmssonar.  Bloggara voru valin hin verstu nöfn og fullyrt að engin lögreglurannsókn stæði yfir. ,,Brjáluð samsæriskenning," skrifar ritstjórinn.

En hringurinn þrengdist um Þórð Snæ og félaga þrátt fyrir allt. Ritstjórinn reyndi að fela samskipti sín við umheiminn. Þremur dögum áður en hann skrifaði leiðarann hlóð Þórður Snær niður smáforritinu Signal í síma sinn. Smáforritið eyðir skilaboðum eftir að þau eru lesin og torveldar hlerun. Þórði Snæ hefur þótt þetta snjall leikur. Meinið er að í leiðinni afhjúpaði hann sjálfan sig. Til að hlaða niður Signal þarf að gefa upp símanúmerið. Aðrir notendur smáforritsins sjá þegar hringt er úr síma sem notar Signal. Flóttinn undan réttvísinni var hafinn. Þórður Snær og félagar voru boðaðir til yfirheyrslu í febrúar á þessu ári. Núna, sex mánuðum síðar, gáfust fjórmenningarnir upp á flóttanum. Þórður Snær og Arnar Þór voru yfirheyrðir á fimmtudag en Þóra og Aðalsteinn á föstudag.

Glæpaslóð RSK-miðla verður ekki falin með smáforriti. 

 

 

 

 

RSK-miðlar og tilræðið við Pál skipstjóra

RSK-miðlar, RÚV, Stundin og Kjarninn, skipulögðu tilræði að heilsu og einkalífi Páls skipstjóra Steingrímssonar. Tilræðismaðurinn sjálfur var nákominn Páli. Hans bíður ákæra um tilraun til manndráps. 

Skipulagið gekk út á að byrla fyrir Páli skipstjóra, stela af honum símanum á meðan hann var óvígur, afrita innihaldið og skila símanum áður en skipstjórinn kæmist til meðvitundar.

Eitrað var fyrir Páli 3. maí fyrir hálfu öðru ári. Um nóttina var hann fluttur á gjörgæslu með sjúkraflugi og vart hugað líf. Áætlunin gekk eftir. Síminn komst í hendur RSK-miðla sem afrituðu. Tækinu var komið aftur fyrir í föggur skipstjórans á meðan hann vissi hvorki í þennan heim né annan.

Aðalsteinn Kjartansson fréttamaður á RÚV skipti föstudaginn 30. apríl 2021 um vinnustað, fjórum dögum áður en Páli var byrlað. Hann gaf loðin svör í viðtali daginn sem hann hættir, talar um ,,persónulegar ástæður" og segist á leiðinni í frí. En síðdegis sama dag er Aðalsteinn kominn á ritstjórn Stundarinnar sem gefur út sérstaka tilkynningu. Almenningur vissi ekki að á bakvið tjöldin voru RÚV, Stundin og Kjarninn einn og sami miðillinn.

Aðalsteini var ætlað að vinna úr símagögnunum en mátti ekki hafa starfsstöð á Efstaleiti. Þórður Snær á Kjarnanum var í sama hlutverki. Miðstöðin var á Efstaleiti en Stundin og Kjarninn sáu um dreifinguna. Það var gert með nákvæmu skipulagi. Kjarninn og Stundin birtu samhljóða fréttir að morgni dags 21. maí. Skipulagið var svo nákvæmt að daginn áður höfðu Aðalsteinn og Þórður Snær samráð um hvenær skyldi hringt í skipstjórann.

En hvers vegna var beðið með að birta fréttir úr síma Páls í rúman hálfan mánuð? Símanum var stolið 4. maí en engar fréttir fyrr en 21. maí. Sæmilega vanur blaðamaður skrifar svona frétt á 2-4 klukkustundum, þekki hann til málsins.

Skýringin er að Pál skipstjóra átti ekki að gruna að gögnin væru frá honum komin. Og ef hann skyldi fá hugboð um hvers kyns væri átti að vera ómögulegt að sanna aðild RSK-miðla. Snjallsímar skrá staðsetningu sína og geyma upplýsingarnar 14 daga aftur í tímann. Eftir tvær vikur er símtækið búið að ,,gleyma" hvar það var dagana á undan.

En þegar Páll skipstjóri komst til meðvitundar eftir nokkra daga á gjörgæslu sá hann að átt hafði verið við símann. Hann slökkti á tækinu til að staðsetningarbúnaðurinn myndi ekki uppfærast. Páll var búinn að kæra málið til lögreglu áður en fréttirnar birtust í Kjarnanum og Stundinni 21. maí.

Í símanum var einnig smitrakningarforrit, vegna COVID-19. Lögreglan gat séð hvaða símar voru nálægt síma Páls á meðan tækið var í þjófahöndum. Í framhaldi fékk lögreglan heimild til að hlera blaðamenn grunaða um glæp. Á grunni þeirra gagna verður ákært.

Að minnsta kosti fjórir blaðamenn eru með stöðu sakbornings vegna byrlunar- og gagnastulds. Fjölmiðlar segja sama og ekkert um málsatvik en gera gælur við sakborninga.

Þórður Snær ritstjóri Kjarnans mætti í viðtal hjá RÚV, nema hvað, til að útskýra sakleysi sitt: „Það getur verið faglega íþyngjandi og náttúrulega persónulega íþyngjandi að sitja undir svona í svo langan tíma.“  En það er ekkert íþyngjandi að verða fyrir eitrun sem fylgir innlögn á gjörgæslu og árás á einkalíf sitt í kaupbæti. Gjörvöll blaðamannastéttin finnur til með Þórði Snæ. Eins og sést á fjölmiðlum.

Hver er staða Helga Seljan?

Fjórir blaðamenn RSK-miðla, RÚV, Stundarinnar og Kjarnans, eru með stöðu sakborninga, svo vitað sé, í lögreglurannsókn á byrlun Páls skipstjóra Steingrímssonar og stuldi á síma hans. Lögreglan veitir ekki upplýsingar um sakborninga.  

Nöfn fjórmenninganna birtust í RSK-miðlum 14. febrúar í vetur. Helgi Seljan var ekki nefndur. Kannski að hann sé ekki sakborningur. Kannski.

Helgi Seljan er þegar kominn með dóm vegna Samherjamálsins. Hann þverbraut siðareglur RÚV samkvæmt úrskurði í lok mars 2021. Glæpurinn gegn Páli skipstjóra var framinn rúmum mánuði síðar, í byrjun maí. Í aðdraganda glæpsins var hann að störfum á RÚV en sást ekki á skjánum. 

Lögreglurannsókn á tilræðinu gegn Páli skipstjóra var komin á það stig í október sl. að RSK-liðar fengu pata af. Þeir voru í sambandi við verktakann sem sá um byrlun og stuld þá um vorið. Miðstöð glæpsins var á Efstaleiti og starfsmaður þar aðaltengiliður við verktakann. Þóra Arnórsdóttir, sem er sakborningur, höfðar ekki til miðaldra kvenna. Helgi, aftur, gerir það.

Föstudaginn 15. október kemur Helgi fram í vinsælum þætti RÚV, sem Gísli Marteinn stýrir. Tilgangurinn var að afla samúðar. Eyjan endursagði hápunktana. Samtalið gengur út á að Helgi eigi voða bágt og sé vart vinnufær vegna Samherja. Ókunnugur gæti haldið að sjónvarpsmaðurinn hefði orðið fyrir tilræði að heilsu og einkalífi, t.d. byrlun og þjófnaði. Tilfallandi athugasemd lagði játningu verðlaunablaðamannsins út á annan veg. Allt varð vitlaust í baklandi RSK-miðla. Krafist var að höfundur yrði rekinn úr vinnu. Miðaldra konur sáu rautt þegar orði var hallað á átrúnaðargoðið.

Stöðu Helga Seljan á RÚV varð þó ekki bjargað. Innanhúss var smjattað á sögum um hvernig í pottinn væri búið. Þótt fjölmiðlar þegðu meira og minna í samstöðu með afbrotamönnum innan eigin raða sögðu tilfallandi blogg að ekki væri allt með felldu á Glæpaleiti. Stefán útvarpsstjóri taldi ótækt að viðurnefnið festist í sessi. Þegar ekki var hægt að ljúga með þögninni varð að gripa til aðgerða. Í nóvember var tilkynnt að fréttastjórinn Rakel Þorbergsdóttir léti af störfum. Í janúar axlaði Helgi sín skinn á RÚV og hélt yfir á annan RSK-miðil, Stundina.

Tilkynning RSK-miðla 14. febrúar um fjóra sakborninga er ekki endilega tæmandi upptalning. 

Það kemur á daginn þegar ákært verður í byrlunar- og gagnastuldsmálinu hvert hlutverk Helga Seljan var vordagana 2021 þegar tilræði RSK-miðla var skipulagt og framkvæmt. Miðaldra konur eiga hlut að máli, misvel á sig komnar. ,,Linnulaust bögg" tekur sinn toll.