Þórður Snær og Helgi heimild

,,Lög um fjöl­miðla tryggja svo heim­ild­ar­mönnum vernd gegn því að verða opin­berað­ir," skrifar Þórður Snær ritstjóri í leiðara Kjarnans 19. nóvember í fyrra. Nokkru áður urðu Þórður Snær og félagar á RSK-miðlum (RÚV, Stundin, Kjarninn) þess áskynja að lögreglurannsókn stæði yfir á vinnubrögðum blaðamannanna, aðild þeirra að líkamsárás með byrlun og gagnastuldi.

Blaðamennirnir höfðu með sér samráð um að einn þeirra yrði heimildarmaður hinna. Nota átti lögin, misnota þau öllu heldur, sem vernda heimildarmenn. Hinir blaðamennirnir ætluðu að standa í skjóli nafnlausa heimildarmannsins. Þar með væri málið dautt, lögreglurannsóknin átti að stranda þar.

Þórður Snær klappaði sama stein þegar hann mætti í viðtal á mbl.is daginn eftir að upplýst var að fjórir blaðamenn væru sakborningar.

Hann [Þórður Snær] furðar sig jafn­framt á því hvað lög­regla ætli sér að yf­ir­heyra frétta­menn­ina um, ef ekki til að fá upp­lýs­ing­ar um heim­ilda­öfl­un eða heim­ild­ar­menn þeirra. Eiga þeir að vera verndaðir með lög­um.

En lögreglan hafði fylgst með samráði blaðamanna RSK-miðla að hylja glæpaslóðina. Í greinargerð lögreglu frá 23. febrúar sl., vegna dómsmáls sem einn blaðamannanna, Aðalsteinn Kjartansson, höfðaði segir í fyrstu efnisgrein um málavöxtu:

Í þessu máli er engin þörf á að fjalla um heimild fjölmiðlamanna til að vernda heimildarmenn sína. Lögreglan veit hver heimildarmaðurinn er. Heimildarmaðurinn er X.

X er einstaklingur sem var nákominn Páli skipstjóra og tók að sér í samráði við RSK-miðla að byrla skipstjóranum eitur 3. maí fyrir ári, stela af honum símanum og senda á Efstaleiti til afritunar. Glæpurinn gerði ráð fyrir að Páll yrði óvígur á meðan aðgerðin stóð yfir. Hann var í öndunarvél og vart hugað líf.

RSK-miðlar upplýstu sjálfir, en ekki lögregla, um miðjan febrúar sl. hverjir væru sakborningar í málinu: Þórður Snær og Arnar Þór á Kjarnanum, Aðalsteinn á Stundinni og Þóra Arnórsdóttir á RÚV.

Nafn Helga Seljan var ekki nefnt. Tvær ástæður gætu verið fyrir því. Að hann sé ekki grunaður heldur vitni. Eða að RSK-miðlar hafi ákveðið að nefna ekki Helga á opinberum vettvangi þar sem hann skyldi vera ,,heimildarmaðurinn" og fá vernd sem slíkur. Heimildarvernd Helga yrði hinum blaðamönnunum skálkaskjól.

Í reynd getur Helgi ekki verið heimildarmaður, aðeins milligöngumaður um þýfi. Þeir njóta ekki lagaverndar. Raunverulegum heimildarmanni, X, sýndu fjölmiðlamennirnir ,,skeytingarleysi," segir í greinargerð lögreglu. Það er vægt til orða tekið.

Vordagana í fyrra, þegar aðgerðir RSK-miðla stóðu yfir, varð Helgi að hafa hljótt um sig og vinna baksviðs. Mánuði áður fékk hann dóm um alvarlegt brot á siðareglum. Miðstöð aðgerða var á Efstaleiti, fréttirnar voru skrifaðar þar að einhverju eða öllu leyti, þótt þær birtust í Kjarnanum og Stundinni.

Komi á daginn að Helgi sé viðriðinn málið í meira mæli en af er látið yrði ákvörðun útvarpsstjóra skiljanleg að láta fréttamanninn fara um síðustu áramót. Sé Helgi aftur blásaklaus í málinu verður uppsögnin torveldari skilnings. Brotthvarf Helga af RÚV í miðri lögreglurannsókn getur ekki verið tilviljun.

Lögreglan gaf upp í greinargerð, sem áður er vitnað til, að tveir blaðamenn að minnsta kosti voru í sambandi við X, tilræðismanninn. Aðalsteinn Kjartansson er annar þeirra en hinn er ónefndur. Meiri líkur en minni eru að einn blaðamaður hafi verið í aðalhlutverki gagnvart X. Sennilega einhver sem kann ,,linnulaust bögg."

Í greinargerð lögreglu segir að blaðamennirnir hafi verið aðgangsharðir X, sem er manneskja í sárum og gengur ekki heil til skógar. Í ljósi þess sem á eftir kom er líklegt að frásögnin af þeim samskiptum sé í ætt við hrollvekju.

Næstu daga og vikur verður upplýst um vinnubrögð RSK-miðla í sakamáli sem á sér ekki fordæmi, hvorki hér heima né erlendis.