Veiran er ólæs, náttúran líka

Snjallt af Þórólfi sótta að vekja á því athygli að kórónuveiran er ólæs og skilur ekki mannamál. Veiran fer sínu fram, líkt og náttúran, og lætur sig engu skipta hvað manninum finnst.

Okkur hættir til að hugsa þetta öfugt, að náttúruleg fyrirbrigði lúti vilja mannsins. Við skiljum ekki náttúruna nema að hluta en högum okkur iðulega eins og hún sé manngerð.

Kannski að stóri lærdómurinn af farsóttinni sé upprifjun á takmörkunum mannsins andspænis náttúruöflunum. 

Fyrr á tíð var meiri meðvitund um vanmátt tegundarinnar. Til eru orðskviður sem lýstu sambandi manns og náttúru: kóngur vill sigla en byr hlýtur að ráða.

Veiran lesi hvorki reglugerðir né tilmæli

Sprengir farsóttin ríkisstjórnina?

Alþjóðlega umræðan um Kínaveiruna er að snúast. Bælingarstefnan tapar fylgi en hjarðónæmissinnum fjölgar. Skapadægur bælingarstefnunnar er 3. nóvember þegar Bandaríkjamenn ganga til kosninga. Trump er skilgreindur sem hjarðónæmissinni og því fylgja allir andstæðingar hans bælingarstefnunni. Að kosningum loknum hverfur Trump-hvatinn úr bælingarsinnum og um leið allur vindur.

Ísland, líkt og öll önnur vestræn ríki fylgir bælingarstefnunni. Ríkisstjórnin er með allt sitt pólitíska kapítal fjárfest í bælingunni. 

Bælingarstefnan var ekki röng þegar henni var fyrst beitt síðast liðið vor. Hún var rökrétt í stöðunni, að verja samfélög smiti með sóttkví og lokunum. Vonir stóðu til að farsóttin gengi yfir á fáeinum vikum, í mesta lagi örfáum mánuðum. Til vara átti bóluefni að koma í haust ekki seinna en um áramót.

Allar þessar vonir hafa brugðist. 

Höfum eitt á hreinu áður en lengra er haldið. Ef ríkisstjórn Íslands hefði ekki fylgt bælingarstefnu, líkt og aðrar þjóðir, hefði henni verið kennt um ótímabær dauðsföll af völdum veirunnar. Ríkisstjórnin hefði sprungið í vor. Bælingarstefnan var eini valkosturinn í vor og sumar.

Veðrabrigðin í umræðunni, sem verða ekki seinna en 3. nóvember bjóða upp á sérstaklega hættulegt pólitískt veðmál fyrir stjórnarliða. Ef þeir stökkva núna á vagn hjarðónæmissinna geta þeir stigið á stokk með sigurbros á vör: ,,Sagði ég ekki."

Vinstri grænir hafa mest að tapa á sigri hjarðónæmissinna. Katrín er forsætis og Svandís ber pólitíska ábyrgð á þríeykinu. Ef Vinstri grænir sjá rýtinga á lofti í Sjálfstæðisflokknum verður freistandi að verða fyrri til og segja móðurflokk íslenskra stjórnmála ekki treystandi fyrir lýðheilsu og boða til kosninga fyrr en seinna.

Sitjandi ríkisstjórn er sú skásta sem völ er á. Katrín og Bjarni og Sigurður Ingi eru skynsamlegt fólk sem maður trúir frekar til yfirvegunar en æðibunu. Þau þurfa að undirbúa sig saman undir það að bælingarstefnan er á síðasta snúningi. Það er ekkert einfalt mál en vel mögulegt með yfirvegaðri orðræðu. En það er vita vonlaust að halda yfirvegun ef ekki sæmilegur agi á þingmönnum stjórnarliða.

Svarið við spurningunni í fyrirsögn: vonandi ekki, en því miður er möguleikinn fyrir hendi.

Einhver getur dáið og þá lokum við heiminum

Heimanám í stað skólagöngu

Aukinn áhugi er meðal foreldra að börnin stundi skólanám heima hjá sér. Kennarar vilja gjarnan vinna heima, sbr. viðtengda frétt. Í kófinu læra foreldrar, nemendur og ekki síst kennarar á fjarkennslubúnað af margvíslegu tagi.

Bein afleiðing er að stofnaðir verða fjarkennsluskólar, líklega einkaframtak þar sem ríki og sveitarfélög hreyfa sig hægt. Fyrsta tilraunin er sennilega gerð með stofnun fjarkennsluskóla á framhaldsstigi.

Stofnkostnaður er lítill, aðeins einfaldur tölvubúnaður. Eftirspurnin er fyrir hendi og þjálfað vinnuafl sömuleiðis - kennarar með reynslu af fjarkennslu.

Fjarkennsluskólinn hf. fengi nýsköpunarstyrk og pólitíska blessun, nema kannski frá Vinstri grænum og Samfylkingu. En hverjum er ekki sama um afturhaldið.

Ef maður væri 20 árum yngri stykki maður á þessa viðskiptahugmynd. Hún getur ekki klikkað.

Kennarar fái að vinna meira utan skóla

Vísindi, pólitík og farsótt

Innan heilbrigðisvísinda er óeining um rétt viðbrögð við farsóttinni og fullkomlega eðlilegt er að sú óeining fái farveg í pólitískri umræðu.

Tvær meginstefnur eru uppi. Önnur er bæling farsóttarinnar, sem felur í sér stórfellda sóttkví og víðtækar lokanir á samfélagslegri starfsemi. Hin er hjarðónæmi þar sem farsóttinni er leyft að leika lausum hala en gætt að veikum og öldruðum.

Bælingarstefna hefur haft vinninginn í vestrænum ríkjum. Jafnvel Svíar, sem þykja hafa mesta sérstöðuna fylgja vægri útgáfu hennar. Fylgifiskur þessarar stefnu er að veirufaraldurinn dregst á langinn, með þriðju, fjórðu og fimmtum bylgju faraldursins. Vonir stóðu til að bóluefni yrði til um áramótin og þá skyldi faraldrinum létta.

En nú þegar vafi leikur á að bóluefni verði tilbúið í bráð vex þeim fiskur um hrygg sem segja bælinguna alloft dýrkeypta fyrir samfélagið. Líf almennings fer úr skorðum, fátækt eykst og félagsleg eymd sömuleiðis. Hjarðónæmi sé náttúruleg vörn við farsótt.

Siðferðilegur vandi við leið hjarðónæmis er að einhverjir munu veikjast alvarlega og einhverjir deyja verði horfið frá bælingarstefnu.

Í umræðunni um sóttvarnir er enginn besti kostur, aðeins skásti. En þannig er mannlífið yfirleitt.

Þrír ráðherrar í hópi efasemdamanna

Klám er ekki kennt í skólum, Lilja

Þjófnaður er ekki kenndur í skólum, ekki eiturlyfjaneysla og heldur ekki klám. Einstaklingar á öllum aldri tileinka sér ýmsa ósiði sem menntastofnanir geta lítið gert við. Skólar kenna siði en ekki ósiði.

Skólar eiga að mennta fólk í takt og tón við grunngildi samfélagsins. Það er leiður ósiður hópa með sértæk áhugamál að troða hugsjónum sínum inn í skólastarf og löngu tímabært að því linni.

Það er skólafólki ekki bjóðandi að leggjast í klámfræði til að þjónusta áhugahópa um þau fræði. Vitanlega á að kenna ungu fólki um býflugurnar og blómin og gera það á forsendum líffræðinnar. Í lífsleikni, heimspeki, bókmenntum og félagsgreinum eru tilfinningar eins og ást, virðing, tilhugalíf og náin samskipti rædd og túlkuð. 

Í viðtengdri frétt segir að alþingi hafa falið ráðherra menntamála að gera ,,mat á áhrif­um aðgeng­is barna og ung­menna að klámi." Lilja, þú ert ekki klámmálaráðherra heldur ráðaherra menntamála. Sendu ruglið heim til föðurhúsanna með þeim skilaboðum til þingmannanna er lögðu nafn sitt við málið að það sé rangt að klæmast með menntun.

„Þetta er brýnt samfélagslegt verkefni“

Þú hatar Trump, segðu þá frétt

Fréttamaður CNN hneykslaðist á því að forsetinn tók af sér grímuna á svölum Hvíta hússins.

,,Þú hatar Trump, segðu þá frétt," sagði Kirstie Alley.

Sumar fréttir eru einfaldlega ekki sagðar.

Heilsufar forsetanna: Leyndarmál, lygar og tíst

Samfélag í boðhætti og skömm

,,Við verðum"-samfélagið er einum þræði æfing í þegnskap. Við verðum að gæta sóttvarna, verðum að sýna tillitssemi, verðum að þreyja þorrann þótt enn sé ekki hafinn gormánuður.

Æfing í þegnskap eykur samstöðu, gerir samfélagsmarkmið skýr, vinsar út aðalatriði frá aukaatriðum og setur gæði eins og heilbrigði ofar peningaverðmætum. 

Að sumu leyti er samfélag í boðhætti afturhvarf til fyrri tíma þegar þorri landsmanna hékk á horriminni og lítið mátti út af bregða til að hungur ylli mannfalli. Sjálfsbjörg, að því marki sem náttúruöflin slípuðu hana ekki til, var síður viðhaldið með fortölum og föðurlegum áminningum en oftar af ótta við skömm.

Yfirvöld reyna sitt ítrasta að biðja en ekki banna, ráðleggja en ekki hóta. En það er kominn jarðvegur fyrir skömmina. Það sést á umræðunni. Þingmaður hallar orði að ráðherra og fær meðferð eins og kynferðisglæpamaður. Hér er að vísu um að ræða vinstripólitík en þar er ávallt stutt í skömmina. Góða fólkið sér heiminn í svörtu og hvítu, sannfæringin er yfirsterkari litbrigðum mannlífsins.

Eitt merkilegasta við menninguna er að hún er ekki sköpuð af ásetningi heldur verður hún til í síhvikulli glímu mannsins við umhverfi sitt og aðstæður. Þegar snögg veðrabrigði verða á aðstæðum, líkt og farsótt, tekur menningin heljarstökk ef við gáum ekki að okkur.

Þegnskapur er góðra gjalda verður. Að ala á skömm er aftur ekki gott uppeldi.

 

„Við erum í vanda“

Trump, Biden og tvíeðli Bandaríkjanna

Sitjandi forseti telur Bandaríkin á réttri leið. Risinn úr rekkju Kínaveirunnar hvetur hann landsmenn til að fylkja sér um bandaríska drauminn.

Biden áskorandi er fullur bölmóðs og segir Bandaríkin ruslahrúgu kóvits og kynþáttahaturs.

Tvíeðli bandarísku þjóðarsálarinnar birtist glöggt í Trump og Biden. Fyrstu evrópsku landnemarnir, að Þorfinni og Guðríði frátöldum, voru púrítanar, hreintrúarmenn, er sáu syndina í hverju horni og biðu heimsloka. Síðar komu áræðnir menn þreyttir á gömlu Evrópu og töldu vestrið land tækifæranna.

Sigri Biden leggst bölmóður yfir vestrið en fái Trump betur sést til sólar. 

Hress og hlakkar til nýrra kappræðna

Bæling, ekki hjarðónæmi

Orðtakið að skipta ekki um hest í miðri á er lýsandi fyrir farsóttarsamfélagið sem er Ísland í dag. Bælingarstefnan var allsráðandi á vesturlöndum í vor og við sitjum enn þann hest. Þótt útfærslur væru ólíkar, sbr. Svíþjóð, var í grunninn sama stefnan ráðandi, að kappkosta bælingu.

Ef veiran fengi að leika lausum hala í þrjá mánuði, og aldraðir og veikir teknir út fyrir sviga, yrði til hjarðónæmi á þremur mánuðum, segir faraldsfræðingurinn Sunetra Gupta í Oxford og fær stuðning frá lærðum félögum.

En hjarðónæmisstrætisvagninn er farinn. Samfélagið er gírað inn á bælinguna. Við sitjum uppi með fyrri ákvarðanir, jafnvel þó, svona eftir á að hyggja, þær hafi ekki endilega verið þær heppilegustu.

Sóttvarnarþreytu gætir í vaxandi mæli. Sú þreyta gæti leitt til þess að samfélög reyndu að hlaupa uppi ónæmisvagninn. Og enn bólar ekkert á bóluefninu. 

Boða hertar aðgerðir á höfuðborgarsvæðinu

Trump með vísindin með sér: COVID-19 er falsfrétt

Þrír vísindamenn frá háborgum heilbrigðisvísinda í Oxford, Harvard og Stanford gefa yfirlýsingu sem staðfestir stefnu Trump forseta í bak og fyrir. COVID-19 er ýkt hættuástand þar sem meðferðin, lokanir og höft, gerir samfélaginu meira illt en gott.

Sunetra Gupta, Jay Bhattacharya og Martin Kulldorff gefa út yfirlýsinguna Það er til önnur leið.  Í fáum orðum skal ekki loka og læsa samfélögum, heldur verja þá veiku og öldruðu á meðan hjarðónæmi næst.

Ef það er tilfellið, sem virðist vera, að Trump, aldraður og í yfirþyngd, kemur úr COVID-19 hress og sprækur er forsetinn lifandi sönnun yfirlýsingar vísindamannanna.

Með stílfærslu Trump: COVID-19 er falsfrétt vinstrimanna og frjálslyndra.

ps.

sá sem hér skrifar hefur verið hallur undir lok, lok og læs stefnuna. Rök vísindamannanna þriggja eru aftur býsna sannfærandi. En áður en sinnaskiptin ganga í gegn verður að hlusta á andmæli. Við hlustum, vegum og metum, og komumst að niðurstöðu. Burtséð frá Trump. 

 

Trump útskrifast af sjúkrahúsinu í kvöld