Samfarasamningur Viðreisnar

Sérstakur samfarasamningur verður forsenda löglegs kynlífs, gangi áform Viðreisnar eftir um breytingar á hegningarlögum.

Í stöðluðum samningi verða væntanlega ákvæði um upphaf kynlífs (fyrsta augnatillit, fyrsta snerting); hvaða athafnir skuli koma við sögu og auðvitað hverjir þátttakendur eru. Sólarlagsákvæði um hvenær kynlífi lýkur eru sjálfsögð. Ef aðilar hyggjast stunda kynlíf oftar en einu sinni verður það að koma fram og þá hve oft og hve lengi. Standi hugur til að kynlífið beri ávöxt, hvort heldur tilfinningalegan eða hlutlægan, verður að tilgreina hvernig skuli með ávöxtinn farið.

Tveir vottar hljóta að vera að hverjum samningi, til staðfestu að samningsaðilar séu með ráði og rænu og gangi til verka af fúsum og frjálsum vilja.

Samfarasamningur Viðreisnar smellpassar í tilveruna, - ef við skiljum lífið sem leikhús fáránleikans.


mbl.is Breyta skilgreiningunni á nauðgun
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Þórður Snær vælir undan Davíð

Kjarninn er samfylkingarútgáfa sem hallar réttu mál þegar málstaðurinn krefst þess, eins og dæmin sanna.

Ritstjóri Morgunblaðsins, sennilega Davíð Oddsson, fjallaði um ritstjóra Kjarnans, Þórð Snæ Júlíusson. Ritstjórinn kveinkar sér, kvartar undan atvinnurógi.

Líkt og margt samfylkingarfólk, og meðhlauparar þess í röðum ESB-sinna, telur Þórður Snær sig hafa einkarétt á gagnrýnum málflutningi, til dæmis um ónýta Ísland.

Þórður Snær ætti að gera sjálfum sér greiða og reyna að vaxa úr grasi. Sá sem kastar steini úr glerhúsi verður að finna sig í því að fá grjót á móti.


Oflaunaðir læknar - spurning að leggja Landsspítala niður

Læknar á Íslandi eru oflaunaðir í skjóli ríkiseinokunar á lækningum. Hjá læknum er áhugi að auka pilsfaldakapítalisma þar sem ríkið borgar raunlækningar sem og oflækningar. Slíkt fyrirkomulag er bæði sóun og spilling.

Í stað pilsfaldakapítalisma ætti að taka umræðu um að leggja niður opinberan sjúkrahúsrekstur og láta læknamarkaðinn um að veita þjónustuna.

Um 10 prósent af þjóðarframleiðslu fer í heilbrigðismál. Hægt væri að lækka skatta á almenning og láta frjálsum félagasamtökum um að sinna eftirspurninni, bæði þeirri sem snýr að raunlækningum og oflækningum.

Stefnumótun til 10-15 ára um að afbyggja núverandi fyrirkomulag og þróa nýtt er eðlilegur tími. En við skulum byrja umræðuna á öðru en pilsfaldakapítalisma gráðugra lækna og einkafyrirtækja, sem hugsa um það eitt að mjólka sjóði almennings.


mbl.is Bestu launin hér á landi
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Sögufölsun í þágu pólitísks rétttrúnaðar

Í miðborg Berlínar rís endurgerð höll frá barokktímanum. Þjóðverjar leggja sig fram um að vera trúir frumgerðinni. Verkið er langt komið.

Kúpull á þaki hallarinnar var eins og flestar opinberar byggingar í Evrópu frá miðöldum og fram eftir öldum skreyttur krossi, kristnu tákni.

Nú vilja talsmenn vinstrimanna og græningja breyta frá frumgerðinni og sleppa krossinum enda sé kristið trúartákn ekki í samræmi við pólitískan rétttrúnað.

Sögufölsun í þágu pólitísks rétttrúnaðar er skipulögð falsfrétt um fortíðina. Það eitt að láta sér slíkt til hugar koma er vísbending um hve vestræn menning, í þessu tilfelli þýska útgáfan, er komin langt frá uppruna sínum. Einu sinni átti sannleikurinn að gera manninn frjálsan. Núna heitir það að ef sannleikurinn er óþægilegur skal honum skipt út fyrir eitthvað sem betur hentar þá stundina.


Slæður, vopn og múslímaófriður

Miðausturlönd eru ófriðarbál. Tvær meginútgáfur múslíma, súnnar sem Sádí-Arabía fer fyrir eru í blóðugu stríði við shíta, þar sem Íran er stórveldið.

Helstu gerendur í hryðjuverkum gegn Bandaríkjunum á þessari öld eru súnnar frá Sádí-Arabíu. Þaðan komu flestir morðingjanna sem flugu á tvíburaturnana í New York og sjálfur var Osama bin Laden Sádi. Engu að síður er Sadí-Arabía, með ríkisvæddri kvenfyrirlitningu, helsti bandamaður ríkis hinna frjálsu og hugðu og hefur verið frá miðri síðustu öld.

Eiginkona Bandaríkjaforseta og dóttir hans slepptu slæðum á meðan Trump sjálfur seldi Sádum vopn fyrir milljarða. Samkvæmt Guardian telja Sádar heimsóknina marka tímamót.

Stórfelld vopnakaup eru ekki tímamót, heldur vísbending um það sem koma skal í trúarstríði múslíma fyrir botni Miðjarðarhafs.


mbl.is Melania sleppti slæðunni
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Sigurður Ingi týndi auðmýktinni

Sigurður Ingi varð formaður Framsóknarflokksins út á auðmýkt. Klíkan að baki Sigurðar Inga bjó til frásögnina að vegna eineltis RÚV gagnvart framsóknarmönnum yrði að jesúa sig með lítillæti.

Fáeinum mánuðum síðar, eftir tapaðar kosningar og fylgishrun, er öll auðmýkt gleymd og grafin. ,,Við hvern á að segja sorrý?" spyr formaðurinn með þjósti.

Sigurður Ingi og klíkan að baki honum ætti að biðjast afsökunar á yfirgengilegasta dómgreindarleysi í allri hundrað ára sögu Framsóknarflokksins. Það er sérstök framsóknarheimska að fella formann sem í fyrsta sinn á þessari öld gerði Framsókn að veldi í íslenskri pólitík.


mbl.is Ástandið gæti verið betra
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Ingólfur var Garðbæingur

Haft er fyrir satt að Ingólfur Arnarson sé fyrsti landnámsmaðurinn á höfuðborgarsvæðinu. Einu heimildir  um að Ingólfur hafi reist sér bú í Reykjavík, Landnámubók og Íslendingabók, eru skrifaðar rúmum 200 árum eftir atburðinn.  Ef gefið er að fyrsti landnámsmaðurinn, Ingólfur eða einhver annar, settist að á höfuðborgarsvæðinu benda aðrar heimildir, staðhættir og fornleifar, til þess að heimili hans og aðalaðsetur hafi ekki verið Reykjavík. En hvar þá?

Reykjavík var hrjóstrug jörð lítt fallin til ábúðar fyrir norræna bændur sem námu hér land á víkingatíma. Gamla Reykjavíkurjörðin náði frá kvosinni upp í Öskjuhlið til Rauðarár neðan Klambratúns og niður á Kirkjusand. Svona um það bil. Samkvæmt Landnámabók var jörð Ingólfs nokkru stærri. Land hans náði í austur til Úlfarsár/Korpu og til vesturs að Hraunholtslæk sem liggur út í Arnarnesvog, þar sem Sjálandsskóli stendur nú. Vestan lækjar bjó bróðursonur Ingólfs, Ásbjörn Össurarson, á Skúlatúni sem líklega var bær á Álftanesi.

Heimili landnámsmanns varð að uppfylla tvö frumskilyrði. Í fyrsta lagi að vera góð bújörð og í öðru lagi veita útsýni til allra átta. Reykjavík uppfyllir hvorugt skilyrðið.

Fyrra skilyrðið þarf ekki að rökræða, bóndi velur sér gott jarðnæði. Lífsbjörgin, búpeningurinn, er undir sama þaki og heimilisfólkið, og heimilið vitanlega sem næst ökrum, engjum og vatnsbólum til að auðvelda aðdrætti. Grasnyt Reykjavíkurjarðarinnar var takmörkuð með klöppum, holtum og melum.

Seinna skilyrðið, útsýnið, er ekki eins augljóst en liggur í augum uppi þegar að er gáð. Bændur stunduðu kvikfjárrækt og beittu á úthaga. Sauðfé, nautgripir og hross þurfa landrými og tilsjón með peningnum verður skilvirkari ef bærinn stendur hátt. Ábúandi í kvosinni sér út í eyjar og Esju en annars byrgja sýn Skólavörðuholt og Öskjuhlið. Í vestri stendur Örfirisey í sjónlínunni. Til að sjá strandlengjuna út á Nes og Snæfellsjökul þarf að yfirgefa kvosina og ganga út á Ufsaklett. Með öðrum orðum: kvosarbóndi sér frá túnfætinum hvorki búpening sinn né til mannaferða.

Annað atriði sem án efa skipti landnámsmenn höfuðmáli var að fylgjast með umferð á landi og sjó. Ísland byggðist á ófriðartíma, víkingaöld. Barist var um áhrif og völd á þeim eyjum sem norrænir menn námu  áður en þeir komu hingað. Suðureyjar,  Orkneyjar, Hjaltlandseyjar voru átakasvæði stærri og smærri víkingaherja og eflaust Færeyjar, þótt minna segi af ófriði þar.

Landnámsmaður á Íslandi varð að vera viðbúinn ófriði og hlaut að velja  sér búsetu til samræmis. Útsýni skipti þar máli enda forsenda fyrir viðbrögðum að vita af hættunni í tíma. En líka varð að huga að flóttaleiðum ef óvinurinn væri liðssterkari en svo að raunhæft væri að berjast fyrir byggð og bú.

Tveir staðir á höfuðborgarsvæðinu eru líklegar sem fyrstu landnámsjarðirnar og þar með heimili þeirra Ingólfs og Hallveigar Fróðadóttur séu þau hjón annað og meira en tilbúningur.

Í fyrsta lagi Nesið, Seltjarnarnes. Þar er gott búland og höfuðból á miðöldum á meðan jörðin Reykjavík var kotbýli. Frá Valhúsahæð sést yfir til Suðurnesja, Snæfellsjökull blasir við handan Faxaflóa og mynni Hvalfjarðar er í sjónmáli. Skerjafjörður og vogar þar inn eru í sjónlínu sem og auðvitað Reykjavík. Fjallahringurinn allur myndar baklandið.

En þrátt fyrir að Nesið sé kostajörð með útsýni yfir sjó og land yrði víkingi er næmi þar land einn ókostur yfirsterkari öllum áformum að velja Nesið til búsetu. Frá Nesinu er aðeins ein flóttaleið á landi, yfir Eiðismýri. Og mýrin milli Skerjafjarðar og Eiðisvíkur er örmjó. Þar þyrfti ekki fjölmennt óvinalið til að hafa öll ráð Nesbúa í hendi sér, væri sótt frá landi og sjó. Enginn víkingur með sjálfsvirðingu byði fólkinu sínu upp á þau býti.

Í öðru lagi Hofsstaðir í Garðabæ. Nafnið eitt er næg ástæða til að vekja grun um að þar gæti  fyrsti landnámsmaðurinn hafa skotið rótum, Ingólfur eða ekki. Landnámabók greinir frá 13 hofum og hof sem bæjarheiti er aðeins þekkt á 37 stöðum á landinu.

Hof eru tilbeiðslustaðir norrænna manna á víkingaöld. Staðarval í náttúrunni var jafnframt undirbúningur undir framhaldslíf og vettvangur samtals við máttarvöldin.  Menn vönduðu til verka, áttu þeir þess kost. Fyrstu landnámsmennirnir áttu valkosti um bústaði.

Eins og í flestum öðrum fornum samfélögum var trúarlegt vald samfléttað því veraldlega. Goðar urðu höfðingjastétt á Íslandi og héldu tignarheitinu þótt landið kristnaðist rúmri öld eftir að landnám hófst. Goðar réðu fyrir hofum eins og þeir síðar réðu kirkjum. Líkt og kirkjur voru hofin félags- og valdamiðstöðvar. Sveitungar sóttu heim fyrirmennin, sýndu þeim lotningu um leið og goðum var blótað til árs og friðar.

Hofsstaðir eru miðlægir á höfuðborgarsvæðinu. Frá staðnum er útsýni til allra átta, út á sjó og upp til heiða. Tveir lækir afmarka tún Hofsstaða, báðir renna í Arnarnesvog. .Á undirlendinu neðan Hofsstaða eru náttúrukostir á Álftanesi, bæði lands- og sjávargæði.  Hofsstaðabóndi gat bæði fylgst með búpeningi á úthögum og haft auga með mannaferðum um víðan völl og til hafs. Ef til ófriðar kæmi var hann með skipalægi í Hafnarfirði, annað á Álftanesi og gat sem hægast runnið upp til heiða ef óvígur her sækti að úr þrem áttum.

Hofstaðarhóll er austan Hraunkotslækjar, sem skipti bújörðum Ingólfs og bróðursonar hans, Ásbjörns, samkvæmt Landnámabók. Bú Ásbjörns, Skúlatún, er talið hafa verið á Álftanesi. Ingólfur hefur þá haft traustan mann á undirlendinu fyrir neðan Hofsstaði ef sótt var að höfðingjanum af sjó. Baklandið varði Vífill, leysingi Ingólfs, sem bjó á Vífilsstöðum ofan Hofsstaða. Viðlíka fyrirkomulag, að undirsátar gættu höfðingja sinna með búsetu nærri óðalssetrinu, var tíðkað um alla Vestur-Evrópu á miðöldum.

Landnámsskáli fannst á Hofsstöðum og er skálinn einn sá stærsti sem fundist hefur hér á landi, um 30 metrar að lengd. Skálinn hýsti ekki færri en um 30 manns, líklega fleiri. Enginn Meðal-Jón bjó staðinn á landnámsöld heldur stórhöfðingi sem valdi sér búsetu er uppfyllti skilyrði víkingaaldarbónda.

Söguna verður að skrifa í samræmi við  heimildir sem völ er á. Þær heimildir sem við höfum um landnám eru ritheimildir, fornleifar og staðhættir. Í Reykjavík eru hvorki landgæði né útsýni og hvergi finnst þar hofið. Hofsstaðir skora þrennuna.

Landnámabók segir Ingólf búa við  Arnarhvol ,,fyrir neðan heiði” en kappinn hafði vetursetu við Ingólfsfjall austan Hellisheiðar áður en hann kom í bæinn. Séð frá Hellisheiði eru Hofsstaðir og Arnarhvoll álíka neðan heiðar. 

Það væri lélegur bóndi og enn aumkunarverðari víkingur er settist að í Reykjavík þegar Hofsstaðir í Garðabæ stæðu til boða. En báðir staðirnir falla innan jarðnæðisins sem Ingólfur hélt fyrir sig, eftir að hann gaf frá sér lönd í austri og vestri.

Hvort sem Ingólfur og Hallveig eru stílfærsla Landnámabókar á fyrstu landnemunum  eða ekki er einboðið að þau voru  Garðbæingar en ekki reykvísk.

 

(Auðvitað er algjör tilviljun að þessi færsla verður til þegar forsætisráðherra Íslands er í fyrsta sinn borinn og barnfæddur Garðbæingur; sama gildir um sitjandi forseta lýðveldisins, sem býr á Álftanesi þar sem Ásbjörn var forðum útvörður Ingólfs).

 


Leitin að upprunanum

Maðurinn er ekki kominn af öpum en á með öpum sameiginlegan forföður. Um þetta er samstaða meðal vísindamanna í grófum dráttum. Tegundin sem við tilheyrum, homo sapiens, er talin um 200 þúsund ára gömul, plús mínus.

Samkvæmt því ætti að vera hægt að leita aftur fyrir þann tíma og finna sameiginlegan forföður. Nokkuð reglulega á síðustu árum og áratugum finnast tegundir sem rekja spor tegundarinnar lengra aftur. Sú síðasta er homo naledi og er sögð 230 til 330 þúsund ára gömul.

Elstu vísbendingar um tvífætling eru yfir 4 milljón ára gamlar. En upprétt göngulag er forsenda mennskunnar, að talið er. Nokkur munur er á fáeinum hundruðum þúsunda ára og fjórum milljónum.

Í yfirlitsgrein á BBC segir að leitin haldi áfram að sameiginlegum forföður okkar og apanna. Líklega þarf að leita enn um stund. 


Framsókn án foringja; flokkur án fylgis

Einu sinni voru stjórnmálaflokkar eins og fótboltalið. Maður hélt með sínum flokki, sama hvað á gekk. Flokkarnir voru fjórir, en stundum dúkkaði upp einn uppreisnarflokkur. Þetta er liðin tíð.

Stjórnmálaflokkar verða að sýna að þeir eiga erindi til stærri hópa en trúföstu hjarðarinnar sem kennir sig við flokkinn. Þar skilur á milli feigs og ófeigs hvort formaðurinn er foringi eða ekki.

Mælikvarðinn á hvort formaður sé foringi er geta hans til að sækja fylgi út fyrir raðir flokksmanna. Sitjandi formaður getur það ekki, það sýndu síðustu kosningar og allar mælingar síðan.

Framsókn er á varamannabekknum í pólitík. Án foringja verður það hlutverk flokksins um fyrirsjáanlega framtíð.


mbl.is Búist við átakafundi hjá Framsókn
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Auglýsingasalinn og fréttamaðurinn

Athugasemd Eiríks Jónssonar um Kastljósviðtal RÚV við Ólaf Ólafsson auðmenn lýtur að hæfi fréttamanna til að gegna skyldum sínum.

Fréttamenn, ekki síst RÚV-arar, gefa sig út fyrir að vera fulltrúar almennings og hafnir yfir hagsmunaárekstra.

Á fjölmiðlum er almenn regla að aðskilja auglýsingadeildir og ritstjórn. Ástæðan er auglýsingafólk selur fjársterkum aðilum aðgang að almenningi á meðan hlutverk ritstjórna er að veita þeim fjársterku aðhald, t.d. með gagnrýnni umfjöllun.

Í samskiptum auðmanna við fjölmiðla er alþekkt að keyptar séu auglýsingar sem birtast í formi frétta. Og fréttaauglýsingin er ekki endilega keypt á þeim miðli þar sem hún birtist.


« Fyrri síða | Næsta síða »

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband