Færsluflokkur: Dægurmál

Risaeðlur, Darwin og trúarvísindin

Vitundarskipti Evrópumanna, einkum Breta, á 19. öld er viðfangsefnið í nýrri bók, Ómögulegar ófreskjur, eftir Michael Taylor. Í viðtali á Unherd gefur höfundur stutta útgáfu. Á 19. öld finnast bein og steingervingar sem kippa stoðum undan kenningu kirkjunnar um guð sem höfund heimsins. Fyrsta menningarstríðið var á milli kirkjunnar og vísindanna, segir Taylor.

Darwin gaf vísindunum nýja hugmyndafræði, þróunarkenninguna, rétt eftir miðja 19. öld, og þar með var leikurinn tapaður kirkjunni.

Náttúrleg guðfræði var fræðilega heitið á vísindum sem í fyrstu áttu að sameina kennisetningar Biblíunnar og leifar af risaeðlum, sem ekki er gerð grein fyrir í sköpunarsögunni. Frumkvöðlar nýju vísindanna komu margir úr klerkastétt. Kristin heimsmynd var forsenda nýju vísindanna.

Ef maður trúir á þróunarkenningu Darwins, sem ég geri, segir Taylor (23:50), þá hlaðast sönnunargögnin upp. Tja, já og nei. Það er ekki hægt með gögnum að rekja þróun mannsins aftur í tímann stig af stigi til frumapans sem er sameiginlegur forfaðir manna og apa. Elsti tvífætlingurinn er tímasettur fyrir fjórum milljónum ára. Maðurinn er um 200 þúsund ára gömul tegund. Tímaspönnin þar á milli er löng og lítt kunn. Kenningin segir og við trúum en gögnin vantar.

Fáeinir úr röðum vísindamanna voga sér að andæfa, t.d. David Berlinski, sem segir líffræði Darwin ekki standast vísindalega aðferðafræði. Engin forspá er í þróunarkenningunni og tilgátur ekki hægt að prófa. Berlinski og þeir fáu sem líkt tala fá lítinn hljómgrunn. Svona eins og náttúrulegu guðfræðingarnir á fyrri hluta 19. aldar. Ráðandi sjónarmið eru önnur.

Þróunarkenningin heldur enn, þótt rök og gögn veikist fremur en styrkist. Vísindin eru bætt upp með skorti á valkostum. Við sitjum uppi með trúarvísindin um upphaf manns og heims. Á löngum föstudegi er vert að íhuga hvort þröskuldurinn til skilnings sé manninum óyfirstíganlegur. Kannski er það eilíft hlutskipti mannsins, að trúa en vita ekki. 


Guðni Th. í spor Ólafs Ragnars

Í forsetakosningum er haft á orði að þjóðin ,,finni" sinn frambjóðanda. Átt er við að einhver frambjóðenda fái í kosningabaráttunni meðbyr er skilar lyklavöldum að Bessastöðum. Ólafur Ragnar ,,fannst" árið 1996 sem valkostur við forræði Davíðs Oddssonar í landsmálum. Guðni Th. ,,fannst" árið 2016 þegar RÚV beitti honum óspart sem álitsgjafa við að fella ríkisstjórn Sigmundar Davíðs.

Í raun leitar þjóðin ekki að frambjóðanda. En sá frambjóðandi sem nær að spila á strengi þjóðarsálarinnar sem heppilegasti frambjóðandinn fær forskot er endist til Bessastaða. Eftiráspekin býr til þjóðsöguna um að þjóðin ,,finni" sér forseta.

Forsetakosningar, þar sem sitjandi forseti leitar ekki eftir endurkjöri, eru óútreiknanlegri en þingkosningar. Persónur og pólitík eru í öðrum hlutföllum en í hversdagslegum stjórnmálum. Flokkspólitík leysist upp en óformlegur skilningur verður til milli stærri og smærri hópa.

Forval forsetaframbjóðenda stendur yfir fram að lokum apríl er framboðsfrestur rennur út. Á tíma forvals leita frambjóðendur að bandalagi sem nægir til sigurs. Þriðjungsfylgi gæti nægt. Ólafur Ragnar og Guðni Th. hlutu um 40 prósent í frumkjöri sem forsetar. Óheppilegt er að minnihluti þjóðarinnar standi að baki nýkjörnum forseta en lögin eru eins og þau eru.

Undirskriftarsöfnun sem hvetur Guðna Th. til að endurskoða fyrri ákvörðun um að gefa ekki kost á sér er til marks um óreiðu á bakið tjöldin. Guðni Th. gefur ádrátt um að mögulega kunni hann að endurskoða fyrri afstöðu. 

Sjálfur beið Guðni Th. með að tilkynna framboð vorið 2016 uns öruggt var að Ólafur Ragnar yrði ekki í framboði. Hann má vita af eigin reynslu að sé óvissa um hvort sitjandi forseti stefni á endurkjör lamar það löngun mögulegra frambjóðenda sem hafa einhverju að tapa.

Á forsetatíð sinni hefur Guðni Th. ekki stundað klækjastjórnmál. Honum sæmir ekki að byrja á þeim núna. Hrökkva eða stökkva fyrir helgi, Guðni Th.  


mbl.is Guðni hvattur áfram í undirskriftasöfnun
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Endurkoma Stasi, löggæsla hugarfarsins

Stasi, austur-þýska leynilögreglan á tíma kommúnisma, rak umfangsmikið net uppljóstrara sem njósnuðu um nágranna og vini, jafnvel ættingja. Eftirlit með hugsun þegnanna auðveldaði stjórn á hegðun þeirra.

Hugmyndafræðin að baki Stasi, aðeins ein skoðun leyfileg, fær endurnýjun lífdaga í vestrinu. Nú undir þeim formerkjum að barist sé gegn hatursorðræðu.

Skosk löggjöf sem tekur gildi 1. apríl (við hæfi) gerir ráð fyrir að börn geti kært foreldra sína fyrir hatursorðræðu. Stöðluð eyðublöð auðvelda fólki að kæra meðborgara sína fyrir skoðanir sem stuða. Kærendum er tryggt nafnleysi. Dálkahöfundur Telegraph, Suzanne Moore, rekur helstu þættina í löggjöfinni sem veitir lögreglu víðtækar heimildir til að rannsaka og ákæra brot er teljast óæskileg tjáning.

Skoski þjóðarflokkurinn, SNP, er höfundur löggjafarinnar. Flokkurinn sameinar þjóðernissinna og vinstrimenn og er ráðandi stjórnmálaafl í Skotlandi.

Leit að hatri gerir ekki annað en að auka það, skrifar Moore. Hatur er tilfinning, líkt og ást. Opinber stefnumótun er gefur sér að tilfinningar borgaranna séu á forræði ríkisvaldsins stuðlar að andrúmslofti tortryggni og svikabrigsla. Löggjöf sem gerir meint hatur refsivert er sniðmát fyrir skoðanakúgun. Jaðarhópar samfélagsins valdeflast. Þeir líta á allt sem ekki fellur að þeirra sérvisku til marks um hatur og andstyggð. Engin umræða, aðeins lögreglurannsókn, ákæra og dómur.

Vegurinn til vítis er varðaður góðum áformum, segir orðskviðan. Löggjöf sem ætlað er að vernda minnihlutahópa fyrir hatursorðræðu gæti á yfirborðinu virst góðmennska. En það er öðru nær. Opinber löggæsla hugarfarsins er gjaldþrotayfirlýsing mannréttinda. Fái ríkisvaldið valdheimildir að rannsaka og ákæra borgara fyrir skoðanir er tómt mál að tala um hugsanafrelsi að ekki sé talað um réttinn til að tjá hug sinn.  

Minnsti minnihlutinn er einstaklingur með sjálfstæða skoðun. Samfélag án frjálsra skoðanaskipta er alræði, Stasiland. 


Blaðamenn og byrlari: 78 smáskilaboð

Enn er óþekkt innihald 78 sms-skilaboða í byrlunar- og símastuldsmálinu. Á milli blaðamanna RSK-miðla og byrlara Páls skipstjóra Steingrímssonar fóru fram regluleg samskipti í aðdraganda og eftirmála byrlunar og stuldar. Gögnin eru í fórum lögreglu en hafa ekki verið gerð að gögnum málsins. Aðeins gögnum málsins er dreift til sakborninga og brotaþola.

Sms-skilaboðin ná yfir tímabilið apríl til júlí 2021. Elstu samskipti blaðamanna og byrlara, sem eru komin í umferð, eru frá ágúst 2021. 

Lögreglurannsókn á byrlunar- og símastuldsmálinu hófst 14. maí 2021. Þann dag lagði Páll skipstjóri fram kæru. Skipstjóranum hafði verið byrlað 3. maí. Á meðan hann lá meðvitundarlaus milli heims og helju í þrjá dag var síma hans stolið og innihaldið afritað á Samsung-síma, samskonar og skipstjórans. Þóra Arnórsdóttir ritstjóri Kveiks/RÚV keypti símann í apríl, áður en skipstjóranum var byrlað.

Stundin og Kjarninn birtu keimlíkar fréttir 21. maí sem báðar vísuðu í gögn úr síma skipstjórans. Samræmd birting sýndi skipulag í rás atburða. Án skipulags var ekki hægt að kaupa afritunarsíma fyrir byrlun og stuld.

Fyrir liggur játning á byrlun og stuldi. Þáverandi eiginkona skipstjórans, sem ekki gengur heil til skógar, gekkst við afbrotinu. Hún afhenti síma skipstjórans blaðamönnum. Eftir afritun var símanum skilað á sjúkrabeð Páls.

Í janúar og febrúar 2022 fengu fjórir blaðamenn stöðu sakbornings. Þórður Snær og Arnar Þór Ingólfsson á Kjarnanum, Aðalsteinn Kjartansson á Stundinni og Þóra Arnórsdóttir á RÚV. Fimmti blaðamaðurinn, Ingi Freyr Vilhjálmsson á Stundinni, fékk síðar stöðu sakbornings. Í byrjun árs 2023 sameinuðust Stundin og Kjarninn undir merkjum Heimildarinnar.

Blaðamenn neituðu að mæta til yfirheyrslu veturinn 2022, mættu ekki fyrr en í ágúst og september sama ár. Um áramótin 2022-2023 var rannsókn langt komin. Megináhersla lögreglu hafði verið á meðferð stolinna gagna, ekki hvernig atvikaðist að afbrotin fóru fram. Auk skipstjórans er brotaþoli í málinu Arna McClure lögfræðingur.

Búist var við ákæru í málinu í janúar eða febrúar 2023. Danski blaðamaðurinn og almannatengillinn Lasse Skytt, síðar alræmdur falsfréttamaður, tók að sér að skrifa málsvörn sakborninga í fréttaformi og fékk birtingu í byrjun árs í norsku útgáfunni Aftenposten-Innsikt og danska fagritinu Journalisten. Málsvörnin endaði illa, eins og rakið var í bloggi gærdagsins.

En það var einmitt um áramótin 2022-2023 sem grunur lögreglu styrktist að komist hefði á samband milli blaðamanna og byrlara áður en látið var til skarar skríða gegn skipstjóranum. Upp komst um Samsung-símann sem Þóra keypti fyrir byrlun. Í framhaldi leitaði lögregla eftir afritum af tölvupóstum veiku konunnar og blaðamanna. Konan notaði gmail og hafði að undirlagi blaðamanna eytt öllum tölvupóstum. Lögreglan leitaði til Google á Írlandi sem hýsir gögnin.

Næsta yfirheyrsla verður yfir konunni sem játaði byrlunina enda hún ýmist sendandi eða viðtakandi sms-skilaboðanna 78. Hvort lögreglan eigi vantalað við sakborningana fimm áður en kemur að ákærum á eftir að koma á daginn. Sjötti blaðamaðurinn, Helgi Seljan, er tengdur málinu. Hann hefur enn hvorki réttarstöðu vitnis né sakbornings, svo vitað sé. Áður en ákært verður er líklegt að Stefán Eiríksson útvarpsstjóri verði boðaður í skýrslutöku sem vitni.  

 


Sigríður Dögg laug upp á lögregluna

Það er ,,óskiljanlegt og óábyrgt að lögreglan boði í yfirheyrslu blaðamenn til að fá upplýsingar um heimildarmenn þeirra," er haft eftir Sigríði Dögg Auðunsdóttir formanni Blaðamannafélags Íslands í fagriti danskra blaðamanna, Journalisten.

Formaðurinn ber þarna lygi í bætifláka fyrir fimm blaðamenn RSK-miðla (RÚV, Stundin og Kjarninn - nú Heimildin) sem eru sakborningar í byrlunar- og símastuldsmálinu.

Í framhaldi segir Sigríður Dögg:

Það er ekki hægt að túlka þetta á annan veg en sem óeðlileg afskipti lögreglu af blaðamönnum. Þar fyrir utan torvelda afskipti lögreglu að blaðmenn afhjúpi önnur mál og heftir þar með störf þeirra.

Tilvitnanir eru í prentútgáfu Journalisten frá 29. janúar 2023. Höfundur greinarinnar er danskur blaðamaður búsettur á Íslandi, Lasse Skytt. Þegar í mars í fyrra vakti tilfallandi athygli á að þessi afurð Skytt, Sigríðar Daggar og sakborninganna væri stútfull af rangfærslum. Tilfallandi spurði fyrir ári: Biðst Blaðamannafélagið afsökunar? 

Ekki heyrðist múkk frá Sigríði Dögg og sakborningum. Það átti að blekkja útlendinga til að trúa þeirri frásögn Sigríðar Daggar og sakborninga að Ísland væri ekki réttarríki heldur spillingarsamfélag sem sigaði lögreglu á saklausa blaðamenn.

En svo gerist það í febrúar í ár að Lasse Skytt er afhjúpaður sem falsfréttamaður í dönskum fjölmiðlum.

Þá ákveða samstarfsmenn Lasse Skytt hér á landi, Sigríður Dögg og Þórður Snær ritstjóri Heimildarinnar, að afturkalla mesu lygarnar sem þau höfðu í frammi þegar Skytt bjó til málsvörn í þeirra umboði. Skötuhjúin átta sig á að frásögnin um spillta Ísland og fróma blaðamenn gerir sig ekki. Fólk, læst á íslensku, er farið að átta sig á að málsvörn blaðamanna heldur ekki vatni. 

Blaðamenn RSK-miðla eru sakborningar í lögreglurannsókn sem byggir á gögnum er sýna náið samráð blaðamanna við andlega veika konu sem byrlaði eiginmanni sínum, stal síma hans og færði blaðamönnum. Lögreglan veit nákvæmlega hver heimildarmaður blaðamanna er. Aftur er þeim ósannindum haldið að útlendingum að blaðamenn séu krafðir með harkalegum hætti að gefa upp heimildarmann sinn. Það er bláköld lygi. 

Tilfallandi gerði grein fyrir fyrstu afturköllun á ósannindum sem Þórður Snær stóð fyrir. Þórður Snær sagðist í upphaflegri frétt Skytt hafa verið sóttur til Reykjavíkur af stormsveit eyfirskra lögreglumanna og fluttur norður yfir heiðar nauðugur viljugur. Lygavaðall ritstjórans átti að afla sakborningum RSK-miðla samúðar í útlöndum. Í reynd var Þórður Snær kallaður í skýrslutöku hjá lögreglu með símtali í febrúar 2022. Það tók hann hálft ár að mæta.

Leiðrétting Þórðar Snæs birtist í netútgáfu Journalisten 24. febrúar. Leiðréttingarferlinu var ekki lokið, fjarri því. Nú var komið að Sigríði Dögg að hlaupast undan fyrri orðum. Tvær leiðréttingar í netútgáfu Journalisten eru skráðar 1. og 4. mars síðastliðinn. Þar afturkallar formaður Blaðamannafélags Íslands þrenn ummæli. Tvenn eru tilfærð hér að ofan. Þriðju ummælin sem Sigríður Dögg vill ekki að standi lengur eru eftirfarandi í prentútgáfu Journalisten frá janúar í fyrra:

Það er lenska ráðamanna að kenna fjölmiðlum um er þeir eru knúnir til afsagnar, ekki eigin misgjörðum sem fjölmiðlar afhjúpuðu.

Útlendingur sem les þessi orð Sigríðar Daggar ályktar að ráðamenn á Íslandi verði reglulega að segja af sér eftir að fjölmiðlar fletta ofan af þeim. Ósannindin ríma við kjarnann í málsvörn sakborninganna fimm í byrlunar- og símastuldsmálinu. Allt Ísland er spillt en blaðamenn eru ofsóttir riddarar sannleikans.

Í leiðréttingu ritstjóra Journalisten, sem skráð er 1. og 4. mars í ár, kemur fram að Sigríður Dögg var í sambandi við útgáfuna. Sigríður Dögg biður um afturköllun á þrennum ummælum sínum, þeim sem rakin eru að ofan, og segist ,,ekki vita hvaðan þau koma." Halló, Hafnarfjörður, þessi ummæli eru höfð eftir formanni Blaðamannafélagsins og fengu að standa óhögguð í heilt ár. 

Blaðamannafélag Íslands birti úrdrátt á frétt Skytt í Journalisten í fyrra. Mesta lygaþvæla Sigríðar Daggar og Þórðar Snæs var hreinsuð út í endursögninni en þó ekki leiðrétt í dönsku útgáfunni. Ósannindin voru ekki dregin tilbaka enda ætluð á erlendan markað. Það átti að ljúga um Ísland í útlöndum, gera sakborninga að fórnarlömbum. Endursögnin á vef Blaðamannafélagsins stendur enn án minnstu tilraunar til að útskýra afturköllun Þórðar Snæs og Sigríðar Daggar á fyrri ummælum. Höfundur íslensku útgáfunnar af frétt Skytt er Auðunn Arnórsson, bróðir Þóru sakbornings. Það þarf ekki að leita langt yfir skammt að spillingu íslenskra blaðamanna.

Málið í hnotskurn: Sigríður Dögg og Þórður Snær létu standa í heilt ár ósannindi um Ísland í danskri útgáfu, Journalisten, enda höfðu þau sjálf í frammi lygaþvæluna og matreiddu ofan í danskan blaðamann. Eftir að höfundur greinarinnar í Journalisten, Lasse Skytt, var afhjúpaður sem falsfréttamaður í febrúar í ár leiðréttu Sigríður Dögg og Þórður Snær eigin ósannindi undir þeim formerkjum að Skytt væri ábyrgur. En Sigríður Dögg og Þórður Snær fengu í hendur dönsku útgáfuna í janúar í fyrra. Þau létu lygina um Ísland standa í eitt ár. Tilgangur lyginnar var að útmála íslenskt samfélag sem gjörspillt. Hér tíðkist, sögðu Sigríður Dögg og Þórður Snær, að yfirvöld ofsæki blaðamenn sem megi ekki vamm sitt vita. Þegar búið var að selja lygaþvæluna til útlendinga þýddu skötuhjúin óhróðurinn um Ísland og kynntu almenningi sem erlendan sannleika um íslenskt samfélag. 

Sigríður Dögg telur það hlutverk sitt, sem formaður Blaðamannafélagsins, að baktala land og þjóð til að rétta hlut fimm blaðamanna sem grunaðir eru um alvarleg afbrot. Ætlar blaðamannastéttin á Íslandi að fylgja formanninum fram af bjargbrúninni?


Hliðarveruleiki RÚV, tvö dæmi

Fjölmiðlar geta búið til hliðarveruleika, talið fólki trú um það sem ekki er. Lúmskar fréttir og sífelld endurtekning er efniviðurinn í hliðarveruleikann. 

Fyrir tveim dögum bjó RÚV til frétt, drög að þeim hliðarveruleika að sigur Íslands á Ísrael í fótbolta sé kvenfjandsamlegt athæfi sem þjóðin ætti að skammast sín fyrir eiga aðild að.

Fréttaspuni RÚV fléttar saman tveim algjörlega óskyldum hlutum. Stríði Ísraela gegn hryðjuverkasamtökum Hamas í Gasa annars vegar og hins vegar niðurfelldri rannsókn á nauðgunarkæru á hendur íslenskum landsliðsmanni í knattspyrnu. Í þessum tveim málum, segir RÚV, sé ,,femínísk vídd sem við hljótum að þurfa að velta fyrir okkur." Vídd er lykilorð. Við eigum ekki að skilja samhengi hlutanna eins og það blasir við heldur fara í krákustíg inn í vídd hliðarveruleika.

Lævísi RÚV felst í tvennu. Í fyrsta lagi að bera saman appelsínur og epli, réttarvörslukerfið á Íslandi er sett í samhengi við stríðið í Gasa. Í öðru lagi er hugtakið ,,femínísk vídd" látið ná yfir hryðjuverkamenn Hamas. Blóðþyrstir fjöldamorðingjar eru sagðir konur og börn. Tilgangur RÚV  er að smíða átyllu til að fordæma. Efstaleiti verður ekki kápan úr klæðinu. Fólki kaupir ekki að hryðjuverkamenn hafi ,,femíníska vídd" en gleðst yfir árangri íslenska landsliðsins í knattspyrnu, sem Stígamót valdi ekki að þessu sinni.

Víkjum þá á öðru dæmi um hliðarveruleika RÚV. Þar má með sanni segja að RÚV hafi haft erindi sem erfiði, enda um að ræða ótal fréttir og legíó endurtekninga yfir langt árabil á sömu ósannindunum.

Fyrir ellefu dögum birti RÚV frétt með fyrirsögninni ,,Dómari í Samherjamálinu neitar að segja sig frá því." Fyrsta efnisgreinin í meginmáli er svohljóðandi:

Namibíski dómarinn Moses Chinhengo hefur neitað að segja sig frá Samherjamálinu svokallaða í Namibíu sem snýr að meintum glæpum fyrirtækisins Samherja þar í landi.

Enginn sem tengist Samherja, hvorki lögaðilar né einstaklingar, eru fyrir rétti í Namibíu. Af því leiðir er ekki um neina meinta glæpi norðlensku útgerðarinnar að ræða. RÚV trúir eigin hliðarveruleika, að réttað sé yfir Samherja í Namibíu.

Tilfallandi fjallaði um Namibíumálið í fyrrasumar og byggði á namibískum heimildum:

Nú stendur yfir dómsmál þar syðra. Enginn Samherjamaður er sakborningur og enginn lögaðili tengdur útgerðinni á sakabekk. Aðalsakborningurinn er Bernhard Esau fyrrum sjávarútvegsráðherra. Í þriggja daga gamalli frétt útgáfunnar Namibian er sagt frá skýrslugjöf Esau í dómssal.

RÚV og Heimildin, RSK-miðlar, vitna reglulega í Namibian en ekki kemur stakt orð um yfirheyrslur yfir Esau. Hvernig víkur því við að aðalsakborningurinn í Namibíumálinu, sem RSK-miðlar kalla alltaf Samherjamálið, er ekki fréttaefni þeirra íslensku miðla sem sérhæfa sig í málinu?

Skýringin er vitanlega sú að skýrslugjöf Esau fyrir dómi sýnir svart á hvítu að Samherji var fórnarlamb en ekki gerandi í sakamálinu sem nefnist Fishrot þar syðra.

Í fréttinni kemur fram að yfirmenn opinberrar stofnunar, Fishcor, seldu Samherja kvóta en stungu undan greiðslum sem Samherji innti af hendi. Samherji var í góðri trú, keypti kvóta af opinberri stofnun.

Namibísk lög gera ráð fyrir að Fishcor selji kvóta og noti afraksturinn í uppbyggingu innviða og þróunaraðstoðar innanlands.

Hliðarveruleiki RÚV er að réttarhöldin í Namibíu séu yfir Samherja. Það eru hrein og klár ósannindi. En með því að klifa á lyginni sí og æ vonast ríkisfjölmiðillinn til að telja andvaralausum áheyrendum að hvítt sé svart.

RÚV er rotin stofnun sem ætti að leggja niður.

 

 


Fánar Baldurs og Felix

Forsetaframboðið Baldur og Felix - alla leið heldur úti Facebook-síðu. Sigurður Ásgeirsson skrifaði eftirfarandi færslu á síðuna:

Keyri framhjá húsinu ykkar daglega. Þið eruð duglegir að flagga, reyndar mjög svo. ESB-fánanum, hinsegin fánanum, úkraínska fánanum ... en aldrei íslenska fánanum. Hafið þið einhverja haldbæra skýringu á þessu?

Sigurður fékk ekkert svar. Tíu mínútum eftir að hann setti færsluna inn var hún tekin út af þeim sem hafa ritstjórnarvaldið. Í framhaldi var Sigurði úthýst, ,,ég var blokkeraður frá síðunni," skrifar Sigurður.

Ást á íslenska lýðveldinu er ekki ástæða forsetaframboðs Baldurs og Felix. 

 


mbl.is Sagði Baldur þjóðinni ósatt?
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Varaformaður BÍ: blaðamenn eru ómarktækir

Varaformaður Blaðamannafélags Íslands, Aðalsteinn Kjartansson, segir blaðamenn hafa ,,glatað merkingu sinni á síðustu árum." Aðalsteinn kemst að þessari niðurstöðu eftir fjögurra klukkustunda þögn í réttarsal þar sem hann þorði ekki að vitna í máli sem hann höfðaði sjálfur. Hann afþakkaði að svara spurningum í vitnastúku um vitneskju sína um sakamál.

Játningin er í Facebook-færslu. Varaformaður stéttafélags blaðamanna skrifar áfram: 

Stofnanir og stjórnmálamenn svara ekki blaðamönnum, birta tilkynningar á vefsíðum sínum og merkja sem fréttir, fara í viðtöl í eigin hlaðvarpsþáttum og reyna að sannfæra almenning að í raun séu allir blaðamenn.

Tvöfalt siðferði gerir blaðamenn ómarktæka. Þeir leggja ekki sömu mælistiku á sjálfa sig og aðra. Formaður Blaðamannafélags Íslands, Sigríður Dögg, er skattsvikari. Aðalsteinn og fjórir félagar hans eru grunaðir um glæpi í byrlunar- og símastuldsmálinu. Hvorki Sigríður Dögg né sakborningar gera hreint fyrir sínum dyrum, svara ekki spurningum. Þeir senda út fréttatilkynningar um eigið sakleysi og reyna að sannfæra almenning að engu misjöfnu sé til að dreifa. Aðrir blaðamenn láta sér vel líka.

Forysta blaðamanna setur fordæmi. Óþægileg mál skal þagga niður með einhliða yfirlýsingum, spurningum er ekki svarað.

Aðalsteinn varaformaður kennir norðlenskum skipstjóra og kennara í Garðabæ um ófarir íslenskrar blaðamennsku. Þar leitar sakborningurinn langt yfir skammt.

Ef blaðamenn vilja láta taka mark á sér upplýstu þeir almenning um skattsvik Sigríðar Daggar og aðild RSK-miðla, RÚV, Stundarinnar og Kjarnans að byrlunar- og símastuldsmálinu.

Á meðan það er ekki gert verða íslenskir blaðamenn æ ómarktækari.

 

 


Æra, augu og þögn Aðalsteins

Aðalsteinn Kjartansson blaðamaður og varaformaður Blaðamannafélags Íslands stefndi tilfallandi fyrir meiðyrði. Við aðalmeðferð fyrir héraðsdómi á mánudag mætti tilfallandi, einnig Aðalsteinn. Tilfallandi gaf skýrslu fyrir dómi en Aðalsteinn kaus að þegja.

Í upphafi aðalmeðferðar spurði dómari hvort upphafsmaður málsins, stefnandi, gæfi skýrslu fyrir dómi. Nei, svaraði lögmaður Aðalsteins, Gunnar Ingi Jóhannsson.

Valkvætt er að gefa skýrslu fyrir dómi. Tilgangur skýrslugjafar er að sá sem telur sig hafa orðið fyrir tjóni, ærumeiðingu í þessu tilfelli, útskýri hvað raski hugarrónni, hvernig og hvers vegna. Aðalsteinn krefst 2 milljóna króna í miskabætur fyrir meidda æru. Fjárkrafan gefur til kynna að meintur miski sé verulegur. Maður með setningasmíði að atvinnu ætti að geta sett í orð hver tilfinningin sé að fá andsvör á opinberum vettvangi.

Vitnaskýrslur fela í sér að málsaðili sest í vitnastúku gengt dómara og svarar spurningum eigin lögmanns og lögmanni gagnaðila. Þá á dómari það til að spyrja nánar út í einstök efnisatriði. Áður en vitnið talar sínu máli er það áminnt um sannsögli. Vandast nú málið Aðalsteini.

Réttarhaldið stóð í fjórar klukkustundir og hálfri betur. Allan tímann sat Aðalsteinn við hlið Gunnars Inga lögmanns. Og þagði.

Hvers vegna mætir maður, sem stefnir öðrum fyrir dóm, og leggur það eitt af mörkum að þegja? Jakob Bjarnar skrifaði samantekt á réttarhaldinu í Vísi og sagði eftirfarandi um aðkomu Aðalsteins:

Páll [skipstjóri] vék þá að því að Aðalsteinn hefði staðhæft að hann hefði aldrei haft gögnin undir höndum og það hlyti þá bara að vera að einhver hafi skrifað fréttina fyrir hann. Við þetta ranghvolfdi Aðalsteinn augum en hann hafði sig að öðru leyti í engu frammi meðan málflutningur fór fram.

Hvers vegna mætir Aðalsteinn fyrir rétt í eigin dómsmáli og vinnur það eitt til afreka að hringla augunum? Hvers vegna gaf hann ekki vitnaskýrslu, sagði frá sinni hlið málsins?

Jú, vitanlega, Aðalsteinn vildi ekki svara spurningum um vitneskju sína um byrlunar- og símastuldsmálið. Ekki frekar en hann gerði í yfirheyrslu lögreglu. Hann vildi ekki svara hvernig fréttin 21. maí 2021 í Stundinni, sem Aðalsteinn er skrifaður fyrir, varð til. Fréttin vísaði í gögn úr síma Páls skipstjóra Steingrímssonar, sem var byrlað 3. maí 2021. Á meðan skipstjórinn var meðvitundarlaus í öndunarvél var síma hans stolið og færður til afritunar á RÚV. Það var skipulag.

RÚV var einmitt starfsstöð Aðalsteins þangað til þrem dögum fyrir byrlun skipstjórans. Í hádeginu 30. apríl 2021 skipti blaðamaðurinn um vinnustað, fór af RÚV á Stundina. Áður en vistaskiptin urðu hafði yfirmaður Aðalsteins á RÚV, Þóra Arnórsdóttir, keypt Samsung-síma, samskonar og Páls skipstjóra. Þóra fékk á símann númerið 680 2140. Númer skipstjórans er 680 214X. Aðeins munar síðasta tölustaf. Í almennum yfirlitum yfir inn- og úthringingar er tveim síðustu tölustöfum símanúmera sleppt af persónuverndarástæðum. Brotamenn beita persónuvernd til að hylja slóðina. Á RÚV var vitað áður en Aðalsteinn skipti yfir á Stundina að sími skipstjórans var væntanlegur til afritunar. Það var skipulag.

Í dómssal hefði Aðalsteinn verið spurður um þessi atriði. Einnig hefði hann verið spurður um þá tilviljun að hann, sem blaðamaður á Stundinni, og Þórður Snær á Kjarnanum, hringdu í Pál skipstjóra með tíu mínútna millibili 20. maí 2021. Aðalsteinn viðurkenndi í símtalinu við skipstjórann að hafa ekki gögn undir höndum. Morguninn eftir birtist sama fréttin í tveim útgáfum á Stundinni annars vegar og hins vegar Kjarnanum. Í fyrirsögn beggja frétta var ,,Skæruliðadeild Samherja". Myndskreytingar í báðum fréttum eru skjáskot úr síma skipstjórans. Hvernig gat sama fréttin ratað á tvo óskylda fjölmiðla og birst á sömu klukkustund sama morguninn? Það var skipulag. 

Aðalsteinn vildi ekki svara spurningum. Hvorki hann né aðrir grunaðir blaðamenn eiga frásögn um atburðarásina vorið 2021 sem heldur vatni. Þögnin er eina vörnin. Vitnaskýrsla í dómssal hefði afhjúpað blaðamanninn. Aðalsteinn veit að hann hefur á röngu að standa. Blaðamaðurinn þegir og hringlar augunum.

 


Sigríður Dögg útilokar heiðarlega blaðamennsku

Sigríður Dögg formaður Blaðamannafélags Íslands kynnir í skoðanapistli á Vísi vitundarherferð um mikilvægi blaðamennsku.

Digur orð eru höfð um mikilvægi blaðamennsku fyrir lýðræði og almannahag. Einhver uggur er í brjósti formannsins um að íslensk blaðamennska sé á fallandi fæti. Formaðurinn skrifar

Upplýsingaóreiða og pólarísering í samfélaginu hefur aukist mikið og sótt er að blaðamönnum og fréttamiðlum með ýmsum hætti.

Ekki er tilgreint hverjir ,,sækja að" blaðamönnum og fjölmiðlum. Blaðamenn eru sjálfir verstu óvinir blaðamennskunnar. Það sést best á orðinu sem blaðamenn taka sér ekki lengur í munn. Það er eins og að nefna snöru í hengds manns húsi. 

Orðið hefur fylgt blaðamennsku frá öndverðu. Orðinu bregður ekki fyrir, hvorki í pistli Sigríðar Daggar né í vitundarherferðinni.

Orðið er heiðarleiki.

Blaðamennska án heiðarleika er eins og hver önnur upplýsingaóreiða. Heiðarleikinn skilur á milli blaðamannsins sem skrifar fréttir eftir bestu vitund og falsfréttamannsins. Helgi Seljan er með hlutverk í herferðinni. Hann stundar hýenublaðamennsku:

Hýenublaðamenn leita ekki frétta. Þeir koma sér fyrirfram saman um hver skuli vera fréttin og skálda síðan frásögn. Skáldskapurinn er seldur almenningi sem staðreynd með afli endurtekningarinnar.

Sigríður Dögg útilokaði heiðarleika í vitundarherferðinni af ásettu ráði. Hugtakið heggur of nærri heimahögum. 

Sigríður Dögg formaður er uppvís að skattsvikum. Hún segir skattsvikin sitt einkamál. Félagsmenn hennar láta sér það vel líka. Skal ekki undra. Fimm blaðamenn hafa réttarstöðu sakborninga í byrlunar- og símastuldsmálinu, þar á meðal Aðalsteinn Kjartansson varaformaður Blaðamannafélags Íslands. Aðrir blaðamenn láta gott heita. 

Heiðarleiki og íslensk blaðamennska eru andstæður. Óheiðarleikinn er verðlaunaður af Blaðamannafélagi Íslands.

Þeim sem finnst djúpt í árinni tekið ættu að spyrja sig eftirfarandi spurningar: hversu margir blaðamenn hafa stigið fram og andmælt að blaðamenn grunaðir um glæpi fái verðlaun stéttafélagsins?

Heiðarlegir blaðamenn eru til á Íslandi. En þeir eru í felum, óttast hýenurnar.

 

 

 


Næsta síða »

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband