Hótanir, flóttamenn og gerræði

Löngu áður en sæi högg á vatni í flóttamannavanda heimsbyggðarinnar yrði íslensk menning fyrir óbætanlegum skaða. Samfélag verður til með sameiginlegum siðum og sögu og umfram allt tungumáli. 

Flóttamenn sem koma hingað til lands, hvort heldur á sönnum forsendum eða fölskum, eru ekki hluti af íslensku samfélagi, eðli málsins samkvæmt. Ekki frekar en að Íslendingur verði hluti af sómölsku samfélagi kjósi hann flutning þangið. Sá íslenski getur orðið sómalskur með tíð og tíma, tileinki hann sér siði, háttu og tungu heimamanna. Alveg eins og útlendingar geta orðið íslenskir semji þeir sig að samfélaginu.

Íslendingar eru 370 þúsund. Flóttamannahjálp Sameinuðu þjóðanna áætlar að flóttamenn í heiminum telji 100 milljónir.

Það liggur í augum uppi að hvað sem Ísland gerir í málefnu flóttamanna breytir það nær engu um vandann.

Sennilega er þorri Íslendinga hlynntur viðtöku hælisleitenda. Spurningin er hve mörgum á að veita nýtt heimili hér á landi. Í allri umræðunni um flóttamenn fer lítið fyrir tölum. Á að veita 50 hæli á ári? 500? 5000? Eða 50 þúsund?

Í stað þess að ræða tölur er hótunum beitt, samanber meðfylgjandi frétt. Aðrir setja sig á háan hest, þykjast dygðugri en þeir sem tala af raunsæi. Nefna þó aldrei hve mörgum flóttamönnum ætti að taka við. Enn síður að kostnaðurinn sé tekinn með í reikninginn.

Útkoman verður geræðisleg stjórnsýsla, hvorki Íslendingum til hagsbóta né hælisleitendum. Útlendingar koma hingað vegna innviða samfélagsins. Með opnum landamærum hrynja innviðirnir. Má biðja um heilbrigða skynsemi í umræðunni? Eða er það til of mikils mælst?

Hvetja listafólk til að spila ekki á Airwaves

Krafa um frið í Úkraínu, uppgjöf líklegri

Hægrisinnaður hagfræðingur heimsþekktur, Jeffery Sachs, er orðinn gagnrýninn á vestrænan stríðsrekstur í Úkraínu. Vinstrisinnuð útgáfa sem styður stríðið, Guardian, harmar sokkinn koststað, hernaðarlegan og pólitískan, í Garðaríki.

Raddir friðar heyrast þrátt fyrir að Úkraínumenn ættu sterkan september á vígvellinum. Þeir tóku Karkhíf-hérað í norð-austri, náðu nyrsta hluta Kherson-héraðs í suðurhluta landsins og Liman á austurvígstöðvunum. Í október hefur hægt á sókn Úkraínumanna. Rússar byggja upp nýjan herstyrk með herkvaðningu. Þá eru Rússar komnir að borgarmörkum Bakmut sem er hernaðarlega mikilvægari en Liman.

Þótt ekki fari það hátt í fjölmiðlum dregur úr stuðningi við Úkraínustríðið í Vestur-Evrópu. Þar bítur orkuskorturinn sárt. Margföldun á orkureikningum heimilda er högg sem þeir efnaminni mega illa við. Dýrari orka er bein afleiðing stríðsins.

Hernaðurinn í september átti að sannfæra vestrið að Úkraínumenn gætu með vestrænu fjármagni og vopnum hrakið Rússar úr landinu. Sigrar í september voru sætir en dýrkeyptir í mannslífum. Bandarískur ofursti, Dogulas McGregor, telur að mannfall Úkraínumanna sé 100 þúsund, særðir séu á þriðja hundrað þúsund. Rússar safna liði til að hefja sókn þegar jörð frýs. Yfirtala Rússa verði afgerandi, telur ofurstinn.

Stjórnin í Kænugarði er alfarið háð vestrænum stuðningi. Fái kröfur um frið byr í seglin á vesturlöndum dregur úr vilja til að vopna og fjármagna Úkraínu. Eftir allar mannfórnirnar getur stjórn Selenskí ekki sjálfviljug gengið að samningaborðinu. Raunar má efast um að sitjandi stjórn gangi nokkru sinni til samninga. 

Í mars strönduðu friðarsamningar Rússa og Úkraínumanna. Þá voru forsendur til að ná friði er skildi Úkraínu eftir sem lífvænlegt þjóðríki. Nú eru aðstæður allar verri. Þannig háttar til með stríð að eftir því sem þau vara lengur verður erfiðara að semja frið. Uppgjöf er nærtækari. Í tilfelli Úkraínu verður reynt að klæða uppgjöfina friðarsamningum.

ps síðdegis

Lesandi hafði samband og benti á að fullmikil gamansemi væri að kalla Sachs hægrisinnaðan hagfræðing. Tifallandi höfundur hafði í huga Sachs frá tíunda áratugnum þegar hagfræðingurinn ráðlagði nýhrundum Sovétríkjunum hvernig ætti að skipta með hraði úr áætlunarbúskap yfir í markaðshagkerfi. Síðan hafa áherslur Sachs breyst. Líklega mætti flokka hann sem miðvinstrimann í hagspeki, að ekki sé sagt sósíalista.

Sprengingin „hryðjuverk“ Úkraínumanna

RSK-miðlar: matreiðsla og verkun spillingar

RÚV, Stundin og Kjarninn, RSK-miðlar, eru í bandalagi um að búa til fréttir um spillingu. Að ,,búa til" í merkingunni skálda fréttir. Í samspili við stjórnmálaflokka, einkum vinstriflokka, er skáldskapurinn endurtekinn í síbylju og gerður að almannarómi.

Tilfallandi dæmi er svokölluð skæruliðadeild Samherja, sem gerð var að umtalsefni s.l. föstudag.

Kristinn Hrafnsson ritstjóri Wikileaks hefur opinberlega útskýrt verklagið. Hann gerði það þegar ,,sómamaðurinn" Jóhannes Stefánsson var leiddur fram sem uppljóstrari. Gefum Kristni orðið:

Ég held líka al­mennt séð að þessi birt­ing og þessi um­fjöll­un sé ákveðinn próf­steinn og prófraun á ís­lenskt sam­fé­lag, og einnig á ís­lenska fjöl­miðla, hvernig þeir mat­reiða og verka þessi mál, sér­stak­lega með til­liti til þess hvernig eign­ar­haldið er þar víða.

Prófsteinn á íslenskt samfélag, segir hugmyndafræðingurinn. Hvað skyldi hann eiga við? Jú, hvort samfélagið kaupir skáldfréttirnar sem fjölmiðlar ,,matreiða og verka." Hvernig fer sú vinnsla fram? Jú, með því að handvelja efnisatriði sem styðja fyrirframgefna niðurstöðu. Meintar rannsóknir blaðamanna RSK-miðla ganga út á einmitt þetta, að sópa undir teppið staðreyndum sem ekki koma heim og saman við skáldskap.

Kristinn segir einnig að dreift eignarhald á fjölmiðlum kalli á samstarf þeirra á milli; samræmdan fréttaflutning til að skáldskapurinn ómi sem víðast. Þarna er komin uppskriftin að samstarfi RSK-miðla. Ein ritstjórn sem leggur línurnar en nokkrir miðlar sem klifa á sama fréttastefinu. 

Nýlegt dæmi um vinnubrögðin er lekinn úr landsrétti í vor vegna lögreglurannsóknar á byrlun Páls skipstjóra og stuldi á síma hans. Þórður Snær ritstjóri Kjarnans, einn sakborninga, fékk gögnin. En hvað segir glaðbeitti ritstjórinn?

Þórður segir að í gögnunum séu viðkvæmar og persónugreinanlegar upplýsingar sem ritstjórn Kjarnans hafi metið að ættu ekki erindi við almenning.

Gögnin eru vitnaskýrslur í sakamáli sem Þórður Snær á sjálfur aðild að. Þær upplýsingar eiga ,,ekki erindi við almenning," segir ritstjóri og sakborningur. Þarna sópar grunaður blaðamaður fréttum undir teppið sem koma honum sjálfum illa. Þetta er spilling í sinni tærustu mynd. Hvorki heyrist hósti né stuna frá öðrum blaðamönnum um þetta stórundarlega og ófaglega verklag.

Jú, reyndar, Þórður Snær fékk blaðamannaverðlaun fyrir að vera snjall að skálda fréttir og stinga undir stól fréttum sem almenningur má ekki heyra af og varða sakamál þar sem ritstjórinn er sakborningur.

Íslensk blaðamennska í hnotskurn; skáldaðar fréttir og spilltir blaðamenn fá verðlaun.

 

Atlas eða Úral, Biden eða Pútín?

Úkraínustríðið veldur hruni annars tveggja heima. Annar á heimkynni við Atlantshaf en hinn beggja vegna Úralfjalla. Biden Bandaríkjaforseti er fulltrúi Atlantsheims en Pútín Úralveraldar.

Á spýtunni hangir 500 ára saga og gott betur. Ferð Kólumbusar yfir Atlantsála batt saman Vestur-Evrópu og nýja heiminn. (Innan sviga: sú saga gæti verið hálfu lengri ef samtímamönnum Leifs heppna hefði auðnast betur landtaka Vínlands). Fyrsta kastið var bandlagið undir spænsku forræði en lengstum engilsaxnesku. Rússland er bræðingur með eilítið lengri sögu, munar eitthvað þrem öldum. Rússastofn er þriggja þátta. Norrænir víkingar, slavar og Mongólar sem herjuðu í vestur á tíma Sturlunga á Íslandi.

Úkraína er á ítrustu austurmörkum Atlantsheims. Fái vestrið sigur þar á gresjunum stenst ekki Rússaveldi. Hvort Rússar myndu hopa hægt eða hratt er opin spurning. En skriftin á veggnum er öllum læs; Bjarmaland yrði vestræn hjálenda á landamærum Kína. 

Sigri Rússar stöðvast vestræn framrás í austur sem hófst með Napóleon 1812 og endurtekin af Hitler 130 árum síðar. Tilraun Karls tólfta á 18. öld telst ekki með, hún var norræn ekki vestræn.

Atlantsheimur stendur veikari fótum en andstæðingurinn sé tekið mið af afstöðu alþjóðsamfélagsins. Gamla vestrið heldur enn samhljómi. Austur-Evrópa og fylgiríkin Japan og Ástralía eru spök. Að öðru leyti er fátt um fína drætti. Pútín er með Kína og vinsamlegt Indland. Forn fjandi, Tyrkland, er fremur hliðhollur. Í Afríku mæta Rússar vinum og sama gildir í Suður-Ameríku. Meðal múslímaríkja styrkjast Rússar en vestrið veikist.

Borgaraleg hugmyndafræði var, frá amerísku og frönsku byltingunum að telja, helsti styrkleiki Atlantsheims. Á seinni tíð víkja borgaralegar dygðir fyrir heimsendaspámennsku með sænska barnið Grétu Thunberg í fylkingarbrjósti og andlegri uppdráttarsýki kennd við woke. Menning sem heldur kynin þrjú, fimm eða seytján fær ekki marga kaupendur hjá henni alþjóð.

Pútín býður praktískari hugmyndafræði. Í fjölpóla heimi, segir hann, er vítt til veggja og hátt til lofts. Sinn sé siður í hverju landi og ekki annarra að kássast upp á framandi háttu þótt ströngustu skilyrði lýðræðis og algildra mannréttinda séu ekki uppfyllt. Alþjóð sér fjölpóla heim Pútín öllu umburðalyndari en síðpúritanisma sænska stúlkubarnsins. Hagnýt Pútínspeki tengist veruleikanum. Bidenfræði eru gamalmenni gengið í barndóm.

Gjaldi Atlantsheimur afhroð í Garðaríki er hætta á klofningi bandamanna. Rússar yrðu með flest ráð Vestur-Evrópu í hendi sér; öll Austur-Evrópa væri túnfótur Kremlarherra. Bandaríkin eru langt-í-burtu-land þegar kemur að orkuöflun. Heimtaug frá Síberíu er ódýrari svo miklu munar.

Með innlimun fjögurra úkraínskra héraða í Rússland lagði Pútín allt undir. Atlantsheimur teflir ekki sóknarskák í Garðaríki, fórnar aðeins efnislegum gæðum, ekki blóði. Þeir sem veðja á vestrænan sigur ganga með sólgleraugu í skammdeginu. Pútín er bæði með hrók og riddara í endataflinu en Biden aðeins peð.

Pútín mætir gagnrýni í innsta hring

Skæruliðadeildin herjaði á stjórnendur Samherja

Hugtakið skæruliðadeild kom fyrir í ,,tveggja manna spjalli innanhússlögmanns Samherja og skipstjóra á forritinu Whatsapp því þeim fannst stjórnendur Samherja, stjórnarmenn fyrirtækisins, og utanaðkomandi ráðgjafar, eins og ég, ekki gera nóg til að svara gagnrýni á fyrirtækið í fjölmiðlum."

Tilvitnunin hér að ofan er úr Fjölmiðlapistli Arnar Arnarsonar í Viðskiptablaðinu í gær. Skæruliðadeild Samherja er sem sagt tveir starfsmenn sem herja á yfirstjórn fyrirtækisins og ráðgjafa fyrir að verja ekki vinnustaðinn fyrir árásum fjölmiðla.

Í meðförum RSK-miðla, RÚV, Stundarinnar og Kjarnans, er skæruliðadeildin aftur á móti hluti af skipuriti Samherja og beitt á blaða- og fjölmiðlamenn. Það er falsfrétt, tilbúningur, skáldskapur.

Örn furðar sig á RSK-falsfréttinni um skæruliðadeildina og spyr hvers vegna hún hafi orðið almannarómur. Jú, vegna ruðningsáhrifa RSK-miðla á fjölmiðlamarkaði. Ósannindi endurtekin nógu oft í margvíslegu samhengi í fjölmiðlum og á samfélagsmiðlum verða viðtekin sannindi. Göbbelsfræði í stafrænni útfærslu á 21stu öld.

Þannig vinna RSK-miðlar. Þeir eru áróðursvélar, ekki fjölmiðlar. Fyrst lugu þeir upp á Samherja með fölsuðu skjali, Seðlabankamálið, síðan með fyllibyttu, fíkli og stórtækum vændiskaupanda, Namibíumálið. Loks með glæpnum gegn Páli skipstjóra, sem var byrlað eitur og síminn stolinn af honum meðvitundarlausum. Gögnin sögðu þá sögu, samkvæmt Erni, að skæruliðarnir herjuðu á yfirstjórn Samherja. Falsfréttir RSK-miðla sneru öllu á haus.

Blaðamenn RSK-miðla misnotuðu andlega veika konu í atlögunni að Páli skipstjóra. Fjórir blaðamenn eru sakborningar í lögreglurannsókn og eiga yfir höfði sér opinbera ákæru. Almannatenglar, sem kalla sig blaðamenn, reyna að bera í bætifláka fyrir ósómann.

Einn sakborninganna er Þórður Snær ritstjóri Kjarnans. Í gær skrifar hann frétt um að óviðkomandi hafi lesið tölvupósta Sólveigar Önnu formanns Eflingar. Stórt fréttamál að áliti Þórðar Snæs. Sólveigu Önnu var ekki byrlað, síma hennar ekki stolið, hún sætti ekki stafrænu kynferðisofbeldi og enginn andlega veikur nákominn formanninum var misnotaður. Þórður Snær treystir því að lesendur sínir sé fífl sem sjái ekki siðblindu ritstjórans.   

Allir fjórir sakborningar eru margverðlaunaðir fyrir að tilhæfulausar falsfréttir um Samherja um árabil. Segir nokkra sögu um hvers konar fyrirbrigði íslensk blaðamennska er nú um stundir. Starfsstétt sem verðlaunar falsfréttir, glæpi og níðingsverk er samfélaginu til óþurftar.   

Sérviska, hatur og mannréttindi

Daníel Arnarsson, framkvæmdastjóri Samstakanna 78, segir ,,að fyrst og fremst þurfi að skilgreina hvað felist í hatursorðræðu en engin alþjóðleg skilgreining sé í raun til staðar."

Í framhaldi segir Daníel að við þurfum ,,að koma okkur niður á einhverja skilgreiningu, hvað er hatursáróður og hatursglæpur."

Vandinn við að skilgreina hatur er sá sami og að útskýra ást. Tilfinningar er erfitt að henda reiður á. Það vita allir sem hafa tilfinningar og snefil af dómgreind. Enn erfiðara er að skilgreina tilfinningar í lögum og reglum. Víst er hægt að finna dæmi um ást og hatur á milli manna en dæmi duga ekki til að skilgreina fyrirbærin í lagatexta - nema í dægurflugu.

Daníel fer villur vegar að biðja um lögregluríki þar sem embættismenn ákveða hvað sé hatur og hvað ekki. Hugsanalögregla er álíka réttlát og trúarlögregla Talibana. 

Góðu heilli búum við í samfélagi þar sem hver og einn má skilgreina sjálfan sig á hvaða vegu sem vera skal. En það þýðir ekki að einstaklingar eða hópar sérvitringa eigi rétt á að bábiljur fái opinbera viðurkenningu sem sannindi. Sérviska eins að hægt sé að fæðast í röngum líkama og að líffræðileg kyn séu fleiri en tvö mega vel vera fólki trúaratriði. Ekki breytir það þeim sannindum að lífsins ómögulegt er að fæðast í röngum líkama. Skrokkur og meðvitund eru ein heild, koma ekki í tveim pörtum. Og kynin verða ekki fleiri en tvö þótt einhverjir fæðist með óræð kyneinkenni.

Til að samfélag virki þarf fastar stærðir. Það fer enginn sextugur niður í Þjóðskrá og fær tuttugu ár dregin frá skráðum aldri með þeim rökum að hann sé sannfærður um að vera fertugur. En vitanlega má sá sextugi trúa með sjálfum sér að vera ekki degi eldri en fertugur. 

Sérviska er mannréttindi. En fái sérvitringar að ráða hvað haft er fyrir satt og hvað ekki verður ekkert algilt. Allra síst mannréttindi. Sérvitringar kæmust óðara að þeirri niðurstöðu loka ætti bakvið lás og slá þá sem hugsa öðruvísi en rétttrúnaðurinn leyfir.

Trúarlögregla Talibana og hugsanalögregla Samtakanna 78 eru tvær hliðar á sömu myntinni.

Ragnar Arnalds

Ragnar Arnalds var borinn til grafar um helgina. Ég kynntist Ragnari í Heimssýn sem stofnuð var 2002 til að andmæla vaxandi þrýstingi að Ísland yrði aðili að Evrópusambandinu. Ragnar var helsti stofnandi Heimssýnar og fyrsti formaður. Fyrsta sinn sem ég hitti Ragnar var aftur í Keflavíkurgöngu um 1980. Kalda stríðið var áskorun fyrir fullveldið, svikalognið á eftir önnur og meiri. 

Fyrstu afskipti Ragnars að þjóðmálum voru á menntaskólaárunum. Vettvangurinn var Þjóðvarnarflokkurinn og málgagnið Frjáls þjóð. Á milli Þjóðvarnar og Heimssýnar var Ragnar formaður, þingmaður og ráðherra Alþýðubandalagsins.

Á stjórnarfundum Heimssýnar, sem oft voru haldnir á heimili Ragnars, var nafngift hreyfingarinnar til umræðu. Ragnar sagði að horfið hefði verið frá forskrift Norðmanna, sem kölluðu sín samtök Nei til EU. Á íslensku er Nei við ESB óþjált. Í huga Ragnars skipti þó meira máli að Heimssýn undirstrikar að andstæðingar ESB-aðildar eru ekki einangrunarsinnar. Ísland ætti ekki að tjóðra sig við félagsskap meginlandsríkja Evrópu. 

Samskipti við aðrar þjóðir skyldu vera á jafnræðisgrunni, var skoðun formannsins. Þetta er sama röksemdin og Jón Sigurðsson notar í blaðagreininni Hugvekja til Íslendinga frá 1848. Greinin lagði grunninn að fullveldinu 1918 og lýðveldinu 1944 - þegar Ragnar var sex ára.

Fullveldið er krafa um hagnýtt vald til að hafa forræði eigin mála. ,,...það er og verður ómögulegt að stjórna Íslandi frá Kaupmannahöfn, á sama hátt og híngaðtil, nema svo sé, að skjóta eigi loku fyrir alla framför landsins..." skrifaði Jón fyrir 174 árum. Sjálfstæðið er sívirk auðlind er heiti bókar Ragnars Arnalds. Hugsunin er sú sama. Borgin sem ógnar fullveldi Íslands á 19. öld er Kaupmannahöfn en Brussel á þeirri 21stu.

Einstaklingar úr ólíkum áttum stofnuðu Heimssýn. Það er Ragnari öðrum fremur að þakka að samstarfið gekk snurðulaust. Hann var maður málamiðlana sem missti ekki sjónir á meginmarkmiðinu, að halda Íslandi utan ESB.

Einhverju sinni barst í tal á stjórnarfundi á heimili Ragnars hvort ekki hefði verið persónulegt ónæði fyrrum, þegar hann var þingmaður og ráðherra. Ekki vildi Ragnar meina það. Rifjaði þó upp að þegar hann var fjármálaráðherra hafi maður komið á heimili hans, æstur og með óuppgerðar sakir við ráðuneytið. Ég var út í garði að vökva, sagði Ragnar kíminn, og þegar óvelkomni gesturinn lét ekki segjast kældi ég hann með bunu úr slöngunni.

Blessuð sé minning Ragnars Arnalds. 

 

 

Þýskur ráðherra, Þórdís og stríðið við Pútín

Þýskaland er í stríði við Pútín en ekki geðlækna hans. Við knéföllum ekki fyrir honum heldur krefjumst frelsunar úkraínskra landssvæða, jafnvel þótt það raski geðheilsu Pútín. Á þessa leið tísti heilbrigðisráðherra Þýskalands, Karl Lauterbach, um helgina.

Ráðherrann fékk á sig holskeflu gagnrýni, m.a. frá flokksfélaga sínum í flokki sósíaldemókrata og varnarmálaráðherra Þýskalands, Kristínu Lambrecht. Til að bæta skaðann varð Kristín að lýsa yfir að aldrei yrðu þýskir hermenn sendir aftur á gresjur Garðaríkis. Lykilorðið er aftur.

Nú er það vitanlega eitt þegar þýskur ráðherra lýsir yfir stríð við Pútín Rússlandsforseta og annað þegar íslenskur ráðherra utanríkismála, Þórdís Kolbrún, segir nýafstaðnar kosningar í fjórum héruðum þar eystra skrípaleik. Íbúar héraðanna kusu innlimun í Rússland en voru áður hluti Úkraínu. Þótt deila megi um um réttmæti atkvæðagreiðslunnar er hitt óhagganleg staðreynd að stór rússneskur minnihluti í Úkraínu undi hag sínum ekki ýkja vel undir Kænugarðsstjórninni.

Þjóðverjar börðust við Rússa í fyrri og seinni heimsstyrjöld. Sögulegt óbragð er af seinna stríði er dátar Hitlers sóttu heim Bjarmaland. Ísland sat hjá í bæði skiptin en hirti pólitískan ávinning, fullveldi í lok fyrra stríðs og stofnaði lýðveldi undir bresk-bandarískri hervernd er úrslit seinni hildarleiksins voru fyrirséð.

Tilfinningasemi í alþjóðasamskiptum er ekki heppilegur eiginleiki stjórnmálamanns. Alfa og ómega alþjóðasamskipta eru hagsmunir annars vegar og hins vegar raunsæi. Vinarþel kemur með virðingu fyrir staðreyndum en þykkja fylgir gelgjulegum upphrópunum.

Óþarfi er að fjölyrða um þýska ráðherrann, sjónarmið hans spila beint upp í hendur Pútín sem réttlætti innrásina m.a. með nauðsyn afnasistavæðingar Úkraínu.

Öðru máli gegnir með Þórdísi Kolbrúnu. Hvorki á hún né Ísland aðild að deilu bræðraþjóðanna í austri. Löng saga er fyrir vinsamlegum samskiptum Íslands og Rússlands/Sovétríkjanna. Þar áttum við t.d. hauka í horni í landhelgisdeilunni við breska heimsveldið.

Stríðinu í Garðaríki lýkur annað tveggja með friðarsamningum eða uppgjöf. Nær óhugsandi er að landamærin verði þau sömu og fyrir stríð. Frá Rómarveld að telja er saga fyrir færslu landamæra á meginlandi Evrópu í kjölfar hernaðar, þótt það hafi farið framhjá utanríkisráðherra.

Þórdís Kolbrún ætlar sér framtíð í pólitík. Hún gerði bæði sjálfum sér og íslenskum hagsmunum greiða með því að tala ekki upp Rússland sem óvin Íslands. Í stjórnarráðum stórvelda eru haldnar skrár um afstöðu og ummæli eins og þau sem utanríkisráðherra hefur látið sér um munn fara. Það bætir ekki hag Íslands að ráðherra lýðveldisins verði persona non grata í Kreml.

Meiri stuðningur við Úkraínu

Hatursorðræða ef einhver móðgast

Arnar Sverrisson sálfræðingur skrifaði grein, Kyn­röskun stúlkna. Hin nýja móður­sýki. Einhver móðgaðist og kærði til lögreglu. Í stað þess að fleygja kæru vegna móðgunar í ruslið hóf lögregla rannsókn. Nánari ígrundun leiddi til þess að málið var fellt niður.

Móðgunargirni vex hin síðari ár í réttu hlutfalli við afstæðishyggju í umgengni við staðreyndir. Ef einhverjum finnst eitthvað, t.d. að kynin séu þrjú, fimm eða seytján, er það kallað hatursorðræða ef tilbúningnum er mótmælt.

Helsta vörn bábiljufræða er refsilöggjöfin. Staðleysur geta ekki staðið á eigin fótum. Til að bjarga sér í umræðunni móðgast áhangendur bábiljufræða og kæra til lögreglu. Hjá embætti lögreglu og ríkissaksóknara er að finna trúbræður og systur áhangendanna sem taka upp þykkjuna þeirra móðguðu. 

Pútín skapar pólitíska ómöguleika

Innlimun fjögurra héraða Úkraínu í Rússland býr til þann veruleika að annað tveggja víki Pútín Rússlandsforseti, og innlimunin verði afturkölluð, eða Zelenski forseti í Kænugarði falli af stalli og Úkraína verði knúin til niðurlægjandi friðarsamninga.

Innlimunarræða forseta Rússlands tekur af allan vafa, héruðin verði rússnesk til frambúðar. Um þau verði ekki samið. Í ræðunni skorar hann á hólm vestræna síðnýlendustefnu sem engu eirir og krefst undirgefni við Bandaríkin, ESB og Nató.

Samtímis innlimun samþykktu Rússar herkvaðningu. Opinberlega er talað um 300 þús. hermenn. Yfirvöld í Pétursborg segja 80 þús. hermenn komi þaðan. Sé það yfirfært á allt Rússland verður fjöldinn líklega rúmlega milljón. Til þessa hafa Rússar beitt um 100 þús. manna herliði í Úkraínu, á móti um 400 þús. úkraínskum hermönnum.

Fyrir innrás í Úkraínu bjuggu Rússar að reynslu frá hernaðaraðgerðum í Sýslandi, sem hófust 2015. Herforingjar Rússa töldu sig geta náð árangri í Úkraínu tiltölulega liðfáir, líkt og í Sýrlandi. Það gekk ekki eftir, árangurinn varð minni en vonir stóðu til. Herkvaðningin er svar við þeim misreikningi.

Tíföldun á rússneskum hermönnum þýðir sigur á vígvellinum. Engu breytir þótt öll vopnabúr vesturlanda færu með hraðpósti til Kænugarðs, það væri einfaldlega ekki nóg. Vesturlönd hyggjast ekki fórna vestrænu blóði, aðeins fjármunum og vopnum, og við það situr.

Þriðji pólitíski ómöguleikinn er beiting kjarnorkuvopna. Biden Bandaríkjaforseti sagði Rússa komast að því fullkeyptu ef þeir kjarnorkusprengdu Úkraínumenn. Rússar gætu gert það ef Úkraínumenn hypjuðu sig ekki rússneskum landssvæðum, þ.e. fjögur nýinnlimuð héruð.

Ástæða er til að vera bjartsýnn á skásti pólitíski ómöguleikinn verði fyrir valinu, ekki sá sísti. En það er aldrei að vita þegar mætast stálin stinn.

Líklegasta framvindan er að stríðið dragist enn um nokkra mánuði. Herkvaddir Rússar, þeir sem búa að nýlegri herþjálfun, eru reiðubúnir til átaka og einhverjir þegar mættir til starfa. En það tekur 2-3 mánuði að þjálfa nýgræðinga.

Úkraínski herinn sótti í sig veðrið í september. Karkíf-hérað í norð-austri féll þeim í skaut og þeir tóku bæinn Liman í gær, eftir skipulegt undanhald Rússa.

Septembersókn úkraínska hersins kostaði mörg þúsund mannslíf. Rússar geta leyft sér að hopa af landi og þiggja blóðfórnir andstæðingsins. Þegar hentar hefja Rússar sókn og taka tapað land tilbaka með yfirtölu hermanna. Hingað til tapa Úkraínumenn fleiri mönnum bæði í sókn og vörn. Úkraínu blæðir út fyrr en Rússlandi. 

Rússneska hernaðarvélin vinnur skipulega, þótt stundum sé hún skrykkjótt. Víghreiður þeirra úkraínsku sitja undir látlausri stórskotahríð áður en fótgönguliðar sækja fram. Dag og nótt skjóta Rússar eldflaugum á birgðastöðvar og mannafla Úkraínumanna langt að baki víglínunnar. Úkraínumenn eru ekki í sömu færum að ná til óvinarins.

Eina bjargráð Úkraínumann er að úr verði kjarnorkustyrjöld milli vesturlanda og Rússlands. Í því skyni sótti Selenskí forseti um skyndiaðild að Nató. Honum verður ekki að ósk sinni. Vesturlönd voru tilbúin í smástríð og viðskiptaþvinganir til að lækka rostann í Pútín og gera hann stofuhæfan í vestrænum stássherbergjum. En vesturlönd heyja ekki kjarnorkustríð við Rússa vegna Úkraínu. Nema fyrir slysni.

Nær ómögulegt að ljúka stríðinu