RSK-atlagan gegn Páli skipstjóra tveggja ára

Páli skipstjóra Steingrímssyni var byrlað fyrir tveim árum sléttum, 3. maí 2021. Síma hans var stolið á meðan hann lá meðvitundarlaus á gjörgæslu. Síminn var afritaður á Efstaleiti, höfuðstöðvum RÚV, og skilað á sjúkrabeð skipstjórans. Páll átti að vera grunlaus um þjófnaðinn.

Þann 21. maí birtu Stundin og Kjarninn samtímis fréttir úr símanum. Fréttaskrifin voru samræmd, líklega á RÚV. ,,Skæruliðadeild" kom fyrir í báðum fyrirsögnum. Hugtakið er skáldskapur blaðamanna. Tilgangurinn var að láta rísa reiðibylgju í fjöl- og samfélagsmiðlum. RÚV kom í kjölfarið og krafði stjórnmálamenn svara um skáldskapinn - að Samherji hefði á sínum snærum skæruliðadeild. 

RÚV, Stundin og Kjarninn, RSK-miðlar, höfðu hönd í bagga um að Páll skipstjóri yrði gerður óvígur og sími hans tekinn traustataki til afritunar. Fyrir byrlun keypti RÚV síma af gerðinni Samsung, sama tegund og sími skipstjórans.

RÚV fékk sér símanúmerið 680 2140. Númer skipstjórans er 680 214X - aðeins munar síðasta tölustaf. Tilgangurinn var tvíþættur. Nota átti afritaða símann til að afla upplýsinga frá þeim sem aðilum sem skipstjórinn var í sambandi við, t.d. með sms-sendingum. Í öðru lagi að hylja slóðina. Símreikningar með notkunaryfirlitum sleppa tveim síðustu tölustöfunum af persónuverndarástæðum. 

Páll skipstjóri sá, þegar hann komst til meðvitundar, að átt hafði verið við símann og kærði málið til lögreglu 14. maí 2021, viku áður en Stundin og Kjarninn birtu fyrstu fréttir. Fimm blaðamenn RSK-miðla, svo vitað sé, eru sakborningar. Sjötti sakborningurinn er kona sem ekki gengur heil til skógar. Hún sá um verknaðinn, byrlun og símastuld, sem blaðamenn skipulögðu.

Fram að árslokum 2022 beindist rannsóknin einkum að meðferð blaðamanna á einkagögnum Páls skipstjóra, þ.e. friðhelgisbrot. Um áramót komst lögreglan yfir gögn sem sýna aðild blaðamanna að skipulagi atlögunnar. Byrlun er líkamsárás, ef ekki banatilræði, í skilningi refsilaga. Þá er eitt að vera þjófsnautur en annað að skipuleggja þjófnað.

Í samstöðu með sakborningum og RSK-miðlum hafa fjölmiðlar meira og minna leitt byrlunar- og símastuldsmálið hjá sér. Stöku fréttir hafa birst, oftast á forsendum sakborninga. Hér að neðan eru fáeinar spurningar sem fjölmiðlar hafa ekki leitað svara við. 

Má byrla og stela til að afla frétta?

Á byrlun ekki erindi til almennings?

Er blaðamönnum heimilt að misnota andlega veikt fólk til að afla frétta?

Hver er þáttur Láru V. Júlíusdóttur í byrlunar- og símastuldsmálinu?

Er eðlilegt að blaðamenn hóti fólki ef það leitar réttar síns?

Hvað er að frétta af yfirhylmingu Stefáns útvarpsstjóra gagnvart stjórn RÚV?

Hvar geymir Þóra símann með númerinu 680 2140?

Hvers vegna keypti Þóra Samsung síma í apríl 2021, stuttu áður en Samsung síma skipstjórans var stolið?

Hvað var Þóra að gera með síma Páls skipstjóra þegar hún birti engar fréttir á RÚV?

Hvers vegna hætti Aðalsteinn Kjartansson skyndilega á RÚV þrem dögum fyrir byrlun skipstjórans?

Hver er þáttur Rakelar Þorbergsdóttur í byrlunar- og símastuldsmálinu?

Hvort er Helgi Seljan vitni eða sakborningur?

Hvað segir Lasse Skytt um afsökunarbeiðni Aftenposten-Innsikt?

Verða blaðamannaverðlaun BÍ afturkölluð þegar glæpur var framinn við öflun verðlaunafrétta?

Er siðlegt að Aðalsteinn sakborningur endurskoði siðareglur blaðamanna?