Snorri og ósættið í Evrópu

Þjóðverjar skulda okkur stórt, þeir eyddu þriðjungi pólsku þjóðarinnar í seinna stríði, segir nýr sendiherra Póllands í Þýskalandi.

Í hundrað ár hafa Rússar reynt að eyða úkraínsku þjóðinni, segir fyrrum utanríkisráðherra Úkraínu.

Stórar yfirlýsingar atarna.

Algildur mælikvarði á gott og illt er ekki til samskiptum þjóða. Það er hægt að meta einstök atriði, leggja þau á vogarskálarnar og fella siðferðisdóma. En þegar í senn er undir löng saga og legíó atvika er tómt mál að tala um einhlítan dóm. Veldur þar hver á heldur.

Í stað þess að ræða sögulega sekt er Evrópu nær að hugsa hagnýtt og spyrja hvernig þjóðir álfunnar geti búið saman í sæmilegri sátt.

Evrópusambandið var stofnað eftir seinna stríð til að gera einmitt þetta, að setja álfunni húsreglur. Nató skyldi sjá um eftirfylgni á reglunum, yrði þess þörf. Eftir lok kalda stríðsins var öllum fyrrum kommúnistaríkjum Austur-Evrópu boðin aðild að ESB og Nató.

Einni þjóð var þó haldið utan við sameiginlegar siðareglur - Rússum. Tvennir siðir þýða tvenn lög sem aftur leiða til borgarastyrjaldar. Þorgeir Ljósvetningagoði vissi þetta fyrir þúsund árum á Íslandi. Orðin eru lögð honum í munn af íslenskum sagnameistara germanskrar sögu og trúar, Snorra Sturlusyni. 

RSK-grunaður ásakar Samherja

Aðalsteinn Kjartansson á Stundinni gefur til kynna með lævísu orðalagi að fyrrum starfsmenn Samherja í Namibíu eigi yfir höfði sér ákæru. Það er langur vegur frá sannleikanum. Enginn Samherjamaður er ákærður í Namibíu.  Ástæðan er einföld.

Jóhannes Stefánsson uppljóstrari vill ekki fyrir nokkurn mun fara til Namibíu í yfirheyrslu. Ferill Jóhannesar er slíkur að hvorki vill hann aftur suður, og sæta afleiðingum gjörða sinna, né yrði honum trúað þótt hann færi. Jóhannes vissi ekki um neina spillingu fyrr en hann gaf sig á vald RSK-miðla, RÚV, Stundarinnar og Kjarnans. Í Kastljósþætti fyrir tveim árum sagði Jóhannes:

Fyrsta skrefið hjá mér var að upplýsa glæpi Samherja gagnvart kvótahöfum sem voru í samvinnu við þá. Svo þróaðist þetta lengra þegar ég fór að gera mér grein fyrir hvað var í gangi og hvað maður var hluti af.

Jóhannes spann upp sögur af spillingu eftir pöntun RSK-miðla. Hann handvaldi tölvupósta til rökstuðnings ósannindum. Engin gögn, hvorki tölvupóstar né önnur gögn, staðfesta frásögnina. Ekki heldur er um að ræða önnur vitni, sem styðja Jóhannesarguðspjall síðra.

Ef það var spilling í Namibíu var Jóhannes potturinn og pannan í henni. Jóhannes er misheppnaðasti uppljóstrari allra tíma; hann afhjúpaði aðeins sjálfan sig.

Aðalsteinn á Stundinni er sakborningur í þeim anga Samherjamálsins sem tengist Páli skipstjóra Steingrímssyni. Skipstjórinn varð fyrir byrlun og síma hans stolið í maí í fyrra. Aðalsteinn skipti um vinnustað fjórum dögum áður en Páli var byrlað, fór af RÚV á Stundina. Á Stundinni birti Aðalsteinn gögn úr síma Páls. Meðsakborningur Aðalsteins er Þóra Arnórsdóttir fyrrum yfirmaður Aðalsteins á RÚV. Eru tveir plús tveir ekki lengur fjórir?

Aðalsteinn er nær ákæru en nokkur Samherjamaður. Lögreglurannsókn fór fram á háttsemi Aðalsteins. Á bakvið ásakanir á hendur Samherjamönnum eru aðeins RSK-miðlar og Jóhannesarspuni samkvæmt pöntun blaðamanna.

Aðalsteinn er sakborningur, Samherjamenn ekki. Það þarf sérstaka tegund af ósvífni, að ekki sé sagt siðblindu, sakbornings að segja saklausa menn eiga yfir höfði sér ákæru - verandi sjálfur í þeirri stöðu að bíða eftir henni. 

Valdarán í Berlín og Washington: farsi endalok lýðræðis?

Valdaránssamsærið í Þýskalandi ber svipmót meintrar tilraunar til valdaráns 6. janúar 2021 í höfuðborg Bandaríkjanna. Í báðum tilvikum er um að ræða jaðarhópa annars vegar og hins vegar hugsjúkrar umræðu er sér djöfulinn í hverju horni. Má vart á milli sjá hvorir séu verri andskotar lýðræðis, þeir sem vilja það feigt og yfirlýstir verndarar þess.

Þýska tilraunin er með eilítið gáfulegra yfirbragð. Ríkisborgarar er bandalag ýmissa hópa sem vilja hverfa aftur til upprunaríkisins, sem er stofnun Þýskalands árið 1871. Ártalið er upplýsandi. Þýska keisaradæmið, fyrsta heildstæða þýska ríkið, er ekki nema 150 ára. Lýðræðið í landi Lúters á sér enn skemmri sögu, samfelld saga þess hófst ekki fyrr en nasisminn var kveðinn í kútinn vorið 1945.

Ríkisborgararnir eru ekki nýtt bandalag. Talið er að bandalagið verið til á níunda áratug síðustu aldar, fyrir daga alnetsins og seinni tíma móðursýki.

Meint valdaránstilraun í Washington við embættistöku Biden var í raun óeirð, sem tíðkast í bandarískum borgum, klædd upp sem valdaránsaðgerð af Biden forseta og meðvirkum fjölmiðlum. Móðursýkin fór þar í hæstu hæðir, líkt og hún gerði þegar Trump náði kjöri 2016.

Sagan endurtekur sig, sagði Karl gamli Marx, fyrst sem harmleikur síðan sem farsi. Valdaránstilraunir i tveim stórríkjum vesturlanda, Þýskalands og Bandaríkjanna, eru vísbendingar um að harmleikurinn sé að baki og sagan sé komin á stig farsa.

Valdarán í lýðræðisríki er til höfuðs lýðræðinu, það segir sig sjálft. Að öðrum kosti myndu valdaránsöflin fara leið, sem öllum stendur opin, að vinna framgangi sinna mála með stjórnmálum og taka þátt í kosningum.

Það er skýrt og ákveðið veikleikamerki lýðræðishefðarinnar að opinber umræða telur hættu stafa af valdaráni. Handhafar valdsins magna upp ótta gagnvart jaðarhópum. Hugsunin er í grófum dráttum sú að búa til óvin innanlands til að fá heimildir, t.d. með lagabreytingum, að halda þéttar um valdataumana. 

Fátt er heppilegra til að þétta raðirnar en að búa til óvin sem ógnar samfélaginu.

Á síðustu árum og misserum er stöðugleika vesturlanda ógnað á fernum vígstöðvum. Farsóttin, kófið, og viðbrögð yfirvalda grófu undan tiltrú á kerfinu og valdastéttinni. Alþjóðahyggjan, ríkjandi vestræn hugmyndafræði frá lokum seinna stríðs, er á hröðu undanhaldi frá 2016 með Brexit og sigri Trump. Efnahagskreppa í kjölfar kófsins hraðar langtímaþróun versnandi kaupmáttar lág- og millistétta. Fjórðu vígstöðvarnar eru raunverulegar: Úkraínustríðið. Það er langt frá vesturlöndum en hefur róttæk áhrif, pólitísk, efnahagsleg og menningarleg. Eitt lítið dæmi er að Nató, hornsteinn vestræna alþjóðakerfisins í 70 ár, telur að tapist Úkraínustríðið verði það stórkostlegur hnekkir.

Fimmta atriðið er samskiptabylting sem hófst á fyrsta áratug 21. aldar og má kenna við samfélagsmiðla. Andófshreyfingin gegn kaþólsku kirkjunni í byrjun nýaldar studdist við áður óþekkta aðferð til samskipta, prentverkið. Evrópa klofnaði í tvo heima þar sem kaþólikkar og mótmælendur tókust á. Í dag er tístið vettvangur hugmyndabaráttu. 

Það má spyrja, í fullri alvöru, hvort vestrænt lýðræði sé að snúast upp í farsa. 

 

 

Fyrrverandi þingkona í valdaránshópnum

Kjarasamningar sem herfang

Samningar um laun á vinnumarkaði eru eins og herfang einstakra forystumanna verkalýðshreyfingarinnar. Vilhjálmur formaður SGS landaði samningi og Sólveig Anna í Eflingu brást ókvæða við; þetta átti að verða hennar herfang.

Enginn í verkalýðshreyfingunni getur þakkað sér að samningar nást, þegar grannt er skoðað. Seðlabanki Íslands á heiðurinn. Með vel tímasettri vaxtahækkun sló bankinn hnefanum í borðið og sagði skæruliðaforingjum verkó að innistæðulausum kauphækkunum yrði mætt af hörku.

Fyrrum lék verkalýðshreyfingin þann leik að knýja fram með verkfalli samninga sem ekki voru í tengslum við efnahagslegan veruleika. Verðbólgan át upp launin og gaf jafnframt óábyrgum verkalýðsforingjum skotfæri í pólitíska kjarabaráttu. Sú herfræði var enn og aftur á dagskrá áður en seðlabankinn skellt í lás.

Herská pólitík forystumanna verkalýðshreyfingarinnar síðustu misseri þjónar ekki hagsmunum launþega. Hvorki m.t.t. kjarabaráttu né félagslegar samheldni. Síðasta ASÍ þingi var frestað vegna óeiningar.

Það stendur upp á verkalýðshreyfinguna að taka til í eigin ranni. Áður en það er um seinan.

Ekki eins og þægur hundur við lappir Sólveigar

Rakel og Helgi vitni í RSK-sakamálinu

Rakel Þorbergsdóttir fyrrverandi fréttastjóri RÚV og Helgi Seljan fyrrum fréttamaður RÚV eru vitni í RSK-sakamálinu. Eftir yfirheyrslur snemma í október í fyrra greindu þau Stefáni Eiríkssyni útvarpsstjóra frá stöðu sinni. RSK stendur fyrir RÚV, Stundina og Kjarnann, sem eru vinnustaðir sakborninga í opinberu refsimáli.

Stefán tók sér tvær til þrjár vikur að fara yfir málið. Þann 9. nóvember var tilkynnt að Rakel hætti sem fréttastjóri um áramótin. Stefán virðist ekki hafa borið traust til starfsmanna því hann lét um sinn hjá líða að auglýsa stöðu fréttastjóra. Ef starfsmenn RÚV, sem tengdir eru málinu, hefðu gert hreint fyrir sínum dyrum og upplýst útvarpsstjóra að fullu um málsatvik hefði Stefán ekki beðið með að auglýsa stöðuna. Þegar Rakel hætti um áramót var staðan enn ekki auglýst.

Áður en ákvörðun var tekin um framtíð Helga á RÚV var reynt að hanna þá frásögn að fréttamaðurinn væri að niðurlotum kominn vegna ágangs Samherja. Helgi mætti í nú alræmdan spjallþátt Gísla Marteins þann 15. október að sýna sig sem fórnarlamb. Tilfallandi athugasemd fjallaði um viðtalið, þar segir m.a.

Samkvæmt Helga og Gísla Marteini var það Samherji sem raskaði sálarró fréttamannsins í þeim mæli að hann varð að leita sér sérfræðihjálpar. RÚV gerði klippu úr þættinum til að spila á youtube og kostaði. Myndskeiðið sýndi ofsóttan mann. Klippan var síðar tekin úr umferð.

Samherji hafði beðist afsökunar að hafa andmælt Helga og RSK-miðlum þegar 30. maí, fimm mánuðum fyrir viðtalið. Í fimm mánuði hafði ekki heyrst múkk frá Samherja en Helgi var miður sín allt síðast liðið haust, í veikindafríi og laskaður að eigin sögn.

Lögreglan hafði stuttu áður boðað Helga til skýrslutöku. Fyrsta yfirheyrslan í RSK-sakamálin var 5. október í fyrra, tíu dögum áður en Helgi mætti í settið hjá Gísla Marteini.

Hvers vegna var almenningur, sem greiðir skylduáskrift til ríkisfjölmiðilsins, ekki upplýstur að fréttamaður væri kallaður í yfirheyrslu lögreglu vegna sakamáls? Jú, RÚV ætlaði að hanna frásögn um að lögreglan væri handlangari norðlensku útgerðarinnar. Helgi þótti trúverðugasti leikarinn í hlutverkið. En þar sem hann var aðeins vitni, en ekki sakborningur, mátti ekki undir nokkrum kringumstæðum fréttast að lögreglurannsókn stæði yfir. Við það hefðu vaknað spurningar um hverjir væru sakborningar.

Þegar leið á haustið 2021 var Stefáni útvarpsstjóra, sem er fyrrum lögreglustjóri, ljóst að Helgi gæti ekki starfað áfram innan RÚV. Um áramótin var gengið frá starfslokapakka sem m.a. fól í sér að Helgi skipti um starfsstöð, var fluttur yfir á Stundina, sem er S-ið í RSK.

Helgi og Stefán útvarpsstjóri mættu báðir 15. janúar í viðtal við Fréttablaðið í tilefni starfslokanna. Helgi klappar enn þann stein að málið sé ,,brjálæðislegt". Hvorki Helgi né Stefán minnast einu orði á að lögreglurannsókn standi yfir, sem þó var vitað á þessum tímapunkti. Tilfallandi höfundur skrifaði fyrst um málið 2. nóvember í fyrra og staðfesti rúmri viku síðar að lögreglurannsókn stæði yfir.

Meðvirkur blaðamaður Fréttablaðsins tekur þátt í að breiða yfir sannleikann með því að láta um miðjan janúar eins og ekkert refsimál væri til rannsóknar. Í RSK-sakamálinu þegja fjölmiðlar fremur en að segja. Vinir, kunningjar og samstarfsfélagar í eiga í hlut og þá er hagkvæmast að fólk frétti sem minnst. Blaðamönnum munar ekkert um að efna til samsæris gegn almenningi þegar reynir á samtryggingu fjölmiðla - en heimta samt sem áður ríkisstyrki til að fá launin sín.

Mánuði eftir Fréttablaðsviðtalið við Helga og Stefán upplýstu fjölmiðlar hverjir væru sakborningar í RSK-sakamálinu: Þóra Arnórsdóttir yfirmaður Kveiks, og yfirmaður Helga; Þórður Snær og Arnar Þór á Kjarnanum og Aðalsteinn Kjartansson á Stundinni, sem var í skyndi fluttur af RÚV fjórum dögum fyrir glæpinn.

Sakborningarnir töldu ekki stætt á öðru, þegar hér var komið sögu, en að upplýsa almenning. En þeir vissu í byrjun október, fjórum mánuðum áður, að lögreglurannsókn stæði yfir. Einn sakborninganna, Þórður Snær, skrifaði grein 18. nóvember að glæpurinn væri aðeins í tilfallandi höfði Páls Vilhjálmssonar. Þórður Snær vissi betur. En hann og samverkamenn gátu barið aðra blaðamenn til hlýðni að þegja málið í hel. Dagskrárvald RSK-miðla yfir umræðunni er ógnvekjandi.

RSK-sakamálið snýst um byrlun Páls skipstjóra Steingrímssonar, stuldi á síma hans og meðferð á einkagögnum. Auk Páls er annar brotaþoli, enn ónefndur, sem kom fyrir í gögnum í síma Páls og blaðamennirnir eru taldir hafa brotið gegn.

Fjórmenningarnir voru boðaðir í skýrslutöku febrúar í ár en komu sér undan yfirheyrslu þangað til í ágúst. Af þeirri ástæðu og stórum sakamálum norðan heiða, m.a. morðmáli, hefur dregist að gefa út ákærur. Á nýju ári eru ákærur væntanlegar.

Fjórmenningarnir fengu stöðu sakborninga 14. febrúar í ár. Tveim dögum síðar gat Stefán útvarpsstjóri loksins, loksins ráðið fréttastjóra. Útvarpsstjóri vissi ekki hverjir yrðu ákærðir og þurfti að bíða með ráðninguna. Það bendir ekki til að traust ríki á ríkisfjölmiðlinum milli fréttamanna og útvarpsstjóra.

Sakborningurinn Þóra situr enn sem fastast í stöðu yfirmanns RÚV. En Stefán losaði sig um síðustu áramót við Helga og Rakel sem hafa stöðu vitna. Hvers vegna?

Ýmsum spurningum er ósvarað í RSK-sakamálinu. Þegar ákærur verða gefnar út bætast við fleiri púsl, þótt heildarmyndin liggi fyrir.

Blaðamenn, sem eiga að segja fréttir en ekki stunda afbrot, tóku lögin í sínar hendur. Þeir sitja núna í biðsal réttlætisins þöglir sem gröfin um eigin aðild að sakamáli en þykjast fullfærir að veita öðrum aðhald í nafni fjórða valdsins. Sjálfum sér veita þeir ekkert aðhald og njóta meðvirkni annarra blaðamanna og fjölmiðla. RSK-sakamálið er einstakt í vestrænni fjölmiðlasögu.

 

 

Siðagildin á Glæpaleiti

Jólaskapið kemur með ,,laufléttum svipmyndum" af ,,ævintýrum" Hitlers og þriðja ríkisins í Póllandi, segir Gísli Marteinn þegar hann kynnir jóladagskrá þjóðarmiðilsins.

Á Íslandi búa nokkrar þúsundir Pólverja. Af þeirri ástæðu einni ættu Gísli Marteinn og RÚV að biðjast afsökunar.

Á Glæpaleiti er yfirmaður sakborningur í alvarlegu glæpamáli. Yfirmaðurinn býr til dagskrárefni eins og ekkert hafi í skorist. Það sendir skilaboð til annarra starfsmanna að allt sé leyfilegt. Til dæmis má nota barnaefni til að koma höggi á þá sem stofnunin segir ,,vont fólk."

Fjölmiðill sem lítur á lög og siðferði sem hvern annan brandara er til alls vís. Vinnustaðamenning á Glæpaleiti er einfaldlega ekki í lagi.

Gagnrýnir grín Gísla Marteins um Hitler

Fávitaréttur, mannréttindi og lýðræði

Saga mannréttinda er, í grófum dráttum, þessi: fram að frönsku byltingunni 1789 réð forréttindastétt, aðall. Réttlaus þriðja stéttin var allur almenningur. Stéttin þar á milli, önnur stéttin, var klerkaveldið er hafði í megindráttum það hlutverk að miðla málum milli hinna tveggja í anda kristilegs kærleika.

Klerkarnir voru eins og aðallinn forréttindastétt. Málamiðlunin gekk mest út á að verja forréttindi. Almenningur átti að sætta sig við sult og seyru í mannlífinu gegn loforði um himnaríkisvist að loknu jarðlífi.

Í Norður-Evrópu, snemma á nýöld, komu mótmælendur til sögunnar sem rugluðu í ríminu ríkjandi ástand. Fyrirkomulagið hélt þó fram á 19. öld er náttúruréttur verður ríkjandi skoðun. Samkvæmt náttúrurétti eru allir fæddir jafnir og eiga sama tilkall að láta ljós sitt skína.

Önnur stéttin, kennd við klerka, hætti að skipta máli og sneri sér að serimóníum s.s. skírn, fermingu og giftingu. Siðferðileg kjölfesta kirkjunnar gufaði upp í veraldlegu samfélagi. Enginn var lengur handhafi úrskurðarvalds góðs og ills. 

Mannréttindi nútímans verða til í þessu umhverfi. Þau þýða að illa gerður til hugar og handa nýtur sömu réttinda og vel gerður einstaklingur.

Fávitavæðing 20. aldar birtist í ismum með forskeyti eins og fas, nas og kommún. Helstu fjöldamorðingjar sögunnar komu fram á sjónarsviðið. Á 21. öld gildir enn að hvaða imbi sem er á sama rétt og hver annar til áhrifa og mannaforráða. Stórir ismar síðustu aldar eru aftur að mestu á bak og burt.

Í skjóli tæknivæðingar s.s. samfélagsmiðla fjölgar þeim stórkostlega sem fá áheyrn og við það tvístruðust stóru ismarnir. Fávitavæðingin birtist í sérgreindum málaflokkum t.d. loftslagi og líffræði. Þar sem áður var viska og þekking er boðið upp á fávisku og vanþekkingu. Með reiknikúnstum í tölvulíkönum er loftslagið gert manngert; líffræðileg kyn eru ekki lengur tvö heldur þrjú, fimm eða seytján.

Fávitar ná forræði í málaflokkum þar sem þeir hópast margir saman. Fáviskan nýtur tæknivæðingar sem breytir lýðræði í atkvæðagreiðslu á samfélagsmiðlum.

,,Umræðan einkennist af pólitískri rétthugsun sem ákveðinn hópur áhrifavalda stjórnar," segir Óttar Guðmundsson geðlæknir og pistlahöfundur. Þeir sem hætta sér inn á lendur fávísinnar eru umsvifalaust útskúfaðir. ,,Mönnum er velt upp úr tjöru og borinn eldur að þeim í beinni útsendingu," segir geðlæknirinn. 

Fávitaræði og lýðræði haldast í hendur. Það boðar ekki, í sögulegu ljósi, bjarta framtíð lýðræðis. Er fávitarnir komast í auknum mæli til valda vex þeirri hugsun ásmegin að ekki gangi til lengdar að illa gerðir til hugar og handa ráði ferðinni.

Ekki-fávitarnir sannfærast um að lýðræðið sé fyrir imba. Hver vill búa við imba-lýðræði?

Sanna og Úrsúla um Ameríku og evrópskt siðferðisþrek

Játningar tveggja leiðtoga í Evrópu síðasta sólarhringinn eru fréttnæmi. Sanna Marin, forsætisráðherra Finna, sagði í Eyjaálfu að Evrópa væri háð Ameríku. Án Bandaríkjanna væri Evrópa upp á náð og miskunn Rússa. 

Sanna heimsótti Ísland áður en hún hélt héðan hálfan hnöttinn. Á Fróni sagði hún að Úkraína yrði að sigra Rússa. Séu þessi tvenn ummæli Sönnu lögð saman þýða þau að Evrópa sé á forræði Bandaríkjanna.

Sleppi Bandaríkin hendinni af Evrópu verður álfan að rússnesku áhrifasvæði.

Meiri líkur en minni eru á að Bandaríkin næstu árin reki hlédrægari utanríkisstefun en síðustu þrjátíu ár. Árangurinn svarar einfaldlega ekki kostnaði. Þýskur herforingi, Kujat, segir bandarísk yfirvöld leggja sig í líma að koma í veg fyrir stigmögnun Úkraínustríðsins. Bandaríkin neita stjórninni í Kænugarði um langdræg vopn, s.s. eldflaugar, sem ná inn í Rússland.

Rússar geta flutt mannskap og vopn óhindrað og stillt upp á vígvellinum. Úkraínu getur það ekki, hver þumlungur landsins er í skotfæri Rússa. Kujat segir Rússa hingað til aðeins hafa notað lítið brot af herstyrk sínum. Úkraína, aftur, skrapar botninn og fær stöðugt minni birgðir frá vesturlöndum. Skriftin á veggnum er öllum læs. Fyrr heldur en seinna tapar Úkraína, - nema samið verði um frið.

Yfirvofandi stefnubreyting í Washington skilur Evrópu eftir í lítt eftirsóknarverðri stöðu. Þeir á Íslandi sem vilja inngöngu í Evrópusambandið ættu að íhuga framtíðarsýn þar sem Brussel tekur mið af hagsmunum Rússlands, beinlínis af illri nauðsyn.

Seinni ummælin, sem urðu fréttaefni í gær, koma einmitt frá Úrsúlu von der Leyen, forseta framkvæmdastjórnar ESB. Hún flutti ávarp á Írlandi. Þar líkti hún stöðu Íra fyrrum, þegar þeir börðust við ofurefli með frelsisþrá eina að vopni, við Úkraínu samtímans. Samlíkingin fellur ekki í kramið hjá Englendingum. Ávarp Úrsúlu er ,,handan þess að vera viðbjóðslegt," er haft eftir enskum þingmanni.

England sat yfir hlut Íra, allt frá dögum Normannakonunga á miðöldum og fram á síðustu öld. Samlíking forseta ESB á Englendingum og Rússum hittir í hjartastað djúpa vestræna sannfæringu: við stöndum ofar Rússum að siðferði og menningu.

Samlandi Úrsúlu flutti sitt síðasta útvarpsávarp 21. apríl 1945. ,,Bolsévikkar [Rússar] standa við borgarmörk Berlínar," sagði hann, ,,framtíð Þýskalands og Evrópu er í húfi." Tíu dögum síðar var mælskumaðurinn allur. Hann féll fyrir eigin hendi og tók með sér í eilífðina eiginkonu og ung börn, fimm dætur og einn son.

Evrópskt siðferðisþrek andspænis Rússum er samt við sig í dag og það var á dögum þriðja ríkisins.

„Við værum í vandræðum án Bandaríkjanna“

Endalausa stríðið í Evrópu rumskar

Fjárkröfum Pólverja á hendur Þjóðverjum vegna innrásarinnar 1. september 1939 er að nokkru leyti svarað með landakröfum Þjóðverja sem imprað hefur verið á, Pólverjum til lítillar skemmtunar.

Eftir stríðslok voru landamæri Póllands færð í austur, á kostnað Þjóðverja. Pólverjar á hinn bóginn töpuðu landi í austri til Úkraínu sem þá var hluti Sovétríkjanna. Um leið og Pólverjar gera fjárkröfu á þá þýsku undirbúa þeir landakröfu á fyrrum pólskt land sem er hluti Úkraínu. Rúmenar og Ungverjar gera einnig tilkall til héraða í Ungverjalandi.

Söguleg breyting landamæra á meginlandi Evrópu er gerð í stríðum og eftirmálum þeirra. Tilefni innrásar Þjóðverja í Pólland 1939 var þýskur minnihluti í Póllandi, sem Versalasamningurinn eftir fyrra stríð 1914-1918 færði Pólverjum.

Gjöf Krútsjoff þáverandi sovétleiðtoga á rússneskum Krímskaga til Úkraínu á sjötta áratugnum bjó í haginn fyrir ósætti til framtíðar. Gjöfin var til marks um bræðraþel Rússa og Úkraínumanna í sovésku ríkjabandalagi.

Í anda sama kærleika fengu Finnar sjálfstæði frá Rússlandi eftir stofnun Sovétríkjanna. Besti vinur barnanna, prestlærlingurinn Stalín, taldi finnsku gjöfina full rausnarlega og tók með vetrarstríðinu tilbaka þau finnsku héruð er næst stóðu Pétursborg.

Kalda stríðið frysti landamæri Evrópu. Á þeim tíma óx úr grasi kynslóð vestrænna valdamanna sem trúði á vald sannfæringar fremur en hervald. Evrópusambandið er þar hákirkjan. Unglingadeild kirkjunnar boðar engin landamæri, no borders.

Í kringum aldamótin var vestrænt sannfæringarvald orðið slíkt að stórfelldur útflutningur hófst til Afganistan, Írak, Líbýu og Sýrlands. Vestræna hákirkjan steytti þar á skeri íslamskrar trúarmenningar.

Ófarir í landi spámannsins kenndu vestrinu enga lexíu. Ímyndin um einn heim vestrænan var of sterk til að standast freistinguna. Krossferð í austurveg var sett á dagskrá.

Úkraínustríðið afhjúpar þá blekkingu að sannfæringarvald trompi hervald. Meintir siðferðilegir yfirburðir mega sín lítils án vopna. Til að nota vopnin þarf hermenn.

Liðlega hundrað ár eru síðan ungir evrópskir karlmenn voru í milljónavís leiddir eins og sláturfé í skotgrafirnar á Flandri. Í framhaldi af þeim óskapaði festu öfgar rætur, fasismi og kommúnisti. Annað stríð hófst sem skildi eftir sig Auschwitz.

Endalausa stríðið í Evrópu rumskar eftir 70 ára svefn. Ráðamenn álfunnar kunna vonandi fótum sínum forráð og hemja stríðslöngunina sem vaknaði með hroka. Til að sefa löngunina þarf raunsæi og hófstillingu.

Við Volgubakka er ekki næg eftirspurn eftir vestrænni menningu. Ekki frekar en í löndum spámannsins. Eitt einkenni þessarar menningar er að þeir sem áður kenndu sig við frið og umburðarlyndi, frjálslyndir vinstrimenn, eru helstu stríðsæsingarmenn vestursins. Þeir vilja bara ekki með nokkru móti fórna eigin blóði, en sem mestu af því slavneska. Það eitt og sér vitnar um úrkynjun.   

 

Stríðsskaðabætur frá Þjóðverjum tímabærar

3 Nató-ríki vilja sneiðar af Úkraínu

Nató-ríkin Pólland, Rúmenía og Ungverjaland hafa augastað á vesturhéruðum Úkraínu. Pólland er lengst komið með sínar áætlanir, segir einyrki sem hlerar slavnesku umræðuna. Héruðin voru fyrrum hluti ríkjanna þriggja.

Þórdís utanríkis segir að ,,viðnámsþróttur" ríkja skipti máli. Sá þróttur má sín lítils í raunpólitík. Þar gildir að kjósa sér af kostgæfni óvini ekki síður en vini. Úkraína valdi sér Nató að vini og söðlaði glæp á óhapp; gerði Rússland óvinveitt. 

Meint vinaríki Úkraínu leggja á ráðin um að skipta með sér herfanginu sem Rússar sjá um að afla með sigri á austurvígstöðvunum.

Forseti framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins segir í yfirlýsingu, sem síðar var dregin tilbaka, að 100 þúsund úkraínskir hermenn hafi fallið. Efnahagur og innviðir eru í rúst, milljónir eru á flótta frá heimkynnum sínum.

Blóðfórnum Úkraínu til Nató er svarað með áætlunum að lima í sundur Garðaríki er færi gefst. Með slíka vini er tæpast þörf á óvini.

Raunpólitík, Þórdís, ræður för. Viðnámsþróttur ræðst af dómgreind. Þar blífur að eiga föruneyti annars vegar og hins vegar andstæðinga til samræmis við veruleika en ekki óskhyggju. 

Þórdís ræddi stöðu landa í nágrenni við Rússland