Má bjóða þér að bilast?

Blaðamaður sér blogg eða fésbókarfærslu og giskar á að hér gæti orðið feit frétt er yrði víða deilt og fengi mörg ,,læk". Hann smellir færslunni á Facebookvegginn sinn til að kanna viðbrögð. Fái hann þau skrifar tvær til fjórar raðfréttir um voðalegt þetta eða voðalegt hitt. Þægileg innivinna að vekja upp hneyksli.

Smáfjölmiðill setur frétt á Facebookvegg miðilsins eða kaupir auglýsingu og spyr: hvað segja lesendur um þetta?

Annar smáfjölmiðill segir reglulega í fyrirsögnum að einhver ,,hjóli í" einhvern annan eða ,,hrauni yfir".

Lesendur fá reglulega tilboð um að brjálast yfir einhverju. Tilboðsgjafar eru iðulega litlir eða stórir fjölmiðlar sem þrífast á athygli sem mæld er með smellum, þ.e. þegar einhver opnar fréttina, en einnig ,,lækum", deilingum og fjölda athugasemda.

Reiðiviðbrögð eru sterkari og hvetja fremur til aðgerða en önnur. Sá sem lætur sér fátt um finnast, er sáttur og telur lífið almennt ljúft og laglegt er ekki líklegur til athafna. Reiða fólkið er aftur sívökult eftir átyllu að láta að sér kveða og gerast virkt í athugasemdakerfum.

Hneykslunarmiðlun þrífst á reiðiöldum á fjöl- og samfélagsmiðlum. Það bæði gefur í aðra hönd að skipuleggja fár á félagsmiðlum og valdeflir pólitískan málstað. Óformlegt bandalag, e.t.v. skipulagt á bakvið tjöldin í sumum tilfellum, er á milli félagsmiðla og stjórnmálaafla.

Jæja-hópurinn, sem skipulagði mótmæli á Austurvelli, er með heimilisfestu í Sósíalistaflokknum. Píratar eru með á sínum snærum Transparency International sem gefur út skýrslur um spillingu á Ísland mátulega fyrir kosningar. Stundin er hliðarmiðill Pírata. Svo er það auðvitað RÚV, móðurstöð upphlaups- og spillingarumræðu vinstrimanna. Botninn datt úr kosningabaráttu Pírata og Samfylkingar þegar Namibíumálið koðnaði niður á Efstaleiti. 

,,Má bjóða þér að bilast?" er samtvinnað fyrirbæri félagsmiðla og stjórnmálaafla. Fyrirbærið nærist á tortryggni, vantrausti og einkum þó reiði sem verður því heiftugri sem hún er þrungnari heilagri vandlætingu.

Stafrænn fasismi hlustar ekki á rök en krefst aðgerða. En bæði i einkalífi og opinberu lífi gildir að ákvarðanir í reiðikasti eru heldur síðri en þær sem teknar eru af yfirlögðu ráði.  

 

 

Íslenskt dygðaskraut til Glasgow

Um 50 Íslendingar fara á loftslagsráðstefnu í Glasgow til að segja heimsbyggðinni að ferðast ekki að óþörfu. 

Íslenska sendinefndin mun ábyggilega ekki segja frá nýafstöðnu eldgosi við Grindavík sem framleiddi meiri koltvísýring en öll bílaumferð á Íslandi í tvö ár. Þeir útlendu segja ekki Frónbúum að jörðin er grænni en áður, þökk sé koltvísýringi.

Nei, viðfangsefnið í Glasgow er hvorki vísindi né náttúran heldur synd mannsins og hamfaratrú. Samkoman er hópefli alþjóðlegra farísea sem þykjast betri en aðrir. Þeir setja lög og siðaviðmið sem þeir fara ekki eftir sjálfir. Annars sætu þeir heima við fjarfundabúnað.

Sumir, sem áður tóku þátt í hræsninni, eru búnir að fá nóg. Steve Koonin úr ríkisstjórn Obama er einn þeirra. Hann gef nýlega út bók um bábiljur hamfaratrúar. Koonin er svo vinsamlegur að segja okkur á fimm mínútum hve andstæð heilbrigðri skynsemi hamfaratrúin er. Lykilorðið er dramb, sem er falli næst.

Telur Ísland geta verið fyrirmynd í loftslagsmálum

Skólameistara þakkað

Ekki eru allir kennarar svo lánsamir að eiga skólameistara fyrir yfirmann sem sendir nemendum og foreldrum eftirfarandi umsögn:

Nú hefur Páll kennt hér á annan áratug og sinnt störfum sínum af kostgæfni og veitt nemendum sem eiga í erfiðleikum svigrúm og sanngirni.

Tilfallandi höfundur, Páll Vilhjálmsson, á þarna í hlut. Ber að þakka skólameistara hlýleg orð - tölvupósturinn í heild sinni fylgir hér að neðan.

Eins og tilfallandi lesendur vita var tilefni tölvupósts skólameistara að setið var um hann vegna bloggfærslu þar sem játning Helga Seljan var sett í annað samhengi en RÚV vildi. Tilgangur Helga og RÚV var að afla sér samúðar vegna Samherjabáginda. Tilfallandi athugasemd spillti fyrir. Frá Efstaleiti heyrðist: það er ræs á tilfallandi æru.

Skólameistari skildi bloggfærsluna á þann veg að gagnrýnin á Helga og RÚV beindist einnig að þeim sem stríða við andlega vanheilsu. ,,Af því má væntanlega draga þá ályktun að fólk sem glími við slíka sjúkdóma hafi lítið erindi í opinbera umræðu," skrifar meistari í tölvupóstinum.

Tilfallandi höfundur andmælir þessari túlkun á tveim fundum með skólameistara. Ráðandi frásögn á fjölmiðlum og samfélagsmiðlum var í sama anda og hjá meistara. Þegar hátt glymur er ekki einfalt að heyra.

Áleitinn texta um hitamál má leggja út á fleiri en einn veg. Þeir sem vilja skilja hvað höfundur er að fara lesa sér nánar til, sjá hér og hér. En múgurinn vildi ekki skilja heldur heimtaði hann höfuð Páls Vilhjálmssonar atvinnulaust á silfurfati.

Góðu heilli er skólameistari með þá prinsippafstöðu að málfrelsi sé hornsteinn lýðræðis og hafnaði kröfunni um að svipta tilfallandi höfund starfinu. Fyrir það ber að þakka, bæði gera það einstaklingurinn Páll og þjóðfélagsþegninn. Ef múgurinn hefði haft sitt fram væri örlítið verra að búa á Íslandi en áður.

Múgræði er versta sort stjórnarfars. Það vita bæði sagnfræðingar og stjórnmálafræðingar.

Tölvupóstur skólameistara:

Kæru nemendur og aðstandendur

Það hefur eflaust ekki farið framhjá mörgum að talsverður styr hefur staðið um skrif Páls Vilhjálmssonar, sögukennara við skólann okkar, um Helga Seljan blaðamann RÚV. Mér hefur borist mikill fjöldi tölvupósta og símtala vegna þessa skrifa. Til að allrar sanngirni sé gætt þá hef ég fengið nokkra pósta og símtöl þar sem áhersla er lögð á rétt Páls til að tjá sig í ræðu og riti en talsverður meirihluti þeirra sem hefur haft samband er mjög gagnrýninn á skrif Páls og er í mörgum tilfellum þess krafist að ég grípi til aðgerða vegna þeirra.

Nú er tjáningarfrelsi mjög mikilvægt og algjör hornsteinn lýðræðislegrar umræðu að þegnar landsins geti tjáð sig án þess að þurfa að hafa áhyggjur af atvinnu sinni í kjölfarið. Þetta er þó ekki án takmarkanna. Sum ummæli er þess eðlis að þau leiða til dómsmála og jafnvel atvinnumissis. Engu að síður er mér ekki kunnugt um að opinber starfsmaður hafi þurft að láta af starfi vegna ummæla sinna um samfélagsmál og það staðist fyrir dómi.

Nú er ég enginn lögfræðingur en hef leitað mér aðstoðar á því sviði. Eftir það samtal er það niðurstaða mín að hrófla ekki við stöðu Páls hér við skólann vegna þessara skrifa um Helga Seljan. Sú niðurstaða byggir ekki síst á því að þessi ummæli eiga sér stað úti í bæ en ekki inni í skólastofunni.

En lífið snýst ekki bara um hvað er lögfræðilega rétt og rangt. Ég get ekki látið þess skrif framhjá mér fara án þess að setja fram athugasemdir. Ég skil skrif Páls þannig að störf Helga Seljan í fjölmiðlum séu ómarktæk vegna þess að hann glími við geðsjúkdóm. Af því má væntanlega draga þá ályktun að fólk sem glími við slíka sjúkdóma hafi lítið erindi í opinbera umræðu. Þessu er ég alfarið ósammála og tel þessi ummæli afar óheppileg fyrir framhaldsskólakennara og hef gert Páli grein fyrir þessari afstöðu minni.

Nú hefur Páll kennt hér á annan áratug og sinnt störfum sínum af kostgæfni og veitt nemendum sem eiga í erfiðleikum svigrúm og sanngirni. Því er ég undrandi og afar ósáttur við að hann sendi þeim sem glíma við geðsjúkdóma þessi skilaboð.

Í Fjölbrautaskólanum í Garðabæ er fjölbreyttur hópur nemenda. Þannig viljum við hafa það. Okkur ber að sýna nemendum okkar virðingu og styðja á leiðinni til frekari þroska. Það er og hefur verið stefna skólans og annað verður ekki liðið.

Virðingarfyllst,

Kristinn Þorsteinsson skólameistari 

Engin Namibíufrétt á RÚV

Í þrjá daga heyrist hvorki hósti né stuna frá Efstaleiti um mál málanna. Enginn Íslendingur er ákærður í Namibíu. Ógrynni frétta á RÚV í tvö ár segja þá sögu að Samherjamenn og fyrirtæki þeirra verða ákærð fyrir stórfellda glæpi. En það fæðist ekki einu sinni lítil mús; engin ákæra. Það verður ekkert dómsmál þar sem deilt yrði um sekt eða sýknu Samherja. Núll, ekkert.

Hliðarfjölmiðill RÚV, Kjarninn, birti yfirlýsingu 26. okt sl., falda inn í frétt, og er svohljóðandi:

Í ákæru­skjali sem Kjarn­inn hefur undir höndum má sjá að á meðal ákærðra ein­stak­linga og félaga í mál­inu eru ekki Íslend­ing­arnir þrír sem Martha Imalwa, rík­is­sak­sókn­ari Namib­íu, hefur sagt að hún ætli sér að ákæra, né heldur namibísku félögin sem þeir stýrðu fyrir hönd Sam­herja.

Kjarninn og RÚV eru samstarfsaðilar namibískra fjölmiðla sem að líkindum hafa ákæruskjalið undir höndum og sendu það til Íslands.

En RÚV segir ekki orð. Ekki eitt aukatekið orð í þrjá daga um stærsta fréttamálið síðustu tveggja ára. Á engilsaxnesku er hugtak til um þessa háttsemi, ,,lie by omission", að ljúga með þögninni.

Í sálfræði er þekkt að lygi með þögninni viðheldur ranghugmyndum. RÚV var búið að ákveða að í Namibíu væri Samherji sekari en syndin. Ríkisstofnunin hefur eytt tugmilljónum króna í fréttamálið og veðsett orðspor sitt upp í rjáfur og raunar langt umfram það. Efstaleiti getur hreinlega ekki afborið þau tíðindi að engin ákæra verði gefin út á Samherja.

RÚV-arar eru vísast uppteknir á annarri deild en fréttadeildinni.

Engir Íslendingar ákærðir í Namibíu

Fullveldið er aldrei ókeypis

Fullveldi er að hafa forræði eigin mála. Án forræðis yfir sjálfum sér er hvorki einstaklingurinn né þjóðin í stakk búin að leysa úr eigin málum.

Evrópusambandið var stofnað til að þrjár stórþjóðir Evrópu og smáríki á landamærum þeirra, kölluð BENELuX, deildu með sér fullveldinu. Stofnun sambandsins var örþrifaráð. Tvær heimsstyrjaldir, að mestu á ábyrgð Frakka og Þjóðverja, voru ástæðan.

Þegar frá leið tók sambandið, sem upphaflega hét Kola- og stálbandalagið, að stækka og lifa sjálfstæðu lífi. Hægt en örugglega sankaði ESB að sér valdheimildum sem áður voru innanríkismál aðildarríkjanna.

Um tíma virtist sem ESB væri söguleg nauðsyn og yrði Stór-Evrópa, sem bæði Napóleon og Hitler dreymdi um. Bretar, stærsta eyþjóðin við strendur Meginlands-Evrópu, sögðu nei takk, nú er nóg komið, og öxluðu sín skinn með Brexit fyrir fimm árum.

Eftir stóð hnípið bandalag í vanda. Til að endurræsa hugmyndina um Stór-Evrópu lagði miðstjórnarvaldið í Brussel aukna áherslu á samræmt göngulag þeirra þjóða sem enn undu hag sínum í sambandinu. Víðtæk inngrip Brussel í innanríkislöggjöf aðildarríka leiddi til deilna við Pólland og Ungverjaland, sem ekki sér fyrir endann á.

Valdsækin öfl láta sér ekki segjast fyrr en í fulla hnefana. Snorri Sturluson vissi hvað hann söng á 13. öld og varaði við ásælni Noregskonungs:

En ef landsmenn vilja halda frelsi sínu því er þeir hafa haft síðan er land þetta byggðist þá mun sá til vera að ljá konungi einskis fangstaðar á, hvorki um landaeign hér né um það að gjalda héðan ákveðnar skuldir þær er til lýðskyldu megi metast.

Snorri var drepinn af útsendurum Noregskonungs og Gamli sáttmáli tók gildi tveim áratugum síðar. 700 ár liðu áður en Ísland varð fullvalda á ný.

  

 

Pólland er og verður fullvalda

RÚV tapar Namibíumálinu

Samherjamenn verða ekki ákærðir í Namibíu, hvorki sem einstaklingar né lögaðilar. Samkvæmt namibískum fjölmiðli, Namibian, verða aðeins namibískir aðilar ákærðir. Samstarfsfjölmiðill RÚV, Kjarninn, viðurkennir ósigurinn með yfirlýsingu:

Í ákæru­skjali sem Kjarn­inn hefur undir höndum má sjá að á meðal ákærðra ein­stak­linga og félaga í mál­inu eru ekki Íslend­ing­arnir þrír sem Martha Imalwa, rík­is­sak­sókn­ari Namib­íu, hefur sagt að hún ætli sér að ákæra, né heldur namibísku félögin sem þeir stýrðu fyrir hönd Sam­herja.

RÚV hefur böðlast á Samherja í áratug. Árið 2012 blekkti RÚV Seðlabanka Íslands til að gera húsleit hjá Samherja vegna gjaldeyrisviðskipta. RÚV falsaði skjöl í þessum tilgangi en allt kom fyrir ekki. Samherji var sýknaður fyrir dómstólum. 

Árið 2019 hófst önnur atlaga RÚV að Samherja, að þessu sinni í samstarfi við Jóhannes Stefánsson fyrrum starfsmann norðlensku útgerðarinnar í Namibíu.

RÚV beitti öllu sínu afli gegn Samherja í óteljandi fréttum í sjónvarpi, útvarpi og á netinu. Linnulaust var sekt Samherja í Namibíu haldið fram.

En svo reynist Samherji saklaus í Namibíu. Ekki einu sinn saksóknarinn í Namibíu trúir skáldskap RÚV og Jóhannesar. Á daginn kemur að Samherji keypti kvóta með lögmætum hætti. Namibísk lög kveða á um að kvótahafar skulu vera innlendir ríkisborgarar. Samkvæmt namibískum fjölmiðlum var eitt og annað áfátt með hvernig namibískir aðilar komust yfir kvótann og hvernig ábatanum var ráðstafað. Þessir aðilar eru ákærðir. En Samherji stundaði viðskipti og veiddi makríl. Meintir glæpir norðlensku útgerðarinnar voru skáldskapur, uppspuni RÚV-Helga og Jóa.

RÚV þegir um þessar nýjustu vendingar í Namibíumálinu. Sennilega pantaði Efstaleiti hópmeðferð á geðdeild.

Kvótastrákar og afdrif húsmæðraskóla

Kvóti fyrir stráka í framhaldsskóla til að ekki verði úr kvennaskóli. Örþrifaráð sem bjargar ekki framhaldsskólanum frá afdrifum húsmæðraskóla. Skólafólk veit ekki í hvorn fótinn það á að stíga. Í dag er settur kynjakvóti en í gær var ákveðið að skólar hættu að kyngreina nemendur. Dálítið mótsagnakennt.

Framhaldsskóli fyrir alla varð ráðandi stefna á síðasta þriðjungi síðustu aldar. En æ fleiri drengir afþakka skólavist eða eiga ekki kost á henni sökum ónógs undirbúnings úr grunnskóla, þar sem 85% kennara eru konur. Óbein skilaboð til drengja eru frá leikskólaaldri að skóli sé fremur fyrir stelpur en stráka.

Þetta er ekki séríslensk þróun. Heil kynslóð bandarískra karlmanna nennir ekki framhaldsskóla, segir Wall Street Journal.

Enginn kann skýringu á umbreytingunni, þótt tilgátur séu á lofti. Samhengi launa og menntunar er ekki eins og fyrrum. Framhaldsskólinn er undirbúningur fyrir háskólanám. Lítt spennandi er að mennta sig í láglaunastörf eða á atvinnuleysisskrá.

Gjaldfall menntunar á vinnumarkaði eru samfélagsleg skilaboð um að skólaganga borgar sig ekki.

Framhaldsskólinn varð til fyrir daga tölvubyltingarinnar. Aðgengi að upplýsingum er ótakmarkað. Hægt er að mennta sig án atbeina skóla. Ekki það að miklar líkur séu á að fjöldinn leggi í þá vegferð.

Í framhaldsskóla læra ungmenni af báðum kynjum félagslega færni sem nýtist þeim í lífi og starfi. Í einkynja skóla verður félagsleg mennt einsleitari og efnisrýrari.

Húsmæðraskólar runnu sitt skeið um það bil sem framhaldsskólar urðu fyrir alla. Framtíð framhaldsskóla liggur í sérhæfingu. Þeir verða ekki lengur safnhús ungmenna í bæjum eða borgarhlutum. Strákarnir hafa þegar tékkað út. Strákakvóti breytir engu í kynlausum skóla.

 

Aðrir skólar skoða ekki kynjakvóta

Engin kjörbréf, ekkert alþingi - halelúja

Á meðan þjarkið um talninguna í NV-kjördæmi stendur verða engin kjörbréf gefin út. Án kjörbréfa kemur nýtt alþingi ekki saman.

Enda ríkir friðsældin ein í samfélaginu.

Er nokkur ástæða til að gefa út kjörbréf fyrr en á nýju ári, í fyrsta lagi?

Blaðamaður, sjarmerandi, siðblindur - og afhjúpaður

Hann var stjörnufréttamaður. Ungur, sjarmerandi, sópaði til sín verðlaunum og fékk 100% stuðning atvinnuveitenda sinna til að afhjúpa svindl, spillingu og annan heimsóhroða.

Claas Relotius gekk allt í haginn þangað til annan blaðamann, Juan Moreno, tók að gruna stjörnublaðamanninn um græsku. Báðir störfuðu á Der Spiegel, virtri útgáfu í Þýskalandi. Moreno var rakkaður niður fyrir að efast um trúverðugleika ljúflingsins með sjarmann. En, til að gera langa sögu stutta, var Claas Relotius afhjúpaður. Hann reyndist raðlygari, skáldaði og kallaði fréttir.

Eftir afhjúpunina tékkaði Relotius inn á geðdeild í Suður-Þýskalandi, að eigin sögn, en það sást til hans á sama tíma í Hamborg í Norður-Þýskalandi úti að hjóla. Ímynduð vist á geðdeild er siðlausum blaðamönnum einkar hugleikin.

Relotius eru allar bjargir bannaðar í Þýskalandi. Hann skrifar núna fyrir bókmenntatímarit í Sviss. Svipað og íslenskur blaðamaður af stalli fallinn skrifaði vertíðarfréttir í færeyskt héraðstímarit.

 

Heimakennsla og hæglætislíf

Mosfellsk móðir, Sólveig Svavarsdóttir, bjó til heimaskóla fyrir son sinn og það virðist virka. Sólveig fylgir hugmyndafræði sem kennd er við hæglæti.

Skólar henta flestum börnum en ekki öllum. Heimanám er valkostur sem ætti að kanna nánar.

Heimanám gæti bæði hentað nemendum í grunn- og framhaldsskóla. Þegar skólar lokuðu vegna sóttvarna sýndi það sig að heimanám í fjarkennslu virkar. Ekki þó hjá öllum. Sumir þurfa það félagslega aðhald sem fylgir að mæta í skóla. En framhaldsskólakennarar höfðu orð á að heimanámið hefði eflt með nemendum sjálfstæði.

Fyrir utan uppeldisfræðina í heimanámi er hugmyndin um hæglætislíf með ómótstæðilegan þokka. Fegurðin og heimsskilningurinn byrjar alltaf heima.