Kújón og Rúinn Trausti - símtalið

Afrit af samtali tveggja ritstjóra, báðir á framfæri auðmanna, rak á tilfallandi fjörur. Ekki er grunur um byrlun og gagnastuld. En jafnvel þó svo væri liggur fyrir úrskurður dómara á Akureyri að heimilt er byrla og stela þegar blaðamenn eiga í hlut. Og, auðvitað, heimildamenn njóta friðhelgi þótt þeir hleri, steli eða byrli. Óumdeilt er að símtalið á erindi við almenning.

Rúinn Trausti (RT) hringir í Kújón. Símtalið virðist 15 daga gamalt eða svo.

Kújón: Já, halló.

RT: Sæll, Rúinn hérna. Hvernig sæki ég að þér?

Kújón: Vel, en ef þú ætlar enn og aftur að bjóða mér vinnu þá er svarið nei, eins og ég hef margoft sagt. Eða ætlar þú kannski að biðjast afsökunar á leiðindunum sem þú ert alltaf að birta í Móðurlífinu þínu?

RT: Rólegur, ég er með tilboð, ekki þó atvinnutilboð. Ég veit þú ert í hassi með útgáfuna þína. Þú hefur ekki borgað laun og auðmaðurinn hefur yfirgefið þig. Ég á enn auðmannapeninga.

Kújón: Hvaða tilboð?

RT: Sjáðu, löggan finnur ekki þann sem braust inn hjá mér, stal tölvum og ...

Kújón: Þú sviðsettir innbrotið, sást í mílu fjarlægð.

RT: Þó svo væri, málið er orðið heitt. Ég þarf reddingu og er tilbúinn að borga vel fyrir.

Kújón: Reddingu?

RT: Já, að þú játir innbrotið...

Kújón: Ertu geðveikur? Á ég að játa á mig glæp?

RT: Ekki stórglæp, bara smáglæp, og ég borga vel fyrir. Þú ert hvort eð er með allt niðrum þig. Ef þú játar dreg ég kæruna tilbaka og við reynum að settla málin við lögguna.

Kújón: Öh, það myndi enginn trúa þessu. Hvers vegna ætti ég að brjótast inn á Móðurlíf?

RT: Tja, við kokkum upp sögu. Að þú sért að hefna þín fyrir að ég hrauni reglulega yfir þig. Svo þarftu auðvitað að segja að Rindill auðmaður sé á bakvið þetta.

Kújón: Ha? Ertu aftur kominn í flöskuna helvítis viðrinið þitt? Á bæði að ljúga upp á mig afbroti og segja að Rindill fjarstýri mér? Tekuru geðlyf með drykkjunni?

RT: Svona, svona. Það er kannski nóg að þú segir að þú hafir haldið að þú værir að gera Rindli góðverk. Ekki dramatísera þetta um of.

Kújón: Dramatísera, fokking hálfvitinn þinn? Þú ert að meiri andskotans krakkhausinn...

RT:...já, kannski en ég á peninga en þú ekki.

Kújón: Satt er það helvítis melurinn þinn. En það trúir þessu enginn.

RT: Fólk trúir aumingjum. Sérstaklega vinstrimenn. Við þurfum að ná til þeirra og þá stjórnum við umræðunni.

Kújón: Ha?

RT: Já, sástu ekki sjónvarpsfuglinn sem játaði sig geðveikan og vinstriaðdáendurnir átu úr lófa hans. Ef hann núna segðist hafa orðið fyrir aðkasti í æsku væru honum allir vegir færir. Við erum að tala um þingmennsku.

Kújón: Þú dópar, drekkur og bryður geðlyf. Af hverju er ég að hlusta á þig?

RT: ég á monní, þú ekki.

Kújón: Haltu kjafti.

RT: Erum við komnir með díl?

Kújón: Þú stendur undir nafni, Rúinn Trausti.

RT: Fínt, þú mætir í settið mitt á Móðurlífi og játar innbrotið og klínir smávegis sekt á Rindil.

Kújón: Ég verð álíka aumingi og þú.

RT: Ég á sykurpabba, þú ekki.

Kújón: Hvenær á ég að mæta í viðtalið?

Afritið af símtalinu nær ekki lengra en framvinda mála gefur til kynna að Kújón og Rúinn Trausti sammælist um játningu fyrrnefnda á sviðsettum glæp síðarnefnda. 

 

Hatur og hernaður

Hernaður er ekki útrás fyrir hatur, allra síst hjá skipulögðu ríkisvaldi. Hernaður er stundum tækifærismennska, þannig byrjaði fyrra stríð, eða framkvæmd á hugmyndafræði. Þjóðverjar vildu lífsrými í austri og hófu seinna stríð á þeirri forsendu. Hugmyndafræði var ástæða aðildar Bandaríkjanna að stríðsátökum í Víetnam - og raunar mörgum öðrum.

Í sögulegu samhengi eru hvorki tækifærismennska né hugmyndafræði helstu ástæður stríðsátaka ríkja. Meginástæða hernaðar er ógn. Sparta hóf Pelópsskagastríðið er þeim stóð ógn af vaxandi veldi Aþenu. Rómverjar óttuðust Karþagó, stríddu við þá í þrígang, og eyddu loks afríska borgríkinu.

Rússum stendur ógn af útþenslu Nató eftir lok kalda stríðsins. Fyrrum bandalagsríki Rússa úr Varsjárbandalaginu fóru eitt af öðru inn í Nató sem er stefnt gegn Rússum. Ef svo væri ekki hefði Rússlandi verið boðin aðild fyrir lifandi löngu. Hernaðarbandalag er samkvæmt skilgreiningu verkfæri til stríðsátaka, bæði til varnar og sóknar.

Rússar gerðu skýra grein fyrir afstöðu sinni 2014 eftir stjórnarbyltingu í Kænugarði. Þeir tóku Krímskaga og efndu til uppreisnar í austurhéruðum landsins. Síðan eru liðin átta ár. Nægur tími til að finna diplómatíska lausn. Málamiðlun er sefaði ótta Rússa og virti úkraínskt fullveldi virtist ekki flókið viðfangsefni. En það var frændþjóðunum ofraun. 

Stríð er framhald stjórnmála, er sígild speki ættuð frá Þjóðverjanum Carl von Clausewitz sem lærði sín fræði í Napóleonsstríðum fyrir 200 árum. Markmið hernaðar, sagði sá þýski, er að beygja andstæðinginn undir vilja sinn. Stjórnmál eru æfing í málamiðlun en hernaður prófsteinn á viljastyrk og getu til að heyja stríð.

Hatur kemur til sögunnar eftir að stríðsátök brjótast út. Lygin líka. Frumhvatirnar leika lausum hala þegar um líf og dauða er að tefla. Í stríði fer siðmenningin ofan í skúffu. Þess vegna viljum helst ekki hernað. 

 

 

 

Er að verða til nýtt tákn haturs með zetunni?

Stríð enda með friði

Úkraínustríðinu, líkt og öðrum stríðum, lýkur með friði. Í stríði breytast valdahlutföll. Öll stríð byrja á að andstæðar fylkingar trúa á sigur, annars væri ekki stríð. En helmingur stríðsaðilja metur stöðuna rangt og fer halloka. Friðarsamningar taka mið af nýjum staðreyndum.

Selenskí forseti Úkraínu er tilbúinn að gefa formlega eftir austasta hluta Úkraínu, Donbass, og Krímskaga sömuleiðis. Líklega er það ekki nóg. Rússar tóku þessi landssvæði þegar árið 2014. Krímskagi er háður vatnabúskap árinnar Dniepr. Rússar samþykkja tæplega að vera undir velvilja Úkraínumanna komnir að þessu leyti. Þeir þurfa landið norðan skagans. Þriðjungur til helmingur núverandi Úkraínu er undir. Allt landið ef Rússar ætla að gera Úkraínu hérað í móðurlandinu.

Stríðsmarkmið Rússa eru að gera Úkraínu að varanlega hlutlausu ríki hið minnsta. Það þýðir stjórnarskrárbreytingar og afvopnun. Í samkomulagi sem Úkraína skrifaði undir 2015, kennt við Minsk, var kveðið á um stjórnarskrárbreytingar er gerðu Úkraínu að sambandsríki með veikt miðstjórnarvald. Komi til friðarsamninga á næstu dögum verður krafa Rússa um að Minsk-samningurinn nái fram að ganga. Selenskí forseti er hetja Úkraínu í stríðinu. En óvíst er hvort hann hafi pólitískt afl til að knýja á samþykkt samninga er fela í sér stjórnarskrárbreytingar, afsal á úkraínsku landi og í kaupbæti afvopnun.

Stjórnin í Kænugarði var þegar á fimmta degi stríðsátaka tilbúin að hitta Rússa við samningaborðið. Rúmri viku seinna er vígstaða beggja verri en á ólíkan hátt. Stjórnin í Kænugarði hefur misst meira landssvæði, er umkringd, en Rússland tapað hermönnum og vígtólum. Rússar hafa yfirhöndina á vígvellinum en alþjóð stendur með Úkraínu. Vel að merkja mest í orði en síður á borði. Ekki fer það hátt en ríkjum Vestur-Evrópu finnst gott að fá til sín barnafólk af sömu menningu. Það vinnur gegn fólksfækkun heima fyrir án þess að valda árekstrum milli menningarhópa. Samt sem áður er gert ráð fyrir að þorri flóttamanna hverfi til síns heima þegar stríði lýkur. 

Rússum eru gerðar refsingar. Þær eru vestrinu dýru verði keyptar. Þjóðverjar sjá fram á bíllausa sunnudaga líkt og í olíukreppunni á áttunda áratug síðustu aldar. Verðbólga var á uppleið fyrir innrás og mun aukast hratt, ekki síst vegna hækkunar á hrávöru. Allir verða fátækari.

Þegar annar hvor stríðsaðilinn lætur bilbug á sér finna mun vestrænn þrýstingur á þann aðila aukast að gefa nógu mikið eftir til að fá frið. Snar þáttur í stríði er viljaþrek sem mælt er í seiglu og fórnfýsi.

Friðarsamningarnir í Minsk fyrir sjö árum reyndust hálfkák. Fyrirséðir samningar, á næstu dögum eða vikum, verða gerðir á milli aðila þar sem annar er beygður en hinn brotinn. Í þeim felst annað tveggja pólitískt gjaldþrot Rússa eða hernaðarleg uppgjöf Úkraínu. Hvorugt er hálfkák. Að þessu gefnu eru sæmilegar líkur á friði. Vonandi fyrr en seinna.    

Pútín og endurfæðing sögunnar

Bókin Endalok sögunnar eftir Francis  Fukuyama kom út 1992, átta árum áður en Pútín kom til sögunnar sem leiðtogi Rússlands. Boðskapur Endaloka sögunnar er að sigur vesturlanda í kalda stríðinu marki upphaf að vestrænum heimi.

Fall Sovétríkjanna 1991 þýddi, samkvæmt kenningunni, að ekkert hugmyndakerfi stæðist vestrænum kapítalisma snúning. Kínverjar höfðu kannski aðra skoðun og sömuleiðis íslamski menningarheimurinn - en þau sjónarmið voru hjáróma.

Rússland er sögulega á mörkum hins vestræna heims. Á síðasta áratug liðinnar aldar, á meðan Yeltsín fór með forræði Rússlands, var landið gert kapítalískt. Ríkiseigur voru seldar, oft á slikk, og auðmannastétt landsins óx hratt. Almenningur sat eftir með sárt ennið. Rússneska ríkið gat ekki greitt lífeyri og lífskjör erfið. Kapítalisminn starfar þannig að fyrst verður auðurinn til í efri lögum þjóðfélagsins en seytlar niður með tíð og tíma. Þannig þróaðist kapítalismi í Vestur-Evrópu í iðnbyltingunni og í Bandaríkjunum á 19. öld.

Pútin, sem líklega er sænskur krati inn við beinið, tamdi auðræðið og kom skikki á ríkisbúskap landsins. Í það fóru fyrstu tíu ár valdatíma hans. Í leiðinni breytti hann stjórnkerfinu, lýðræði að nafninu til en embættismannaveldi í reynd. Í einu orði: stjórnfesta.

Pútín bauð Bandaríkjunum og Vestur-Evrópu dús. Í frægri ræðu í Munchen 2007 bauð hann nýtt upphaf fjölpóla heims sem valkost við einpóla heim Bandaríkjanna/ESB og Nató. Stjórnmálaskýrendur leita í þessa ræðu til að útskýra Úkraínudeiluna.

Vesturlönd, sem enn voru ekki búin að tapa Íraksstríðinu, borgarastríðinu í Sýrlandi og Afganistan, voru of upptekin af endalokum sögunnar til að þekkjast boð Kremlarbónda 2007.

Næstu vatnaskil verða 2014 er Janúkóvíts forseta Úkraínu var steypt af stóli með vestrænum stuðningi. Forsetinn flúði á náðir Rússa sem tóku Krímskaga og Donbass-svæðið af Úkraínu.

Helsti páfi raunsæis í bandarískum utanríkismálum. John J. Mearsheimer sagði í september 2015 að vesturlönd leiddu Úkraínu til slátrunar með þeirri stefnu að fá landið inn í Nató og ESB. Með Úkraínu í Nató gætu Rússar lagt niður landvarnir; þeir væru Meley nútímans.

Þeir sem kunnu stafróf alþjóðastjórnmála vissu, eða máttu vita, að Nató-Úkraína þýddi endalok fullveldis Rússlands. Það þarf ekki annað en að líta á landakortið. Úkraína er skammbyssa beint að höfði Rússlands, höfuðborginni Moskvu.

Innrás Rússa í Georgíu 2008 og hertaka Krímskaga og Donbass 2014 var auðlæs skrift á veggnum: Úkraína færi aldrei í Nató.

Hugmyndafræði um endalok sögunnar blindaði mönnum sýn á vesturlöndum. Gamaldags rússnesk þjóðernishyggja ætti ekki roð við sigrandi vestrænum kapítalisma. Þessum sama og var svo auðseldur í Írak, Sýrlandi og Afganistan.

Í Úkraínustríðinu eru það ekki endalok sögunnar sem er á dagskrá heldur endurfæðing sögunnar. Heimsveldapólitíkin sem þar er boðið upp á er ættuð frá Rómverjum. Valkostur Úkraínu er að verða hlutlaust bandalagsríki Rússlands eða nýlenda.

 

Ógöngur blaðamennskunnar

Blaðamennska snýst um að segja fréttir. Siðareglur vestrænna blaðamanna byggja á 5 kjarnaatriðum: 1. Nákvæmni 2. Sjálfstæði 3. Óhlutdrægni 4. Mannúð 5. Ábyrgð.

Blaðamennska er að afla staðreynda frá trúverðugum heimildum og segja almenningi frá tíðindum líðandi stundar. Í þessum skilningi er blaðamennska lýðræðinu mikilvæg.

Á seinni tímum er blaðamennska óðum að breytast í málflutning fyrir skoðunum. Markmiðið er að fylkja liði, taka afstöðu í samfélagslegum álitaefnum. Þetta er ekki hlutverk blaðamanna heldur stjórnmálamanna. Blaðamenn sem stunda þessa iðju skrifa iðulega jöfnum höndum á samfélagsmiðla og fréttamiðla. Þeir eru fyrst og fremst að afla fylgis við málstað fremur en en upplýsa um staðreyndir mála.

Baldur Hermannsson fyrrum kennari og þáttagerðarmaður man tímana tvenna í fjölmiðlun. Hann skrifar á Facebook og tekur blaðamenn til bæna:

þeir brjótast inn á ritstjórnarskrifstofur og ræna turntölvum, þeir gera út öryrkja til þess að skrásetja drykkjuraus þingmanna á knæpum, þeir sefja vanheilt fólk til þess að byrla mökum sínum eitur og stofna svo lífi þeirra í bráða hættu, stela gögnum úr farsímum og klekkja á varnarlausum almenningi ... já, því miður, blaðamenn eru sauðaþjófar nútímans, forhertir og fyrirlitnir af öllu vönduðu fólki.

Samt er það svo að blaðamenn fjasa um það þindarlaust hvílíkir dýrgripir þeir séu þjóðinni, einlægir, heiðarlegir, hlutlausir og hartnær ómissandi ... það mætti halda að stéttin væri haldin einhverjum fáránlegum geðklofa, slíkur er munurinn á daglegum veruleika þessa vesalings fólks og þeirrar tálsýnar sem það elur með sér.

 

Gróflega má skipta blaðamönnum í tvo hópa. Annar hópurinn er sá sem Baldur gerir að umtalsefni. Hinn hópurinn stendur hnípinn álengdar og þegir á meðan hinir óvönduðu fara sinu fram.

 

Blaðamenn gera kröfu um að komast ríkislaun. En þegar framlag þeirra til samfélagsins er sem raun ber vitni stríðir það gegn heilbrigðri skynsemi að almenningur fjármagni stétt sem er til óþurftar. 

 

 

Róbert fagnar játningu Kristjóns

Hringir Þóra í Pál skipstjóra? Biðst Stefán afsökunar?

Kristjón Kormákur Guðjónsson blaðamaður beitti ólögmætum aðferðum til að ná sér niðri á Reyni ritstjóra Mannlífs. RÚV nýtti sér glæpi, byrlun og gagnastuld, til að þagga niður í Páli skipstóra Steingrímssyni og Samherja.

Þóra Arnórsdóttir yfirmaður á RÚV er sakborningur í lögreglurannsókn á byrlun og símastuldi. Aðalsteinn á Stundinni og Þórður Snær á Kjarnanum eru einnig á sakabekk. Dómari á Akureyri, eiginkona Loga Einarssonar formanns Samfylkingar, skaut hlífiskildi yfir Aðalsteini. Úrskurður eiginkonunnar var kærður til landsréttar.

Byrlun Páls og stuldur á síma hans var skipulagt á RÚV. X var verktaki RÚV. Stundin og Kjarninn tóku þátt, birtu einkagögn Páls skipstjóra. Allt eru þetta vinstriútgáfur. Lögmaður X er Lára V. Júlíusdóttir, trúnaðarmaður Jóhönnu Sig. fyrrv. forsætisráðherra, og formaður bankaráðs Seðlabankans í fyrri atlögu RÚV að Samherja, - þegar fölsuð gögn voru notuð til að saka útgerðina um brot á lögum um meðferð gjaldeyris.

Brot Kristjóns Kormáks er léttvægt í samanburði aðför RÚV, Stundarinnar og Kjarnans, RSK-miðla, að Páli skipstjóra. Kristján Kormákur veittist ekki að heilsu og einkalífi Reynis.

Blaðamannastéttin íslenska er ekki í stakk búin að veita aðhald á opinberum vettvangi þegar hún stundar glæpi til að afla frétta og jafna um meinta andstæðinga. RÚV ætti að vera fyrirmynd í siðferði blaðamanna. Í reynd er RÚV miðstöð glæpaiðju sem ekki má líðast.

Mun Þóra hringja í Pál skipstjóra og játa aðild. Gerir Rakel hreint fyrir sínum dyrum? Ætlar Stefán útvarpsstjóri að biðjast afsökunar?

Eða felur RSK-liðið sig áfram á bakvið pilsfald eiginkonu Loga formanns? 

Játar innbrotið á skrifstofu Mannlífs

Gréta, Pútín og vinstrimenn

Olaf Scholz ætlaði að verða loftslagskanslari Þýskalands en verður stríðskanslari, segir í frétt Die Welt. Scholz líkt og þorri vinstrimanna á vesturlöndum er sannfærður um að heimurinn sé á heljarþröm vegna manngerðra loftslagsbreytinga.

Eftir fall Sovétríkjanna og lok kalda stríðsins glötuðu vinstrimenn baklandi í baráttunni gegn kapítalisma, sem eðli málsins samkvæmt er manngerður. Loftslagsógnin varð nýja baklandið. Vinstrimenn máttu vita að loftslag verður ekki afhjúpað sem svikamylla, líkt og Sovétríkin og kommúnisminn. 

Ógnarorðræðan um hamfarahlýnun fellur vel að átakakenningum vinstrimanna að maður sé manni úlfur. Maður þarf ekki að skilja vísindi til að trúa, ekki frekar en að lesa Marx til að vera sósíalisti. Trú og sannfæring eru allt, rök og staðreyndir ekkert.

Loftslagsógnin sameinar vinstrimenn á Fróni, þótt svo hátti til að þeir starfi í mörgum flokkum. Krafturinn í orðræðunni var slíkur að nokkrum dögum fyrir kosningar varð Framsókn loftslagsflokkur, a.m.k. í orði.

En nú eru blikur á lofti. Pútín í Rússíá er orðinn helsti ógnvaldur mannkyns, nánast á einni nóttu - nánar tiltekið aðfararnótt 22.02.2022 þegar hann tók fyrstu sneiðina af Úkraínu.

Pútín er þægilegur andskoti hægrimanna. Hann er einfaldlega endurholdgaður Stalín. Vinstrimenn eru aftur í þeim vanda að sumir hafa skráð í erfðaefnið sitt samúð með öllu rússnesku. Í hundrað ár og fimm betur er Rússland móðurland byltingarinnar.

Pútín sem ógnvaldur ónýtir andstöðu Vinstri grænna við Nató. Sósíalistar Gunnars Smára saka gagnrýnendur Pútín um auðvaldsþjónkun. Viðreisn getur ekki trompað Sjálfstæðisflokkinn í Pútínandstöðu. Samfylking og Píratar finna ekki múslíma á flótta undan Pútín og hafa því ekkert til málanna að leggja.

Verst af öllu fyrir vinstrimenn er að á meðan Pútín gerir út skriðdreka og eldflaugar nennir enginn að hlusta á loftslagsfréttir. Innst inni veit almenningur að manngert veður er bábilja. Frá því að jörðin fékk lofthjúp hafa skipst á skin og skúrir með tilheyrandi breytingum á hitastigi og koltvísýringi í andrúmsloftinu.

Aðeins með stöðugum áróðurshernaði var hægt að blekkja nógu marga í senn til að halda loftslagssýningunni gangandi. Frá lokum kalda stríðsins sárvantar illmenni í vestræna söguþráðinn. Osama bin Laden og Hussein í Írak voru ekki einu sinni aukaleikarar, aðeins leikmunir. Pútín, á hinn bóginn, er með alla burði til að standa undir frásögn um baráttu góðs og ills. Hængurinn er sá, fyrir vinstrimenn, að þó nokkrir þeirra eru laumuskotnir í þeim rússneska. Svo er hitt, sem ekki síður er vinstrimönnum sárt, að þeir ganga í bandalag með Bandaríkjunum og Nató í gagnrýni á Pútín. 

Takmörk eru fyrir hvað fólk nennir að óttast margt í einu. Hernaðarmaskína Pútín að störfum í Úkraínu er myndrænni en skógareldar í Ástralíu. Go figure, eins og Kaninn segir, hvor ógnin ýti hinni úr kastljósinu.

Hliðarafurð Úkraínustríðsins er að loftslagsógnin er ekki lengur meginviðfangsefni stjórnmálanna. Gréta á ekki sjens í Pútín.

Tal um endalok Pútíns tálsýn

Ísland eftir Úkraínustríðið

Stríðinu í Úkraínu linnir, vonandi fyrr heldur en seinna. Eftir stríðið verða öryggis- og varnarmál Evrópu ekki eins og þau voru fyrir. Tvær stærstu fréttirnar, fyrir utan innrásina sjálfa, eru að Nató heldur að sér höndum í evrópustríði annars vegar og hins vegar að Bandaríkin þvo hendur sínar af örlögum Úkraínu.

Afstaða Bandaríkjanna felur í sér að Evrópa þarf að finna sínar eigin lausnir í öryggis- og varnarmálum. Bandaríkin eru í reynd með sömu afstöðu og þau höfðu í upphafi bæði fyrri og seinni heimsstyrjaldar. Washington leit svo á evrópskur hrepparígur væri sér óviðkomandi. Ekki fyrr en stórkostlega hallaði á Breta og Frakka létu Bandaríkin undan þrýstingi og tóku afstöðu.

Bretar, Þjóðverjar og Frakkar halda að sér höndum í Úkraínustríðinu. Á meðan svo er verður stríðið staðbundin hjaðningavíg í austri. En fari svo, sem meiri líkur eru á en minni, að Rússar hafi betur og leggi undir sig Úkraínu er Rússland orðið stórhættulegt Vestur-Evrópu. Úkraína er nær tvöfalt stærra land en Þýskland og með 45 milljónir þegna.

Stóru ríkin á meginlandi Vestur-Evrópu, Frakkland og Þýskaland, verða að finna leið til að lifa með rússneska stórveldinu. Bandaríkin, og þar með Nató, verða fremur áhorfendur en gerendur í þeirri þróun.

Bandaríkin verða áfram aðilar að Nató og styðja Vestur-Evrópu gegn vaxandi veldi Rússa. En Washington mun ekki, líkt og í kalda stríðinu, telja sér lífsnauðsyn að hafa aðalvarnarlínu sína í Mið-Evrópu. Rússland mun ekki, eins og Sovétríkin, ógna bandarískum hagsmunum um víða veröld. Í fáum orðum: séð frá Bandaríkjunum verður Rússland evrópskt vandamál.

Ísland er ekki hluti Vestur-Evrópu í skilningi öryggis- og varnamála. Bandaríkin munu taka Ísland, Grænland og Bretland fyrir það sem þessi lönd eru í landfræðilegum skilningi; eyjar á milli Bandaríkjanna og meginlands Evrópu.

Af þessu leiðir að Ísland verður í fremstu varnarlínu Bandaríkjanna gagnvart mögulegri ógn úr austri. Þetta eru ekki ný tíðindi. Þeir sem teljast til raunsæisskólans í akademískri umræðu um bandarísk varnarmál, t.d. John J. Mearsheimer og Stephen M. Walt, hafa talað fyrir aftengingu við langt-í-burtu hagsmuni. Bók Walt, Víti góðra áforma, er útlegging á nýja fagnaðarerindinu í bandarískum varnarmálum.

Íslendingar geta þakkað sínum sæla að Samfylkingu og Viðreisn tókst ekki að þvæla okkur inn í Evrópusambandið. Við getum tekið á málum af yfirvegun og raunsæi. Ef Ísland væri hjálenda ESB væru hagsmunar okkar í gíslingu á meginlandi Evrópu.

Macron býst við því versta eftir símtal frá Pútín

Rússar afhjúpa veikleika ESB

Evrópusambandið er pólitískt stórveldi, stjórnar 500 milljón manna markaði. En ESB er dvergur í hernaði. Rússlandi er aftur hernaðarlega sterkt en þótti ekki vega þungt í alþjóðastjórnmálum til skamms tíma.

Rússland lætur reyna á hernaðarstyrk sinn í Úkraínu. ESB sýnir mátt sinn á samfélagsmiðlum. Hernaður færir landamæri og náttúruauðlindir skipta um hendur. Samfélagsmiðlar búa til hughrif og tilfinningar án fótfestu í hörðum heimi blákaldra staðreynda.

Gangi það fram, sem virðist líklegt, að hernaður Rússa færi þeim forræði yfir Úkraínu, er pólitískt kapítal ESB uppurið. Brusselvaldið óx og dafnaði í heimi án hernaðar. Rússnesku stálin stinn afhjúpuðu valdleysi evrópskra stjórnmála. Þýski kanslarinn kveikti fyrstur á perunni og fyrirskipaði að þýski herinn skyldi sem fyrst ná styrkleika sem hann hefur ekki haft síðan Hitler var og hét.

Nató er þykjustuhernaðarbandalag þegar úfar rísa í Evrópu og Washington er stríðsþreytt. Austursókn ESB á þessari öld studdist við Nató sem ekki þurfti að hleypa af skoti. Innrás Rússa í Úkraínu, sem átti samkvæmt forskrift Brussel að verða bæði ESB-land og Natóríki, sýnir Nató sem skátalið - hæft til að standa heiðursvörð en einskins annars.

Ef Rússland innlimar Úkraínu, sem enn er óvíst, telur sambandslýðveldið sem stýrt er frá Moskvu um 190 milljónir þegna. ESB er áfram 500 milljónir. Munurinn er sá að Rússland er með hernaðarvél sem má sín einhvers, en ESB ekki.

Hvert um sig geta ESB-ríkin vígvæðst. En það tekur stóru ríkin, Frakkland, Þýskaland og Ítaliu, áratugi að nálgast Rússland. Einn ESB-her yrði fyrri til að máta sig við björninn í austri.

Einn ESB-her fæli í sér eitt ríki, Stór-Evrópu. Eins og bæði Napóleon og Hitler dreymdi um. Ekki er það fyrirsjáanleg aturðarás.

Hver er valkosturinn? Jú, að vingast við Rússa. Eitthvað sem ESB hefði betur gert fyrir lifandi löngu. Kynslóðin er komst til valda í ESB eftir kalda stríðið hélt að heimurinn lyti frjálslyndum lögmálum og pólitískt vald væri æðst gæða. Það reyndist tálsýn. 

 

 

Segir nýtt kalt stríð hafið

Orð og efndir Evrópu í Úkraínu

Við munum ekki berjast við Rússa í Úkraínu, segir Boris Johnson forsætisráðherra Breta og bætir við: það er ekki á dagskrá.

Vestur-Evrópskum mannslífum verður ekki fórnað í stríði bræðraþjóðanna, sem báðar rekja ættir til Kænugarðs-Rússa frá víkingatíma. Evrópskur almenningur, og nánast heimsbyggðin öll, krefst aðgerða gegn innrás Rússa. En það eina sem bresk stjórnvöld og ESB-ríki bjóða er refsiaðgerðir, vopnasendingar og flóttamannaaðstoð til Úkraínu.

Stjórnvöld í Vestur-Evrópu segja það ekki upphátt, en þau haga sér eins og Úkraínudeilan sé borgarastyrjöld. Bandaríkin láta eins og um sé að ræða evrópska innansveitarkróníku fremur en að heimsfriðurinn sé í hættu.

Áherslan í fréttaflutningi vestrænna fjölmiðla breytist er stríðsdögum fjölgar. Fyrstu dagana snerust fréttir um hetjudáðir úkraínska hersins, sbr. atvikið á Snákaeyju, sem reyndist falsfrétt. Nú beinist kastljósið að flóttamannastraumi til Vestur-Evrópu.

Salome Zourabichvili forseti Georgíu, sem Rússar réðust inn í 2008, var til viðtals á alþjóðaútgáfu France 24 í gær. Forsetinn fordæmdi framferði Rússa í Úkraínu en varð svarafátt þegar fréttamaður stöðvarinnar spurði eftirfarandi: mun það ekki aðeins auka á eymd úkraínsku þjóðarinnar að vestrænar þjóðir skaffi fleiri vopn?

Úkraína sótti um hraðferð inn í Evrópusambandið um helgina. Umsóknin var sett í skúffu í Brussel. Neyðin kennir ekki nöktu skrifræðinu í ESB að spinna heldur hika, tefja og drepa á dreif. Í áðurnefndu viðtali við Salome Zourabichvili forseta Georgíu sagðist hún líka vilja að landið sitt fengi hraðferð inn í ESB. Það mun hvorki gerast í bráð né lengd. Táknræn dygðaflöggun, hjálpar engum segir þýskur dálkahöfundur.

Úkraína er fórnarlamb atburðarásar sem verður ekki stöðvuð með orðum. Aðeins efndir á yfirlýsingum gætu breytt ástandinu. En efndir fælu í sér stigmögnun stríðsins, meiri hörmungar. Stjórnvöld í Vestur-Evrópu vita hverjum klukkan glymur ef þau breyta orðum þegna sinna í hernaðaraðgerðir. Þeim sjálfum. Evrópa, eins og hún er skipulögð, er vanhæf til að heyja stríð. Nató er stjórnað af Bandaríkjunum sem töpuðu stríðslystinni í Írak, Sýrlandi og Afganistan.

Engin leið er að spá um rás atburða næstu daga. En það eru meiri líkur á þrýstingur aukist á úkraínsk stjórnvöld að leita samninga við Rússa en að alþjóðlegar refsiaðgerðir gegn Rússum aftri þeim frá stríðsmarkmiðum sínum.

Eitt má þó bóka. Um leið og stríðinu í Úkraínu linnir, vonandi sem fyrst, munu þær raddir þagna í Brussel og höfuðborgum meginlandsins sem fjálglega tala um fullveldi og sjálfstæði þjóða. Evrópusambandið stendur fyrir önnur gildi en þjóðmenningu og frjáls fullvalda ríki.

 

Ákveða frekari þvinganir á næstu dögum