Jörundur var okkar Napoleón

Í dag, 18. júní, eru 200 ár frá orustunni við Waterloo þar sem Napoleón tapaði fyrir herjum Breta og Prússa. Napoleón er tvíeggjaður í sögunni. Hann er einræðisherrann sem bar fram hugsjónir frönsku byltingarinnar um frelsi, jafnrétti og bræðralag.

Enskir vinstrimenn eru tvíbentir í afstöðu sinni til arfleifðar herstjórans frá Korsíku sem talaði alltaf frönsku með ítölskum hreim. Í einn stað markaði Waterloo endalok yfirvofandi hættu af franskri innrás í Bretland. Í annan stað urðu afturhaldsöfl Evrópu ráðandi eftir Waterloo. Konungar, aðall og krikja í álfunni vildu hverfa tilbaka og ómerkja frönsku byltinguna.

Íslendingar eignuðust sinn Napoleón í Jörundi sem kallaður er hundadagakonungur. Sumarið 1809, sex árum fyrir Waterloo, tók Jörundur völdin hér á landi í skjóli ensks kaupmanns sem vildi versla í friði fyrir dönsku yfirvaldi. Jörundur hélt á lofti hugsjónum frönsku byltingarinnar og boðaði Íslendingum frelsi undan Dönum.

 

Íslendingar höfðu ekki áhuga á boðskap frönsku byltingarinnar. Anna Agnarsdóttir, helsti sérfræðingur okkar um þetta tímabil, segir um stjórnarbyltingu Jörundar

Frá sjónarmiði Íslendinga var árangurinn hins vegar næstum enginn. Jörgensen ætlaði að koma miklu í verk en tíminn var of naumur. Hann var of snemma á ferðinni á Íslandi. Ólíkt Napóleon var hann ekki réttur maður, á réttum tíma, á réttum stað. Leiðtogi Íslendinga, Magnús Stephensen, hafði enga trú á að Íslendingar væru undir það búnir að verða sjálfstæð þjóð.

Hugmyndir frönsku byltingarinnar fengu ávöxt upp úr miðri öldinni þegar íslenskir menntamenn, t.d. Fjölnismenn og Jón Sigurðsson, fléttuðu þær inn íslenska sögu. Hálfdanska valdastéttin á Íslandi móaðist gegn nýmælum aldarinnar en almenningur tók undir fullveldiskröfur þegar leið á 19. öld.

Jörundi, greyinu, var um megn að setja framandi hugmyndir inn í íslenskan veruleik. Hann var jú aðeins danskur túlkur.

 

Launafeluleikur og áróðursstríð

Stéttafélög komast upp með að dylja almenning hverjar launakröfurnar eru í vinnudeilum en reka engu að síður áróður í fjölmiðlum sem höfðar til samúðar almennings.

Fyrirkomulag vinnudeilna er algerlega út í hött og þarf að stokka upp. Verkföll eru misnotuð af stéttum sem bestan höggstað hafa á almannahagsmunum.

Verkalýðshreyfingin, bæði sú almenna og opinbera, verður að taka ná samstöðu um ásættanlegt ferli á vinnudeilum.

Nái verkalýðshreyfingin ekki samstöðu verður ríkisvaldið að grípa inn í atburðarásina og setja lög sem koma í veg fyrir misnotkun verkfallsréttarins.

Þorsteinn fari með rangt mál

17. júní mótmælin og pólitískt ástleysi Dags og Halldórs

Alla stjórnmálamenn dreymir um pólitíska ást almennings. Það er sú ást sem skilur á milli feigs og ófeigs í stjórnmálum, valda og valdleysis.

Sumir stjórnmálamenn verða svo ástsjúkir að þeir skilja dómgreindina eftir heima þegar þeir mæta í fjölmiðla að viðra sig upp við fólk. Fréttablaðið leiðir fram tvo slíka í dag. Dagur B. Eggertsson borgarstjóri vinstrimanna og Halldór Auðar Svansson háseti hans mæla 17. júní mótmælunum bót.

17. júní mótmælin voru gegn þjóðhátíðardegi Íslendinga. Þau voru hróp og öskur gegn stúlknakór, truflun á ljóðmæli fjallkonunnar og gjamm fram í ræðu forsætisráðherra.

Stjórnmálamenn sem taka undir mótmælasóðaskap af þessu tagi skipa sér í lið með þeim sem vanvirða og fyrirlíta sameign okkar. Að kaupa sér ást slíks safnaðar segir heilmikið um Dag og Halldór.