Stíga grunaðir blaðamenn til hliðar?

Staðfest er að 4 blaðamenn RÚV, Stundarinnar og Kjarnans eru grunaðir um alvarlegan glæp, byrlun og gagnastuld. Ítarlega rökstuddur úrskurður landsréttar segir að blaðamenn séu ekki undanþegnir rannsókn á ,,ætluðum brotum þeirra gegn almennum hegningarlögum." Skýrt og skynsamlegt réttlæti.

Þegar fyrir liggur að 4 blaðamenn hið minnsta, líklega eru þar einnig Helgi og Rakel, eru með stöðu sakborninga vaknar þessi spurning: munu blaðamennirnir stíga til hlíðar?

Áfram gildir, vitanlega, að allir eru saklausir uns sekt er sönnuð. En nú er lögreglan með gögn í höndunum sem líklega leiða til sakfellingar, annars væri rannsóknin ekki komin á lokastig. Ætla blaðamenn, dagskrárhafar opinberrar umræðu, að láta eins og ekkert hafi í skorist?

Í Kjarnanum í gær, vel að merkja fyrir úrskurð landsréttar, er fréttaskýring þar sem fjallað er með velþóknun um að stjórnarmenn í fyrirtækjum víki ef út af bregður með trúverðugleika. Þar segir m.a. að meta skuli hvort ,,hvort orð­spor valdi van­hæfi." Lykilsetning er að það skuli ,,líta til þess hvort hann sé sak­aður um hátt­semi sem telst ekki refsi­verð en sé „ámæl­is­verð að almanna­á­lit­i“." Tvö stig, sem sagt. Þeir sem eru sakaðir um refsiverða háttsemi eiga tafarlaust að fjúka, en hinir að víkja, stíga til hliðar, sem sýna ámælisverða hegðun að almannaáliti.

Höfundur fréttar Kjarnans er Þórður Snær Júlíusson, sem er sakborningur í rannsókn lögreglu á byrlun og gagnastuldi. Hann er sakaður um refsiverða háttsemi, annars væri hann ekki sakborningur. Blaðamaðurinn og ritstjórinn Þórður Snær fær falleinkunn á eigin siðgæðisprófi.

Mun Þórður Snær stíga til hliðar á meðan lögregla fullrannsakar glæpinn? Mun Þóra starfa á RÚV eins og ekkert hafi í skorist? Verður ,,rannsóknablaðamaðurinn" Aðalsteinn á Stundinni í vinnu að afhjúpa spillingu, sjálfur grunaður um glæp?

Blaðamenn segjast gjarnan þjónar almennings. Þjónar sem eru sakborningar í glæparannsókn geta ekki verndað almannahag. Það sjá allir í hendi sér - nema kannski siðblindir blaðamenn. 

Sneri við úrskurðinum og skýrslutakan lögmæt

Byrlun og stuldur RÚV: staða sakborninga

Mannréttindadómstóll Evrópu styður aðferðafræði lögreglunnar á Akureyri sem boðaði blaðamenn RÚV, Kjarnans og Stundarinnar til yfirheyrslu vegna byrlunar á Páli skipstjóra Steingrímssyni og gagnastuldi.

Dómari á Akureyri, eiginkona Loga formanns Samfylkingar, úrskurðaði fyrir tveim vikum að ekki mætti boða blaðamennina í yfirheyrslu sem sakborninga.

Mannréttindadómstóll Evrópu (MDE) er á annarri skoðun en eyfirski dómarinn. Í viðtengdri frétt um mál Bjarka Diego segir:

Hafði Bjarki verið boðaður í yf­ir­heyrslu og var greint frá því að hann væri með stöðu vitn­is, en síðar kom í ljós að sími hans var á sama tíma hleraður og voru end­ur­rit af sím­töl­um notuð í mál­inu. Fékk hann við næstu yf­ir­heyrslu stöðu sak­born­ings, en MDE taldi að hann hefði átt að fá þá rétt­ar­stöðu strax miðað við að sími hans væri hleraður.

Líkt og í mál Bjarka er lögreglan með símagögn, símtöl og tölvupósta, sem eindregið benda til sektar blaðamanna RÚV, Kjarnans og Stundarinnar. Eðlilegt er að boða Aðalstein, Þórð Snæ, Þóru, Helga og Rakel til yfirheyrslu sem sakborninga en ekki vitni. Dómaframkvæmd MDE staðfestir þann framgangsmáta.

Úrskurður eiginkonu Loga formanns er til endurskoðunar hjá landsrétti. 

 

„Ánægjuleg niðurstaða sem kemur ekki á óvart“

Blaðamennska: grínast með glæpi og siðleysi

RÚV gerði grín að glæp þeirra félaga Reynis Trausta og Kristjóns Kormáks. Játning Kristjóns í útsendingu hjá Reyni er með sérkennilegri fjölmiðlun seinni árin. Í viðtalinu virðist Reynir ósköp fenginn að fá þennan greiða en tvímenningarnir eru samstarfsmenn til margra ára.

RÚV er undir lögreglurannsókn vegna aðildar að byrlun og gagnastuldi. Það gagnast hagsmunum RÚV að glæpir séu djók. Skyggnt á bakvið tjöldin í heimi íslenskrar blaðamennsku sést að þar er fremur ljótt um að litast.

Blaðamaður til margra áratuga sendi Tilfallandi athugasemdum eftirfarandi pælingu sem á erindi í umræðuna um stöðu blaðamennskunnar á Fróni.

Nú höfum við undanfarið fengið að fylgjast með furðulegum farsa í kringum Mannlíf en ritstjóri og eigandi Mannlífs er jafnframt einn stærsti eigandi Stundarinnar og um leið faðir framkvæmdastjóra Stundarinnar og tengdafaðir ritstjórans. Það hefur ekki komið í veg fyrir að hann hefur skrifað fjölmargar einhliða fréttir um „skæruliðamálið“ í Mannlíf . Hann hefur verið eins og málpípa áðurnefndra fjölmiðla og skyldmenna sinna. Öllum þessum fjölmiðlum er beitt blygðunarlaust í áróðursstríðinu.

 

Nýjasti fjölmiðlafarsinn sýnir vel hvaða siðferði ríkir innan fjölmiðlastéttarinnar. Eigandi og ritstjóri vefmiðils, Kristjón Kormákur Guðjónsson, viðurkennir að hafa brotist inn í bíl og skrifstofur Mannlífs með blaðamannaskírteinið í vasanum.

 

Afrakstur ránsferðarinnar var meðal annars að það upplýstist að Reynir Traustason hefur tekið við 40 milljónum króna úr hendi óvildarmanna athafnamannsins Róberts Wessman sem hafði ætlað sér að kosta fjölmiðil Kristjóns en Kristjón er af frægum fjölmiðla- og rithöfundaættum í stríðinu við Reyni á Mannlífi.

 

Reynir virðist hafa fengið þessar 40 milljónir til að „pönkast“ á áðurnefndum Róbert. Þetta orð, „pönkast“, er haft eftir Reyni sjálfum þegar undirmaður hans sá sig knúinn til að taka leynilega upp samtal sitt við Reyni, slíkur var trúnaðurinn á milli fjölmiðlamanna. Í þessu leynilega samtali sagðist Reynir gjarnan „pönkast“ á mönnum þegar hann væri í þannig skapi. Eins undarlegt og það er þá hafa fjölmiðlar engan áhuga á svo augljósri spillingu í eigin röðum og virðast trúa Reyni þegar hann segir að peningurinn frá óvildarmönnum Róberts sé fyrirframgreiðsla upp í óbirta bók.

Reynir telur greinilega að það fari best á því að hann hafi sjálfur viðtal við Kristjón og þar kemur margt athyglisvert fram, fyrir utan almennar játningar um óreglu og líferni sem venjulegt fólk undrast.

Kristjón segir frá því að hann hafi stundum verið að vinna á hinum og þessum fjölmiðlum, meðal annars Mannlífi, í hinu og þessu ástandi með hinum og þessum mönnum, meðal annars Sigga „hakkara “ sem er ein frægasta persóna seinni tíma glæpasögu Íslendinga, margdæmdur fyrir persónunjósnir og kynferðisglæpi gegn börnum. En er viljugur samstarfsmaður fjölmiðlamanna inn á milli glæpaverka því þeir telja sig hvort sem er hafna yfir lög.

Kristjón og Siggi „hakkari “ unnu þannig báðir á Wikileaks þar sem Kristin Hrafnsson er fyrir á fleti en hann hélt mikla ræðu á Austurvelli og varð tíðrætt um siðferðilega yfirburði blaðamanna og mikilvægi þess að þeir fengu að vinna í friði fyrir lögum og reglu. Menn eins og Siggi „hakkari“ eru gagnlegir fjölmiðamönnum og fyrirbærum eins og Wikileaks því þeir eru siðblindir og tilbúnir að gera allt til að „pönkast“ á venjulegu fólki sem á vegi þeirra verður. Ég tel að ef yfirvöld sjá ekki í gegnum þessa siðlausu starfsemi þá sé frelsi venjulegs fólks til persónulegs einkalífs orðin tóm.

 

 

Trump kennt um Úkraínustríðið

Trump ber ábyrgð á Úkraínustríðinu, segir í fréttaskýringu í frjálslyndri bandarískri útgáfu, New York Review of Books. Ljósmynd af Selenskí forseta Úkraínu og Trump, tekin 2019, er í raun sjálfstæð fréttaskýring. Selenskí með skelfingarsvip er segir: úff, allt er glatað, Kaninn ætlar að yfirgefa okkur.

Í raun hlaut að koma að því að frjálslyndir kenndu Trump um ófarirnar í Úkraínu. Forsetatíð glókolls, sem lauk með hvelli í byrjun árs 2021, markaði endalok frjálslyndar alþjóðahyggju. Trump var sakaður um að hafa þegið forsetaembættið frá Pútín í Rússíá. Samkvæmt samsæriskenningunni skrifaði Pútín nokkrar feisbúkkfærslur og Ameríkanar flykktust á kjörstað að kjósa skjólstæðing Kremlarbónda. Frjálslynda alþjóðaelítan kokgleypti kenningunni. Hún trúir líka eins og nýju neti að veðurfar sé manngert og að kóvit kom frá plánetunni Mars en ekki Kína. Vestræna valdaelítan lifir seinni árin æ meira í heimi ímyndunar samfélagsmiðla en hörðum heimi staðreynda. Stjórnmálamenning sem karpar um hvort kynin séu þrjú, fimm eða seytján er komin langt fram yfir síðasta söludag. 

En, svona í alvöru talað, þá ber Bandaríkjaforseti ábyrgð á Úkraínustríðinu. Bara ekki Trump. Þegar arftaki glókolls, Biden, beið niðurlægjandi ósigur í Kabúl í Afganistan 15. ágúst í fyrra, sagði uppgjöfin Pútín forseta að Bandaríkin myndu hvorki hreyfa legg né lið í Kænugarði í Úkraínu. Það gekk eftir.

Í fréttaskýringu þýsku útgáfunnar Die Welt segir að Pútín hafi fyrir innrásina haldið spilunum þétt að sér. Aðeins þrem dögum fyrir árás lét forsetinn þau boð út ganga meðal embættismannaveldisins að Úkraínumálið yrði leyst með hervaldi. Þetta er trúlegt. Ef rússneska elítan hefði vitað með lengri fyrirvara um yfirvofandi hernað hefði t.d. Roman Abramaovich selt fótboltaliðið sitt í London í tæka tíð. Nú fæst Chelsea fyrir slikk. 

Á hinn bóginn skipuleggur enginn innrás með þriggja daga fyrirvara. Rússar hafa undirbúið aðgerðirnar hið minnsta frá 2014 þegar elítan í Kænugarði lagðist á sveif með ESB og Nató og gaf Rússum langt nef.

Stjórnvöld í Kænugarði máttu vita, þegar á stjórnarárum Trump, að Bandaríkin og þar með vestrið væru í þann veginn að gefa upp á bátinn útþenslupólitíkina eftir kalda stríðið. Uppgjöf Bandaríkjanna, undir forystu Biden, í Afganistan í fyrrasumar var ótvírætt merki um vatnaskil. Á liðnum áratug heyktist vestrið á Írak og Sýrlandi - sem fékk aðstoð Rússa.

Selenskí forseti, rómuð hetja síðustu daga, gefur út yfirlýsingu í hvert sinn sem Rússar taka stærri landsvæði að Úkraína sé um það bil að vinna stríðið. Jafnhliða biður hann um friðarsamninga - sem hann myndi vitanlega ekki gera á sigurbraut - en getur ekkert boðið Rússum. Sennilega er Selenski ekki með umboð frá bakhjörlum sínum til að semja.

Sahra Wagenknecht er þýskur stjórnmálamaður og starfaði sennilega í Vinstri grænum ef hún væri íslensk. Hún segir í viðtali: Allir vita að Úkraína getur ekki unnið stríðið. Eina leiðin til að stöðva Rússa, og blóðbaðið, er að semja. Og til að ná samningum þarf að bjóða Rússum eitthvað.

Wagenknecht segir það sem alþjóð vissi um leið og fyrsta skotinu var hleypt af 24. febrúar síðast liðinn. Hvað eru stjórnvöld í Kænugarði að pæla?

Jú, það er augljóst. Selenskí forseti og hirð hans vonast eftir þriðju heimsstyrjöldinni. Hún gæti sem best byrjað með að Nató tryggði lofthelgina.

Aðeins beint stríð Bandaríkjanna og Rússlands getur bjargað Úkraínu í heilu lagi. En heimurinn verður ekki sprengdur aftur á steinöld til að Selenskí haldi embætti. Ábyggilega er hann góður gaur. En sumt fá ekki einu sinni góðmenni þótt hugur standi til. 

Óöldinni í Úkraínu linnir aðeins með friðarsamningum. Stjórnvöld í Kænugarði verða að semja um rússnenskan frið. Í stað þess að framselja úkraínskt fullveldi til Brussel verður Moskva áfangastaðurinn. Harðir kostir vissulega en þeir einu raunhæfu í stöðunni.  

Lofthelgi verður að tryggja

Logi: Ísland skrái sig í ESB-herinn

Í Evrópu er stríð. Stóru ESB-ríkin, Frakkland og Þýskaland, boða stórfellda hernaðaruppbygginu i kjölfar innrásar Rússa í Úkraínu. Hvað leggur Logi formaður Samfylkingar til? Jú, að Ísland sæki um aðild að ESB.

Logi er blóðþyrstur. Hann sér stöðugt flæði mynda og texta með blóð og ofbeldi í Evrópu og vill íslenska aðild að hildarleiknum.

Logi kann hvorki sögu né pólitískt stöðumat. Ísland er í Nató og með varnarsamning við Bandaríkin. Þær varnir voru meira en nóg allt kalda stríðið þegar sovéskur floti flugvéla og skipa var yfir og í kringum landið. Rússar komast ekki með tærnar þar sem sovéska ógnin hafði hælana.

Logi er lýðskrumari. Hann nýtir sér evrópskan harmleik til að framselja fullveldið til Brussel.

Logi er hæfilegur formaður Samfylkingar. Þaðan koma alltaf tillögurnar er leiða Íslendinga til glötunar. Samfylkingin er arftaki flokksins sem ekki vildi fullveldi 1918 og boðaði fyrstur flokka hugmyndina um Sovét-Ísland.

 

Aðildarumsókn að ESB komist rækilega á dagskrá

Stríð er glæpur í Evrópu en aðferð í Asíu

Pútín Rússlandsforseti er evrópskur Saddam sálugi Hussein er fór fyrir Írak. Vesturlönd ákváðu að Hussein væri stríðsglæpamaður og settu hann af með innrás 2003. Það þótti réttlátt stríð siðmenningar gegn ómenningu.

Togstreitan um hvort Úkraína skyldi vera á áhrifasvæði ESB og Nató annars vegar eða hins vegar Rússlands byrjaði fyrir alvöru vorið 2008 þegar Nató-fundur í Búkarest, höfuðborg Rúmeníu, bauð Georgíu og Úkraínu aðild að hernaðarbandalaginu. Þá um sumarið réðst rússneskur her á Georgíu og batt endi á Nató-umsókn smáríkisins á 12 dögum.

Úkraínudeilan stigmagnaðist 2014 með stjórnarbyltingu í Kænugarði, sem studd var af vesturlöndum. Í beinu framhaldi tóku Rússar Krímskaga og studdu uppreisn í austurhluta landsins, Donbass.

Þriðja lota Úkraínudeilunnar hófst með innrás Rússa í landið 24. febrúar síðast liðinn. Frá Búkarest yfirlýsingunni 2008 til innrásar liðu heil 14 ár. Hvað voru ábyrgir aðilar á vesturlöndum að hugsa allan þennan tíma? Svona eftir á að hyggja.

Eina forsendu gáfu vestrænir valdamenn sér. Stríð í Evrópu er glæpur, sem enginn þorir að drýgja. Stríð í öðrum heimsálfum er lögmæt aðferð þegar nauðsyn krefur.

Valdimar Pútín drýgði glæpinn. Kannski gleymdu menn í Washington, Brussel, París og Berlín að helmingur Rússlands liggur í Asíu.

Lærdómur: aldrei skal vanmeta kunnáttu í landafræði. 

Segja handtöku borgarstjórans „stríðsglæp“

Kújón og Rúinn Trausti - símtalið

Afrit af samtali tveggja ritstjóra, báðir á framfæri auðmanna, rak á tilfallandi fjörur. Ekki er grunur um byrlun og gagnastuld. En jafnvel þó svo væri liggur fyrir úrskurður dómara á Akureyri að heimilt er byrla og stela þegar blaðamenn eiga í hlut. Og, auðvitað, heimildamenn njóta friðhelgi þótt þeir hleri, steli eða byrli. Óumdeilt er að símtalið á erindi við almenning.

Rúinn Trausti (RT) hringir í Kújón. Símtalið virðist 15 daga gamalt eða svo.

Kújón: Já, halló.

RT: Sæll, Rúinn hérna. Hvernig sæki ég að þér?

Kújón: Vel, en ef þú ætlar enn og aftur að bjóða mér vinnu þá er svarið nei, eins og ég hef margoft sagt. Eða ætlar þú kannski að biðjast afsökunar á leiðindunum sem þú ert alltaf að birta í Móðurlífinu þínu?

RT: Rólegur, ég er með tilboð, ekki þó atvinnutilboð. Ég veit þú ert í hassi með útgáfuna þína. Þú hefur ekki borgað laun og auðmaðurinn hefur yfirgefið þig. Ég á enn auðmannapeninga.

Kújón: Hvaða tilboð?

RT: Sjáðu, löggan finnur ekki þann sem braust inn hjá mér, stal tölvum og ...

Kújón: Þú sviðsettir innbrotið, sást í mílu fjarlægð.

RT: Þó svo væri, málið er orðið heitt. Ég þarf reddingu og er tilbúinn að borga vel fyrir.

Kújón: Reddingu?

RT: Já, að þú játir innbrotið...

Kújón: Ertu geðveikur? Á ég að játa á mig glæp?

RT: Ekki stórglæp, bara smáglæp, og ég borga vel fyrir. Þú ert hvort eð er með allt niðrum þig. Ef þú játar dreg ég kæruna tilbaka og við reynum að settla málin við lögguna.

Kújón: Öh, það myndi enginn trúa þessu. Hvers vegna ætti ég að brjótast inn á Móðurlíf?

RT: Tja, við kokkum upp sögu. Að þú sért að hefna þín fyrir að ég hrauni reglulega yfir þig. Svo þarftu auðvitað að segja að Rindill auðmaður sé á bakvið þetta.

Kújón: Ha? Ertu aftur kominn í flöskuna helvítis viðrinið þitt? Á bæði að ljúga upp á mig afbroti og segja að Rindill fjarstýri mér? Tekuru geðlyf með drykkjunni?

RT: Svona, svona. Það er kannski nóg að þú segir að þú hafir haldið að þú værir að gera Rindli góðverk. Ekki dramatísera þetta um of.

Kújón: Dramatísera, fokking hálfvitinn þinn? Þú ert að meiri andskotans krakkhausinn...

RT:...já, kannski en ég á peninga en þú ekki.

Kújón: Satt er það helvítis melurinn þinn. En það trúir þessu enginn.

RT: Fólk trúir aumingjum. Sérstaklega vinstrimenn. Við þurfum að ná til þeirra og þá stjórnum við umræðunni.

Kújón: Ha?

RT: Já, sástu ekki sjónvarpsfuglinn sem játaði sig geðveikan og vinstriaðdáendurnir átu úr lófa hans. Ef hann núna segðist hafa orðið fyrir aðkasti í æsku væru honum allir vegir færir. Við erum að tala um þingmennsku.

Kújón: Þú dópar, drekkur og bryður geðlyf. Af hverju er ég að hlusta á þig?

RT: ég á monní, þú ekki.

Kújón: Haltu kjafti.

RT: Erum við komnir með díl?

Kújón: Þú stendur undir nafni, Rúinn Trausti.

RT: Fínt, þú mætir í settið mitt á Móðurlífi og játar innbrotið og klínir smávegis sekt á Rindil.

Kújón: Ég verð álíka aumingi og þú.

RT: Ég á sykurpabba, þú ekki.

Kújón: Hvenær á ég að mæta í viðtalið?

Afritið af símtalinu nær ekki lengra en framvinda mála gefur til kynna að Kújón og Rúinn Trausti sammælist um játningu fyrrnefnda á sviðsettum glæp síðarnefnda. 

 

Hatur og hernaður

Hernaður er ekki útrás fyrir hatur, allra síst hjá skipulögðu ríkisvaldi. Hernaður er stundum tækifærismennska, þannig byrjaði fyrra stríð, eða framkvæmd á hugmyndafræði. Þjóðverjar vildu lífsrými í austri og hófu seinna stríð á þeirri forsendu. Hugmyndafræði var ástæða aðildar Bandaríkjanna að stríðsátökum í Víetnam - og raunar mörgum öðrum.

Í sögulegu samhengi eru hvorki tækifærismennska né hugmyndafræði helstu ástæður stríðsátaka ríkja. Meginástæða hernaðar er ógn. Sparta hóf Pelópsskagastríðið er þeim stóð ógn af vaxandi veldi Aþenu. Rómverjar óttuðust Karþagó, stríddu við þá í þrígang, og eyddu loks afríska borgríkinu.

Rússum stendur ógn af útþenslu Nató eftir lok kalda stríðsins. Fyrrum bandalagsríki Rússa úr Varsjárbandalaginu fóru eitt af öðru inn í Nató sem er stefnt gegn Rússum. Ef svo væri ekki hefði Rússlandi verið boðin aðild fyrir lifandi löngu. Hernaðarbandalag er samkvæmt skilgreiningu verkfæri til stríðsátaka, bæði til varnar og sóknar.

Rússar gerðu skýra grein fyrir afstöðu sinni 2014 eftir stjórnarbyltingu í Kænugarði. Þeir tóku Krímskaga og efndu til uppreisnar í austurhéruðum landsins. Síðan eru liðin átta ár. Nægur tími til að finna diplómatíska lausn. Málamiðlun er sefaði ótta Rússa og virti úkraínskt fullveldi virtist ekki flókið viðfangsefni. En það var frændþjóðunum ofraun. 

Stríð er framhald stjórnmála, er sígild speki ættuð frá Þjóðverjanum Carl von Clausewitz sem lærði sín fræði í Napóleonsstríðum fyrir 200 árum. Markmið hernaðar, sagði sá þýski, er að beygja andstæðinginn undir vilja sinn. Stjórnmál eru æfing í málamiðlun en hernaður prófsteinn á viljastyrk og getu til að heyja stríð.

Hatur kemur til sögunnar eftir að stríðsátök brjótast út. Lygin líka. Frumhvatirnar leika lausum hala þegar um líf og dauða er að tefla. Í stríði fer siðmenningin ofan í skúffu. Þess vegna viljum helst ekki hernað. 

 

 

 

Er að verða til nýtt tákn haturs með zetunni?

Stríð enda með friði

Úkraínustríðinu, líkt og öðrum stríðum, lýkur með friði. Í stríði breytast valdahlutföll. Öll stríð byrja á að andstæðar fylkingar trúa á sigur, annars væri ekki stríð. En helmingur stríðsaðilja metur stöðuna rangt og fer halloka. Friðarsamningar taka mið af nýjum staðreyndum.

Selenskí forseti Úkraínu er tilbúinn að gefa formlega eftir austasta hluta Úkraínu, Donbass, og Krímskaga sömuleiðis. Líklega er það ekki nóg. Rússar tóku þessi landssvæði þegar árið 2014. Krímskagi er háður vatnabúskap árinnar Dniepr. Rússar samþykkja tæplega að vera undir velvilja Úkraínumanna komnir að þessu leyti. Þeir þurfa landið norðan skagans. Þriðjungur til helmingur núverandi Úkraínu er undir. Allt landið ef Rússar ætla að gera Úkraínu hérað í móðurlandinu.

Stríðsmarkmið Rússa eru að gera Úkraínu að varanlega hlutlausu ríki hið minnsta. Það þýðir stjórnarskrárbreytingar og afvopnun. Í samkomulagi sem Úkraína skrifaði undir 2015, kennt við Minsk, var kveðið á um stjórnarskrárbreytingar er gerðu Úkraínu að sambandsríki með veikt miðstjórnarvald. Komi til friðarsamninga á næstu dögum verður krafa Rússa um að Minsk-samningurinn nái fram að ganga. Selenskí forseti er hetja Úkraínu í stríðinu. En óvíst er hvort hann hafi pólitískt afl til að knýja á samþykkt samninga er fela í sér stjórnarskrárbreytingar, afsal á úkraínsku landi og í kaupbæti afvopnun.

Stjórnin í Kænugarði var þegar á fimmta degi stríðsátaka tilbúin að hitta Rússa við samningaborðið. Rúmri viku seinna er vígstaða beggja verri en á ólíkan hátt. Stjórnin í Kænugarði hefur misst meira landssvæði, er umkringd, en Rússland tapað hermönnum og vígtólum. Rússar hafa yfirhöndina á vígvellinum en alþjóð stendur með Úkraínu. Vel að merkja mest í orði en síður á borði. Ekki fer það hátt en ríkjum Vestur-Evrópu finnst gott að fá til sín barnafólk af sömu menningu. Það vinnur gegn fólksfækkun heima fyrir án þess að valda árekstrum milli menningarhópa. Samt sem áður er gert ráð fyrir að þorri flóttamanna hverfi til síns heima þegar stríði lýkur. 

Rússum eru gerðar refsingar. Þær eru vestrinu dýru verði keyptar. Þjóðverjar sjá fram á bíllausa sunnudaga líkt og í olíukreppunni á áttunda áratug síðustu aldar. Verðbólga var á uppleið fyrir innrás og mun aukast hratt, ekki síst vegna hækkunar á hrávöru. Allir verða fátækari.

Þegar annar hvor stríðsaðilinn lætur bilbug á sér finna mun vestrænn þrýstingur á þann aðila aukast að gefa nógu mikið eftir til að fá frið. Snar þáttur í stríði er viljaþrek sem mælt er í seiglu og fórnfýsi.

Friðarsamningarnir í Minsk fyrir sjö árum reyndust hálfkák. Fyrirséðir samningar, á næstu dögum eða vikum, verða gerðir á milli aðila þar sem annar er beygður en hinn brotinn. Í þeim felst annað tveggja pólitískt gjaldþrot Rússa eða hernaðarleg uppgjöf Úkraínu. Hvorugt er hálfkák. Að þessu gefnu eru sæmilegar líkur á friði. Vonandi fyrr en seinna.    

Pútín og endurfæðing sögunnar

Bókin Endalok sögunnar eftir Francis  Fukuyama kom út 1992, átta árum áður en Pútín kom til sögunnar sem leiðtogi Rússlands. Boðskapur Endaloka sögunnar er að sigur vesturlanda í kalda stríðinu marki upphaf að vestrænum heimi.

Fall Sovétríkjanna 1991 þýddi, samkvæmt kenningunni, að ekkert hugmyndakerfi stæðist vestrænum kapítalisma snúning. Kínverjar höfðu kannski aðra skoðun og sömuleiðis íslamski menningarheimurinn - en þau sjónarmið voru hjáróma.

Rússland er sögulega á mörkum hins vestræna heims. Á síðasta áratug liðinnar aldar, á meðan Yeltsín fór með forræði Rússlands, var landið gert kapítalískt. Ríkiseigur voru seldar, oft á slikk, og auðmannastétt landsins óx hratt. Almenningur sat eftir með sárt ennið. Rússneska ríkið gat ekki greitt lífeyri og lífskjör erfið. Kapítalisminn starfar þannig að fyrst verður auðurinn til í efri lögum þjóðfélagsins en seytlar niður með tíð og tíma. Þannig þróaðist kapítalismi í Vestur-Evrópu í iðnbyltingunni og í Bandaríkjunum á 19. öld.

Pútin, sem líklega er sænskur krati inn við beinið, tamdi auðræðið og kom skikki á ríkisbúskap landsins. Í það fóru fyrstu tíu ár valdatíma hans. Í leiðinni breytti hann stjórnkerfinu, lýðræði að nafninu til en embættismannaveldi í reynd. Í einu orði: stjórnfesta.

Pútín bauð Bandaríkjunum og Vestur-Evrópu dús. Í frægri ræðu í Munchen 2007 bauð hann nýtt upphaf fjölpóla heims sem valkost við einpóla heim Bandaríkjanna/ESB og Nató. Stjórnmálaskýrendur leita í þessa ræðu til að útskýra Úkraínudeiluna.

Vesturlönd, sem enn voru ekki búin að tapa Íraksstríðinu, borgarastríðinu í Sýrlandi og Afganistan, voru of upptekin af endalokum sögunnar til að þekkjast boð Kremlarbónda 2007.

Næstu vatnaskil verða 2014 er Janúkóvíts forseta Úkraínu var steypt af stóli með vestrænum stuðningi. Forsetinn flúði á náðir Rússa sem tóku Krímskaga og Donbass-svæðið af Úkraínu.

Helsti páfi raunsæis í bandarískum utanríkismálum. John J. Mearsheimer sagði í september 2015 að vesturlönd leiddu Úkraínu til slátrunar með þeirri stefnu að fá landið inn í Nató og ESB. Með Úkraínu í Nató gætu Rússar lagt niður landvarnir; þeir væru Meley nútímans.

Þeir sem kunnu stafróf alþjóðastjórnmála vissu, eða máttu vita, að Nató-Úkraína þýddi endalok fullveldis Rússlands. Það þarf ekki annað en að líta á landakortið. Úkraína er skammbyssa beint að höfði Rússlands, höfuðborginni Moskvu.

Innrás Rússa í Georgíu 2008 og hertaka Krímskaga og Donbass 2014 var auðlæs skrift á veggnum: Úkraína færi aldrei í Nató.

Hugmyndafræði um endalok sögunnar blindaði mönnum sýn á vesturlöndum. Gamaldags rússnesk þjóðernishyggja ætti ekki roð við sigrandi vestrænum kapítalisma. Þessum sama og var svo auðseldur í Írak, Sýrlandi og Afganistan.

Í Úkraínustríðinu eru það ekki endalok sögunnar sem er á dagskrá heldur endurfæðing sögunnar. Heimsveldapólitíkin sem þar er boðið upp á er ættuð frá Rómverjum. Valkostur Úkraínu er að verða hlutlaust bandalagsríki Rússlands eða nýlenda.