Veira, sóttvörn og þegnskapur

Í fyrstu bylgjum farsóttar sýndi þjóðin þegnskap og fylgdi forskrift yfirvalda í það stóra og heila. Sérþekking á eðli sjúkdómsins og áhrifum sóttvarna var af skornum skammti en kennivald þríeykisins var mikið og almenn sátt var um að fylgja þeim sóttvörnum sem haldbestar þóttu hverju sinni.

Áhöld eru um hvort nú standi yfir fjórða bylgja eða hvort við séum komin á þann stað að ,,læra að lifa með veirunni."

Hvort heldur sem er þá reynir meira á þolrif þegnskapar samtímis sem kennivaldið lætur á sjá. Þó væri ofsagt að segja samstöðuna brostna. Almennt vill fólk sóttvarnir og að yfirvöld sinni lýðheilsu eftir því sem kostur er.

Það er snúið verkefni að ,,læra að lifa með veirunni." Það virðist fela í sér langtímaráðstafanir að halda smitum niðri án þess að fyrir liggi hvernig það skuli gert og hvert markmiðið ætti að vera. Sóttvarnaryfirvöld gáfu ekki út tilmæli um grímuskyldu í þessari umferð en verslanir og þjónustuaðilar settu óðra upp merki um að grímur skyldu settar upp á þeirra yfirráðasvæði. Nándarreglur, einn eða tveir metrar, eru einnig óljósar. Sprittnotkun þó síður.

Tölur um smit eru birtar daglega en það er ekki fyllilega skýrt hvað séu háar tölur og hve mikið er um alvarleg veikindi. Að lifa með veirunni felur í sér að á hverjum tíma sé smit í samfélaginu. Hvað er mikið og hvað lítið í því samhengi?

Þjóðin tók því vel að aflýsa stórhátíðarhelgi landsmanna. Áreiðanlega í þeirri von að skólahald hæfist með eðlilegum hætti um miðjan ágúst.

Svo er það þetta með landamærin, sem er sérstakt vandamál. Reglur um ferðalög koma bæði við kaunin á einstaklingum, sem vilja ferðast, og atvinnugrein sem treystir á ,,hráefni" - þ.e. að landið sé sem mest opið ferðamönnum.

Í sóttvörnum er engin ein heildarlausn til. Það þarf að velja skástu leiðirnar til að ná því marki að hér sé um það bil eðlilegt mannlíf undir óeðlilegum kringumstæðum. Ekki er einfalt að lifa eðlilega við óheilbrigðar aðstæður. En það er ekkert annað í boði en að reyna.

 

 

Of margir greinast enn utan sóttkvíar

Gunnar Smári stýrir slembivali sósíalista - velur sjálfan sig

Sósíalistar, líkt og annað alræðishyggjufólk, leggja stund á nýsköpun tungumálsins til að breyta svörtu í hvítt og lygi í sannleika. Hér er nýjasta útgáfan:

Slembival­inn hóp­ur fé­laga úr Sósí­al­ista­flokkn­um skip­ar list­ann fyr­ir kosn­ing­arn­ar, en fram kem­ur í til­kynn­ingu að reynsla flokks­ins hafi sýnt að niðurstaða slembival­inna hópa gefi í flest­um til­fell­um skýr­ari mynd af vilja grasrót­ar en kosn­ing eða próf­kjör.

Slembival þýðir á mæltu máli að tilviljun ráði. Í meðförum sósíalista er komin til sögunnar ,,stýrð tilviljun". En það er eins og að tala um hringlaga þríhyrning. Hvorugt er til nema sem orðavaðall fólks í takmörkuðum tengslum við veruleikann.

Gunnar Smári á eftir að velja sjálfan sig í oddvitasæti. Hann mun gera það með ,,stýrðu slembivali" og hjörðin í kringum hann heldur ekki vatni af hrifningu.

Góðu fréttirnar eru þær að dómgreindarlausasta fólkið rottar sig jafnan saman í flokkum. Listar yfir mannvitsbrekkur sem trúa á ,,stýrðar tilviljanir" verða kynntir í byrjun september.

Þór Saari í öðru sæti á lista sósíalista í SV

Gosið heldur áfram - hvar er taugaáfallið?

Fyrir einum mánuði hafði eldgosið í Geldingadölum við Grindavík losað álíka magn gróðurhúsalofttegundar og allur bílafloti Íslendinga losar á einu ári. 

Þeir sem trúa á manngert veðurfar vegna losunar mannsins á gróðurhúsalofttegundum ættu að vera í taugaáfalli yfir stórframleiðslu eldgossins á gróðurhúsalofti. En enginn segir múkk, glóparnir þegja. Hákirkjan, Umhverfisstofnun, sem á að fylgjast með loftslagsglæpum Íslendinga gagnvart óbornum kynslóðum segir ekki stakt orð um gróðurhúsaloftið sem streymir frá heiðinni ofan Grindavíkur og íbúar höfuðborgarinnar hafa fyrir augum hvern dag.

Nú er spáð að eldgosið standi yfir í nokkur ár. En það er ekkert að frétta af framlagi Íslands til veðurfarsbreytinga. Það er ekki eins og það þurfi eldflaugasérfræðing til að skilja að náttúran gerir engan greinarmun á uppruna gróðurhúsalofts, hvort það komi frá jarðeldum eða bensínvélum.

Gróðurhúsaloftið frá Geldingadölum sýnir svart á hvítu að mannleg starfsemi skiptir litlu sem engu máli í samhengi við náttúrulega ferla. 

Gosið getur staðið í einhver ár

Landbúnaður og hrun siðmenningar

Hrun siðmenningar er nærtæk hugsun á tíma kófs og Grétu. Minnir á tvennt.

a) Alþjóðleg siðmenning getur hrunið. Gerði það fyrst, svo sögur fari af, á 12. öld fyrir Krist. Sjá skemmtilegan fyrirlestur Eric Cline. Gerist aftur,  spurningin er hvenær.

b) Ísland var numið til landbúnaðar. Við vorum öll bændur og búalið fram til um 1900.

Ályktun: landbúnaður bjargar kannski ekki siðmenningu en án hans er engin siðmenning. Höldum sveitum í byggð og hlúum að íslenskum landbúnaði.

Einna best að búa á Íslandi ef siðmenning hrynur

Bandaríkin lokuð, Evrópa mismunar - Trump stefnan alþjóðavæðist

Bretar vonuðust til að Bandaríkin tækju á móti breskum ferðamönnum eftir að Bretar opnuðu landið Bandaríkjamönnum. En nei, Bandaríkin eru lokuð, Bretum sem öðrum. Evrópa fer þá leið að mismuna fólki eftir því hvort það er bólusett eða ekki.

Fyrir farsótt voru landamæri fremur í orði en borði austan hafs og vestan. Trump vildi reisa girðingu við landamærin að Mexíkó og bannaði komu múslíma til Bandaríkjanna. Hann var atyrtur beggja vegna Atlantsála fyrir að myrða frelsi og frjálsa för.

Nokkrum mánuðum eftir að Trump lætur af embætti er stefnu hans hrint í framkvæmd undir merkjum sóttvarna. Frelsi og frjáls för eru minning um veröld sem var.

Aðra sögu að segja af Delta

Heimsfaraldur blásinn af á Íslandi?

Án ásetnings er Ísland tilraunaland fyrir fjórðu bylgju heimsfaraldurs Kínaveirunnar. Katrín forsætis segir önnur ríki fylgjast grannt með þróun mála á Fróni. 

Tilraunin er þessi: getur bólusett samfélag látið fjórðu bylgjuna yfir sig ganga án víðtækra sóttvarna? Það mælir með tilrauninni að bólusettir virðast fá vægt smit í fjórðu bylgju. En kurlin eru ekki öll komin til grafar. Gögnin eru ekki komin í hús.

Með orðum Kára: 

Við erum bara að bíða eft­ir gögn­um. Við erum að haga okk­ur eins og veir­an sé skaðvæn­leg en að von­ast til að hún sé það ekki.

Skili tilraunin jákvæðri niðurstöðu, að fjórða bylgja sé hættulítil bólusettu samfélagi, gæti heimsfaraldurinn verið blásinn af á Íslandi. Yrði saga til næsta bæjar.

Á hinn bóginn, ef tilraunin skilar neikvæðri niðurstöðu, er ólíklegt að Katrín verði forsætis eftir 25. september. Ekki heimsfrétt það. Heldur þó leitt tilfallandi mörlanda.

Hanna aðgerðir á grundvelli gagna

Óbólusettir útilokaðir í Evrópu

Þeir sem ekki eru bólusettir fá ekki aðgang að veitingahúsum, opinberum viðburðum eins og knattspyrnuleikjum og kvikmyndahúsum, segir þýski ráðherrann Helge Braun.

Sérstök vegabréf verða gefin út til bólusettra er veitir þeim aðgang að opinberum vettvangi sem verður öðrum útilokaður.

Þýskaland gefur tóninn í ríkjum Evrópusambandsins. Líklegt er að þýsk útilokunarmenning verði ráðandi á meginlandi álfunnar. Bretar standa mun framar en ESB í bólusetningum, hafa bólusett yfir 80 prósent fullorðinna.

Þýsk valdhyggja verður ráðandi í ríkjum ESB næstu misserin. Hér heima krefjast Viðreisn og Samfylkingin að við sækjum um aðild að sæluríkinu fyrir austan.

70% fullorðinna bólusett í ríkjum ESB

Gulli utanríkis: EES-samningurinn er ónýtur

Við þurfum að semja upp á nýtt við Evrópusambandið enda erum við með lélegri samning, þ.e. EES-samninginn, en t.d. Kanada sem fær fríverslun með fisk þrátt fyrir að vera hvorki í EES-samstarfinu né í sjálfum klúbbnum - Evrópusambandinu.

Efnislega er þetta skoðun Guðlaugs Þórs utanríkisráðherra þótt hann klæði afstöðu sína í diplómatískt orðalag.

Utanríkisráðherra segir:

ég hef lagt áherslu á er að við fáum ekki lak­ari markaðsaðgang fyr­ir fisk og sjáv­ar­af­urðir en önn­ur sam­starfs­ríki sem Evr­ópu­sam­bandið á ekki í næst­um eins nánu sam­starfi við.

og ennfremur:

það hlýt­ur að vera okk­ur öll­um í hag að sann­girni ríki í viðskipt­um okk­ar í milli.

Sem sagt, EES-samningurinn gefur Íslandi hvorki fríverslun með fisk né er samningurinn sanngjarn. 

EES-samningurinn er 25 ára gamall, barn síns tíma. Hann var ætlaður þjóðríkjum á leið inn í Evrópusambandið. Eftir að ljóst varð að hvorki Ísland né Noregur ætluðu inn í ESB var samningurinn orðinn úreltur. Eftir Brexit er EES-samningurinn beinlínis í andstöðu við hagsmuni Íslands. Við eigum til muna meiri og mikilvægari samskipti við Bretland en Evrópusambandið.

Yfirgengileg frekja Evrópusambandsins, t.d. með því að troða 3. orkupakkanum ofan í kok Íslendinga, sýndi svart á hvítu að Brussel telur að EES-samningurinn geri Ísland að hjálendu ESB. Löngu tímabært er að segja upp EES-samningnum.

Fer fram á algjöra fríverslun við ESB

Farsótt slær á átakamenningu

Það ber nýrra við að Ragnar Þór í VR sé ekki tilbúinn í átök. Spurning hvort Gunnar Smári og Anna Sólveig í Eflingu séu sama sinnis. Þau gera út Sósíalistaflokk samhliða verkalýðsfélagi.

Virðingarvert er að Ragnar Þór leggi raunsætt mat á stöðu mála. Orð hans má hafa til marks um viðhorfsbreytingu í samfélaginu er fylgir farsóttinni.

Launþegar eru í þokkalegum málum. Ríkisstjórnin gerði sitt til að draga úr högginu þegar afturkippur kom í efnahagslífið með fyrstu til þriðju bylgju farsóttar. En eru kurlin ekki komin öll til grafar í þeirri fjórðu. Skynsamlegast er að bíða af sér élið. 

Ekki stemning fyrir átökum

Frelsi, farsótt og samfélag

Mótmæli eru víða á vesturlöndum gegn sóttvörnum yfirvalda. Það sem ber á milli er frelsi einstaklinga annars vegar og hins vegar ábyrgð yfirvalda á lýðheilsu. Sóttvarnir fela í sér margvíslegar skerðingar á frelsi s.s. útgöngubann, lokanir á atvinnustarfsemi og ferðabann, bæði innanlands og milli ríkja.

Frelsið er einskins virði ef ekki er hægt að ferðast að vild, segir dálkahöfundur Telegraph og grípur þar utan um kjarna málsins, að áliti þeirra sem efast um eða andmæla yfirvöldum.

Séð frá sjónarhóli yfirvalda snýst sóttvörn um þá frumskyldu ríkisvaldsins að verja líf og heilsu borgaranna.

Ráðandi hugmyndir á vesturlöndum um frelsi eru að stofni ættaðar frá upplýsingunni á 18. öld um frelsi til orða og athafana. Útgáfan af þessum frelsishugmyndum, sem flest vestræn ríki búa við, má kenna við frjálslyndi 68-kynslóðarinnar sem kölluð var hippar.

Hippafrelsið felur í sér að sérhver einstaklingur er friðhelgur og hefur fullt leyfi til að skilgreina sjálfan sig á hvern þann veg er honum sýnist og haga sér í samræmi við eigin óskir og hugdettur. Hlutverk yfirvalda, samkvæmt hippafrelsinu, er að sjá til þess að einstaklingurinn njóti þessa frelsis og fái helst í kaupbæti þægilega innivinnu vel borgaða.

Hippafrelsið virkar í almennri velmegun þegar engin ógn steðjar að. Það er ekki tilviljun að 68-kynslóðin er fædd í eða við lok seinni heimsstyrjaldar. Velferð og velmegun eftirstríðsáranna bjó til þessa kynslóð. Í stríði er ekkert pláss fyrir hippa. Þeir eru skotnir á færi.

Farsóttin sem spratt af Kínaveirunni er ekki stríð. En líkt og stríð er farsóttin tilvistarógn við samfélög sem hún herjar á. Ef yfirvöld tryggja ekki líf og heilsu borgaranna hverfur lögmæti yfirvalda, rétt eins og lögmæti þeirra yfirvalda sem tapa stríði. 

Líkur standa til þess að yfirstandandi farsótt hnígi, bæði vegna bólusetninga og þó mest með því að farsóttir eiga sinn líftíma, um 2-4 ár.

Eftir farsótt verða hugmyndir okkar um frelsi breyttar. Stóri meirihlutinn hefur samþykkt og látið yfir sig ganga stórfelldar skerðingar á einstaklingsfrelsi, hippa-útgáfunni, á meðan fámennir hópar mótmælenda halda dauðahaldi í veröld sem var.

Þegar fólk áttar sig á að það eru lífsgæði, s.s. að vera laus við farsótt, sem frjálslynt hippafrelsi veitir ekki, heldur þegnskapur við samfélagsleg gildi á borð við samstöðu og samhjálp, er kominn vísir að nýjum skilningi á frelsi. 

Í þessum nýja skilningi á frelsi kemur til sögunnar hugtak sem gleymdist á vegferðinni frá upplýsingunni til 68-kynslóðarinnar. Hugtakið er ábyrgð. Án ábyrgðar er einstaklingsfrelsið einungis leyfi til að haga sér eins og apaköttur. Eins og flestir vita eru apakettir hafðir í búri í siðuðum samfélögum.

Sóttvarnaaðgerðum og vottorðaskyldu mótmælt víða