Aðalsteinn og siðareglur blaðamanna

Blaðamannafélag Íslands efnir til málþings um blaðamennsku. Hver talar þar um siðareglur blaðamanna? Jú, Aðalsteinn Kjartansson á Stundinni sem er sakborningur í lögreglurannsókn á byrlun og gagnastuldi.

Engar siðareglur blaðamanna í víðri veröld heimila byrlun og stuld til að afla frétta. Samsæri um að byrla og stela var skipulagt á RÚV í apríl á síðasta ári þegar Aðalsteinn var þar enn fréttamaður. Kortéri fyrir glæp var Aðalsteinn fluttur á Stundina til að vinna úr afrakstri glæpsins. Engar siðarelgur blaðamanna réttlæta slík vinnubrögð.

RSK-miðlar (RÚV, Stundin, Kjarninn) nýttu sér brotna manneskju, sem kölluð er X í rannsókn lögreglu. X er verktakinn sem sá um byrlun og gagnastuld. Um meðferð RSK-miðla á X segir í lögregluskýrslu:

X kemur til þeirra á sennilega erfiðasta tímabili lífs síns, væntanlega mjög viðkvæmur og hugsanlega í hefndarhug. Í stað þess að staldra aðeins við og veita X stuðning og hjálp, virðast fjölmiðlar fara strax í að nýta sér augljós brot hans sér í hag, bæði faglega og fjárhagslega. Þeir huga ekki að því að þarna sé einstaklingur í viðkvæmri stöðu og sýna af sér algjört skeytingarleysi um hans líðan og líf.

Í þriðju grein siðareglna Blaðamannafélags Íslands segir: 

Blaðamaður vandar upplýsingaöflun sína, úrvinnslu og framsetningu svo sem kostur er og sýnir fyllstu tillitssemi í vandasömum málum. Hann forðast allt, sem valdið getur saklausu fólki, eða fólki sem á um sárt að binda, óþarfa sársauka eða vanvirðu.

Mun Aðalsteinn játa á málþinginu að hafa virt siðareglur að vettugi? Þeir eru ekki stórir í sniðum, hvorki sem einstaklingar né blaðamenn, sem nýta sér neyð og bágindi annarra. Aðalsteinn mun hvorki játa né biðjast afsökunar. Þegar hann er þýfgaður um lögbrot og siðrof svarar Aðalsteinn því til að hann sé hafinn yfir lög og siðareglur. En hann er meira en viljugur að segja öðrum til syndanna.

Aðalsteinn er varaformaður Blaðamannafélagsins. Formaðurinn er frá RÚV. Sambærilegt og að láta brennuvarga um brunavarnir. 

Ekki kemur fram hvort einhver flytji lokaávarp málþings blaðamanna. Við hæfi að það yrði Stefán útvarpsstjóri og fyrrum lögreglustjóri. Ávarp hans bæri yfirskriftina ,,Með byrlun og stuldi skal land byggja."

 

 

 


Nató felur veikleika ESB

Nató er gangandi lík, segir bandaríski ofurstinn Douglas Macgregor sem starfaði í höfuðstöðvum hernaðarbandalagsins i Brussel. Þegar Sovétríkin féllu átti að leggja Nató niður, segir sá bandaríski.

Macgregor er ekki í náðinni hjá Biden-stjórninni, svo það sé sagt. Hann fékk framgang hjá Trump en varð hornkerling með sigri Biden.

Nató var ekki lagt niður eftir kalda stríðið af þrem ástæðum. Í fyrsta lagi vegna þess að stofnanir eru með innbyggða seiglu til að standa af sér breyttar aðstæður. Aðrar tvær ástæður eru þó veigameiri. Evrópusambandið þarf ekki að koma sér upp sameiginlegum her á meðan Nató nýtur við. Í þriðja lagi er Nató ankeri Bandaríkjanna í Evrópu og hefur verið frá stofnun. Bandarískur hershöfðingi er ávallt æðsti yfirmaðurinn. Frá gamalli tíð er Vestur-Evrópa miðlæg í utanríkisstefu Bandaríkjanna. Aftur er Úkraína í Austur-Evrópu og sem slík ekki bandarískt forgangsmál.

Vilji er til að stofna Evrópuher. En sá vilji er daufur og deyfðist enn með inngöngu Austur-Evrópuríkja eins og Póllands og Ungverjalands. Brexit 2016 útilokar aðild Breta að hugsanlegum Evrópuher. Nató höktir áfram sem linkulegur hernaðararmur Evrópusambandsins. Nató er nógu öflugt til að ógna en býr ekki að umtalsverðri stríðsgetu.  

Útþenslu ESB inn í Austur-Evrópu fylgdi Nató-aðild nýrra ESB-ríkja. Á meðan Rússland var veikt þurfti ekki að spyrja hvað valdhöfum í Moskvu fannst um að óvinveitt hernaðarbandalag kæmi sér upp herstöðvum á vesturlandamærunum. En frá 2007/2008, með ræðu Pútíns i Munchen og innrás Rússa í Georgíu, sem hafði, líkt og Úkraínu, verið boðin Nató-aðild er stefnubreyting í Moskvu.

Úkraínustríðið er afleiðing af pólitísku dómgreindarleysi. Brussel, þ.e. höfuðstöðvar Nató og ESB, hélt að vestræn útþensla ætti sér engin takmörk. Moskva sagði skýrt og ákveðið frá 2007/2008 að óásættanlegt væri að Úkraína og Georgía yrðu Nató-ríki. Í 14 ár var hægt að finna diplómatíska lausn. 

Eftir að stríð braust út, fyrir rúmum mánuði, voru veikleikar ESB og Nató afhjúpaðir. Yfirþyrmandi samúð með Úkraínu skilaði sér ekki í hernaðaraðstoð. ESB og Nató vildu Úkraínu í bandalag með sér en ekki deyja fyrir málstaðinn. Rússar eru aftur tilbúnir að deyja fyrir sína tilvist. Úkraína sem Nató-ríki ógnar tilvist Rússlands.

Nató þarf óvin til að þrífast þótt ekki sé bandalagið til stórræðanna þegar á hólminn er komið. Stríðsviljug öfl innan bandalagsins blása í glæður ófriðarbálsins. Bandaríkin og Bretland eru herská, friðarviljinn er meiri í París og Berlín. Í fyrra og seinna stríði var barist í Frakklandi og Þýskalandi en ekki Englandi og Bandaríkjunum. Minningar um stríð sitja í kynslóðum.

Fréttir af friðarsamningum í Tyrklandi milli Úkraínu og Rússa vekja vonir. Líkt og í öllum stríðum eru það almennir borgarar sem gjalda með lífi og eignum fyrir dómgreindarleysi valdamanna.

Úkraínumönnum blæðir fyrst og fremst og Rússar fórna hermönnum. Frændþjóðirnar þurfa að finna leið til að lifa í sátt utan hernaðarbandalaga. Á meðan þær sitja við samningaborðið er von um frið. Stríð eiga það til að gera annað tveggja, brýna dómgreind eða ala á öfgum. Það má vera bjartsýnn og trúa að dómgreindin hafi betur en öfgarnar. En friður verður frændþjóðunum dýrkeyptur. Framhald stríðsátaka þarf að þykja báðum verri kostur en samningar. Þar liggur vonin.    

  

 


mbl.is Viðræðurnar í dag marki stórt framfaraskref
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Vestur-Evrópa skammast sín fyrir Biden

Nýlenduveldi Evrópu komu sér upp leppstjórnum í þriðja heiminum á 18. öld, t.d. Bretar á Índlandi. Fram eftir 20. öld, þegar nýlendustefnan var komin í ónáð, voru þvinguð stjórnarskipti, t.d. í Chile 1973, réttlætt með kalda stríðinu, baráttu borgaralegs lýðræðis gegn kommúnisma/sósíalisma. Þegar Hussein forseta Írak og stjórn hans var steypt af stóli 2003 voru rökin ,,stríð gegn hryðjuverkum". 

Þegar Biden Bandaríkjaforseti kallar Pútín starfsbróður sinn í Rússlandi ,,fjöldamorðingja" og ,,slátrara" er rökrétt að krefjast þess að Pútín láti af völdum með góðu eða illu. Látið var að því liggja að um mismæli Bandaríkjaforseta væri að ræða. Nei, segir Alexander Mercouris, krafan um stjórnarskipti í Rússlandi er rauður þráður í ræðunni. Lokaorðin eru niðurstaða þess sem á undan var sagt. Biden kemur sjálfur í kjölfarið og staðhæfir að hann vilji Pútín á braut. Washington skal ráða hver situr Moskvu.

Vestræn ríki sem krefjast stjórnarskipta í langt-í-burtu-ríkjum setja sig á háan hest. Viðhorfið er, að breyttu breytanda, sama og í ljóði Rudyard Kipling um byrði hvíta mannsins. Efnislega segir Kipling að aðrir en hvítir vestrænir séu til helminga villimenn og börn. Sögulegt hlutverk vestrænna þjóða sé að koma skikki á bernsku villimennina sem byggja heiminn utan Vestur-Evrópu og Ameríku. Breski sagnfræðingurinn David Starkey ræðir framlag Biden í samhengi við vestrænan hroka samtímans. Rússar eru á sigurbraut í hugmyndabaráttunni, segir sá breski.

Evrópuríki eru næmari á blæbrigði sögunnar en valdaelítan í Bandaríkjunum. Valdamenn í Evrópu hrukku í kút við orð Biden um stjórnarskipti í Rússlandi. Evrópskir þvo hendur sínar af leiðtoga hins frjálsa heims.

En skaðinn er skeður. Alþjóð utan vesturlanda lítur á Úkraínudeiluna, eftir ummæli Biden, sem heimsvaldastríð Bandaríkjanna og Nató gegn þeim ekki-vestrænu. Það er óvart um 75 prósent heimsbyggðarinnar.

Eins og kerlingin sagði, tvennt verður ekki aftur tekið, tapaður meydómur og töluð orð.

 

 

 


Hvað gerir Aðalsteinn? Þóra? Þórður Snær?

Átta dómarar í landsrétti og hæstarétti úrskurða að Aðalsteinn Kjartansson blaðamaður á Stundinni eigi að mæta til skýrslutöku til lögreglu sem grunaður í rannsókn á byrlun Páls skipstjóra Steingrímssonar og stuldi á síma hans. Níundi dómarinn, eiginkona Loga formanns Samfylkingar, sagði ólögmætt af lögreglu að boða Aðalstein. Sennilega er það pólitískasti úrskurður dómara í lýðveldissögunni.

Auk Aðalsteins eiga Þóra Arnórsdóttir á RÚV og Þórður Snær Júlíusson á Kjarnanum að mæta í skýrslutöku hjá lögreglu sem sakborningar. Ekki er það staðfest en líkur eru á að fyrrum RÚV-arar, Helgi Seljan og Rakel Þorbergsdóttir, séu einnig sakborningar.

Úr herbúðum RSK-miðla (RÚV, Stundarinnar og Kjarnans) heyrist að Aðalsteinn velti fyrir sér að mæta ekki í yfirheyrslu og láta lögregluna sækja sig. Yrði það til að fá myndefni fyrir erlenda fjölmiðla að sýna hvernig komið er fyrir blaðamönnum á Íslandi. 

Til skamms tíma nutu RSK-miðlar tiltrúar hér heima. En þegar það rann upp fyrir almenningi að ekki væri það vel gott fyrir samfélagið að blaðamenn nytu friðhelgi að byrla og stela einkagögnum til að þjóna lund sinni snarminnkaði stuðningurinn.

Glæpaumræðan í kringum netútgáfuna Mannlíf, sem Reynir Trausta stjórnar, faðir og tengdafaðir eigenda Stundarinnar, hjálpaði ekki upp á sakirnar. Fréttir af útúrdópuðum og drukknum blaðamönnum að gera sig gildandi í samfélagsumræðunni eru einar og sér skammarlegar. En að þannig innréttaðir meintir þjónar almennings fái friðhelgi að gera atlögu að lífi og heilsu almennra borgara og stela frá þeim einkagögnum er beinlínis tilræði við sómakært samfélag.

Aðalsteinn á tvo kosti. Í fyrsta lagi að haga sér eins og siðaður maður og gera hreint fyrir sínum dyrum hjá lögreglu. Í öðru lagi að streitast við og telja sig hafinn yfir landslög og almennt siðferði. 

Fyrir þorra manna er valið einfalt. En aðrir eru þannig gerðir að í þá vantar siðferðilega kjölfestu. 


mbl.is Aðalsteinn yfirheyrður eftir frávísun Hæstaréttar
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Pútín sigrar, fjölmiðlar blekkja, Biden talar af sér

Biden Bandaríkjaforseti tryggði Pútín pólitískan sigur í Úkraínudeilunni með því að krefjast stjórnarskipta í Moskvu. Ríki Asíu og Afríku munu fylkja sér um Pútín, aðeins Evrópa og Ástralía standa með Biden. Bandaríkjaforseti talar eins og nýlenduherra og það fer ekki vel ofan í aðra en gömlu nýlenduríkin sem á 19. öld boðuðu yfirburði hvíta mannsins.

Áður en Biden færði rússneskum starfsbróður sigur á silfurfati var rússneski herinn búinn að leggja undir sig þá hluta Úkraínu sem skiptu máli. Vestrænir fjölmiðlar fatta það ekki en Pútín forseti Rússlands er búinn að ná þeim árangri í Úkraínu að kalla má að sigur sé í höfn.

Úkraína verði ekki Nató-ríki var fyrsta markmið Rússa. Það hefur náðst. Aðeins útfærslan er eftir. Úkraína fær ekki Nató-aðild á meðan rússneskur her er í landinu. Engir friðarsamningar verða gerðir án skuldbindinga um hlutleysi. Hvort heldur sem er verður Úkraína ekki Nató-ríki.

Annað markmið Rússa var að tryggja stöðu Krímskagans og austurhéraðanna, Donbass. Rússneski herinn stjórnar allri strandlengjunni við Azov-haf frá Rússlandi til Krímskaga. Donbass liggur norður af strandlengjunni og er tryggilega undir stjórn Rússa.

Þriðja markmið Rússa var að afvopna úkraínska herinn. Það er hægt með tvennu móti. Í fyrsta lagi með samningum en í öðru lagi með sigri á vígvellinum. Meginstyrkur herliðs Úkraínu var staðsettur vestan við Donbass. Rússar eru um það bil að umkringja þennan her með sókn úr norðri og austri. Meiri líkur en minni eru að meginherafli Úkraínu, sem er samtals um 200 þúsund, verði sigraður. Afvopnun sem sagt.

Eina markmið Rússa, sem ekki hefur náðst, er að skipta um ríkisstjórn í Úkraínu. Vafi leikur um þetta markmið. Pútín hefur ekki sagt það berum orðum. Með því að rússneski herinn, sem beitt er gegn Úkraínu, er ekki nema um 150 þúsund, af milljón manna herliði, er hæpið að hugur Rússa hafi staðið til að leggja undir sig allt landið og setja upp leppstjórn í Kænugarði. Leppstjórnir, sýnir sagan, virka illa. Finnlandisering virkar vel.  

Vestrænir fjölmiðlar hafa ekki greint þessa þróun enda blindaðir af hugmyndafræði. Ráðandi frásögn vestrænna fjölmiðla er að nokkrar klukkustundir séu í það að síðasti Rússinn skríði heim frá Úkraínu með buxurnar á hælunum. Bandaríkjamaður, sem hefur verið búsettur í Donbass sl. átta ár, hefur aðra sögu að segja, svo dæmi sé tekið.

Í sjálfu sér er fallegt að standa með Úkraínu gegn ofurvaldi Rússa. En að láta það villa sér sýn á hvað gerist í raunheimi, á vígvellinum í þessu tilviki, er að taka óskhyggju fram yfir harðar staðreyndir. Fjölmiðlar sem klappstýrur eru kannski með skemmtigildi en heldur lítið upplýsingagildi. 

Átök í Úkraínu standa enn yfir, því miður. Engin leið er að spá fyrir um hvenær þeim linnir. Það veit ekki á gott fyrir vesturlönd almennt að helstu fjölmiðlar stundi kerfisbundna sjálfsblekkingu um að vestrænn málstaður sé á sigurgöngu þegar hann geldur afhroð. Vesturlönd munu seint skilja hverjum klukkan glymur í Úkraínu þegar fjölmiðlaumræðan er út í móa.


mbl.is Söguleg stefnubreyting dregin til baka
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Þóra á Glæpaleiti ekki tilnefnd

Stærsta fréttamál ársins 2021 er byrlun Páls skipstjóra Steingrímssonar og stuldur á síma hans. Aldrei í sögunni hafa blaðamenn gengið jafn langt í að brjóta á mannréttindum almenns borgara til að hanna fréttafrásögn. RÚV gerði samkomulag við X að að byrla skipstjóranum og stela símanum í apríl á liðnu ári. 

Á Efstaleiti var síminn afritaður og afhentur á ný til X sem skilaði tækinu á sjúkrabeð Páls skipstjóra. Þetta gerðist 4. og 5. maí. Nokkrum dögum áður, eða 30. apríl, var Aðalsteinn Kjartansson blaðamaður fluttur af RÚV yfir á Stundina til að vera viðbúinn að taka við gögnum frá miðstöðinni á Glæpaleiti.

RÚV hnippti í annan blaðamann, Þórð Snæ Júlíusson á Kjarnanum, og sagði honum að vera til þjónustu reiðubúinn þegar kallið kæmi frá Glæpaleiti. Þórður Snær er húsgangur á Glæpaleiti.

Kallið kom 20. maí. Þá var Aðalsteini og Þórði Snæ skipað að hringja í Pál skipstjóra og tilkynna honum að Stundin og Kjarninn ætluðu að birta samræmda fréttaskýringu daginn eftir. Skipulagið var nákvæmt á Glæpaleiti. Aðeins liðu tíu mínútur á milli símtalanna. Daginn eftir birtu Stundin og Kjarninn fréttir sínar samtímis.

Páll kærði byrlun og stuld. Rannsókn lögreglu leiddi til þess að Þóra Arnórsdóttir yfirmaður á RÚV er sakborningur sem og Aðalsteinn og Þórður Snær.

Dómnefnd blaðamannaverðlaun Blaðamannafélags Íslands hefur tilnefnt þá Aðalstein og Þórð Snæ til verðlauna fyrir að birta stolið efni sem fengið var með byrlun, afritað og útbúið á RÚV. Blaðamannasamtök sem tilnefna til verðlauna menn grunaða um glæp grafa undan réttarríkinu. Glæpablaðamennska er ekki í þágu almannahagsmuna heldur óreiðuafla sem vilja slíta í sundur samfélagsfriðinn. Stéttarfélag blaðamanna er í stríði gegn almannahag. Nokkuð sérstakt.

Þóra á Glæpaleiti fær aftur enga tilnefningu. Án aðkomu hennar hefðu þó engar fréttir birst í Kjarnanum og Stundinni um innihaldið í símtæki skipstjórans. 

Tilkynnt verður um verðlaunin 1. apríl. Ekki hefur verið ákveðið hvar þau verða veitt. Leitað er að viðeigandi salarkynnum á Hólmsheiði.

 


mbl.is Morgunblaðið tilnefnt fyrir viðtal ársins
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Konur, trans og raun

Ekki er lengur hægt að ganga að vísri skilgreiningu á konu. Verðandi dómari við hæstarétt Bandaríkjanna, Ketanji Brown Jackson, fékk spurninguna Hvað er kona? þegar hún sat fyrir svörum hjá þingnefnd. Dómaraefninu vafðist tunga um tönn, sagðist ekki líffræðingur. Tucker Carlson henti gaman að og velt fyrir sér hvort maður þyrfti að vera dýralæknir til að vita hvað sé hundur.

Lia Thomas var karl en ákvað að verða kona og sækja sér verðlaun í sundíþróttum kvenna. Er Lia í raun og veru kona eða karlkona, sem er annað orð yfir transkonur?

Til skamms tíma var einfalt að skilgreina kynin, til dæmis út frá æxlunarfærum og litningum. En svo ruddi sér til rúms einstaklingshyggja sem kennir að við séum það kyn sem við viljum vera. Karl í dag en kerla á morgun. Kyn er ekki líffræði heldur persónulegt val. 

Konur eru, eins og alþjóð veit, forréttindastétt síðustu áratugi. Í nafni jafnréttis eru margvíslegar ráðstafanir gerðar til að valdefla konur. Afleiðingin er t.d. að nær 70 prósent háskólanema eru konur, karlar rétt um þriðjungur. Háskólamenntaðir fá almennt hærri laun og meiri mannaforráð en starfstéttir án háskólamenntunar. Valdastéttin verður kvenkyns fyrr en varir. Jafnhliða þessari þróun er körlum kennt að skammast sín fyrir kynið sem þeir tilheyra. Karlar eru sagðir höfundar ómenningar, hvort heldur rasisma eða faraldurs nauðgana.

Veikara kynið sækist í auknum mæli eftir aðild að valdastéttinni, nær sér í viðskeytið trans og gerist kona. Þótt konum sé frjálst að verða transkarlar eru þær heldur fáar kjósa það hlutskipti. Eðlilega, þær segðu sig þar með frá forréttindum kvenna.

Transkonur eru með líkamsmassa karla og geta hæglega útrýmt raunkonum í íþróttum, ákveði nógu margir karlar að gerast konur. Íþróttir verða kynlausar.

Í transmenningu er ekkert til sem heitir karl eða kona. Transheimurinn er einkynja. Áfram verða til kynhlutverk en þau eru valkvæð. Karl fyrir hádegi en kerling á kvöldin. Fyrirsjáanlega verður í jaðarmenningunni eftirspurn eftir einhverju sem heitir ekta karl og ekta kona. En það yrði eins og að tala um ekta plast.

 


mbl.is Situr fyrir svörum fram á fimmtudag
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Fréttabann á Glæpaleiti

Þóra Arnórsdóttir á RÚV var boðuð í yfirheyrslu sem sakborningur í glæparannsókn lögreglu á byrlun Páls skipstjóra Steingrímssonar og stuldi á síma hans. Aðalsteinn Kjartansson á Stundinni og Þórður Snær Júlíusson ritstjóri Kjarnans eru einnig meðal sakborninga. Ekki er það staðfest, en á sakabekk eru líklega einnig Helgi Seljan og Rakel Þorbergsdóttir fyrrum starfsmenn RÚV.

Síðustu fréttir af málinu eru frá 16. mars þegar landsréttur hafnaði kröfu Aðalsteins að ólögmætt væri af lögreglu að kalla hann til skýrslutöku sem sakborning. Áður hafði norðlenskur héraðsdómari, eignkona Loga formanns Samfylkingar, úrskurðað blaðamanninum í vil.

Fjölmiðlar birtu fréttir af niðurstöðu landsréttar og þau viðbrögð Aðalsteins að hann ætlaði að sækja um áfrýjunarleyfi til hæstaréttar. En síðan ekki sögunni meir. Ekkert að frétta hvort Aðalsteinn hafi sótt um áfrýjunarleyfi eða ekki. Lögmaður Aðalsteins fór mikinn í upphafi málareksturs en síðan var eins og jörðin hafi gleypt hann.  

Tilfallandi heimildir herma að Aðalsteinn hafi sótt um áfrýjunarleyfi og að niðurstöðu hæstaréttar sé að vænta næstu daga.

RÚV, Kjarninn og Stundin (RSK-miðlar) þegja sem fastast um sakborningana sína. Aðrir fjölmiðlar eru hættir að taka drottningarviðtöl við þá grunuðu og bíða harðra frétta um framvindu mála og að málsatvik verði upplýst. Hvernig það gat gerst að RÚV varð samsærismiðstöð fyrir byrlun og gagnastuld. Pólitískir vinir RSK-miðla eru þöglir sem gröfin. Logi formaður Samfylkingar fórnaði starfsframa eiginkonu sinnar á altari Glæpaleitis en það kom fyrir lítið.

Stefán útvarpsstjóri er ekki þýfgðaður um afstöðu RÚV til skipulagðrar glæpastarfsemi þar sem heilsu og persónulegum eigum borgara landsins er fórnað fyrir fjölmiðlaherferð þjóðarmiðilsins.

Eftir að bakland RSK-miðla hrundi á Íslandi reyna þeir fyrir sér í útlöndum. Aðalsteinn hnippti í vini sína á þýskri útgáfu, SZ, sem sögðu á hjartnæman hátt að Aðalsteinn væri fórnarlamb ofsókna. 

Blaðamenn á flótta undan réttvísinni er fréttamál sem Tilfallandi athugasemdir sitja einar að.

 

 


Veðkall á fullveldi, Guðni Th. og Ólafur Ragnar

Eðli stórvelda er að óttast að næstu nágrannar hlaupi út undan sér og geri bandalag við annað stórveldi. Nágrannar stórvelda læra að lifa með landfræðilegri stöðu sinni, sem vanalega gengur út á að styggja ekki ofurvaldið..

Ef útaf bregður, t.d. hjá Kastró á Kúbu fyrir 60 árum, er ekki von á góðu. Viðskiptaþvinganir sem Bandaríkin settu á Kúbu eru enn að mestu í gildi. Finnar fengu leyfi Leníns fyrir 100 árum að stofna lýðveldi. Stalín, eftirmaður Leníns, taldi tveim áratugum síðar að finnskt landssvæði stæði Leníngrad/Pétursborg fyrir þrifum. Úr varð vetrarstríðið. Finnar misstu land og freistuðu þess að lifa af kalda stríðið með sérstakri tillitssemi gagnvart Sovétríkjunum.

Finnlandisering er það kallað að halda fullveldinu en nota það ekki til að grafa undan nágrannanum, stórveldinu. Sumir halda að Finnar séu á leið í Nató. Sagan segir það ólíklegt.

Úkraína var á leið í Nató, fékk formlegt boð með Búkarest-yfirlýsingunni 2008. Ekki eru líkur á að landið verði á næstunni Nató-ríki. Meiri líkur en minni er að Úkraína Finnlandiserist og missi töluvert landssvæði. Lögmál stórvelda láta ekki að sér hæða.

Ísland er fullvalda ríki og hefur þjóðréttarlega heimild til að bjóða erlendum ríkjum til ráðstöfunar íslenskt landssvæði. En dettur einhverjum í hug að Washington og London myndu láta það átölulaust að Íslendingar leyfðu Rússum að byggja flotahöfn í Finnafirði? Eða Kínverjum? Harla ólíklegt. 

Landfræðileg lega þjóðríkja ræður hver á veðkall á þau. Bretar eiga veðkall á Írland, sem getur ekki gengið í hvaða bandalag sem vera skal án breskra afskipta. Þjóðverjar litu það óhýrum augum ef Danir lánuðu Jótlandsheiðar undir rússneska herstöð. Bandaríkin myndu aldrei samþykkja að Kanada eða Mexíkó hýstu rússneska eða kínverska heri.

Eftirfarandi setning er höfð eftir Guðna Th. forseta í viðtengdri frétt: ,,Sjálf­stæði og full­veldi ríkja má ekki skerðast við það að þau eigi landa­mæri að hernaðar­veldi." Dálítið bernskt. Ekki síst frá manni sem sterklega er grunaður um að vilja framselja fullveldi Íslands til Brussel. En Evrópusambandið á ekkert veðkall á Ísland. Spyrjið bara Ólaf Ragnar Grímsson.

 


mbl.is Guðni vill ekki tjá sig um orð Ólafs
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

20 ára svindl Samfylkingar endurtekið

Haustið 2002 efndi Samfylkingin til innanflokkskosninga um þessa spurningu:  „Á það að vera stefna Samfylkingarinnar að Íslendingar skilgreini samningsmarkmið sín, fari fram á viðræður um aðild að Evrópusambandinu og að hugsanlegur samningur verði síðan lagður fyrir þjóðina til samþykktar eða synjunar?"

Skrifstofa Samfylkingar gerði flokkshesta út af örkinni með þessa spurningu til skráðra flokksfélaga. Um þriðjungur flokksmanna hafði fyrir því að svara. 

Sjö árum síðar, sumarið 2009, knúði ríkisstjórn Jóhönnu Sig. fram þingmeirihluta fyrir aðildarumsókn að Evrópusambandinu á grunni þessa veika umboðs. Samfylkingin efndi aldrei þennan hluta: ,,Íslendingar skilgreini samningsmarkmið sín." Hvorki gerði flokkurinn það né ríkisvaldið þegar það laut forræði Samfylkingar.

Og einmitt vegna þess að samningsmarkmiðin voru aldrei skilgreind gekk hvorki né rak með aðildarviðræður. Umsóknin dagaði uppi áramótin 2012/013.

Nú skal leikurinn endurtekinn. Í þetta sinn með Viðreisn og Pírata sem ábekinga.

Til að eiga minnstu von að ná árangri að sannfæra þjóðina um ágæti ESB-aðilar þarf að keyra sama prógrammið þrennar eða fernar kosningar og halda málefninu á lofti í almennri umræðu á milli kosninga. Með umboð kjósenda í almennum þingkosningum væri hægt að hnika málinu áfram. Skæruliðahernaður í þágu ESB-aðildar gerir það eitt að auglýsa tækifærismennskuna að baki.

ESB-sinnar eru einfaldlega ekki nógu sannfærðir sjálfir um skynsemi ESB-aðildar til að þeir nenni að ræða málefnið nema sem upphrópun. Núna halda þeir að ESB-aðild trekki, þegar Evrópa stendur í ljósum logum stríðsátaka. Þetta er svo vitlaust að maður hálf vorkennir vinstri vesalingunum. Aðeins pólitískum fáráðlingum dettur í hug að Íslendingar samþykki það samningsmarkið í viðræðum við Brussel að fá aðild að Evrópuhernum sem er í bígerð

Í síðustu vegferð vinstri hjarðarinnar gekk allt út á að Íslendingar skyldu fá stórkostlegar undanþágur frá meginsáttmálum Evrópusambandsins. Stjórn Jóhönnu Sig. sótti í raun ekki um aðild að ESB heldur um undanþágur frá aðildarskilmálum. Vinstristjórnin stóð fyrir bjölluati í Brussel en ekki heildsteyptri umsókn um aðild að Evrópusambandinu.

ESB-sinnar hafa ekkert lært frá niðurlægingunni 2012/2013 er þriggja ára bjölluati lauk og umsóknin frá 2009 fór ofan í skúffu. 


mbl.is Vilja þjóðaratkvæðagreiðslu um aðild að ESB
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Næsta síða »

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband