Þjóðin, krónan og Evrópufíknin

Þegar bankarnir áttuðu sig á því að þeir voru orðnir of stórir fyrir Ísland fóru þeir að tala um að krónan væri of lítil mynt. Innst inni vissu bankakallarnir að það var í raun ekki krónan sem var of lítil heldur var íslenska þjóðin of fámenn fyrir bankana. Í stað þess að horfast í augu við þá staðreynd var ráðist á saklausa sparifjáreigendur í Bretlandi, Hollandi og Þýskalandi og þeir mjólkaðir út á ábyrgð Íslendinga allra.

Ofvöxtur bankanna stafaði af taumlausri græðgi í bland við botnlausa heimsku. Bankastrákarnir héldu að heimurinn myndi laga sig að þeim fremur en að þeir þyrftu að aðlaga sig þekktum viðskiptalögmálum um traust og áhættu. Krónan hafði mest lítið með það að gera hvernig fór fyrir bönkunum en hún sýpur seiðið af hruninu.

Krónan er í óvissu. Enginn veit hvað verður þegar hún fer á markað í næstu viku, hvort hún hrapi rúin trausti eða hjarni við núna þegar bankastrákarnir eru orðnir geldingar.

Þangað til að bankarnir tóku til við að misþyrma krónunni gagnaðist hún okkur ágætlega. Á tímum óðaverðbólgu, fyrir þjóðarsáttina 1991, voru ekki margir að agnúast út í krónuna þótt hún rýrnaði stöðugt. Krónan er þáttur í sveigjanlegu hagkerfi okkar, þar sem auðlindir sjávar eru hryggstykkið og ekki á vísan að róa með afla.

Úlfar í sauðagæru, les: Samfylkingin, gera krónuna að blóraböggli fyrir bankahruninu. Samfylkingin er flokkur huglausra lýðskrumara sem þora ekki að koma beint til þjóðarinnar með Evrópusambandsaðild heldur neyta allra bragða til að nauðga okkur inn um bakdyrnar í Brussel. Í stað þess að skammast sín fyrir þann handónýta EES-samning sem gerði útrásina á sparifjármarkaði í Evrópu mögulega forherðist Samfylkingin og vill meira af Evrópu rétt eins og fíkill í afneitun.

Ef það er svo að krónan fær ekki staðist má athuga að taka upp þá norsku. Allt er betra en evra.

Verkalýðshreyfing í taumi útrásarliðsins

Í stað þess að útskýra fyrir fólki hvers vega fulltrúar verkalýðshreyfingarinnar létu milljarða króna eign lífeyrissjóðanna brenna upp á báli útrásarliðsins stíga launaðir fulltrúar launafólks á stokk og æpa með útrásargemsunum: ESB.

Verkalýðshreyfingin, það er launaðir starfsmenn þar á bæ, skuldar skýringu hvernig því víkur við að tugir milljarða króna eigur lífeyrissjóðanna voru brenndar á báli í nafni útrásar.

Ætli það sé ekki svo að margar skrifstofublækur verkalýðshreyfingarinnar standi núna að því að æsa upp lýðinn til að þurfa ekki að svara til saka fyrir þrælslundina gagnvart útrásarvíkingunum.

Á meðan fólk er platað í kröfugöngur til að mótamæla stjórnvöldum hugsar það ekki um meðreiðarsveina útrásarlýðsins í röðum starfsmanna verkalýðshreyfingarinnar.

Það fer ekki vel á því þegar fulltrúar verkalýðshreyfingarinnar sem taka kjöri á litlum klíkufundum þenja sig gagnvart stjórnvöldum sem sækja umboð sitt til kjósenda þar sem kosningaþátttaka er 80-90 prósent.

Þjóðin í gíslingu Sjálfstæðisflokksins

Síðasta stórafmæli Morgunblaðsins?

Morgunblaðið verður 95 ára sunnudaginn kemur. Blaðið sem Vilhjálmur Finsen stofnaði fór í gegnum erfiða miðaldrakrísu á kaldastríðsárunum en hefur síðustu áratugina verið tiltölulega traust og vandað blað. Blikur eru á lofti þegar saga Morgunblaðsins nálgast árhundraðið.

Morgunblaðið hefur haldið velli vegna þess að það býr að siðferðilegri kjölfestu sem eigendur og stjórnendur létu sér annt um. Á viðburðaríkri ævi var kjölfestan við það að losna á stundum. Þegar móðursýki kaldastríðsins var í hámarki reyndist ritstjórn blaðsins á tíðum erfitt að hafa í heiðri brýningu Vilhjálms Finsens í fyrsta tölublaði

„það sem menn fremur öðru heimta af dagblaðafyrirtækjum, hvar sem er í heiminum, eru áreiðanlegar fréttir".

Úr ólgu kaldastríðsins komst blaðið þó á réttan kjöl. Auk fréttaflutnings af íslensku þjóðlífi og af erlendum vettvangi var blaðið málsvari almennings gegn yfirgangsöflum í þjóðfélaginu: Sambandinu, Eimskipum kolkrabbans, LÍÚ-auðvaldinu og Baugi.

Á síðustu árum hefur útrásarliðið seilst til áhrifa í eigendahópi Árvakurs hf., útgáfufélagi Morgunblaðsins. Björgólfur Guðmundsson er orðinn stærsti hluthafinn. Af ókunnum ástæðum sem trúlega eru þeim einum skiljanlegar er getur skoðað hugskot Björgólfs gerði hann samning við lygamarðarútgáfu Baugs, 365 miðla, um sameiningu Morgunblaðsins og Fréttablaðsins.

Sameining Morgunblaðsins og Fréttablaðsins ótæk af tveim ástæðum. Hún er hrein móðgun við þá sem láta sig blaðamennsku einhverju varða. Um það þarf ekki mörg orð: Fréttablaðið er lygamaskína Baugs og hefur verið frá 1. mars 2003. Þá er sameiningin tilræði við frjálsa fjölmiðlun í landinu. Útgáfufélag Morgunblaðsins og Fréttablaðsins útilokar að aðrir reyni sig við útgáfu dagblaðs eða vikublaðs hér á landi. Stærð og umsvif félagsins tekur íslenskan fjölmiðlamarkað kverktaki.

Eina von almennings er að Samkeppniseftirlitið banni ráðslagið. Sé tekið mið af frammistöðu eftirlitsins á liðnum árum er ekki mikils að vænta.

Morgunblaðið á betra skilið en samfélag við lygamarðarútgáfu. Verði af hjónabandinu er eins víst að siðferðileg kjölfesta gamla Mogga hverfi. Og þá verður hann ekki hundrað ára.

Baugsblaðamennska

Baugsblaðamennska hóf formlega göngu sína 1. mars 2003 í Fréttablaðinu. Blaðið hafði verið endurreist úr gjaldþroti sumarið áður af huldumönnum. Gunnar Smári Egilsson ritstjóri og Ragnar Tómasson lögfræðingur voru talsmenn útgáfunnar en neituðu að gefa upp eigendur.

Þann 1. mars 2003 var forsíðufrétt blaðsins að Davíð Oddsson forsætisráðherra hefði sigað lögreglunni á Baug. Fyrir utan tilvísanir í fundargögn og tölvupóst Baugsmanna var aðeins vitnað beint í eina heimild, Jón Ásgeir Jóhannesson forstjóra Baugs. Meginefni fréttarinnar var að Hreinn Loftsson stjórnarformaður Baugs hafi heyrt Davíð tala um Jón Gerald Sullenberger rúmu ári áður en lögreglurannsókn á Baugi hófst. Jón Ásgeir var í fréttinni látinn staðfesta að Hreinn hefði heyrt Davíð tala um Jón Gerald. En það var einmitt Jón Gerald sem hratt Baugsmálum af stað með kæru til lögreglu.

Ekki fyrr en sumarið 2003 var látið uppi hverjir væru eigendur Fréttablaðsins, Jón Ásgeir Jóhannesson og fleiri. Síðar eignaðist Jón Ásgeir fleiri fjölmiðla, DV og Stöð 2, og Baugsblaðamennskan hélt þar innreið sína.

Núna stendur víst illa á í bóli Baugs. Auðvitað er það Davíð Oddssyni að kenna.

10% styðja Davíð í embætti seðlabankastjóra

Bankaklíkan vissi upp á sig skömmina

Íslensku bankarnir nutu ekki trausts. Tvær ástæður eru fyrir því, ein almenn og hin sértæk. Vöxtur bankanna var óhóflegur og fékk ekki staðist er almenna ástæðan. Sértæka ástæðan er þessi: Íslensku bankarnir störfuðu í anda klíkubræðralags þar sem einn var fyrir alla og allir fyrir einn.

Í Kompásviðtali við Björgólf Thor Björgólfsson kom fram óbeit hans á hringrásarviðskiptum þar sem íslenskir „fjármálasnillingar" notuðu handafl til að hækka eigið fé fyrirtækja með því að selja þau sín á milli.

Á Björgólfi er að skilja að hann hafi ekki tekið þátt í hringrásarviðskiptum og ekki ástæða til að efa það. Á hinn bóginn fjármagnaði Landsbankinn, banki Björgólfs, slík viðskipti. Stór viðskiptavinur Landsbankans, Jón Ásgeir Jóhannesson í Baugi, nýtti sér hringrásarviðskiptin með stórfelldum hætti. Aðrir voru Hannes Smárason og Pálmi Haraldsson, kenndur við Fons.

Bæði Landsbankinn og Kaupþing fjármögnuðu hringrásarviðskipti. Hannes og síðar Jón Ásgeir voru aðaleigendur Glitnis og má nærri geta hvort þeir ykju tiltrú erlendra bankamanna á íslenska bankakerfinu.

Erlendir bankar biðu eftir því að einn íslenskur banki kæmist í kröggur og þá skyldi lokað á þá alla. Þetta gerðist með leifturhraða í byrjun október.

Íslensku bankarnir fengu viðvörun árið 2006. Klíkubræðralagið sem réði bönkunum hafði þá viðvörun að engu og stundaði viðskipti sem gerðu ráð fyrir að taka mætti þyngdarlögmálið úr sambandi. Bankarnir komust að því fullkeyptu og voru nærri búnir að taka þjóðarbúið með sér í fallinu.

Klíkubræðralagið í bönkunum þrem vissi upp á sig skömmina. Þess vegna gátu þeir ekki með nokkru móti komið sér saman um sameiginlegar ráðstafanir þegar ögurstundin rann upp. Eftir hrunið eru þeir aftur á móti allir sammála um eitt: Bankagjaldþrotið er stjórnvöldum um að kenna.

Björgólfur segist standa við ummæli sín

ESB-aðild í viðtengingarhætti

Viðskiptalífið er í yfirgír að afsaka klúðrið sem leiddi til bankahrunsins. Bankastjórar segir Íslendinga hafa verið á neyslufylleríi og bankarnir í mesta lagi verið meðvirkir. Aðferðin er þekkt úr heimi áfengissjúklinga. Það er öllum öðrum en mér að kenna að ég drekk frá mér ráð og rænu; konan er leiðinleg, börnin vilja ekki tala við mig; vinnan er stressandi; ég átti bágt í æsku.

Áróðursdeildir bankanna eru enn starfandi og skreyta sig áfram með nafninu greiningadeildir. Glitnir greining tekur undir málflutning bankastjóranna föllnu og segir að ef við hefðum verið í Evrópusambandinu og haft evru hefðum við ekki lent í bankahruni.

Hmmm. Hvað með ef við hefðum ekki selt bankana í hendur fjárglæframanna? Hvað með ef við  hefðu ekki stofnað til lýðveldis 1944? Væri þá allt í góðu lagi?

Í viðtengingarhætti þátíðar er hægt að búa til forsendur sem gefa hvaða niðurstöðu sem er: Ef miðaldra áfengissjúklingurinn hefði ekki fengið messuvín við fermingu væri hann kannski nýtur þjóðfélagsþegn.

Greining Glitnis ætti kannski að íhuga meðferð.

Hugleysi ESB-sinna

Pólitískt hugleysi er sameiginlegt einkenni margra þeirra sem vilja aðild Íslands að Evrópusambandinu. Heigulshátturinn kemur fram í því að þeir þora ekki að setja fram samningsmarkmið Íslands í mögulegum aðildarviðræðum. Samfylkingin hefur í áravís klifað á því að það eigi að skilgreina samningsmarkmiðin en aldrei komið sér að því verki.

Núna bætist við Valgerðarbrot Framsóknarflokksins sem í ályktun um helgina segir að:

„Í ljósi breyttra aðstæðna í þjóðfélaginu skal nú þegar hafinn undirbúningur, samningsmarkmið skilgreind og síðan farið í samningaviðræður um inngöngu í Evrópusambandið."

Samningsmarkmið eru aðeins pólitísk yfirlýsing um hverju við viljum ná fram í aðildarviðræðum. Samfylkingin hefur ekki enn ropað upp samningsmarkmiðum sínum. Þessi sami flokkur jagast á því að umræða þurfi að fara fram. Núna þegar Valgerðarbrotið bætist við hljóta þessir áköfustu talsmenn aðildar að geta sagt upphátt hver samningsmarkmið okkar eigi að vera.

Vilja ESB-viðræður strax ásamt upptöku evru

Jón Baldvin tryllir lýðinn

Jón Baldvin Hannibalsson gerir sig á gamals aldri. Eini ráðherra lýðveldissögunnar sem opinberlega varð að viðurkenna dómgreindarskort, þegar hann veitti ríkisáfengi í veislu ritstjóra Alþýðublaðsins, er orðinn uppreisnarforingi. Jón Baldvin leiðir mótmæli gegn þjóðargjaldþroti vegna Icesavereikninganna í Bretlandi. Þeir reikningar voru opnaðir í skjóli EES-samningsins sem Jón Baldvin seldi Íslendingum með þeim orðum að þar fengjum við allt fyrir ekkert.

Jón Baldvin Hannibalsson er Íslands besti sonur.

Þögn ráðamanna mótmælt

Bankar brengla dómgreindina

Viðskiptaráðherra er hissa á launum bankastjóranna í nýju ríkisbönkunum. Félagsmálaráðherra krefst launalækkunar bankastjóranna. Í ljósi bankahrunsins, sem bankarnir sjálfir bera höfuðábyrgð á, vaknar spurningin hvernig í veröldinni dettur mönnum í hug að bankastjórar eigi að vera launahæstu embættismenn stjórnkerfisins?

Það virðist eitthvað við banka sem veldur bilun í dómgreindinni. Guðmundur Hauksson sparisjóðsstjóri SPRON keyrði sjóðinn í þrot. Þrátt fyrir að hafa í tví- eða þrígang gerður afturreka linnti Guðmundur ekki látunum fyrr en SPRON var kominn á hnén á leiðinni inn í Kaupþing. Málið reddaðist á síðasta kortérinu, Kaupþing féll áður en að gengið var frá yfirtökunni. Mörg hundruð manns töpuðu milljónum ofaná milljónir fyrir fíflskuna. Guðmundur situr keikur í sínu sæti og enginn andar að honum gagnrýni.

Aftur að nýju ríkisbönkunum. Engin skynsamleg rök hafa komið fyrir því að allri þrír þrotabankarnir voru endurreistir. Raunar hafa alls engin rök komið fyrir því að ríkið endurfjármagni þessa þrjá banka. Þeir eru ónýtir sem vörumerki. Ríkið er að fara í samkeppni við sjálft sig með tilheyrandi bruðli og óráðssíu. Það er verið að búa í haginn fyrir fjármálalegt stórslys.

Myndu önnur svið þjóðlífsins fá svipaða meðferð? Dettur einhverjum í hug að ríkið myndi endurreisa Stöð 2 ef hún færi í þrot? Myndi ríkið endurfjármagna Iceland Express ef félagið yrði gjaldþrota. Vitanlega ekki.

Hvað er þetta eiginlega með banka og dómgreindina?

Yfir til þín, Björgvin

Björgvin G. Sigurðsson viðskiptaráðherra fullvissaði breska fjármálaráðherrann að allt væri í himnalagi með íslensku bankana nokkrum dögum áður en þeir hrundu eins og spilaborg. Í samtali við Árna fjármálaráðherra má heyra hnussið í Darling þegar hann rifjar upp fund þeirra Björgvins.

Nú er við því að búast að varaformaður Samfylkingarinnar krefjist afsagnar viðskiptaráðherra og flokkskrifstofan búi til leikfléttu þar sem trúnaðarmenn flokksins segi sig úr stjórn Fjármálaeftirlitsins.

Í framhaldi kemur væntanlega formaður Samfylkingarinnar og fer fram á að viðskiptaráðherra rými fyrir öðrum til að hægt sé að byggja upp traust á ný.

Því eins og alþjóð veit þá er Samfylkingin flokkur samkvæmur sjálfum sér.

Samtal Árna og Darlings