Nató-foringjar í Úkraínu?

Nokkrir herforingjar frá Nató-ríkjum eru líklega í úkraínskri Azov-hersveit sem umkringd er í stálveri í Mariupol í Úkraínu. Tvær úkraínskar þyrlur voru skotnar niður í gær í tilraun til að bjarga foringjum Azov-hersveitanna í stálverinu. Áður höfðu þrjár þyrlur verið skotnar niður í sömu erindagjörðum. 

Gríski blaðamaðurinn Alex Christoforou telur sig hafa heimildir fyrir Nató-foringjum í stálverinu. Ef rétt reynist er þetta stórfrétt. Formlega á Nató ekki aðild að Úkraínustríðinu. Foringjar úr herjum Nató ættu ekki að vera í Úkraínu ef allt er með felldu. Það sem verra er: Azov-hersveitirnar eru sterklega bendlaðar við nasisma.

Nató-foringjar í slagtogi með Azov-sveitum yrði áfall fyrir þá vestrænu frásögn meginfjölmiðla að stuðningur Nató sé aðeins í formi vopna og birgða.

Ólafur Ragnar Grímsson fráfarandi forseti hefur túlkað aðra frásögn en þá vestrænu um atburðina þar eystra. John Mearsheimer, stjórnmálafræðiprófessor líkt og Ólafur Ragnar var fyrrum, útskýrir aðdraganda stríðsins svona: Bandaríkin og vesturlönd bera ábyrgð á Úkraínudeilunni með því að gera Úkraínu að Nató-ríki. Mersheimer er virtur í sinni grein en er ásakaður vera ,,Pútínisti" og ætti að banna segir rétttrúnaðurinn.

Vera Nató-foringjanna í Maríupol, ef rétt reynist, gefur til kynna að Úkraína hafi verið með aukaaðild að Nató sem haldið var leynilegri. Scott Ritter, bandarískur fyrrum hermaður sem þekkir vel til Austur-Evrópu og Rússlands, segir (23:00) að 30 herdeildir Úkraínuhers hafi verið samhæfðar herjum Nató. Leiktjöldin um að Úkraína sé ekki framlenging Nató eru ótrúverðug. 

Rússar vita sennilega hverjir þeir eru erlendu foringjarnir sem umkringdir eru í Maríupól ásamt Azov-sveitunum. Líklega vilja þeir fremur ná þeim lifandi en dauðum.

 

 

„Raddir frá hinni hliðinni“ vekja hörð viðbrögð

Fjölbreytileiki skoðana

Skólameistari FG tilkynnti mér fyrir sl. helgi að erindi hefði borist frá heilsunefnd FG vegna skoðana minna. Erindið yrði lagt fyrir skólanefndarfund, sem haldinn var í gær. Skólameistari bauð mér að svara. Eftirfarandi er skriflegt svar mitt við erindi heilsunefndar: 

Einstaklingsfrelsi er að hver og einn hefur fullt leyfi til að skilgreina sjálfan sig á hvaða veg sem er. Aldrei hvarflar að mér að skipta mér af hvaða sannfæringu nemendur hafa né hvaða hópum þeir tilheyra. Það er einfaldlega einkamál nemenda. Þá sjaldan að persónuleg sannfæring nemenda ber á góma sýni ég fyllstu tillitssemi. Í 14 ára starfi við skólann eru ekki dæmi um að kastast hafi í kekki milli mín og nemenda vegna ólíkra skoðana á lífsins álitamálum.

Heilsunefnd FG segir í erindi dags. 30. mars 2022 að skoðanir mínar valdi ,,vanlíðan nemenda og starfsmanna." Það kemur mér spánskt fyrir sjónir.

Í erindi nefndarinnar er ekki tilgreint hvaða skoðanir um er að ræða. En ég gef mér að varla eru það sjónarmið mín um einstaklingsfrelsi er valdi vanlíðan. Einstaklingurinn er minnsti minnihlutinn. Ef gætt er að frelsi einstaklingsins er í leiðinni slegin skjaldborg um réttindi að tilheyra hópum.

Skoðanir Páls Vilhjálmssonar eru settar fram á einkabloggi sem auðvelt er að sniðganga, valdi þær vanlíðan. Á kennarastofu er ég fremur fámáll ólíkt sumum sem hafa skoðanir á flestu milli himins og jarðar og hafa þær í frammi.

Erindi heilsunefndar FG gefur til kynna að óæskilegt sé að kennarar hafi einhverjar ótilgreindar skoðanir. Nefndin þarf að útskýra hvaða skoðanir átt er við. Þá er eðlilegt að spyrja nefndina hvernig eftirliti er háttað með skoðunum kennara s.s. á kennarastofu, samfélagsmiðlum, bloggi eða fjölmiðlum.

Í ráðningarsamningi kennara er enginn áskilnaður um skoðanir. Ef heilsunefnd FG vill breyta fyrirkomulaginu ætti hún að leggja fram tillögu þess efnis - væntanlega með lista yfir óæskilegar skoðanir.

Um 30 kennarar FG vísa í tilfallandi blogg Konur, trans og raun sem ástæðu undirskriftarsöfnunar um að skoðanir Páls Vilhjálmssonar séu óæskilegar og beri að fordæma. Fyrirsögnin á visir.is er ,,Telja skrif Páls hafa svert ímynd skóla sem standi fyrir fjölbreytileika."

Í mínum huga nær fjölbreytileiki til fjölbreyttra lífsviðhorfa. En það er bara mín skoðun.

 

Þjóðarmorð og þriðja heimsstyrjöldin

Ásakanir um stríðsglæpi í Úkraínu ganga á víxl. Stærsta ásökunin er á hendur Rússum um að hafa skipulega myrt saklaust fólk í Bútsja útborg Kænugarðs, bundið hendur þess fyrir aftan bak og skotið í hnakkann. Rússar andmæla, segjast saklausir, og krefjast alþjóðlegrar rannsóknar.

Vestrænir fjölmiðlar eru þegar búnir að dæma Rússa án annarra upplýsinga en frá Úkraínumönnum sem umhugað er um að alþjóð trúi öllu illu upp á andstæðinginn.

Leiðtogar vestrænna ríkja fylgja í humátt á eftir fjölmiðlum og fordæma Rússa ekki með neitt annað í höndunum en úkraínskar upplýsingar sem gætu verið sviðsettur skáldskapur.

Þetta er hættulegur leikur. Ef alþjóð sannfærist um að Rússar séu réttdræpir stórglæpamenn fylgir í kjölfarið krafa um að þeim sé refsað grimmilega, - ekki aðeins með efnahagsþvingunum.

Rússland er ekki smáríki sem vesturlönd geta tuktað til að vild. Rússland er kjarnorkuveldi.

Ef trúnaður er lagður á úkraínskar upplýsingar um stríðsglæpi og þjóðarmorð Rússa, án frekari sannana, eykur það eftirspurnina eftir ásökunum. Þeirri eftirpurn er auðveldlega mætt, með lygum ef ekki vill betur. Afleiðingin er stigmögnun sem getur með skömmum fyrirvara breytt staðbundnum átökum í stríð kjarnorkuvelda.

Þegar kjarnorkuveldin skiptast á skotum er komið í nokkuð meira óefni en hingað til. Tilfæra mætti orð vestfirsku kerlingarinnar, sem sagði í ágúst 1914, við upphaf fyrra stríðs: það er ég viss um að þeir hætta ekki þessari vitleysu fyrr en þeir drepa einhvern.

Safna sönnunargögnum vegna fjöldamorðsins

83% stuðningur við Pútín

New York Times segir að 83% stuðningur við Pútín forseta mælist hjá rússneskum almenningi eftir innrásina í Úkraínu. Í janúar, fyrir innrásina, mældist stuðningur við forsetann 69%. Mælingin er gerð af óháðum aðilum, segir New York Times.

Rússar kaupa ekki sjónarmið vestrænna fjölmiðla að innrásin í Úkraínu sé verk brjálæðings sem verði að stöðva með öllum tiltækum ráðum.

Sjónarmið Rússa er að Úkraína sem Nató-ríki ógni tilvist Rússlands. Í umræðu síðustu daga kemur fram, t.d. hjá bandarísku vinstriútgáfunni Democarcy Now, að Selenskí forseti Úkraínu fékk skýr skilaboð frá vesturlöndum að Nató-aðild stæði ekki til boða. En hann var jafnframt hvattur til að segja opinberlega að Nató-aðild væri á dagskrá. Wall Street Journal segir (einnig hér) að skömmu fyrir innrásina hafi Selenskí forseti hafnað tilboði kanslara Þýskalands um að leggja áform um Nató-aðild á hilluna og semja um alþjóðlega tryggingu á landamærum ríkisins.

Horft um öxl virðist stríðslöngun, ekki síst meðal vestrænna ríkja, borið skynsemina ofurliði. Rússar gátu ekki, og geta ekki, liðið að óvinveitt hernaðarbandalag ógni öllum vesturlandamærum Rússlands. Það er óhugnanleg staðreynd að ráðandi öfl í helstu Nató-ríkjunum vissu að innrás yrði svar Rússa við útþenslu hernaðarbandalagsins. Úkraína verður fyrir innrás Rússa. En landið er jafnframt fórnarlamb vestræns hroka.

Eftir innrás breytast valdahlutföll. Samningar sem voru mögulegir áður en stríðsátök brutust út eru ekki lengur á borðinu. Rússar virðast ætla að taka stórar sneiðar af Úkraínu, jafnvel alla strandlengju landsins að Svartahafi. Ódessa er síðasta stóra hafnarborgin sem enn er á valdi Úkraínumanna.

Hernaðurinn heldur áfram, því miður, með drápum, eignatjóni og fólksflótta. Þeir töpuðu sem veðjuðu á að vestrænar efnahagsþvinganir myndu knésetja Rússa og jafnvel valda falli Pútín forseta. 

Aftur er heimskreppa handan við hornið, ekki síst vegna hækkana á eldsneyti og hrávöru, sem rekja má til Úkraínustríðsins.

 

Loftárásir gerðar á Ódessu

Selenskí og eitruð karlmennska

Valdimar Selenskí for­seti Úkraínu er hetja og fyrirmynd margra karla. Hann fær aðdáun kvenna er sjá í forsetanum eiginleika á hverfandi hveli í vestrænni menningu.

,,Stolt, baráttuvilji, styrkur og þjóðernishyggja einkennir Selenskí," skrifar Sabine Rennefanz, dálkahöfundur vinstriútgáfunnar Der Spiegel. Sú þýska er lítt hrifin af gagnrýni Úkraínuforseta á veikgeðja vesturlönd. ,,Er ofbeldi ekki það sem tengt er við eitraða karlmennsku?" spyr Sabína. 

Í borgaralegu útgáfunni Die Welt er gripið til varna fyrir Selenskí. Önnur kona, Rebecca Schönenbach, hagfræðingur og ráðgjafi á sviði hryðjuverkaáhættu, skrifar undir fyrirsögninni ,,Selenskí eitraður karlmaður? Femínistar eru hlægilegir". 

Gagnrýni Rebekku á Sabínu gengur út á að vinstrimenn, eða á maður kannski að segja vinstrikonur, nota hugtakið ,,kerfisbundið ofbeldi" til að skilja heiminn. Í þeirri hugsun er allt stjórnvald merkt ofbeldi, hvort sem stjórnvaldið bregðist við farsótt eða innrás erlends ríkis. 

Vinstrifemínistar, segir Rebekka, sjá ofbeldi í hverju skúmaskoti og gera ekki greinarmun á sjálfsvörn og árásarhneigð. Eins og gera má ráð fyrir er Rebekka fremur hlynnt stolti, baráttuþreki, styrk og þjóðerniskennd Selenskí. Ólíkt stallsystur sinni Sabínu.

Bandaríski spjallstjórnandinn Bill Maher tekur fyrir eitraða karlmennsku Úkraínuforseta. Hann ræðir aðdáun kvenna á Selenskí, tilfærir nokkur dæmi, og segir að karlmennska kveiki í frumhvöt kvenna. Að sögn bandaríska menningarrýnisins er öfugt samband milli kynhvatar og fjölgunar kynja. Við síðustu talningu voru kynin á áttunda tug og tíðni kynmaka komin í sögulegt lágmark þar vestra. Þegar fjöldi kynja kemst á annað hundraðið verður kynlíf minning um veröld sem var. Konur vilja karla með kúlur, segir Bill, og hvetur karla að hætta kerlingarvælinu. Alkul hvatalífsins veit á endalok tegundarinnar.

Karlmennska er hættuleg en lífið er ekki án áhættu. Sumir væla, aðrir taka lífsháskann glímutökum. 

 

 

Býst við hörðum átökum í suðurhluta Úkraínu

Blaðamenn verðlauna glæpi

Þrír blaðamenn Stundarinnar og Kjarnans sem fengu verðlaun Blaðamannafélags Íslands eru sakborningar í lögreglurannsókn. Verðlaunin fengu þeir fyrir fréttir sem aflað var með glæpum, byrlun og gagnastuldi.

Arn­ar Þór Ing­ólfs­son og Þórður Snær Júlí­us­son, blaðamenn á Kjarn­an­um, og Aðalsteinn Kjartansson á Stundinni eiga aðild, beina eða óbeina, að byrlun Páls skipstjóra Steingrímssonar og stuldi á síma hans. Málsgögn, þau sem hafa verið gerð opinber, hníga öll í þá átt að skipulag glæpsins og miðstöð framkvæmdar hafi verið á RÚV. Þóra Arnórsdóttir yfirmaður á RÚV er sakborningur ásamt þremenningunum. Helgi Seljan og Rakel Þorbergsdóttir eru að líkindum einnig grunuð þótti ekki sé það staðfest.

Ástæðan fyrir því að Blaðamannafélag Íslands ákvað að veita sakborningum í glæparannsókn verðlaun er borðleggjandi. Aðalsteinn er varaformaður félagsins og formaðurinn er Sigríður Dögg Auðunsdóttir fréttamaður á RÚV. Forystan virkjaði einfaldlega stjórn og trúnaðarmenn til að leggjast á árarnar með þeim grunuðu. Tilgangurinn er að bæta vígstöðuna í umræðunni.

Ef þorri blaðamanna landsins leggjast á eitt að sýna glæpagengið á RSK-miðlum sem saklaus fórnarlömb er búin til ímynd. En sú ímynd á sér enga stoð í veruleikanum. Það var framinn tvöfaldur glæpur, byrlun og gangastuldur. Afrakstur glæpsins birtist í Kjarnanum og Stundinni. 

Eitt af hlutverkum fjölmiðla er að bregða ljósi á það sem miður fer í samfélaginu. Blaðamenn á Íslandi telja aftur brýnast að breiða yfir glæpi, sýna afbrotamenn sem fermingarbörn er ekki mega vamm sitt vita.

Fjórir sitja í dómnefnd blaðamannaverðlauna. Þeir veita verðlaunin fyrir hönd allra félagsmanna Blaðamannafélags Íslands. Hvorki heyrist hósti né stuna frá blaðamönnum sem virðast ætla að láta yfir sig ganga að blaðamannastéttin verðlauni glæpaiðju.

Fjölmiðlar skipaðir íslenskum blaðamönnum verða einskins nýtir að fjalla um glæpi og afbrot í samfélaginu. Fyrirfram er sakleysi grunaðra glæpamanna ákveðið og látið eins og enginn glæpur hafi verið framinn - þótt fórnarlambið hafi verið við dauðans dyr á gjörgæslu.

Blaðamannafélagið valdi 1. apríl til að verðlauna þrjá félagsmenn grunaða um glæp. Kannski er dagsetningin til marks um að ekki eigi að taka atburðinn alvarlega. Hvort sem málið er þannig vaxið eður ei liggur fyrir að 1. apríl 2022 markar skil í sögu stéttarfélags blaðamanna. Aldrei hefur nokkur starfsstétt gengið jafn hreint til verks að lýsa sig óalandi og óferjandi í siðuðu samfélagi. 

 

  

Ásdís Ásgeirsdóttir með viðtal ársins

Sigrar Pútín evru og dollar?

ESB-ríkin fá ekki gas frá Rússlandi nema borga í rússneskum gjaldmiðli, rúblum. Það þykir stórfrétt á vesturlöndum að dollar og evru er úthýst. Yfirvofandi er að Rússar loki fyrir gasið og valdi efnahagskreppu. 

Að hluta eru þetta sjónhverfingar. Vestrænir óvinveittir kaupendur á rússneskri orku opna bankareikninga í rússneskum bönkum og fá rúblur í stað evru eða dollara og nota þær rúblur til að borga fyrir gasið. Gengið er skráð hjá rússneska seðlabankanum.

En það er meira sem hangir á spýtunni. Vestrænar refsiaðgerðir áttu að gera rúbluna að ruslgjaldmiðli. En þegar eftirsótt vara s.s. gas, korn og málmar er verðlögð í rúblum en ekki dollurum/evrum styrkir það rúbluna.

Kínverjar hafa lengi verið áhugasamir að skáka dollara sem eina alþjóðlega gjaldmiðlinum. Þeir gætu stokkið á rúbluvagninn. Indverjar gerðu nýlega stóran orkukaupasamning við Rússa - án dollara.

Fyrir viku vöruðu stórvesírar á Wall Street við að vestræn alþjóðahyggja væri að syngja sitt síðasta. Alþjóðahyggjan er merkt dollara í bak og fyrir. Þýska efnahagsvélin höktir og skröltir í versta ástandi sem hún hefur verið í um áratugi. Undirliggjandi verðbólga, m.a. ættuð frá farsótt, gerir illt verra.

Úkraínudeilan keyrir heimshagkerfið að bjargbrúninni. 

Verði að greiða fyrir eldsneyti í rúblum

Aðalsteinn og siðareglur blaðamanna

Blaðamannafélag Íslands efnir til málþings um blaðamennsku. Hver talar þar um siðareglur blaðamanna? Jú, Aðalsteinn Kjartansson á Stundinni sem er sakborningur í lögreglurannsókn á byrlun og gagnastuldi.

Engar siðareglur blaðamanna í víðri veröld heimila byrlun og stuld til að afla frétta. Samsæri um að byrla og stela var skipulagt á RÚV í apríl á síðasta ári þegar Aðalsteinn var þar enn fréttamaður. Kortéri fyrir glæp var Aðalsteinn fluttur á Stundina til að vinna úr afrakstri glæpsins. Engar siðarelgur blaðamanna réttlæta slík vinnubrögð.

RSK-miðlar (RÚV, Stundin, Kjarninn) nýttu sér brotna manneskju, sem kölluð er X í rannsókn lögreglu. X er verktakinn sem sá um byrlun og gagnastuld. Um meðferð RSK-miðla á X segir í lögregluskýrslu:

X kemur til þeirra á sennilega erfiðasta tímabili lífs síns, væntanlega mjög viðkvæmur og hugsanlega í hefndarhug. Í stað þess að staldra aðeins við og veita X stuðning og hjálp, virðast fjölmiðlar fara strax í að nýta sér augljós brot hans sér í hag, bæði faglega og fjárhagslega. Þeir huga ekki að því að þarna sé einstaklingur í viðkvæmri stöðu og sýna af sér algjört skeytingarleysi um hans líðan og líf.

Í þriðju grein siðareglna Blaðamannafélags Íslands segir: 

Blaðamaður vandar upplýsingaöflun sína, úrvinnslu og framsetningu svo sem kostur er og sýnir fyllstu tillitssemi í vandasömum málum. Hann forðast allt, sem valdið getur saklausu fólki, eða fólki sem á um sárt að binda, óþarfa sársauka eða vanvirðu.

Mun Aðalsteinn játa á málþinginu að hafa virt siðareglur að vettugi? Þeir eru ekki stórir í sniðum, hvorki sem einstaklingar né blaðamenn, sem nýta sér neyð og bágindi annarra. Aðalsteinn mun hvorki játa né biðjast afsökunar. Þegar hann er þýfgaður um lögbrot og siðrof svarar Aðalsteinn því til að hann sé hafinn yfir lög og siðareglur. En hann er meira en viljugur að segja öðrum til syndanna.

Aðalsteinn er varaformaður Blaðamannafélagsins. Formaðurinn er frá RÚV. Sambærilegt og að láta brennuvarga um brunavarnir. 

Ekki kemur fram hvort einhver flytji lokaávarp málþings blaðamanna. Við hæfi að það yrði Stefán útvarpsstjóri og fyrrum lögreglustjóri. Ávarp hans bæri yfirskriftina ,,Með byrlun og stuldi skal land byggja."

 

 

 

Nató felur veikleika ESB

Nató er gangandi lík, segir bandaríski ofurstinn Douglas Macgregor sem starfaði í höfuðstöðvum hernaðarbandalagsins i Brussel. Þegar Sovétríkin féllu átti að leggja Nató niður, segir sá bandaríski.

Macgregor er ekki í náðinni hjá Biden-stjórninni, svo það sé sagt. Hann fékk framgang hjá Trump en varð hornkerling með sigri Biden.

Nató var ekki lagt niður eftir kalda stríðið af þrem ástæðum. Í fyrsta lagi vegna þess að stofnanir eru með innbyggða seiglu til að standa af sér breyttar aðstæður. Aðrar tvær ástæður eru þó veigameiri. Evrópusambandið þarf ekki að koma sér upp sameiginlegum her á meðan Nató nýtur við. Í þriðja lagi er Nató ankeri Bandaríkjanna í Evrópu og hefur verið frá stofnun. Bandarískur hershöfðingi er ávallt æðsti yfirmaðurinn. Frá gamalli tíð er Vestur-Evrópa miðlæg í utanríkisstefu Bandaríkjanna. Aftur er Úkraína í Austur-Evrópu og sem slík ekki bandarískt forgangsmál.

Vilji er til að stofna Evrópuher. En sá vilji er daufur og deyfðist enn með inngöngu Austur-Evrópuríkja eins og Póllands og Ungverjalands. Brexit 2016 útilokar aðild Breta að hugsanlegum Evrópuher. Nató höktir áfram sem linkulegur hernaðararmur Evrópusambandsins. Nató er nógu öflugt til að ógna en býr ekki að umtalsverðri stríðsgetu.  

Útþenslu ESB inn í Austur-Evrópu fylgdi Nató-aðild nýrra ESB-ríkja. Á meðan Rússland var veikt þurfti ekki að spyrja hvað valdhöfum í Moskvu fannst um að óvinveitt hernaðarbandalag kæmi sér upp herstöðvum á vesturlandamærunum. En frá 2007/2008, með ræðu Pútíns i Munchen og innrás Rússa í Georgíu, sem hafði, líkt og Úkraínu, verið boðin Nató-aðild er stefnubreyting í Moskvu.

Úkraínustríðið er afleiðing af pólitísku dómgreindarleysi. Brussel, þ.e. höfuðstöðvar Nató og ESB, hélt að vestræn útþensla ætti sér engin takmörk. Moskva sagði skýrt og ákveðið frá 2007/2008 að óásættanlegt væri að Úkraína og Georgía yrðu Nató-ríki. Í 14 ár var hægt að finna diplómatíska lausn. 

Eftir að stríð braust út, fyrir rúmum mánuði, voru veikleikar ESB og Nató afhjúpaðir. Yfirþyrmandi samúð með Úkraínu skilaði sér ekki í hernaðaraðstoð. ESB og Nató vildu Úkraínu í bandalag með sér en ekki deyja fyrir málstaðinn. Rússar eru aftur tilbúnir að deyja fyrir sína tilvist. Úkraína sem Nató-ríki ógnar tilvist Rússlands.

Nató þarf óvin til að þrífast þótt ekki sé bandalagið til stórræðanna þegar á hólminn er komið. Stríðsviljug öfl innan bandalagsins blása í glæður ófriðarbálsins. Bandaríkin og Bretland eru herská, friðarviljinn er meiri í París og Berlín. Í fyrra og seinna stríði var barist í Frakklandi og Þýskalandi en ekki Englandi og Bandaríkjunum. Minningar um stríð sitja í kynslóðum.

Fréttir af friðarsamningum í Tyrklandi milli Úkraínu og Rússa vekja vonir. Líkt og í öllum stríðum eru það almennir borgarar sem gjalda með lífi og eignum fyrir dómgreindarleysi valdamanna.

Úkraínumönnum blæðir fyrst og fremst og Rússar fórna hermönnum. Frændþjóðirnar þurfa að finna leið til að lifa í sátt utan hernaðarbandalaga. Á meðan þær sitja við samningaborðið er von um frið. Stríð eiga það til að gera annað tveggja, brýna dómgreind eða ala á öfgum. Það má vera bjartsýnn og trúa að dómgreindin hafi betur en öfgarnar. En friður verður frændþjóðunum dýrkeyptur. Framhald stríðsátaka þarf að þykja báðum verri kostur en samningar. Þar liggur vonin.    

  

 

Viðræðurnar í dag marki stórt framfaraskref

Vestur-Evrópa skammast sín fyrir Biden

Nýlenduveldi Evrópu komu sér upp leppstjórnum í þriðja heiminum á 18. öld, t.d. Bretar á Índlandi. Fram eftir 20. öld, þegar nýlendustefnan var komin í ónáð, voru þvinguð stjórnarskipti, t.d. í Chile 1973, réttlætt með kalda stríðinu, baráttu borgaralegs lýðræðis gegn kommúnisma/sósíalisma. Þegar Hussein forseta Írak og stjórn hans var steypt af stóli 2003 voru rökin ,,stríð gegn hryðjuverkum". 

Þegar Biden Bandaríkjaforseti kallar Pútín starfsbróður sinn í Rússlandi ,,fjöldamorðingja" og ,,slátrara" er rökrétt að krefjast þess að Pútín láti af völdum með góðu eða illu. Látið var að því liggja að um mismæli Bandaríkjaforseta væri að ræða. Nei, segir Alexander Mercouris, krafan um stjórnarskipti í Rússlandi er rauður þráður í ræðunni. Lokaorðin eru niðurstaða þess sem á undan var sagt. Biden kemur sjálfur í kjölfarið og staðhæfir að hann vilji Pútín á braut. Washington skal ráða hver situr Moskvu.

Vestræn ríki sem krefjast stjórnarskipta í langt-í-burtu-ríkjum setja sig á háan hest. Viðhorfið er, að breyttu breytanda, sama og í ljóði Rudyard Kipling um byrði hvíta mannsins. Efnislega segir Kipling að aðrir en hvítir vestrænir séu til helminga villimenn og börn. Sögulegt hlutverk vestrænna þjóða sé að koma skikki á bernsku villimennina sem byggja heiminn utan Vestur-Evrópu og Ameríku. Breski sagnfræðingurinn David Starkey ræðir framlag Biden í samhengi við vestrænan hroka samtímans. Rússar eru á sigurbraut í hugmyndabaráttunni, segir sá breski.

Evrópuríki eru næmari á blæbrigði sögunnar en valdaelítan í Bandaríkjunum. Valdamenn í Evrópu hrukku í kút við orð Biden um stjórnarskipti í Rússlandi. Evrópskir þvo hendur sínar af leiðtoga hins frjálsa heims.

En skaðinn er skeður. Alþjóð utan vesturlanda lítur á Úkraínudeiluna, eftir ummæli Biden, sem heimsvaldastríð Bandaríkjanna og Nató gegn þeim ekki-vestrænu. Það er óvart um 75 prósent heimsbyggðarinnar.

Eins og kerlingin sagði, tvennt verður ekki aftur tekið, tapaður meydómur og töluð orð.