Magna Carta og Gamli sáttmáli

Skilmálaskrá Englandskonungs við aðalsmenn og Gamli sáttmáli Íslendinga og Hákonar gamla Noregskonung eru 13. aldar skjöl um konungsvald og þegna. 

Magna Carta er einar 60 greinar og tvær viðbætur. England er á þröskuldi hámiðalda, þegar kalþólska kirkjan og lénsveldið voru meginstólpar samfélagsins. Fyrsta grein skilmálaskrárinnar tekur til sjálfstæðis kirkjunnar og önnur greinin um erfðarétt lénsmanna.

Gamli sáttmáli segir ekkert um stöðu kirkjunnar. Íslenska goðakirkjan var rómversk að nafni en tæplega í reynd. Við kristnitökuna skiptu goðarnir um trú og innlimuðu kristni í heiðið samfélag.

Skilmálar Gamla sáttmála miðast við veraldlegt samfélag þar sem rómarkirkjan var veik. Íslendingar vildu sex hafskip til Íslands, traustan erfðarétt í Noregi og undaþágu frá komugjöldum. Þá áskildu goðarnir sér konungsembætti sýslumanna og lögmanna og frábáðu sér útlendinga.

Magna Carta sýnir England á 13. öld dæmigert evrópskt miðaldasamfélag þar sem kirkja, aðall og konungsvald réðu ferðinni. Ísland var samkvæmt Gamla sáttmála of fátækt til að standa undir skipaferðum til og frá landinu. Eftir ófrið Sturlungaaldar voru Íslendingar ekki í stakk búnir að gera aðrar kröfur en fá frið og brauð.

Magna Carta var skrifuð á latínu, máli kirkjunnar. Gamli sáttmáli er á norrænu, sameiginlegri tungu okkar og Norðmanna.

Sýna upprunaleg eintök Magna Carta

Samtal um norræna módelið milli ASÍ og BHM (og hinna líka)

Verkalýðshreyfingarnar í landinu skiptast í meginatriðum í tvo flokka. ASí-félög eru með þorra launþega á almenna vinnumarkaðnum og síðan eru það BHM-félögin með opinbera starfsmenn.

Ekkert samtal er á milli ASí-félaga og opinberra starfsmanna. Síðustu kjarasamningar leiddu fram sjónarmið um að einkageirinn leggi línuna fyrir kauphækkun opinberra starfsmanna. Þetta sjónarmið er kennt við norræna módelið sem veit á þjóðfélagssátt og efnahagslegan stöðugleika.

ASí og BHM, auk annarra félaga opinberra starfsmanna, ættu að hefja samtöl um norræna módelið í kjarasamningum. Ef verkalýðshreyfingin í heild sinni nær ekki að stilla saman strengina er viðbúið að kjaradeilur verði reglulega leystar með lögum. Og það er ekki heppilegt.

Engir fundir hafa verið boðaðir

Íslenska leiðin er utan ESB

Grikkir fara ekki íslensku leiðina nema segja sig hvorttveggja frá evrunni og ESB-aðild. Grikkir átta sig óðum á þeirri staðreynd að fullveldi og ESB-aðild fara ekki saman annars vegar og hins vegar að velmegun og ESB-aðild haldast ekki í hendur.

Innan ESB eru kosningaúrslit í Grikklandi ómarktæk - nema úrslitin skili niðurstöðu sem er ESB þóknanleg. Grikkir kusu til valda Syriza, flokk sem átti að stöðva innri gengisfellinguna í Grikklandi sem lánadrottnar kröfðust. Evrópusambandið samþykkti ekki niðurstöðu þingkosninganna og síðan er stál í stál.

Eina leiðin fyrir Grikki að ná fullveldi sínu á ný er að segja sig úr Evrópusambandinu og taka upp nýja mynt. Fullveldi er alltaf betri kostur en að vera ósjálfbjarga hreppsómagi höfuðbólsins í Brussel.

Vilja fara „íslensku leiðina“