Gamli sáttmáli og loftslagið

Gamli sáttmáli er afdrifaríkasti milliríkjasamningur Íslendinga. Vegna sáttmálans laut Ísland erlendum konungi í tæp 700 ár.

Gamli sáttmáli var gerður undir lok Sturlungaaldar. Fáeinar höfðingjaættir börðust um yfirráðin með markvissri íhlutun Hákonar gamla Noregskonungs og kaþólsku kirkjunnar er taldi að öll ríki ættu að lúta konungsvaldi. Íslenska goðaveldið féll ekki að ríkjandi evrópskri hugmyndafræði miðalda.

Eitt ákvæða Gamla sáttmála er að til landsins skyldu árlega ganga sex skip. Áður höfðu Íslendingar siglt nánast að vild til og frá Noregi og lengra vestur, til Grænlands og vesturheims. Hver er ástæða ákvæðisins?

Ákvæðið hefur þó aldrei verið sett í samhengi við lýsingar á árferði á Íslandi um það leyti er goðaveldið féll undir vald Noregskonungs. Í fyrirlestrinum verður bætt úr þessu, en greint verður frá lýsingum á árferði hér á landi árin 1258–1262, eins og þær birtast í miðaldatextum, einkum annálum og Sturlunga sögu. Sýnt verður fram á að heimildirnar benda eindregið til þess að mikil harðindi hafi gengið yfir landið árin 1258–1261 og að legið hafi við hungursneyð meðal landsmanna. Um leið verður sett fram tilgáta þess efnis að hnattræn kólnun í kjölfar Samalas-eldgossins á eyjunni Lombok í Indónesíu árið 1257 hafi verið orsök harðindanna og að hallærið, sem af þeim leiddi, hafi verið ein helsta ástæða þess að Íslendingar gengu Hákoni gamla Noregskonungi á hönd með gerð Gamla sáttmála á árunum 1262–1264.

Tilvitnunin er tekin úr kynningu á fyrirlestri sagnfræðingsins Skafta Ingimarssonar sem heldur fyrirlestur um viðfangsefnið í dag kl. 16:30 í Lögbergi.

Í loftslagssögunni er tímabilið 1300 til 1900 kallað litla-ísöld. Aðeins ólæsir á söguna trúa að loftslagsbreytingar séu manngerðar.

 

 

Athugasemdir

[Ragnhildur Kolka, 20.10.2022 kl. 09:29]

Gagnar lítið að halda þessu fram við fólk sem heldur að heimurinn hafi orðið til þegar það fæddist. 

[Ómar Geirsson, 20.10.2022 kl. 17:00]

Blessaður Páll.

Sjaldan hef ég séð meiri vitsmunalegan styrk en í pistlum þínum um Pál versus RSK miðla, sem að stofni til eru einbeittir órefsaðir ICEsave þjófar.

Eitthvað minnir mig að þú hafir líka komið nálægt sjálfstæðisbaráttu þjóðar okkar þegar það stríð var háð, það er við innlenda ICEsaveþjófa, það er fólkið sem gekk beint erinda breta í fjárkúgun þeirra.

Því hryggir mig það mjög hvernig þú ítrekað reynir að koma þér út á jaðar vitsmunalegrar umræðu, það eru dulítið bitur örlög að frú Kolka sé sú eina sem dúkkar upp, dag eftir dag, viku eftir viku, nema þegar þú heggur að mafíunni sem þú réttilega kennir við RSK, sem reyndar er virðingarheiti yfir þá aumingjahjörð.

Að tikka í flest box heimskunnar, hvort sem það er áróður í þágu innrásar Rússa í Úkraínu eða yfirgefa sjálfan þig í vitsmunalegri umræðu um loftslagsbreytingar, þá stendur eftir Páll hve einn þú ert orðinn.  Í því samhengi skulum við ekki vanmeta Frú Kolku, ég hygg að á sínum tíma hefði Churchill ekki talið sig einan 1936 hefði hann haft slíka einurð sér að baki.

Það er ekki bæði sleppt og haldið Páll.

Það veist þú manna best.

Kveðja að austan.