Stefán, frjálshyggjukratismi og Trump

Stefán Ólafsson skrifar um dauða nýfrjálshyggjunnar og boðar afturhvarf til blandaðs hagkerfis. Hann vill

inn­leiða á ný bland­aða hag­kerfið sem var ríkj­andi á Vest­ur­löndum frá lokum seinni heims­styrj­aldar til um 1980 og sem þjón­aði almenn­ingi mun betur en hug­mynda­fræði nýfrjáls­hyggj­unnar hefur gert.

Blandað hagkerfi, ríkisrekstur og einkarekstur, óx og dafnaði á vesturlöndum í hagsææld eftirstríðsáranna. Nýfrjálshyggja verður vinsæl þegar vestræn hagkerfi lenda í kreppu á áttunda áratug síðustu aldar. 

Sameiginlegt blönduðu hagkerfi, oft kennt við kratisma, og nýfrjálshyggju er alþjóðahyggja. Frjáls verslun, frjáls flæði vöru og þjónustu og frjálst flæði fólks sameinaði kratisma og nýfrjálshyggju. Evrópusambandið er háborg hugmyndafræðinnar.

Um aldamótin opinberast vandræði alþjóðavæðingar. Millistéttir á vesturlöndum staðna í kaupmætti, verkafólk missir störf til þriðja heims ríkja. Kratískir hagfræðingar eins og Joseph Stiglitz segja frá vandræðunum.

Trump fékk forsetakjör í Bandaríkjunum 2016 til að stemma stigu við frjálshyggjukratískri alþjóðavæðingu. Trump tók bandarískt verkafólk fram yfir hagsmuni stórfyrirtækja.

Trump tekur þjóðhyggjuna, sem var forsenda blandaðs hagkerfis á vesturlöndum, og skrúbbar af henni alþjóðavæðinguna. Eftir standa hversdagsleg sannindi; þjóðríkið eitt tryggir hagsæld borgaranna.

Stefán kann sitthvað fyrir sér í hagfræði og öðrum félagsvísindum. En hann getur ekki, frekar en allur þorri vinstrimann, horfst í augu við þann veruleika að Trump er þjóðlegur krati.

 


6 milljónir og Anna Frank

Í helförinni voru um sex milljónir gyðinga drepnar. Talan sex milljónir er abstrat, óhlutlæg, það er einkenni talna. Sögur af þeim myrtu klæða tölurnar holdi og blóði. Til dæmis dagbók Önnu Frank, gyðingastúlkunnar sem faldi sig leyniíbúð í Amsterdam fyrir böðlum í leit að fólki af röngum uppruna.

Dagbók Önnu Frank segir ekki orð um drápsbúðirnar eða blóðvellina þar sem gyðingar á öllum aldri áttu sína síðustu stund. Dagbókin segir frá hugrenningum unglingsstúlku sem væri á níræðisaldri í dag ef ekki væri vegna helfararinnar.

Önnur bók, Þeir týndu - leitin að sex af sex milljónum, segir af tilraun afkomenda að grafast fyrir örlög gyðingafjölskyldu.

Helförin er saga af myrkraverkum frömdum um hábjartan dag af þjóðríki sem telst til vestrænnar siðmenningar. Betur fer á því að rifja upp sögur hversdagsfólksins er átti sama rétt til lífs og hamingjuleitar og hver annar - en var myrt með köldu blóði - fremur en að deila um hverrar þjóðar það var.


mbl.is Sagnfræðingar segja staðhæfingar Pútíns fáránlegar
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Ástráður vill fá embætti út á pólitík

Fyrsta skipan landsréttardómara var gerð tortryggileg á pólitískum forsendum. Skipan Sigríðar Á. Andersen þáverandi dómsmálaráðherra var samþykkt á alþingi á málefnalegum forsendum þar sem jafnréttissjónarmið voru í forgangi.

Vinstrimenn létu sér það ekki vel líka að þeirra maður, Ástráður Haraldsson, fékk ekki skipun.

Rök Ástráðs fyrir því að hann fá embætti við landsrétt eru þau að sökum þess að í fyrstu umferð hafi tekist að gera skipun dómara pólitískt tortryggileg skuli hann fá embættið í seinni umferð.

Þetta kallar Ástráður ,,eðlisrök", en það er hugtak títt notað í orðræðu femínista.


mbl.is Telur umsóknir landsréttardómara ekki lögmætar
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Bloggfærslur 25. janúar 2020

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband