Um hvað er barist í Úkraínu?

Rússar kalla stríðið í Úkraínu ,,aðgerð" til að frelsa rússneskumælandi borgara undan kúgun og áþján ríkisstjórnarinnar í Kænugarði, er höll sé undir nasisma. Að öðru leyti miðist aðgerðir Rússa við afvopnun, afnasistavæðingu annars vegar og hins vegar að Úkraína gangi ekki í hernaðarbandalag gegn Rússlandi - og er þar átt við Nató. Þetta er um það bil afstaða Rússa.

Úkraínumenn kalla meintar aðgerðir Rússa stríð, ef ekki þjóðarmorð, sem hófst með innrás 24. febrúar síðast liðinn.

Til að flækja málin er yfirstandandi aðgerð/stríð framhald af stjórnarbyltingu í Kænugarði á fyrri hluta árs 2014, fyrir átta árum, þegar forseta sem þótti hliðhollur Rússum var steypt af stóli með vestrænni aðstoð. Rússar tóku þá Krímskaga af Úkraínu. Rússneskumælandi aðskilnaðarsinnar í austurhéruðum landsins, sem kallast Donbass, höfnuðu yfirvaldi nýrra valdhafa í Kænugarði og fengu vernd frá Rússlandi.

Til að flækja málin enn frekar líta vesturlönd svo á að innrás Rússa í Úkraínu 24. febrúar sl. sé til marks um að þeir ætli sér að endurreisa rússneska keisaraveldið, sem stjórnaði Úkraínu, ef ekki sjálf Sovétríkin sem réðu yfir allri Austur-Evrópu og hálfu Þýskalandi eftir seinna stríð.

Það er sem sagt margt í mörgu, eins og kerlingin sagði.

Staðan núna er að rússneskur her sækir inn í suður- og austurhluta Úkraínu. Þar er barist nótt sem nýtan dag, með manntjóni beggja fylkinga og almennra borgara. Nató-ríkin senda vopn til Úkraínu en engan mannskap, nema kannski fáeina málaliða. Nató býr sig undir stærra hlutverk á alþjóðavettvangi, sbr. ræðu Liz Truss utanríkisráðherra Breta. Það gæti þýtt að Nató-hermenn yrðu þátttakendur með tilheyrandi stigmögnun átaka.

Ýmsar samsæriskenningar eru á floti um framhaldið. Til að gefa lesendum smjörþefinn kemur hér ein: Pólverjar eru áhugasamir að ná til sín vesturhéruðum Úkraínu, sem Stalín hirti af þeim í lok seinna stríðs. Pólsk hugmynd er að fara inn í héraðið í kringum borgina Lviv, þar sem íslenskur stórmeistari rekur banka, og ,,verja" svæðið frá stríðsátökum. Samsæriskenningin gerir ráð fyrir að Pólverjar fari inn í Úkraínu sem þjóðarher, en ekki Nató-her, en með vestrænu vilyrði. Á bakvið tjöldin verði gert samkomulag við Pútín um að Rússar fá austurhluta Úkraínu og hluta af svæðinu ofan Krímskaga gegn því að vesturhlutinn verði pólskur og þar með Nató-væddur. Afgangurinn af Úkraínu yrði hlutlaus og utan Nató. Þetta er samsæriskenning, vel að merkja, en lýsir óvissunni.

Burtséð frá pælingum er dagsatt að 9. maí nálgast. Í Rússlandi er þetta stórhátíðardagur, líkt og 17. júní Íslendingum. Dagurinn markar sigur yfir Hitler í seinna stríði. Fáar þjóðir keyptu þann sigur dýrara verði en einmitt Rússar.

Þeir sem telja sig vita eitthvað um rússneskt hugarfar fullyrða að í aðdraganda 9. maí muni Rússar gera eitthvað stórt í Úkraínu, til að fagnaðardagurinn standi undir nafni. Sömu heimildir staðhæfa að Úkraínumenn geri sitt ítrasta að spilla gleðinni, t.d. með árás á Transnistíu, rússneskumælandi sjálfsstjórnarhéraði í Moldavíu, vestur af Úkraínu. Borgin Ódessa er eins og lús milli tveggja nagla. Vestan er Transnistía, á áhrifasvæði Rússa, en austan er óvígur rússneskur her í Kherson-héraði. Falli Ódessa Rússum í skaut er Úkraína orðið landlukt, kemst hvergi að sjó. Í aðdraganda 9. maí gæti orðið hvellur á þessum slóðum.

Eðlilega spáir stjórnin í Kænugarði í frið þegar landið skreppur saman er heyrir undir gömlu víkingaborgina. Snilldargreining kemur frá ráðgjafa Selenskí forseta í viðtali við þýsku útgáfuna Die Welt. Hann er spurður um möguleika á úkraínskum sigri:

Það fer eftir því hvernig maður skilgreinir sigur [...] Sigurvegarinn er sá sem nær markmiðum sínum. Okkar markmið er að varðveita landsvæði sem tilheyrir okkur. Okkar markmið er að sýna að þjóð, sem telst sigruð, geti samt sem áður verið sterk.

Sterk þjóð en sigruð, sem sagt, í aðeins minna landi en hún átti fyrir rússnesku aðgerðina/innrásina 24. febrúar. Hljómar raunsætt, en ógerlegt í framkvæmd.

Ef Úkraínumenn lytu samstæðu ríkisvaldi og þyrftu ekki að hafa áhyggjur að innbyrðis ósamþykki eða afstöðu Nató væri sennilega hægt að semja fyrir hádegi. En ríkisvaldið í Kænugarði er veikt. Óvinurinn, Pútín, sameinar í stríði en sundrar í friði. Í ofanálag vill Nató að stríðið haldi áfram til að veikja rússneska herinn. Þegar margir í senn heimta blóð er langt í friðinn.

Stjórninni í Kænugarði eru allar bjargir bannaðar að semja frið. Rússum er fullkunnugt um þráteflið. Þeir segjast í Úkraínu berjast við síðnýlendustefnu Nató. Þann 9. maí gæti Pútín tekið af silkihanskann og gefið út stríðsyfirlýsingu. Við það yrði heimsfriðurinn í hættu. Hvorki meira né minna.

 


mbl.is Hvetja Pútín til að lýsa yfir stríði
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Verðbólga: krónan betri en evran

Verðbólgan á Íslandi er 7,2%. Í stærsta hagkerfi Evrópusambandsins, Þýskalandi, er verðbólgan 7,4%. Á Íslandi er búist við að toppi verðhækkana sé náð. Þjóðverjar búast við stærra verðbólguskoti.

Á Íslandi er atvinnuleysi innan við 5 prósent en nálægt 7 prósentum á evru-svæðinu

Krónan er betri en evran.


mbl.is Verðbólgan komin í 7,2%
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Rasismi og ósjálfráður þjófnaður

Þjófnaður á gömlu listaverki er réttlættur með þeim orðum að verkið sé rasískt. Rökstuðningur gerenda er svohljóðandi:

Sú hug­mynda­fræði heit­ir ras­ismi og á sér djúp­stæðar, menn­ing­ar­leg­ar og kerf­is­læg­ar ræt­ur. Þegar at­höfn, orði eða verki er lýst sem rasísku er því ekki sjálf­krafa átt við að þar að baki búi meðvitaður rasísk­ur ásetn­ing­ur ein­stak­lings.

Þarna er sagt að við séum rasistar án þess að vita af því. Okkur er ekki sjálfrátt, við erum fangar hugmyndafræði.

Ef manninum er ekki sjálfrátt er tómt mál að tala um frjálsan vilja. En rétt eða röng breytni er óhugsandi án frjáls vilja. Það er ekki til neitt rétt eða rangt, bara hugmyndafræði. Niðurstaða: maðurinn er ekki ábyrgur gerða sinna.

Sniðug málsvörn í þjófnaðarmáli.

Ætli málsvörnin gildi líka í byrlun og gagnastuldi?


mbl.is Skora á lögreglu að skila verkinu óbreyttu
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Þóra og blómaskraut blaðamanna

Héraðsdómur Norðurlands eystra úrskurðar að Þóra Arnórsdóttir yfirmaður á RÚV eigi að mæta í yfirheyrslu lögreglunnar vegna rannsóknar á byrlun Páls skipstjóra Steingrímssonar og stuldi á síma hans.

Í dómnum segir að  enn ,,hefur engin ákvörðun verið tekin um að hverfa frá þeirri fyrirætlun lögreglu að yfirheyra sóknaraðila [Þóru] í máli þessu sem sakborning." Í framhaldi hafnar dómurinn kröfu lögfræðings Þóru að lögreglan sé vanhæf. Nokkuð skýrt:

sóknaraðili [Þóra] [hefur] ekki sýnt fram á að fyrir hendi séu atvik eða aðstæður sem séu til þess fallnar að draga óhlutdrægni varnaraðila [lögreglunnar], eða einstakra starfsmanna hans, í efa. Verður kröfum sóknaraðila því hafnað.

Lögmaður Þóru byggði kröfu um vanhæfi m.a. á að aðstoðarsaksóknari notaði samlíkingu milli blaðamanna og blómaskreytara þegar hann var spurður um mál Aðalsteins Kjartanssonar blaðamanns á Stundinni, sem líkt og Þóra er grunaður um refsiverða háttsemi.

Meira verður ekki ráðið af framangreindum ummælum, en sú afstaða aðstoðarsaksóknarans, að þeir sem gegna starfi sem gagnrýni getur fylgt, verði að vera reiðubúnir að taka þeirri gagnrýni. Ummælin eru óheppileg af hálfu saksóknara, en ekki til þess fallin að draga megi óhlutdrægni saksóknarans í efa með réttu.

Segir i dómnum. Blaðamenn þola illa gagnrýni og þeir sinna ekki boðun í yfirheyrslu. Blaðamenn eru fljótir að krefja aðra um að axla ábyrgð og víkja ef kusk fellur á mannorðið. En nú eru fjórir blaðamenn með stöðu sakborninga í lögreglurannsókn á alvarlegum glæp. Hvorki axla þeir ábyrgð né stíga til hliðar

Í sekum blaðamanni býr kannski blómaskreytari?


mbl.is Beiðni Þóru hafnað
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Úkraína fallbyssufóður Nató

Stríðið í Úkraínu þjónar þeim tilgangi að veikja rússneska herinn, segir Lloyd Austin, varnarmálaráðherra Bandaríkjanna.

Ekki þvælast háleitar hugmyndir um frelsi, mannúð og mildi fyrir þeim bandaríska.

Bandaríkin og Nató vilja að Úkraína fórni lífi þegna sinna og taki á sig eyðileggingu eigna og innviða til að rússneski herinn verði fyrir skaða. Hvað ætli Selenskí forseti og bakhjarlar hans fái í staðinn?

Sumir á vesturlöndum taka annan pól í hæðina. Þýskir menntamenn, listamenn og álitsgjafar skrifuðu kanslara landsins Olaf Scholz opið bréf. Þar er Scholz hvattur til að senda ekki hergögn til Úkraínu. Hergögn valda dauða og tortímingu.

Þýsk mennska. Um bandarísku afstöðuna er best að hafa sem fæst orð. 


mbl.is Vill sjá rússneska herinn veikjast verulega
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Frjálslyndir nýfasistar, les Morgan Brynjar?

Menningarstríðið veldur raunverulegu tjóni. Hávær minnihlutahópur, vel skipulagður og mjög ágengur, kennir sig við frjálslyndi, en hefur ekki snefil af frjálslyndi. Ég hef kallað hópinn nýfasista.

Með öfga-næmni og slaufun reynir þessi hópur að stjórna hvernig við hin högum lífi okkar. Hópurinn birtist sem múgur, venjulega á netinu, og kúgar stjórnir fyrirtækja, háskóla og fjölmiðla. Það er brjálæði að við höfum látið minnihlutahópinn ráða ferðinni.

Ofanritað er úr viðtali Telegraph við sjónvarpsmanninn Piers Morgan. Brynjar Níelsson sagði sömu hugsun fyrir einu ári.

Texti Telegraph fylgir að neðan. Spurning að Brynjar hnippi í Morgan og minni á að geta heimildar. En kannski er fasíska frjálslyndið orðið alkunn staðreynd.

“This culture war,” he goes on, “is real, and it’s causing real damage. There is a small but well organised, very aggressive group of people who call themselves liberals – they’re not remotely liberal. I’ve argued they’re the new fascists – these ultra-woke, cancel-culture protagonists who really want to dictate how the rest of us lead our lives. 

“They come as a mob, normally online, and directly bully people on the boards of companies, who run universities, the media. It’s nuts that we’ve allowed ourselves to be coerced by this small group of people.”


Skoðanir, sannindi og öfgar

Evrópusambandið segist komið með lög fyrir tæknifyrirtæki að ,,fjarlægja skaðlegt efni á vefsíðum sínum."

Sjálfstæðar tilraunir tæknifyrirtækja til að ritstýra efni, vinsa úr svokallaðar óæskilegar skoðanir, meint ósannindi og meintar öfgar, eru ekki beysnar. Fyrir fjórum árum fann Facebook hatursorðræðu í bandarísku sjálfstæðisyfirlýsingunni frá 1776. Í desember á liðnu ári viðurkenndi Facebook að s.k. ,,staðreyndatékk" miðilsins var í raun byggt á skoðunum en ekki staðreyndum. Af því tilefni var skrifað:

Sumt í heiminum, sem má kalla hráar staðreyndir, er óháð mannlegri vitund. Fjallið Esjan er hvort heldur okkur líkar það betur eða verr, sama gildir um Atlantshafið. Annað í heiminum er aðeins til í vitund mannsins. Verðbólga er ekki hrá staðreynd heldur manngerð, brúðkaup sömuleiðis, vinnutími, sumarfrí og ótal margt annað í mannlífinu. 

Manngerðar staðreyndir eru háðar samkomulagi. Jón og Gunna eru hjón vegna samkomulags um að tiltekin athöfn með áfastri yfirlýsingu geri þau hjón. Verðbólga er rúm 4 prósent á grunni samkomulags um hvernig verðbreytingar skulu mældar.

Það liggur í hlutarins eðli að í nær öllum manngerðum staðreyndum er innbyggður skoðanaþáttur. Manngerðar staðreyndir lýsa sameiginlegum vilja til að hafa þetta eða hitt svona eða hinsegin, hafa eitt fyrir satt en telja annað ósatt.

Forn-Grikkir notuðu orðið doxa um skoðun. Þeir töldu að í almennri umræðu mætti komast að niðurstöðu, endoxa, sem yrði viðtekin skoðun. Lykilatriði er almenn umræða þar sem skoðanir eru ræddar og greindar. Í evrópsku upplýsingunni á 18. öld varð viðurkennt, endoxa, að forsenda skilnings er frjáls skoðanaskipti. Málfrelsi er tryggt í vestrænum stjórnarskrám, einmitt til að leiða sannindi fram - með umræðu.

Evrópusambandið setur lög um skoðanir, sannindi og öfgar. Verstu ismar síðustu aldar, nasismi og kommúnismi, bjuggu til sannindi með valdboði. Útkoman varð Auschwitz og Gúlagið. 


mbl.is Vilja temja hið „villta vestur“ netheima
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Ást og hatur, konur og menn

Setningin ,,ég hata menn" er saklausari en setningin ,,ég hata konur". 

Tvíkynja heimur býr að þeirri staðreynd að karlar eru með meiri líkamsmassa en konur. Þetta er ekki algilt en fer nærri því, tiltölulega fáar konur hafa líkamsstyrk karla.

Setningarnar að ofan eru með innbyggða vísireglu. Gefið er að andstætt kyn staðhæfi hatur á hinu kyninu. Annars væri um sjálfshatur að ræða. Það er önnur umræða.

Kona sem segist hata menn lýsir vanmætti. Karl er staðhæfir það sama um konur ógnar. Það er saklausara að lýsa vanmætti en að ógna.

Nú kynni einhver að grípa til þeirra andmæla að kona í valdastöðu yfir karli, t.d. kvenkyns forstjóri gagnvart karlkyns sendli, gæti valdið miska án líkamlegra yfirburða. Það er rétt svo langt sem það nær. En þess er að geta að yfirlýsingin ,,ég hata karla/konur" er aðeins áhugaverð setningarfræðilega, ekki hvað merkingu varðar. Enginn getur hatað hálft mannkynið.

Hatur er frumhvöt, líkt og ást. Til að hata/elska þarf persónuleg tengsl, samfélag. Enginn er með persónuleg tengsl við hálft mannkyn. Það er óhlutbundin stærð, ekki samfélag.

Sögur af samfélagi varpa ljósi á samspil ástar og haturs. Kappar eins og Gunnar á Hliðarenda urðu deigt járn í höndum kvenna eins Hallgerðar. Þeirra samlíf var girndarráð. Guðrún Þórðardóttir atti ástmönnum sínum saman. Önnur Guðrún í annarri sögu sagði á gamals aldri að hún hefði verið þeim verst er hún unni mest. Þórunn dóttir Jóns biskups Arasonar hefndi föður síns, sendi norðlenska vermenn að drepa danska yfirvaldið fyrir sunnan. Þórunn bjó á Grund, var gift Ísleifi sýslumanni. Fannst henni hann duglaus í hjónasænginni og orti:

Í Eyjafirði upp á Grund
á þeim garði fríða
þar hefir bóndi búið um stund
sem börn kann eigi að smíða.

Engin ofangreindra kvenna hataði karla, bara suma, sem þær höfðu áður elskað. Karlar hata ekki konur, þá myndu þeir hata mæður sínar.

Setningarnar í fyrstu efnisgrein bloggsins koma ekki heim og saman við reynslu nokkurs manns eða konu. Jú, kannski Kobba kviðristu eða álíka fyrirbæra.

Ástæðan fyrir umræðunni í meðfylgjandi frétt er að sumir hafa, viljandi eða óviljandi, gleymt að við búum í tvíkynja heimi þar sem andstyggð og ástúð eru tvær hliðar á sömu myntinni.

Setningin ,,ég hata/elska sjöunda kynið" er marklaus.


mbl.is Kynjamisrétti á Twitch olli fjaðrafoki
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Danir senda ekki hermenn - Úkraína tapar

Danski forsætisráðherrann kom færandi hendi í Kænugarð með loforð um vígtól. En enga hermenn. Vopn án hermanna gera lítið gagn. Í Úkraínu gengur svo hratt á mannskap að framhaldsskólakrakkar eru kvaddir í herinn.

Í þýskum umræðuþætti (11:02) segir talsmaður stjórnarflokksins, SPD, Markus Lanz, að án Nató-hermanna (m.a. danskra) mun Úkraína tapa stríðinu gegn Rússlandi. Lanz fær ráðgjöf herforingja sem þekkja herstyrk stríðsaðilja í raunheimi. 

Átökin í Garðaríki eru háð á tvennum ólíkum vígstöðvum.

Úkraína er löngu búið að sigra samfélags- og fjölmiðlastríðið. Danska Mette Frederiksen vill sína sigursneið, heimsækir Kænugarð og leysir til sín sigurlaunin sem eru alþjóðafrægð í fimmtán mínútur. 

Rússar sigra jafnt og þétt stríðið í raunheimi með soldátum í vélaherdeildum. Stríðssigrar í raunheimi skipta sköpum, breyta landamærum. Félagsmiðlastríðið er frægð í fimmtán mínútur.

Nató-ríkin ætla ekki að úthella blóði hermanna sinna í Úkraínu. Af því leiðir mun Kænugarðsstjórnin tapa. Spurningin er aðeins hve mörgum mannslífum verður fórnað áður en vesturlönd segja Selenskí forseta að semja við Rússa.

Skilaboðin hingað til frá Washington, London og Brussel eru að Úkraína skuli berjast til síðasta herklædda táningsins. Hvorki er það kristileg né kærleiksrík orðsending. Vesturlönd eru eins og danski forsætisráðherrann. Senda vopn í tapað stríð og dygðaflagga í sviðsljósinu sem verður til úr blóði annarra. Göfugt.

 


mbl.is Forsætisráðherra Danmerkur kominn til Úkraínu
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Þóra ekki sallaróleg lengur

Þóra Arnórsdóttir yfirmaður á RÚV berst um hæl og hnakka og vill ekki fyrr en í fulla hnefana mæta í yfirheyrslu lögreglunnar. Þóra er með stöðu sakbornings í rannsókn á byrlun Páls skipstjóra Steingrímssonar og stuldi á síma hans.

Í frétt DV segir að Þóra telji lögregluna vanhæfa til að rannsaka málið og vill dómsúrskurð um að svo sé.

Í sama fréttamiðli sagði Þóra 16. febrúar: ,,Svo mæti ég bara sallaróleg í þessa skýrslutöku."

Hvað skyldi raska ró Þóru?

Líklega að það hefur runnið upp fyrir henni, og lögfræðilegum ráðgjöfum RÚV, að lögreglan er með skotheldar sannanir fyrir aðkomu RÚV að byrlun og gagnastuldi.

Eins og áður hefur komið fram birti RÚV enga frétt upp úr síma Páls skipstjóra. Það gerðu aftur Stundin og Kjarninn. Miðstöðin var á Glæpaleiti; þar var verknaðurinn skipulagður, síminn afritaður og þýfinu deilt á Stundina og Kjarnann til birtingar.

Þjóðarfjölmiðillinn er miðstöðin í glæpsamlegu samsæri er fól í sér tilræði að heilsu Páls skipstjóra og árás á einkalíf hans. Engin furða þótt sumir séu ekki rórri.


Næsta síða »

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband