Forseti fólksins, skrílsins eða lýðveldisins

Fyrsta alvöru embættisverk nýkjörins forseta Íslands, að leiða fram vilja alþingis, gefur til kynna að Guðni Th. vilji vanda til verka. Hann talaði við alla formenn flokka sem eiga fulltrúa á alþingi. Að því loknum veitti hann sigurvegara kosninganna umboð til stjórnarmyndunar.

Guðni Th. reyndi að leggja gott til umræðunnar um launamál þingmanna og stjórnarráðsins þegar hann gaf færi á fjölmiðlaviðtölum vegna stjórnarmyndunar. Augljóst er að forsetinn meinti vel þótt orðalag hefði mátt vera varkárara.

Nýkjörinn forseti vill tileinka sér alþýðilega framkomu. En það er skammt á milli fólksins og skrílsins í umræðunni. Hæfileg og virðingarverð fjarlægð frá hitamálum samfélagsmiðlanna væri heppilegri nálgun en alþýðubragur. En á meðan Guðni Th. sýnir meginreglum lýðveldisins virðingu eru góðar líkur á farsælum ferli hans sem forseta þjóðarinnar.

„Meðlimir kjararáðs eru ekki vont fólk“

Ísland og stundatafla ESB - engar viðræður

Evrópusambandið semur ekki við ný ríki um aðild að sambandinu. Fyrirkomulagið er þannig að ný ríki óska eftir inngöngu þegar þing- og þjóðarvilji stendur til þess. Ef ESB telur viðkomandi ríki hæft til að ganga í sambandið byrjar aðlögunarferli. Með orðum ESB:

ESB starf­ræk­ir víðtækt samþykkt­ar­ferli sem sér til þess að ný ríki eru aðeins samþykkt þegar þau geta sýnt fram á það að þau muni og geti sinnt hlut­verki sínu sem full­gild­ir aðilar, það er með því að upp­fylla all­ar regl­ur ESB og staðla, hafa samþykki stofn­ana sam­bands­ins og ríkja þess og með því að hafa samþykki eig­in borg­ara - annaðhvort í gegn­um samþykki þjóðþinga þeirra eða þjóðar­at­kvæði.

Evrópusambandið breytti inngönguferlinu inn í sambandið um síðustu aldamót. Fyrir þann tíma, t.d. í samningum við Noreg 1994, var hægt að tala um að samningar í venjulegum skilningi þess orðs færu fram. En þegar ESB sá fram á aðild Austur-Evrópuríkja var ferlinu breytt. Engir samningar fara núna fram, aðeins aðlögun. Eins og segir í svari ESB til Svavars Alfreðs:

Regl­ur Evr­ópu­sam­bands­ins sem slík­ar (einnig þekkt­ar sem acquis) eru óumsemj­an­leg­ar; þær verður að lög­leiða og inn­leiða af um­sókn­ar­rík­inu. Inn­göngu­viðræður snú­ast í raun um það að samþykkja hvenær og með hvaða hætti um­sókn­ar­ríkið tek­ur upp og inn­leiðir með ár­ang­urs­rík­um hætti allt reglu­verk ESB og stefn­ur. Inn­göngu­viðræður snú­ast um skil­yrði og tíma­setn­ingu upp­töku, inn­leiðing­ar og fram­kvæmd­ar gild­andi laga og reglna ESB.

Ísland fær engar samningaviðræður við Evrópusambandið um aðild, aðeins er spurning um að fylla út stundatöflu ESB þar sem Ísland lofar að taka upp lög og reglur sambandsins á tilteknum tíma. 

Reglur ESB „óumsemjanlegar“

Kata, Karl Th. og vinstripólitík

Karl Th. fyrrum framkvæmdastjóri Samfylkingar gerir upp við hrun Samfylkingar og kallar leiðandi flokksmenn, sem hann nafngreinir að vísu ekki, ,,Reykjavíkurpakk."

Katrín Jakobsdóttir stendur frammi fyrir annars konar uppgjöri - við ímyndina af vonda hægrimanninum. Katrín, sem er orðvör og háttvís, myndi seint uppnefna nokkurn mann. En margir í kringum hana eru þjakaðir af sama hugarfarinu og Karl Th.: ,,þeir sem ekki eru sammála mér eru vitleysingjar."

Vinstrimönnum á Íslandi á því herrans ári 2016 til afsökunar er þess að geta að guðfaðir þeirra, þýski blaðamaðurinn Karl Marx, sló tóninn í umtalsillsku þegar á 19du öld. Höfundur ævisögu Marx, Frank E. Manuel, tileinkar heilan kafla þeirri hneigð Marx að útmála flokksfélaga sína er fylgdu ekki línunni sem óbermi. Skeggjaði gyðingurinn átti það til að kalla félaga sína júða ef þeir villtust af réttri leið. Manuel tekur uppnefnið til marks um sjálfshatur, en látum það liggja milli hluta.

Vinstrimenn gefa sig út fyrir að vera fólk hugmynda en er tamt að líta á manneskjuna sem verkfæri í þágu háleits málstaðar. Og upp á íslenska vísu kennir árinni illur ræðari.

Tímabært er að láta af pólitískri sálgreiningu og snúa sér að málefnum, einkum nú um stundir þegar hugmyndafræði Trierstráksins er löngu komin á öskuhaugana.

Verkefni Katrínar sem formanns Vinstri grænna er að gera flokkinn að ábyrgu stjórnmálaafli sem skorast ekki undan lýðræðislegum áskorunum. Vinstri grænir eru næst stærsti flokkurinn eftir kosningar. Sú staðreynd ein ætti að vekja til umhugsunar þá sem halda í fyrnsku um að flokkurinn fái þrifist sem mótmælahreyfing. Lög landsins og úrlausnarefni ríkisstjórnar eru inni á alþingi en ekki á flötinni í kringum styttu Jóns Sigurðssonar.

Vinstri grænir standa frammi fyrir tveim kostum. Í einn stað veiku fjölflokkabandalagi þar sem Saga class útgáfa Sjálfstæðisflokksins, Viðreisn, ræður ferðinni. Þessi flokkur vel stæðra og enn betur tengdra er óþjálfað lið með óskýra ásýnd líkt og nýríkur spjátrungur. Fjölflokkabandalagið er sjálfu sér sundurþykkt frá fyrsta degi.

Í annan stað eiga Vinstri grænir þess kost að mynda ríkisstjórn með Sjálfstæðisflokki og einum smáflokkanna. Slík ríkisstjórn væri byggð á málamiðlunum sem gæti verið forsenda samfélagssátta og aukis trausts á stjórnmálamenningunni. Sem ekki veitir af.

Ef Vinstri grænir kjósa að viðhalda gamaldags óvinaímynd úr kalda stríðinu og hafna ríkisstjórn með Sjálfstæðisflokknum er alls óvíst að flokkurinn beri sitt barr. Kjósendur Vinstri grænna nenna trauðla að styðja á ný flokk sem kastar frá sér ábyrgð þegar ábyrgðar er vænst. Það fer öðrum betur en Vinstri grænum að slá í tunnur undir styttu þjóðhetjunnar.

 

Enginn meirihluti án Sjálfstæðisflokks

Mæta þingmenn Pírata að mótmæla launum sínum?

Tíu þingmenn Pírata hljóta að mæta á Austurvöll og heimta að fá að vinna fyrir lágmarkslaun en ekki þiggja meira en milljón á mánuði fyrir þægilega innivinnu.

Þrír þingmenn Samfylkingar geta ekki látið sig vanta. Þá er spurning með poppgoðið úr HAM sem þekkir vel til aðferða hljómlistarmanna að taka laun án þess að þau komi fram á opinberum skýrslum.

Krafan hlýtur að vera: lágmarkslaun fyrir lágmarksvinnu.

Fyrsta próf nýrra alþingismanna

Erfitt að vera milljón kr. launþegi á Íslandi

Vinstriþingmenn fá milljón kr. á mánuði líkt og aðrir fulltrúar þjóðarinnar á löggjafasamkundunni. Þeir standa frammi fyrir að efna til uppþota á Austurvelli vegna ,,hraustlegra" launahækkana til sín eða útskýra eftirfarandi:

Milljón kall á mánuði fyrir þingmennsku er ekkert ýkja mikið.

Alveg eins og það er erfitt að vera launþegi á Íslandi, ef maður er vinstriþingmaður, er erfitt að eiga peninga á Íslandi. Förum ekki lengra út í þá sálma.

Laun Loga hækkuðu um hálfa milljón

Pírati: hættum að taka brjálæðiskast

Helgi pírati Hrafn Gunnarsson biður fólk að taka ekki enn eitt brjálæðiskastið - jafnvel þótt tilefni sé til vegna launahækkana þingmanna og ráðherra.

Píratar eru flokka duglegastir ásamt tunnufólkinu í Samfó heitinni að taka brjálæðiskast í beinni.

En nú bregður svo við brjálæðiskastið hentar ekki. Auðvitað hefur það ekkert með það að gera að tíu píratar eru þingmenn.

Hefði ekki breytt ákvörðun launa nú

Tímamótin í dauða Samfylkingar

Dauði Samfylkingar markar tímamót í íslenskum stjórnmálum. Flokkurinn var stofnaður um síðustu aldamót til að framkvæma meira en 50 ára gamlan draum vinstrimanna að ná völdum á Íslandi. Samfylking átti að verða hinn ,,turninn" stjórnmálum og keppa við Sjálfstæðisflokkinn um forystu.

Til hliðar við Samfylkinguna var stofnað til Vinstri grænna, sem skyldi vera valkostur sósíalista og andófsafla gegn borgaralegu lýðræði. Eftir kosningarnar á laugardag eru Vinstri grænir næst stærsti flokkur landsins á eftir Sjálfstæðisflokki. Samfylkingin er dauð í öllum kjördæmum nema á landsbyggðinni, sem var alltaf veikasta vígið.

Hvað gerðist? Jú, eftirfarandi.

Samfylkingin varð til löngu eftir að sögulegu hlutverki jafnaðarmannaflokks var lokið, sem er að skjóta fótum undir velferðarríkið. Samfylkingin átti engin stór málefni til að berjast fyrir. Sameining Alþýðubandalags, Alþýðuflokks, Kvennalista og Þjóðvaka var gerð til að ná völdum og eftirspurn var eftir hugmyndafræði sem réttlætti tilkall til valda.

Eina stóra hugmyndin á lausu í íslenskri pólitík var Evrópusambandið. Þrátt fyrir að nágrannaþjóðir okkar Norðmenn, Grænlendingar og Færeyingar höfðu með afgerandi hætti hafnað ESB-aðild, vegna þess að hún samrýmdist ekki grunvallarhagsmunum þeirra sem strandríkja á Norður-Atlantshafi, ákvað forysta Samfylkingar að gera Evrópustefnu að hugmyndafræði flokksins. Betra þótti að veifa röngu tré en öngvu.

Samfylkingunni bar ekki gæfu til að stíga varlega til jarðar í leit að hugmyndafræði og leyfa umræðunni að ná þroska. Sá sem hér skrifar var stofnfélagi í Samfylkingunni og fékk haustið 2002 sendan atkvæðaseðil, sem vitanlega er geymdur á góðum stað, frá flokknum.

Atkvæðaseðilinn var svindl. Í stað þess að spyrja af eða á: ,,vilt þú að það verði stefna Samfylkingar að Ísland sæki um aðild að Evrópusambandinu," var spurt:

Á það að vera stefna Samfylkingarinnar að Íslendingar skilgreini samningsmarkmið sín, fari fram á viðræður um aðild að Evrópusambandinu og að hugsanlegur samningur verði síðan lagður fyrir þjóðina til samþykktar eða synjunar?

Til að segja nei við þessari spurningu þurfti maður bæði að vera á móti skilgreiningu samningsmarkmiða og þjóðaratkvæðagreiðslum. Spurningin var beinlínis hönnuð til að ekki væri hægt að svara neitandi.

Forysta Samfylkingar fékk meirihluta flokksmanna til að játast undir svindlið. Þetta er upphafið að óförum flokksins. Eftir kosningarnar 2009 var haldið áfram með svindlið, þegar þjóðin var í taugaáfalli eftir hrunið. Íslendingar skyldu ,,kíkja í pakkann" - sjá hvað væri í boði í Brussel. Forysta Samfylkingar gat svindlað á flokksmönnum og þjóðinni en Evrópusambandið tók ekki þátt í blekkingunni. Þar á bæ taka menn ekki við þreifingum um aðild en bjóða aðeins upp á aðlögun inn í sambandið.

Allir geta spurt Evrópusambandið um skilyrði fyrir inngöngu og fá alltaf sama svar, núna síðast Svavar Alfreð Jónsson. Aðlögun felur í sér að umsóknarríki tekur upp lög og reglur ESB jafnt og þétt og verður ESB-ríki í áföngum. Þegar aðlögunni er lokið er ekki hægt að snúa við; þjóðaratkvæðagreiðsla í lok aðlögunarferlis er aðeins formsatriði.

Leiðangri Samfylkingar til Brussel lauk með sneypu í tíð ríkisstjórnar Jóhönnu Sig. áramótin 2012/2013. Íslendingar vildu ekki aðlagast ESB enda fól það í sér afnám fullveldis þjóðarinnar yfir landinu.

Stórar hugmyndir eru viðsjálar. Þær geta bæði magnað upp veldi en líka tortímt þeim sem um véla. Evrópusambandsaðild Íslands gengur þvert á meginhagsmuni okkar sem strandríkis á Norður-Atlantshafi. Þegar ESB-umsókn Samfylkingar var samþykkt 16. júlí 2009 náði veldi ESB út á Atlantsála. Eftir Brexit í sumar er Ermasundið landamæri meginlandsþjóðanna og strandríkjanna í norðri. Allir með óbrjálaða dómgreind sjá að ESB-aðild er ekki raunhæf í fyrirsjáanlegri framtíð.

En ESB-hugmyndafræðin gagntók Samfylkinguna. Þrátt fyrir viðvörun kjósenda 2013, þegar flokkurinn féll úr 30 prósent fylgi niður í 12,9 prósent, þumbaðist flokkurinn við og bauð enn á ný, árið 2016, ESB-aðild sem töfralausn. Kjósendur svöruðu með 5,7 prósent fylgi.

Lærdómurinn af risi og falli Samfylkingar í stuttu máli: stórar hugmyndir, sem aflað er fylgis með svindli, leiða til sjálfstortímingar.

 

Samfylkingin ekki í ríkisstjórn

Björt framtíð boðar svartnætti smælingja

Smáflokkur Bjartar framtíðar vill að foringi smælingjanna, Benedikt V. í Viðreisn, fái umboð til mynda veika minnihlutastjórn. Þetta eru klækjastjórnmál, hönnuð til að þokuleggja lýðræðislegar kosningar.

Stjórnmálamenn sem reyna með klækjum að hindra framgang lýðræðislegra kosninga vinna gegn þjóðarhagsmunum.

Íslenska hefðin er að meirihlutastjórnir fari með landsstjórnina. Tilraun til að breyta áratugahefð er ósvífið valdaskak.

Benedikt fái umboðið

Vandamál Vinstri grænna: fúll á móti heilkennið

Á eftir Sjálfstæðisflokknum voru Vinstri grænir sigurvegarar kosninganna. Í stað þess að nýta sér meðbyr almennings og gera kröfu um áhrif á landsstjórnina til samræmis við fylgi stukku Vinstri grænir beint ofan í skotgrafirnar og harðneituðu að vinna með þjóðarflokknum.

Í kosningabaráttunni var slagorð Vinstri grænna ,,treystið okkur". 

Eftir kosningar kom á daginn að seinni hluta slagorðsins vantaði: ,,treystið okkur til að vera fúll á móti."

Ræddi við Bjarta framtíð og Viðreisn

Framsókn er klofin milli landsbyggðar og höfuðborgar

Framsóknarflokkurinn er 20 prósent flokkur á Norðurlandi og Suðurlandi en 5 til 7 prósent flokkur í Reykjavík og SV-kjördæmi. Til að verða stjórnmálaafl sem telur þarf flokkurinn að blanda saman róttæki og íhaldssemi.

Undir forystu Sigmundar Davíðs varð flokkurinn róttækur í þeim málum sem þurfti, t.d. skuldaleiðréttingu heimilanna og uppgjöri við þrotabú bankanna, en íhaldssamur í afstöðu til stjórnskipunar og í utanríkismálum.

Flokkseigendafélag Framsóknar stóð fyrir hallarbyltingu í aðdraganda kosninganna og tefldi fram hreinræktuðum landsbyggðarformanni. Við það missti flokkurinn öll sóknarfæri á Suðvesturhorninu.

Framsóknarflokkurinn er kominn í sömu stöðu og hann var í undir formennsku Halldórs Ásgrímssonar. Hægt en öruggt tímabil hnignunar blasir við.

Kallar eftir afsögn formannsins