Nasistar, kommúnistar og sigurvegarar

Sigurvegarar skrifa söguna á kostnað þeirra sigruðu. Kommúnistar í félagi við vestrænar þjóðir, sem kenndu sig við lýðræði, sigruðu nasista í seinna stríði. Grimmd og skepnuskapur nasista var skrifaður upp en óhæfuverkum kommúnista sópað undir teppið.

Veraldlegar trúarsetningar eru forsendan í báðum tilvikum. Nasistar trúðu á þjóð og foringja en kommúnistar á flokkinn og sögulega nauðhyggju. Útkoman var svipuð. Í nafni alræðis réttra hugmynda var milljónum mannslífa fórnað, tugmilljónum í tilfelli kommúnista.

Valdataka alræðisins fór fram undir sömu kringumstæðum. Fyrra stríð sýndi þrot borgaralegs lýðræðis. Alræðið bauð upp á fagra nýja veröld og margir létu blekkjast.

Augljós þreytumerki eru á borgaralegu lýðræði um þessar mundir. Og þá hefst metingur um hvort sé verra, nasismi eða kommúnismi.