Ritstjórn Kveiks fer undir fréttastofu RÚV

Kveikur er ekki lengur sjálfstæð ritstjórn á RÚV, líkt og fréttaskýringarþátturinn var frá stofnun árið 2017. Stefán Eiríksson útvarpsstjóri tilkynnti undir rós að ritstjórn Kveiks færi undir fréttastofu RÚV. Fyrrum ritstjóri Kveiks, Þóra Arnórsdóttir, og undirmaður hennar, Aðalsteinn Kjartansson, eru sakborningar í byrlunar- og símastuldsmálinu. Helgi Seljan varð að hætta á Kveik og RÚV vegna sama máls. Málefni Kveiks eru svo viðkvæm á Efstaleiti að fréttaskýringaþátturinn er ekki nefndur á nafn heldur er talað um ,,fréttatengda dagskrárgerð."

Klausa í kansellístíl í fundargerð stjórnar RÚV frá í apríl staðfestir að ritstjórn Kveiks heyrir framvegis undir fréttastofu RÚV. Undir dagskrárliðnum minnispunktar útvarpsstjóra segir:

Þá var gerð grein fyrir breytingum á skipulagi ritstjórnar fréttatengdrar dagskrárgerðar, sem flutt hefur verið undir fréttastofu með það að markmiði að samhæfa og styrkja sem best slíka fréttatengda umfjöllun milli mismunandi miðla.

Ekki er lengur talað um ,,rannsóknablaðamennsku" á Efstaleiti heldur ,,fréttatengda umfjöllun." Vegna Kveiks er rannsóknablaðamennska orðið samheiti fyrir misnotkun fjölmiðlavalds. Kveikur er spillingarhreiðrið á Efstaleiti, miðstöð fyrir fals, lygar og blekkingar. 

Yngsta uppákoman á Kveik er frá í vor. Ritstjórinn sem tók við af Þóru, þegar hún hrökklaðist frá Efstaleiti, Ingólfur Bjarni Sigfússon, hafnaði fréttaskýringu Maríu Sigrúnar Hilmarsdóttur um lóðaspillingu Reykjavíkurborgar. Ingólfur Bjarni sagði Maríu Sigrúnu skjáfríða en hún kynni ekki fréttamennsku og alls ekki ,,rannsóknablaðamennsku".  Fréttaskýring Maríu Sigrúnar var á endanum birt í Kastljósi sem heyrir undir fréttastofu RÚV. Á alþingi var RÚV krafið um skýringar á Kveiksfalsi, lygum og blekkingum, en þær hafa engar fengist. Útvarpsstjóri kemst upp með að þegja af sér spurningar frá fjárveitingavaldinu sem mokar skattfé vinnandi manna í hítina á Efstaleiti.

Á heimasíðu Kveiks, já þátturinn er með eigin undirvefsíðu, segir:

Kveikur er fréttaskýringaþáttur þar sem áhersla er lögð á rannsóknarblaðamennsku og almennar fréttaskýringar. [...] Hlutverk Kveiks er að upplýsa og fræða almenning um mikilvæg, samfélagsleg málefni og að afhjúpa misferli og misbeitingu valds.

Frægasta mál Kveiks er byrlunar- og símastuldsmálið, sem er afhjúpandi um misferli og misbeitingu fjölmiðlavalds, sem notað sé orðlag Kveiksmanna sjálfra. Kveikur birti enga frétt upp úr síma Páls skipstjóra Steingrímssonar. Það gerðu aftur Stundin og Kjarninn. Kveikur var leynileg aðgerðamiðstöð þegar byrlun Páls var skipulögð, síma hans stolið og hann afritaður á Efstaleiti. 

Aðalsteinn Kjartansson hætti á Kveik þrem dögum fyrir byrlun skipstjórans og fór á Stundina, til að ,,stunda rannsóknablaðamennsku". Þar tók hann við fréttum af ritstjórn Kveiks og birti undir eigin nafni í Stundinni. Viðtakendur Kveiks-frétta á Kjarnanum voru Þórður Snær Júlíusson og Arnar Þór Ingólfsson. Allir þrír eru sakborningar í lögreglurannsókn. Aðgerðastjórnin var hjá Kveik, sem ákvað að fréttirnar skyldu birtast samtímis í Stundinni og Kjarnanum þann 21. maí 2021. Það gekk eftir. Þremenningarnir fengu auðvitað allir verðlaun fyrir ,,rannsóknablaðamennsku" sem fólst einkum í að taka við þýfi, fengnu með byrlun, frá ritstjórn Kveiks. 

Kveikur er einstakt fyrirbæri á heimsvísu og á tilkall að komast á heimsminjaskrá UNESCO. Enginn fréttaskýringarþáttur í veröldinni, nema Kveikur, hefur orðið alræmdur fyrir fréttir sem ekki birtust í þættinum. 

Játar Stefán vitneskju sína fyrir lögreglu?

Þóra Arnórsdóttir ritstjóri Kveiks frá stofnun lét skyndilega af störfum 6. febrúar á síðasta ári. Engar skýringar voru gefnar á brotthvarfi fyrrum forsetaframbjóðanda og starfsmanni RÚV til 25 ára, aðeins fáorð fréttatilkynning.

Í bloggi í fyrra setti tilfallandi málið í samhengi:

Stefán fékk upplýsingabeiðni frá lögreglu 4. janúar [2023] um símanúmerið 680 2140. Stefán svaraði með tölvupósti 11. janúar. Hann hafði fengið aðstoð lögfræðings og komist að þeirri niðurstöðu að upplýsingar yrðu ekki veittar. Niðurlag tölvupósts útvarpsstjóra er eftirfarandi: ,,Þegar af þessum ástæðum er ekki unnt að fallast á upplýsingabeiðnina, enda uppfyllir hún að okkar mati ekki lagaskilyrði."

Daginn eftir hafði Stefáni snúist hugur. Í tölvupósti 12. janúar sagði hann símann notaðan af Kveik og að Þóra Arnórsdóttir gæfi upplýsingar ,,munnlega" um notkun símans.

Nærri má geta að samtal fór fram á milli Stefáns og Þóru áður en brátt varð um hana á Efstaleiti. Þóra keypti Samsung síma í apríl 2021 og skráði á hann númerið 680 2140. Síminn er sömu gerðar og sími Páls skipstjóra Steingrímssonar sem hefur númerið 680 214X. Páli var byrlað nokkrum dögum eftir símakaup Þóru. Á meðan skipstjóranum var tæplega hugað líf á gjörgæslu stal þáverandi eignkona hans símanum og fór með tækið á Efstaleiti til afritunar. Þar var unnið með gögn úr símanum og þau send til birtingar á Kjarnann og Stundina, sem nú heita Heimildin.

Þóra fékk stöðu sakbornings í byrlunar- og símastuldsmálinu þegar í febrúar 2022. Áfram starfaði hún á RÚV, sem ritstjóri Kveiks. En þrem vikum eftir að símakaup Þóru vitnuðust, í janúar 2023, tók hún pokann sinn á Efstaleiti. Í samtali Þóru og útvarpsstjóra hafa komið fram efnisatriði sem skipta máli við lögreglurannsókn.

Augljóst er að Stefán útvarpsstjóri veit heilmikið um byrlunar- og símastuldsmálið. En hefur hann farið með þær upplýsingar til lögreglu sem leitast við að upplýsa málsatvik? Spurningin er brýn enda á opinber stofnun í hlut og Stefán er embættismaður ríkisins. Starfsskylda embættismanna er að upplýsa lögreglu um málsatvik í sakamáli. Spurningin verður enn brýnni í ljósi reglna sem útvarpsstjóri gaf út í vor, og sagt var frá í bloggi gærdagsins. Í fyrstu grein reglnanna segir:

Markmið reglnanna er að stuðla að því að upplýst verði um lögbrot og aðra ámælisverða háttsemi í starfsemi RÚV.

Yfir til þín, Stefán.

Stefán setur fjölmiðlabann á starfsmenn og stjórn RÚV

Starfsmönnum RÚV er bannað að tjá sig við aðra fjölmiðla um málefni ríkisfjölmiðilsins, nema að fengnu leyfi frá yfirmanni. Stefán Eiríksson setti i vor reglur um háttsemi starfsmanna RÚV er búa að vitneskju um lögbrot og ámælisverða starfsemi. Stefán kynnti ekki reglurnar stjórn ríkisfjölmiðilsins. Þó gilda reglurnar einnig um stjórn RÚV.

Markmiðið er að halda upplýsingum innan Efstaleitis sem gætu grafið undan trausti og trúverðugleika fjölmiðilsins. Til að fela raunverulegan tilgang reglnanna segir í fyrstu grein: ,,Markmið reglnanna er að stuðla að því að upplýst verði um lögbrot og aðra ámælis verða háttsemi í starfsemi RÚV." En hvorki Stefán né starfsmenn RÚV upplýsa lögbrot sem vitað er að stofnunin á aðild að. Tímasetning nýrra reglna er ekki tilviljun.

Tveir starfsmenn RÚV, Aðalsteinn Kjartansson fréttamaður og Þóra Arnórsdóttir ritstjóri Kveiks, eru grunaðir í byrlunar- og símastuldsmálinu. Tengsl við málið hafa einnig Helgi Seljan fréttamaður og Rakel Þorbergsdóttir fréttastjóri. Þau eru öll hætt störfum. Ekkert þeirra hefur greint frá vitneskju sinni um málið nema ef til vill í trúnaðarsamtölum við útvarpsstjóra. 

Hvorki Stefán né fréttamenn hafa veitt lögreglu upplýsingar um hvernig það samræmist starfsháttum RÚV að eiga aðild að byrlun og þjófnaði. Samstarfsmenn fréttamannanna búa að upplýsingum um aðdraganda og skipulag byrlunar Páls skipstjóra Steingrímssonar vorið 2021. Nýjar reglur Stefáns eiga að tryggja að upplýsingum sé haldið innanhúss á Efstaleiti.  Auk fréttamanna RÚV eru blaðamenn á Heimildinni með stöðu sakborninga í málinu.

Stefán útvarpsstjóri er fyrrverandi lögreglustjóri. Hann býr að reynslu af sakamálarannsóknum. Með því að setja reglur um meðferð upplýsinga innan stofnunarinnar hyggst Stefán ná betri stjórn á upplýsingum sem enn eru innan RÚV um alvarleg lögbrot starfsmanna fjölmiðilsins. Um miðlun upplýsinga segir í nýju reglunum:

Starfsmanni sem hefur grun um eða hefur orðið vitni að lögbroti og/eða annarri ámælisverðri háttsemi í starfsemi RÚV er skv. 2. mgr. 2. gr. laga nr. 40/2020 skylt að greina frá því með viðeigandi hætti og í samræmi við reglur þessar. Starfsmaður skal hefja ferlið á innri uppljóstrun með því að miðla öllum upplýsingum til aðila innan félagsins eða til viðeigandi opinbers eftirlitsaðila.

Með ,,innri uppljóstrun" er átt við að farið skuli með lögbrot og háttsemi sem samræmist ekki starfsemi RÚV sem innanhússmál. Ytri uppljóstrun, t.d. að tala við aðra fjölmiðla eða lögreglu, er aðeins ,,heimil í algjörum undantekningartilvikum þegar innri uppljóstrun kemur ekki til greina af gildum ástæðum," segir i nýju reglunum.

Reglurnar bera voldugan titil: Verklagsreglur vegna uppljóstrunar starfsfólks um lögbrot eða aðra ámælisverða háttsemi í starfsemi Ríkisútvarpsins.  Reglurnar gilda ,,um allt starfsfólk Ríkisútvarpsins ohf. (RÚV), stjórn og verktaka." Stefán útvarpsstjóri undirritar þær 21. mars í vor. Daginn eftir var stjórnarfundur RÚV og ekki minntist Stefán einu orði á reglurnar, skv. fundargerð. Ekki heldur voru reglurnar kynntar eða ræddar á stjórnarfundum í janúar og febrúar.

Einstakt er að framkvæmdastjóri félags setji einhliða reglur um hvað stjórnarmenn megi segja og hvað ekki. Stjórn RÚV er skipuð samkvæmt tilnefningu alþingis. RÚV á að heita ríkisstofnun. Útvarpsstjóri lætur eins og RÚV sé einkafyrirtæki í hans eigu og stjórnin sé upp á punt.

 

Evrópa til hægri, einkum ungir kjósendur

Kosningar til Evrópuþings sýna sterka hægrisveiflu í ríkjum eins og Frakklandi, Þýskalandi, Ítalíu og Austurríki. Í íslensku samhengi eru Miðflokkar Evrópu sigurvegarar kosninganna; Sjálfstæðisflokkar álfunnar halda sínu; Samfylkingarflokkar tapa og Vinstrigræningjaflokkar gjalda afhroð.

Í Frakklandi er kominn fram ný stjarna Þjóðfylkingarinnar, Jordan Bardella, sem kemur næstur Marínu Le Pen. Bardella gæti orðið næsti forsætisráðherra Frakklands. Marína hyggst einbeita sér að forsetakosningunum.

Ungir kjósendur yfirgefa miðjuflokka og kjósa harðlínuflokka til hægri, segir Die Welt, og rekur ástæðuna til útlendingamála.

Miðflokkur Þýskalands, AfD, er næst stærsti flokkur landsins, sé miðað við úrslit Evrópukosninganna um helgina. Aðeins þýski Sjálfstæðisflokkurinn, Kristilegri demókratar, eru stærri. Jafnaðarmenn koma í þriðja sæti og þar á eftir Græningjar, sem máttu þola niðurlægingu.

Á milli tveggja Evrópukosninga, 2019 og 2024, hafa Græningjar í Þýskalandi tapað fjórða hverjum kjósanda meðal ungs fólks.

Auk efnahagsmála snerust kosningarnar í Evrópu einkum um tvö málefni, útlendingamál og Úkraínustríðið. Flokkar fylgjandi opingáttarstefnu í útlendlendingamálum og hlynntir aðstoð við Úkraínu töpuðu. Þriðja málefnið, manngerð hamfarahlýnun, vakti ekki lukku meðal kjósenda og græningjaflokkar færðust nær jaðrinum.

Fyrir fimm árum, við síðustu Evrópukosningar, var deilt um vöxt og viðgang, að ekki sé sagt tilvist, Evrópusambandsins. Í kosningunum um helgina var ESB jaðarmál. Stór-Evrópa er á hnignunarskeiði, líkt og kommúnisminn eftir innrásina í Tékkóslóvakíu 1968. Grafskrift Stór-Evrópu er fjögur ártöl: 2016 (Brexit/Trump), 2019 (Evrópukosningar) og 2022 (Úkraínustríðið).

Úkraínustefna Þórdísar Kolbrúnar og Sjálfstæðisflokksins fær hrikalega útreið í gamla Austur-Þýskalandi. AfD, Miðflokkurinn þýski, er þar stærsti flokkurinn með 30 prósent fylgi. AfD er gagnrýninn á vestræna aðild að sléttustríðinu í austri, vill semja við Pútín og taka upp eðlileg samskipti við Rússland. Austur-Þýskaland, sem hersetið var af Rússum frá lokum seinna stríðs og fram yfir fall Berlínarmúrsins 1989, er ekki þjakað af Rússagrýlunni sem vestrið elur á.

Evrópusambandið sjálft og meginríki þess, Frakkland, Þýskaland og Ítalía, búa sig undir rússneskan frið. Kjósendur í álfunni treysta kvenkyns harðlínuhægrileiðtogum best að blíðka Pútín og félaga. Marína Le Pen í Frakklandi, Alísa Weidel í Þýskalandi og Grígoría Meloni á Ítalíu eru sigurvegarar helgarinnar. Allar þrjár vilja eiga vin í austri.

 

 

 

 

Markaðir nötra vegna uppsveiflu hægriflokka

Ofbeldistjáning

Stuðningsmenn Hamas sátu fyrir ráðherrum í ríkisstjórn Íslands og stöðvuðu för þeirra. Fyrirsátin var skipulögð og vakti óhug. Hamas-liðarnir íslensku vilja kalla það tjáningu að hindra för annarra. Jafnframt er það kölluð tjáning að óhlýðnast fyrirmælum lögreglu. Ofbeldi er ávallt einhvers konar tjáning - en ekki stjórnarskrárvarin eins og frjáls orðræða.

Mótmæli, af hvaða tæi sem er, má kalla tjáningu. Að hindra frjáls för annarra er aftur annað og verra en tjáning. Líkamlegir tilburðir til að knýja fram niðurstöðu lýsa ofbeldishneigð. Frjáls för í opnu rými telst til mannréttinda. Óhlýðni gagnvart lögreglu er brot gegn valdstjórninni.

Íslenskir stuðningsmenn Hamas iðkuðu ekki tjáningarfrelsið 31. maí. Ekki frekar en að fyrirmyndir þeirra stunduðu mannúðarstörf 7. október í fyrra.   

„Tján­ing­ar­frelsið gild­ir jafnt um ólík­ar skoðanir“

Dauði Evrópu almælt tíðindi

Einkennilegur dauði Evrópu er sjö ára gömul bók eftir Douglas Murray. Þar tekur höfundur vara á opingáttarstefnu gagnvart fólksflutningum frá ríkjum íslam. Murray er breskur íhaldsmaður. Nú þegar Ursula von der Leyen, forseti framkvæmdarstjórnar Evrópusambandsins gerir dauða Evrópu að yfirvofandi hættu virðist sem Murray hafi mælt áhrínisorð.

Ekki það að bækur breyti heiminum. Aðrir kraftar en ritað orð eru að verki. Valdakonan Úrsúla, ólíkt Murray, notar hugtakið Evrópu um Evrópusambandið, sem riðar til falls verði ekkert að gert. Sá breski á við evrópska menningu þegar hann tekur sér í munn heimsálfuheitið.

Henni Evrópu, hvort heldur menningunni eða ESB, sem er alls ekki sami hluturinn, vegnar fremur illa á öldinni sem brátt fjórðungur er liðinn af. Um aldamótin var hugmyndin um Stór-Evrópu, sambandsrík með Brussel sem höfuðborg, lifandi og líkleg til raungerast. Einn gjaldmiðill skyldi knýja samrunaferli næstu áratuga. 

Tveir atburðir, ári fyrir útgáfu bókar Murray, settu strik í reikninginn, Brexit og kjör Trump. Evrópa án Bretlands er vængbrotin. Eyríkið er sögulega sterkasti hlekkur meginlandsins við Bandaríkin. Trump setur Ameríku í fyrsta sæti og hann gæti náð endurkjöri í haust. Þriðji atburðurinn er Úkraínustríðið, sem nú er á þriðja ári.

Evrópa hvað hernaðarmátt áhrærir er algjörlega upp á Bandaríkin komin. Vinurinn í vestri skakkaði leikinn bæði í fyrra og seinna stríði á síðustu öld, en þá var álfan í helgreipum hernaðarhyggju. Í kalda stríðinu vandist Evrópa á að láta Bandaríkin sjá um varnar- og öryggismál. Sá ávani kemur sér illa þegar stjórnmál vopnavæðast á ný.

Úkraínustríðið færir valdamönnum álfunnar heim sanninn að stórveldi án hernaðarmáttar þrífst á friðartímum en síður í ófriði. Undir forræði ESB er tómt mál að tala um evrópskan her, þótt það sé engu að síður gert í Brussel. Þjóðarher er reglan frá Napóleonsstríðunum í byrjun 19. aldar. Frakkar, Ítalir og Þjóðverjar eiga hvorki sögu né menningu til að splæsa saman í her. Að ekki sé talað um Pólverja.

Evrópusambandið var rísandi hugmyndafræði um síðustu aldamót. Nú segir forseti framkvæmdastjórnar ESB að þjóðernisöfl séu að eyðileggja Evrópu. Það er óbein viðurkenning að hugmyndin um Stór-Evrópu var mistök.

  

 

 

Segir öfgaöfl vinna að eyðileggingu Evrópu

Pólitík mannsins sem sló Mettu

Mette Fredriksen, forsætisráðherra Danmerkur fékk höfuðhnykk við árásina í Kaupmannahöfn í gær en féll ekki til jarðar, samkvæmt Jyllandsposten. Mette aflýsir öllum fundum sem hún átti bókaða í dag, segir sama heimild.

Árásarmaðurinn er 39 ára og var handtekinn á staðnum. Ekki er vitað um ástæður árásarinnar. Maðurinn verður færður til yfirheyrslu klukkan eitt í dag.

Litið er á árásina sem atlögu að opnu dönsku samfélagi.

Úr nafni mannsins og bakgrunni verður gerð pólitík. Víðtækar ályktanir verða dregnar, þó minnstar heiti gerandinn Morten og stríðir við andlega vanheilsu.

 

39 ára karlmaður handtekinn

Læsi út, hinsegin og Hamas inn

Hugmyndafræði en ekki grunnfærni er í forgangi íslenska skólakerfisins. Á seinni árum ber mest á transhugmyndafræði. Kennarar eru þjálfaðir af Samtökunum 78 að sá fræjum efasemda um að nemendur séu af réttu kyni. Æ stærri hluti nemenda, einkum drengir, útskrifast ólæsir og með brotna sjálfsmynd eftir innrætingu kynjaköltsins.

Skólahald sem miðast við að halda hugmyndafræði að nemendum í stað að efla grunnfærni í lestri, reikningi og náttúrufræði, lendir í þeim ógöngum að ein hugmyndafræði er í tísku í dag en önnur á morgun. 

Til að bæta gráu ofan á svart er slíkt aðstreymi útlendra nemenda, ekki mælandi á íslensku, þökk sé opingáttarstefnu stjórnvalda, að þeir nemendur sem geta komið fyrir sig orði, fá kunnáttuna heima en ekki í skólanum.

Hugmyndafræðin stórspillir skólahaldi enda mótsagnakennd og í andstöðu við heilbrigða skynsemi. Hinsegin og Hamas eru andstæður; hommar eru drepnir í Gasa en lifa við vestrænt frjálslyndi í Ísrael. Kennarasambandið flaggað Palestínufánum um daginn og veitti sennilega fjármuni til að múta egypskum landamæravörðum að senda fleiri araba til Íslands. Hamingjan má vita hvernig það hjálpar íslenskum börnum við lestur og að draga til stafs.

Pólitísk yfirvöld þykjast hafa áhyggjur af ólæsi barna. Ef raunverulegur áhugi er á endurbótum yrðu einkunnarorðin þessi: út með hugmyndafræði, inn með grunnfærni.

 

 

 

Annar hver drengur nær ólæs eftir tíu ár í skóla

Von Evrópu er Pútín

Evrópsk gildi, ef þau eru til, tapa á útivelli, í Úkraínu, og á heimaveli fyrir herskáum múslímum. 

Rússar eru á sigurbraut í Úkraínu, spurningin er aðeins hve tap Evrópu verður stórt. Pólverjar búa sig undir það versta og reisa varnarlínu á austurlandamærunum fyrir 2,3 milljarða evra. Varnarlínan verður 700 km löng verður byggð á 4 árum. Pólverjar gera ráð fyrir að Úkraína verði rússnesk innan tíðar.

Á heimavelli, í Vestur-Evrópa, eru herskáir múslímar á sigurbraut, útskýrir Ayaan Hirsi Ali (eiginkona Njáls, sem nýlega kom við tilfallandi sögu). Aðferðin sem múslímar nota, segir Hirsi Ali, er tangarsókn. Í fyrsta lagi terrorísering með hryðjuverkum, sú saga er kunn. Í öðru lagi með dawa, sem er langtímaáætlun íslam að yfirtaka samfélög þar sem trúarmenning spámannsins nær fótfestu. Evrópa verður undir hæl múslíma innan fárra áratuga, að áliti Hirsi Ali. Hún telur von að Bandaríkin sjái að sér í tíma, dragi rétta ályktun af íslamvæðingu Evrópu.

Hirsi Ali telur kristni eina bjargvætt Evrópu. Ekki það að konan sé orðin bókstafstrúar. Hún boðar milda og umburðarlynda kristni.

Tilfallandi kaupir ekki kristin sjónarmið Hirsi Ali, án þess að vera á móti þeim. Mild trúarvakning er ekki háttur í henni veröld, hvorki nú né fyrrum. Krossinn, eða annað trúartákn, er í annarri hendi en sverðið í hinni er reglan en ekki undantekning í útbreiðslu trúarbragða og róttækri endurnýjun þeirra, samanber siðaskiptin. Íslendingar eru ein örfárra þjóða, ef ekki sú eina, sem tekur kristni með friði - þökk sé Þorgeiri Þorkelssyni goða á Ljósavatni og hagkvæmistrú íslensku höfðingjanna við þúsaldarmótin.

Von Vestur-Evrópu liggur í rússneskum sigri í Úkraínu. Því stærri sigur, því meiri von. Stór orð, en þau eru ekki tilfallandi hugrenningar heldur túlkun á orðum eins fremsta sérfræðings alþjóðastjórnmála, John Mearsheimer. Sá bandaríski útskýrir á 12 mínútum gangverk alþjóðakerfis sem allof fáir skilja, utanríkisráðherra Íslands meðtalinn. Ráðherra skrifar í leiðaraopnu Morgunblaðsins í dag að Pútín ógni Íslandi. Það er rangt.

Kjarninn í máli Mearsheimer er að Rússar litu á væntanlega aðild Úkraínu að Nató sem tilvistarógn. Ríki notar ítrustu bjargir til að knýja fram sigur ef tilvist þess er ógnað.  Rússar ógnuðu ekki tilvist Evrópu eftir að kalda stríðinu lauk. Eftir fall Berlínarmúrsins héldu Rússar heim frá Austur-Evrópu með sitt hafurtask og ónýta hugmyndafræði kommúnismans. 

Úkraínudeilan verður til með tilboði Nató árið 2008 að Úkraína gangi í hernaðarbandalagið. Stækka átti áhrifasvæði Bandaríkjanna og ESB, með Nató sem verkfæri. Eftir að deilan varð að fullveðja stríði veturinn 2022 tóku menn að tala um evrópsk gildi undir rússneskri ágjöf, eins og Macron Frakklandsforseti í viðtengdri frétt. Þvættingur, segir Mearsheimer. Rússar hafa engan áhuga á að leggja undir sig Vestur-Evrópu með hervaldi og hafa ekki til þess herafla. En með sigri í Úkraínu yrði hlustað á Rússa og tekið tillit til öryggishagsmuna Kremlverja. Menningarpólitískt forræði fylgir hernaðarsigri.  

Stór rússneskur sigur yrði innlimun Úkraínu, eins og Pólverjar óttast og búa sig undir. Í sögulegu samhengi yrði til nýtt rússneskt keisaradæmi. Rússland yrði 170-180 milljón manna ríki með gnótt náttúruauðlinda. Rússland yrði meira en tvöfalt stærra en stærstu Evrópuþjóðir i mannfjölda og er fyrir landmesta ríki jarðar. Í afstöðunni til múslíma er þorri Austur-Evrópuríkja sammála Rússum. Þá er eftir Vestur-Evrópa sem verður meira og minna upp á Rússa komin með sín helstu bjargráð. Ráðamenn í London, París, Brussel og Berlín verða með Kreml efst í hraðvalinu á fjarskiptatækjum sínum, ekki Hvíta húsið.

Þróunin sem lýst er að ofan tekur áratugi. Pútín verður kominn undir græna torfu áður en hún raungerist. Strákurinn frá Pétursborg gerir uppdrátt, aðrir reisa bygginguna sem ekki verður moska heldur kirkja.

Svo er hinn möguleikinn, að úr Úkraínustríði verði kjarnorkubál. Þá skipir ólík trúarmenning kristinna og múslíma ekki máli. Allir eru jafnir fyrir atómsprengju. Eins og fyrir guði.

 

 

 

„Verðum að varðveita evrópsk gildi“

Aðalsteinn óttast æruféð

Aðalsteinn Kjartansson blaðamaður á Heimildinni og sakborningur stefnir tilfallandi til sýslumanns til tryggingar á ærufé og málskostnaði vegna dóms héraðsdóms í apríl.

Héraðsdómur dæmdi Aðalsteini 450 þús. kr í miskabætur og 1,4 m.kr. í málskostnað. Aðalsteinn stefndi bloggara fyrir að skrifa um byrlunar- og símastuldsmálið. Rétt eftir dóminn sýknaði landsréttur bloggara í sambærilegu máli sem félagar Aðalsteins á Heimildinni, þeir Þórður Snær og Arnar Þór, höfðu unnið í héraðsdómi á liðnu ári. Landsréttur mun næsta vetur taka fyrir áfrýjun bloggara. Tilfallandi bloggaði um báða dómana, sjá hér og hér.

Við áfrýjun frestast réttaráhrif dóma. Landsréttur mun vega og meta dóm héraðsdóms og kveða upp úr hvort hann stenst eða ekki. Miðað við úrskurð landsréttar í máli Þórðar Snæs og Arnars Þórs gegn bloggara myndu fáir löglærðir veðja á málstað Aðalsteins.

Hvers vegna gerir Aðalsteinn kröfu með tilstyrk sýslumanns að tilfallandi leggi fram tryggingu fyrir greiðslu sem enn bíður dóms? Á lagamáli heitir aðgerðin ,,löggeymsla á eignum" og er einkum notuð þegar í húfi eru tugir eða hundruð milljónir króna, t.d. í fasteignaviðskiptum. Tilfallandi spurði lögmann hvaða gæti búið að baki og fékk þetta svar:

Krafan sýnir best skítlegt eðli þessara manna. Þeir eru einfaldlega að gera þér lífið leitt. Láta þig mæta til sýslumanns og leggja fram veð.

Krafan Aðalsteins er nokkuð hærri en hann fékk dóm um, eða tæplega 2,4 m.kr., og er ekki sundurliðuð. Lyfjakostnaði hefur sennilega verið bætt við, hugsaði tilfallandi með sér. En áttaði sig fljótt. Engin lyf vinna á skítlegu eðli.