Móðursýki er stríðsrök

Ísraelar eru tortryggnir gagnvart kjarnorkusamningi við Íran. Æðstu ráðamenn Íran sögðu fyrir skemmstu að þeir óskuðu sér eyðingu Ísraelsríkis. Takist Írönum að koma sér upp gereyðingarvopnum eru Ísraelar komnir í stöðu þýskra gyðinga eftir valdatöku Hitlers. Þeir eru upp á náð og miskunn afla sem vilja tortíma þeim.

Sex daga stríðið 1967 hófst með leifturárás Ísraela á skotmörk í Egyptalandi, Sýrlandi og Jórdaníu. Aðdragandinn var herskár tónn i samskiptum þessara nágrannaríkja.

Fyrri heimsstyrjöld hófst í andrúmslofti gagnkvæmrar andúðar stórvelda Evrópu þar sem fjölmiðlar mögnuðu upp móðursýki Frakka, Þjóðverja, Englendinga og Rússa með þekktum afleiðingum. Ástæða móðursýkinnar var óöryggi um þróun alþjóðastjórnmála. Gereyðingarvopn þess tíma, stöðugt stærri og öflugri orustuskip, juku á móðursýkina.

Sagnfræðingurinn Michael Howard rekur þessa móðursýki allt aftur til síðmiðalda og upphafs nýaldar. Hirðir Evrópuríkja fylgdust grannt með sifjamálum konungsfjölskyldna þvers og kruss um álfuna til að greina þróun valdahlutfalla. Sérhver fæðing í konungsfjölskyldu gat orðið einu ríki til framdráttar en öðru boðaði fæðingin feigð.

Bandaríkin eru síður næm fyrir þessari tegund taugaveiklunar. Ef frá er talið tímabil kalda stríðsins búa Bandaríkin ekki að þeirri reynslu að standa frammi fyrir tilvistarógn. Lengstan hluta sögu sinnar voru Bandaríkin í innri baráttu. Þeir sigruðu vestrið, efndu til borgarastyrjaldar vegna mannréttinda og urðu stórveldi skömmu síðar án þess að eiga óvini við landamærin. Öll ríki á meginlandi Evrópu eru merkt móðursýkinni sem svo oft leiðir til hernaðar. Átök um landamæri og tilvist ríkja eru jafngömul sögu álfunnar.

Ónæmi Bandaríkjanna fyrir taugaveiklunarblæbrigðum alþjóðastjórnmála leiða oft til þess að þau haga sér eins og fíll í postulínsbúð. Til dæmis í Úkraínu sem Bandaríkin vilja innlima í Nató ekki seinna en í gær. Rússar eru sannfærðir um að Úkraína í Nató væri undirbúningur að þriðju innrás Evrópuríkja inn í móðurlandið á jafn mörgum öldum. Napoleón stóð fyrir þeirri fyrstu á 19. öld og Hitler á þeirri tuttugustu. Rússar ætla svo sannarlega ekki að sitja hjá aðgerðarlausir þegar drög eru lögð að þriðju tilrauninni.

Evrópskir stjórnmálamenn eru ólíkt næmari á söguna og mistök fortíðar þegar móðursýki var hleypt á skeið með hryllilegum afleiðingum. Angela Merkel kanslari Þýskalands útskýrir einmitt með tilvísun til sögunnar hvers vegna hún hyggst heimsækja Pútín Rússlandsforseta og leggja með honum blómsveig við minnismerki óþekkta hermannsins.

Undir söguna, segir Merkel, er aldrei dregið strik og byrjað upp á nýtt. Sagan er hluti samtíðarinnar og vei þeim stjórnmálamanni sem gleymir. Þjóðverjar eru með orð sem tengja saman samtíma og sögu. ,,Nie wieder", aldrei aftur. Stækasta afleiðing móðursýki seinni tíma sögu er þýskumælandi. Holdgervingur hennar var tungulipur maður með frímerkjaskegg.

 

Kerry hvetur til stillingar