Maðurinn: náttúruval eða erfðafræðitilraun?

Elsti forfaðir mannsins er nú sagður 7.2 milljónir ára. Tegundin sjálf, homo sapiens, er samkvæmt yngstu upplýsingum um 300 þúsund ára.

Á ferðalagi forfeðranna fram til homo sapiens er kynblöndun. Haft er fyrir satt að neandertalsmenn og homo sapiens deili erfðavísum sem felur í sér að eldri útgáfur af þessum tegundum hafi blóðblandast. Blóðblöndun enn eldri forfeðra er líkleg.

Samkvæmt náttúrvalskenningunni, þar sem Darwin er aðalhöfundur, er líffræðileg þróun samspil erfðaþátta og umhverfis. Þær lífverur komast af og fjölga sér sem búa yfir bestu aðlögunarhæfni.

Ef einhver hlekkurinn á milli homo sapiens og elsta forföður, þess sem er 7.2 milljónir ára, varð til vegna meðvitaðrar tilrauna einstaklinga af ólíkum tegundum að eignast afkvæmi litur málið nokkuð öðruvísi út. Ekki væru lengur blind náttúruöfl að verki heldur formannlegur ásetningur.

Lykilhugtakið hér er meðvitund. Hvenær drepur maður mann og hvenær ekki? spyr Jón Hreggviðsson í Íslandsklukkunni. Hvenær verður til meðvitund?

 

Steingervingar breyta sögu okkar

Sósíalisti með byssu

Stuðningsmaður sósíalistans Bernie Sanders tók hatursorðræðu vinstrimanna bókstaflega. Vopnaður byssu lagði hann hönd á plóginn við að útrýma hægrimönnum.

En líkt og hugmyndafræðin er ómarkviss tókst skjálfhentum sósíalistanum ekki að myrða  pólitíska andstæðinga, þótt nokkrir særðust.

Sósíalistar boðuðu einu sinni vopnaða byltingu. Upp á síðkastið eru þeir orðnir herskárri í orðfæri en löngum áður. Kannski að sá skjálfhenti sé boðberi nýrra tíma.

 

 

„Var að reyna að drepa fólk“

Víkingar, vopn og síðasta ferðalagið

Ísland var numið á tíma vopnaskaks víkingaaldar sem hefð er fyrir að tímasetja 793 til 1066. Öld víkinganna hófst þó fyrr, í sveitasamfélögum norrænna manna sem lærðu vopnaburð til að verjast nágrönnum en nýttu síðar þá kunnáttu, ásamt skipasmíði og siglingafræðum, til að leggja undir sig byggðir og óbyggðir í Evrópu og jafnvel Ameríku.

Bátskumlin í Eyjafirði eru upphaf síðasta ferðalags víkingaaldarmanna. Báturinn flytur þá til nýrra heimkynna og sverðið er til taks ef kemur til ófriðar. Hundi er lógað til að húsbóndinn verði ekki án förunautar.

Víkingar færðu samtíma sinn ekki í letur. Elstu ritheimildir um menningu þeirra eru kristnar. Tilraunir seinni tíma að skilja samtíma víkinganna eru þessu marki brenndar.

Við þykjumst vita að Ísland var óbyggt, eða því sem næst, þegar norrænir menn tóku sér búsetu á níundu og tíundu öld. Ófriðurinn á Íslandi var þar af leiðandi milli víkinganna sjálfra en ekki við sameiginlegan óvin.

Bátskumlin í Eyjafirði geyma ekki plóg heldur sverð. Það gefur til kynna að fyrstu íslensku bændurnir voru tengdari stríðsmenningu víkinga en brauðstritinu.

„Þetta er óvanalegt“