Tilfallandi athugasemdir

Laugardagur, 8. desember 2018

Árás með orðum, áreitni, ofbeldi og hlerun

Árás á einkalíf getur farið fram með orðum, áreitni, ofbeldi eða hlerun. Sá sem verður fyrir árásinni getur verið hörundssár eða með þykkan skráp. Hann getur leitt árásina hjá sér, móðgast, meiðst á líkama og sál, en líka orðið upp með sér - að fá athygli gerandans.

Þeir viðkvæmustu líta á það sem árás á sig ef þeir fá ekki stöðuhækkun eða nefndarsetu sem þeir telja sig eiga inni. Aðrir láta sér í léttu rúmi liggja þótt þeir séu baktalaðir og rægðir ár og síð.

Viðfang árásarinnar getur stundum sjálfu sér um kennt. Í öðrum tilfellum er fórnarlambið alsaklaust.

Einkalíf er einstaklingsins, ekki hópsins. Ef ég segi ,,rauðhærðir eru siðlausir" getur ekki hvaða rauðhærði Jón sem er klagað mig fyrir meiðingu. Ef aftur ég segi setninguna í fimm manna hópi og Jón er sá eini rauðhærði af viðstöddum væri eðlilegt að hann fyrtist við.

Ef ég hitti fimm félaga mína og við létum gamminn geisa um menn og málefni, í þeirri trú að samtalið sé okkar sex en ekki annarra, en í ljós kemur að sá sjöundi, sem gæti þóst hafa verið útlendingur, hljóðritaði samtalið til opinberrar birtingar, gæti mér þótt nærri hoggið og ég sviptur einkalífi mínu. Á hinn bóginn; væri ég þingmaður í þessari stöðu myndi ég naga mig í handabökin að minnast þess ekki að orðum fylgir ábyrgð.

Orðameiðingar köllum við sjaldnast ofbeldi. Þetta eru jú aðeins orð. Hlerun á orðum er heldur ekki ofbeldi, meira i ætti við undirferli og gæti verið brot á friðhelgi einkalífs.

Áreitni, eins og orðið er venjulega skilið, er eitthvað meira en orðaflaumur þó minna en ofbeldi. Áreitni er jafnan milli tveggja einstaklinga þar sem annar er gerandi en hinn þolandi. Ef báðir taka þátt er það kallað stríðni og er hluti af mökunartilburðum tegundarinnar sem við tilheyrum.

Ofbeldi er þvingun og meiðingar í sérstökum flokki, sem ætti ekki rugla saman við orðavaðal eða áreitni. Allra síst ef maður er ráðherra.