Sigríður Dögg: byrlun, bruðl og skattsvik

Sigríður Dögg Auðunsdóttir, þá fréttamaður á RÚV, var frambjóðandi RSK-miðla til formennsku Blaðamannafélags Íslands vorið 2021. Hún fékk sigur. RSK-bandalagið, RÚV, Stundin og Kjarninn, réðu ferð íslenskra fjölmiðla. Ferðalagið er markað lögbrotum og siðleysi.

Sigríður Dögg fékk kjör í lok apríl 2021. Fáeinum dögum síðar hófst byrlunar- og símastuldsmálið. Það er framhald af Namibíumálinu, ásökunum RSK-miðla að Samherji hafi stundað stórfelldar mútugjafir í Afríkuríkinu. Páli skipstjóra Steingrímssyni var byrlað í byrjun maí, síma hans stolið og hann afritaður á RÚV. Stundin og Kjarninn birtu 21. maí skáldskap með vísun í gögn skipstjóra Samherja.

Sigríður Dögg, nýkjörinn formaður Blaðamannafélagsins, fékk það hlutverk að ljá herferð RSk-miðla trúverðugleika. Þrem vikum eftir að Stundin og Kjarninn birtu falsfréttirnar um ,,skæruliðadeild" Samherja hélt Sigríður Dögg norrænt málþing um fjölmiðlafrelsi á Íslandi. Ein meginspurning málþingsins var eftirfarandi:

Hafa blaðamenn á hinum Norðurlöndunum upplifað viðlíka árásir á fréttamenn og Samherji hefur ástundað?

Samherja gerði aldrei eina eða neina árás á fjölmiðla. Úr slitrum í síma Páls skipstjóra bjuggu blaðamenn til tröllasögur. Samræmdur málflutningur RSK-miðla bjó til þá ímynd að Samherji hefði öll ráð fjölmiðla í hendi sér. Veruleikinn var allur annar. Samherji var skotmark RSK-miðla. Á málþinginu voru heiðraðir tveir RSK-liðar, Helgi Seljan og Þórður Snær Júlíusson. 

Ef eitthvað væri hæft í ásökunum um að Samherji væri gerandi á fjölmiðlamarkaði, eða sæti færis að gera blaðamönnum skráveifu ættu að liggja fyrir heimildir um það. Að frátöldum RSK-uppspuna er engin heimild til um að Samherji stundi ,,árásir á fréttamenn." En sé logið nógu oft með samræmdum hætti á nokkrum fjölmiðlum verður til frásögn sem stór hluti almennings trúir. Til að auka trúverðugleikann eru manneskjur eins og Sigríður Dögg þénugt verkfæri, sama gildir um þingmenn Pírata og Samfylkingar.

Byrlunar- og símastuldsmálið felldi ekki Sigríði Dögg sem fréttamann RÚV. Tilfallandi fékk upplýsingar sumarið 2023 um að Sigríður Dögg hefði verið staðin að skattsvikum. Heimildin var traust en fór fram á nafnleynd. Fyrsta bloggið um skattsvik Sigríðar Daggar birtist 4. júlí. Ritstjórn Morgunblaðsins fékk áhuga á fjármálum formanns Blaðamannafélagsins tveim mánuðum síðar og birti frétt 11. september 2023. Í framhaldi játaði Sigríður Dögg skattsvik. En hún neitaði að tjá sig frekar, sagði sín skattsvik einkamál.

En skattsvik eru óvart opinbert fréttamál eins og fjöldinn allur af fréttum fjölmiðla um stærri og smærri skattaundanskot vitna um. Stefán Eiríksson útvarpsstjóri ræddi við Sigríði Dögg í september 2023. Í framhaldi var ákveðið að hún léti af störfum á fréttastofu RÚV um áramótin síðustu. Látið var heita að fréttamaðurinn þyrfti að sinna betur formennsku Blaðamannafélags Íslands. Í raun þurfti Sigríður Dögg nýtt starf. RÚV treysti sér ekki til að hafa skattsvikara á launaskrá. Kemur frekar illa út að ríkisfjölmiðill fjármagnaður með skattfé sem með á mála fréttamann af sort Sigríðar Daggar. Kallar RÚV þó ekki allt ömmu sína í þeim efnum.  Tilfallandi blogg frá 12. janúar í ár útskýrir:

Stefán gæti hafa sagt eitthvað á þessa leið við Sigríði Dögg: Eins og þú veist er fréttamönnum sjaldnast sagt upp þegar staða þeirra er faglega óverjandi. Það kemur illa út í fjölmiðlaumræðunni að fréttamenn séu reknir. Þá er í leiðinni viðurkennt að RÚV hafi orðið á mistök. Það viljum við ekki. En vegna skattsvikamálsins vil ég að þú takir þér til fyrirmyndar Rakel, Helga og Þóru sem tóku pokann sinn þegar öllum var ljóst að faglega var ótækt að þau störfuðu áfram á fréttastofu sem vill halda í trúverðugleika sinn.

Hafi Stefán sagt eitthvað á þessa leið varð Sigríður Dögg að leita sér að starfi. Ekki gat hún orðið blaðamaður á öðrum fjölmiðli með óuppgert skattsvikamál á bakinu. Ekkert fyrirtæki eða stofnun gæti gert hana að talsmanni sínum af sömu ástæðu. Sigríður Dögg hafði áður starfað sem almannatengill.

Hvað var þá eftir?

Jú, staða framkvæmdastjóra Blaðamannafélags Íslands. Eitt vesen þó. Fyrir á fleti er Hjálmar Jónsson. Í fyrradag var málið leyst. Sigríður Dögg rak Hjálmar úr starfi og settist sjálf í volgan stólinn og fær strax beinan aðgang að fjármunum félagsmanna. Sér til halds og trausts við brottreksturinn hafði Sigríður Dögg varaformann sinn, Aðalstein Kjartansson, sakborning í byrlunar- og símastuldsmálinu.

Hjálmur Jónsson átti að baki tveggja áratuga flekklausan feril sem framkvæmdastjóri og áður formaður Blaðamannafélagsins. Hvernig gat Sigríður Dögg réttlætt að víkja honum úr starfi? Jú, hún fór í smiðju RSK-miðla og skáldaði ávirðingar á Hjálmar. Til að gera ávirðingarnar trúverðugar keypti formaðurinn þjónustu lögfræðinga og endurskoðenda. Fjármunum félagsins var bruðlað til að réttlæta tilhæfulausan brottrekstur Hjálmars. Sigríði Dögg er ekkert heilagt, ekki frekar en öðrum RSK-liðum.

Fríða Björnsdóttir blaðamaður og félagi í Blaðamannafélaginu í 62 ár, já sextíu og tvö ár, gjörþekkir félagið. Hún er í fyrirsvari 26 félagsmanna sem vilja ekki láta gott heita að Sigríður Dögg fari með stéttafélag blaðamanna eins og skattsvikin; þetta er mitt einkamál.

Í viðtengdri frétt er haft eftir Sigríði Dögg að hún vilja ,,tryggja að vel sé hugsað um eign­ir fé­lags­manna og að sjóðir þeirra séu sjálf­bær­ir." Skattsvikarar eru auðvitað best til þess fallnir að gæta fjár annarra.

Þorri blaðamanna lætur sér vel líka að skattsvikari sé formaður þeirra. Aðeins tveir fjölmiðlar segja fréttina af andófi Fríðu Björnsdóttir og félaga. Morgunblaðið, samanber viðtengda frétt, og Mannlíf. Aðrir fjölmiðlar ljúga með þögninni.

 

 

 

Félagar í BÍ krefjast svara

Sigríður tekur sér ráðherravald, Guðrún á aðeins einn kost

Sigríður Friðjónsdóttir ríkissaksóknari tók fram fyrir hendur dómsmálaráðherra er hún krafðist að Helgi Magnús Gunnarsson vararíkissaksóknari skilaði lyklum og vinnutölvu. Sigríður beindi til Guðrúnar Hafsteinsdóttur dómsmálaráðherra fyrir þrem vikum að Helga Magnúsi yrði vikið tímabundið frá störfum. 

Að krefjast lykla og vinnutölvu af Helga Magnúsi jafngildir uppsögn. Helgi Magnús kemur úr sumarfríi eftir þrjá daga. Sigríður ríkissaksóknari vildi útiloka að Helgi Magnús kæmist í vinnuna, láta þar með dómsmálaráðherra standa frammi fyrir orðnum hlut.

Fyrir hefur Sigríður viðurkennt að það sé ekki á hennar valdi að víkja vararíkissaksóknara úr starfi. Ekki einu sinni tímabundið. Vararíkissaksóknari er skipaður af ráðherra og Sigríður óskaði eftir við ráðherra að honum verði vikið tímabundið úr starfi. En á meðan ráðherra ígrundar tekur Sigríður ákvörðum, rekur Helga Magnús með kröfu um að hann afhendi lykla og vinnutölvu. Afturköllun Sigríðar á kröfunni er ígildi þess er þjófur skilar þýfi. Þjófur samt. 

Stjórnsýsla Sigríðar er sjálftekt: ég á embætti ríkissaksóknara og má gera það sem mér sýnist.

Upphaflegt álitamál í deilu Sigríðar og Helga Magnúsar var hvort hann hefði látið orð falla í opinberri umræðu sem samrýmdust ekki starfi hans. 

Deilan snýst ekki lengur um orð Helga Magnúsar heldur athafnir Sigríðar. Ríkissaksóknari þverbrýtur lög og sýnir skýra og ótvíræða eineltistilburði gagnvart embættismanni. 

Sjálftaka Sigríðar á ráðherravaldi skilur Guðrúnu dómsmálaráðherra eftir með aðeins einn kost. Ef Guðrún víkur Helga Magnúsi úr starfi samþykkir ráðherra að æðstu embættismenn taki lögin í sínar hendur og stundi geðþóttastjórnsýslu. Fordæmið er skelfilegt fyrir réttarríkið - hér á í hlut ríkissaksóknari. Guðrún getur ekki annað en hafnað þriggja vikna gamalli beiðni Sigríðar um að víkja Helga Magnúsi tímabundið frá störfum. 

Ef Sigríði ríkissaksóknara er annt um lög og rétt í landinu segir hún af sér. 

„Hún getur ekki svipt mig starfinu“

Kúgun kvenna og múslímar

Ríkisstjórn Verkamannaflokksins í Bretlandi hyggst grípa til aðgerða gegn vaxandi kvenfyrirlitningu og kúgun kvenna. Um fjórar milljónir múslíma búa í Bretlandi og eru næst stærsta trúarhreyfingin.

Múslímaríki samþykkja ekki mannréttindasáttmála Sameinuðu þjóðanna. Mannréttindaskrá íslamskra ríkja kallast Kaíró-yfirlýsingin. Í sjöttu grein hennar segir að eiginmaðurinn sé ábyrgur fyrir velferð og afkomu fjölskyldunnar.

Yfirvald karls yfir konu, hvort heldur eiginkonu, dóttur, móður eða systur í múslímskri trúarmenningu birtist í mörgum myndum og ekki hægt að alhæfa um öll samfélög múslíma. En kjarninn í trúarmenningu íslam er skýr. Konan á fyrst og fremst að sinna heimilinu. Á opinberum vettvangi á konan helst að vera í fylgd náins karlættingja. Í öfgafyllstu myndum birtist kvenkúgunin í svokölluðum ærumorðum. Í þeim tilvikum er systir eða dóttir myrt fyrir að hlýða ekki feðraveldinu í vali á maka.

Í leiðbeiningum um hvernig eiginmaður skuli tjónka við eiginkonu sem krefst sjálfræðis er fyrst mælt með harðri áminningu, síðan að neita að sænga með konunni og loks leggja á hana hendur, láti hún ekki segjast.

Á vestrænan mælikvarða er jafnaðarmerki milli íslam og kúgunar kvenna. Múslímar hafa eflaust aðra sögu að segja og færa rök íslamskrar trúarmenningar fyrir því að fjölskyldan skuli ekki tvíhöfða þurs, með jafnræði milli eiginmanns og eiginkonu. Sú hugsun er andstæð vestrænum gildum sem kveða á um jafnræði kynjanna og birtist í stjórnarskrám vestrænna ríkja sem og mannréttindasáttmála Sameinuðu þjóðanna.

Eflaust nýtur fjöldi múslímskra kvenna í Bretlandi vestræns jafnréttis. En jafnvíst er að margar múslímskar fjölskyldur þar í landi heiðra trúarmenningu sem setur konur skör lægri en karla.

Ef ríkisstjórn Bretlands hyggst segja kvenfyrirlitningu og kúgun kvenna stríð á hendur verður óhjákvæmilegt að skoða stöðu múslímskra kvenna þar í landi. Það verður aftur þrautin þyngri. Trúarleg helgun íslam á sifjareglum stendur þar andspænis vestrænu jafnrétti.

 

 

Kvenfyrirlitning verði skoðuð sem öfgar

Grafarró og salernisfriður í menningarstríðinu

Tvær fréttir af vígstöðvum menningarstríðsins í liðinni viku eru að kirkjugarðar og krossinn skulu út af sakramentinu annars vegar og hins vegar að konur eru sviptar friðhelgi á opinberum salernum.

Á yfirborðinu ekki þungavigtarmál en bæði taka til rótgróinna siða. Venjur og siðir móta samfélagið og taka hægum breytingum. Nema þegar niðurrifsöfl ráða ferðinni.

Frá kristnitöku fyrir þúsund árum eru menn jarðsettir í kirkjugarði og þar á krossinn heima. Kross og kirkjugarður er hluti af menningu okkar. Þeir fáeinu sem ekki sætta sig við greftrunarsiði samfélagsins eiga sem hægast að fara aðra leið, láta brenna sig eða husla utan garðs. 

Salerni hafa verið kynjaskipt á veitingahúsum, stærri vinnustöðum og opinberum byggingum. Venjan er einkum til hagræðis fyrir konur. Þorri karla lætur sér litlu skipta hvar vatni er kastað. Kynjaskipt salerni varða öryggi kvenna. Salernum má loka og læsa eins og kvenkyns þingmaður Pírata auglýsti rækilega síðasta vetur. Fyrir afnám kynskiptra salerna var karl á bannsvæði á kvennaklósetti. Pervertareglur veita nú körlum frjálsan aðgang að einkarýmum sem áður voru kvenna einna.

Hvers vegna er grafarró raskað og konum gert að sjá af sjálfsögðum réttindum?

Jú, barátta stendur yfir um skilgreininguna á okkur sem einstaklingum og samfélaginu sem við búum í. Tvö öfl takast á, hefð og niðurrif. Hefðin er til hægri, niðurrifið til vinstri.

Flótti frá Heimildinni, uppreisn meðal hluthafa

Enn einn blaðamaður hættir á Heimildinni. Alma Mjöll Ólafs­dótt­ir verður fram­kvæmda­stjóri þing­flokks Vinstri grænna, segir í viðtengdri frétt. Í vor hættu tveir blaðamenn, Freyr Rögnvaldsson og sakborningurinn Ingi Freyr Vilhjálmsson. Fyrir þrem vikum lét af störfum annar tveggja aðalritstjóra útgáfunnar, Þórður Snær Júlíusson, eftir átök í hluthafahópnum.

Heimildin varð til í byrjun árs 2023 með samruna Stundarinnar og Kjarnans. Byrlunar- og símastuldsmálið knúði á um sameininguna. Fjórir blaðamenn, tveir af hvorum miðli, hafa stöðu sakbornings. Fimmti á ritstjórn Helgi Seljan rannsóknaritstjóri tengist málinu þótt ekki hafi hann formlega réttarstöðu, að því best er vitað. Sóknarfæri voru talin í að sameina sakborninga og gera úr þeim fórnarlömb. Það tókst ekki. Ástæðan er tvíþætt.

Í fyrsta lagi hroki. Aðalsteinn Kjartansson, Arnar Þór Ingólfsson, Þórður Snær Júlíusson og Ingi Freyr Vilhjálmsson sýndu af sér yfirlæti, töldu sig sem blaðamenn hafna yfir landslög. Í öðru lagi höfðu blaðamennirnir enga frásögn af atburðunum vorið 2021 þegar Páli skipstjóra Steingrímssyni var byrlað, síma hans stolið og hann afritaður á RÚV að undirlagi Þóru Arnórsdóttur ritstjóra Kveiks á RÚV. Fréttir úr símanum birtust ekki á RÚV heldur í Stundinni og Kjarnanum. Hvernig gat það gerst? Jú, með skipulagi. Glæpurinn gegn skipstjóranum var unninn í samráði þriggja fjölmiðla, RSK-miðla: RÚV, Stundarinnar og Kjarnans. Þessi frásögn liggur fyrir. Til að vinda ofan af henni urðu RSK-miðlar að bjóða upp á aðra frásögn, sem útskýrði málið. En þeir höfðu enga. Þórður Snær reyndi að gaslýsa en tókst ekki.

Við sameiningu fengu fyrrum hluthafar Kjarnans um 40 prósent í Heimildinni en Stundareigendur um 60 prósent. Samanlagt tap miðlanna tveggja, Stundarinnar og Kjarnans, síðasta starfsár þeirra, árið 2022, var rúmar 50 milljónir króna. Ekki hefur verið gefið upp hver útkoman var á síðasta ári, 2023. Hitt er vitað að Heimildin tapar jafnt og þétt lesendum. Síðasta mæling Gallup sýndi Heimildina með tæplega níu þúsund netnotendur vikulega. Til samanburðar er Mannlíf með 30 þúsund vikunotendur.

Heimildin er með um 25 starfsmenn en Mannlíf 6. Engin leið er að endar nái saman í útgáfunni. Þórður Snær, fráfarandi ritstjóri, reyndi hallarbyltingu í útgáfufélagi Heimildarinnar í sumar. Með um 40 prósent hluthafa á bakvið sig, gamla Kjarnahópinn, reyndi Þórður Snær að sannfæra valda hluthafa gömlu Stundarinnar að ganga í lið með sér og aðferðafræðinni sem hann vildi nota. Gaslýsing Þórðar Snæs var að 

neita stans­laust allri sök, afvega­leiða, setja fram mót­sagn­ir, ljúga upp á fólk afstöðu, hengja sig í öll auka­at­riði og hanna nýja atburða­rás eftir á sem hentar mál­stað þess sem er að verja sig.

Þórður Snær hafði reynt aðferðina frá nóvember 2021, þegar hann skrifaði leiðara um að byrlunar- og símastuldsmálið væri glæpur í höfði Páls Vilhjálmssonar. Gaslýsing ritstjórans gerði það eitt að renna stoðum undir grun um að blaðamennirnir höfðu eitthvað að fela, þorðu ekki að segja sannleikann.

Í sumar nenntu ekki einu sinni hluthafar að hlusta á óráðshjal Þórðar Snæs. Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir ritstjóri og maki hennar, framkvæmdastjórinn Jón Trausti Reynisson (Traustasonar ritstjóra Mannlífs) náðu vopnum sínum og komu í veg fyrir yfirtöku Þórðar Snæs.

Hluthafar sem studdu Þórð Snæ ráða yfir um 40 prósent hlutafjár. Þeir munu ekki setja nýtt hlutafé í Heimildina. Eftir standa hluthafar gömlu Stundarinnar. Samkvæmt hlutahafaskrá er aðeins einn þeirra nógu fjáður til að spýta inn fjármagni til að halda útgáfunni á floti. Höskuldur Höskuldsson heitir hann og efnaðist á að selja Landsspítalanum lækningavörur. Höskuldur gæti gert útgáfuna að einkafyrirtæki sínu en þá situr hann uppi með eitrað peð íslenskrar fjölmiðlunar og botnlausan taprekstur í ofanálag. Til að leggja í þann leiðangur þurfa menn að segja sig frá hvorutveggja, siðviti og fjármálaviti.

Fall Heimildarinnar er fyrirsjáanlegt. Stofnað var til útgáfunnar til að fela glæp. Byrlun og gagnastuldur er ekki hlutverk fjölmiðla. Blaðamenn og eigendur fjölmiðla sem ekki skilja þau einföldu sannindi eiga ekkert erindi á opinberan vettvang. 

Alma Mjöll nýr framkvæmdastjóri þingflokks VG

Moggi ergo sum

DV sendir skeytin á Hádegismóa. DV er í eigu sömu aðila og gáfu út Fréttablaðið sáluga og halda einnig úti stjórnmálaflokki, Viðreisn. DV-flokkurinn berst núna gegn íslensku krónunni en þegir um ESB-aðild - í þeirri von að almenningur láti blekkjast.

Davíð Oddsson ritstjóri Morgunblaðsins er skotmark DV-manna. Fundið er að þeirri venju Davíðs að tala við fólk. DV heldur yfirlit yfir aldur ritstjórans og vill gjarnan að hann fari á eftirlaun. Líklega er það af góðsemi. Eftirlaunaþegar eiga hægara um vik að ræða við mann og annan en launaþrælar.

Í annarri frétt gerir DV því skóna að pólitísk áhrif Mogga fari þverrandi, væntanlega þar sem ritstjórarnir eyði meiri tíma í samskipti við fólk en hollt teljist. Meint pilla er lítt dulin lofrulla um áhrifavald Morgunblaðsins. Kallaður er til vitnis um léttvigt Morgunblaðsins foringi Sósíalistaflokksins, Gunnar Smári Egilsson. Samkvæmt Gunnari Smára fréttir hann núorðið seint og um síðir af sínum málum í blaði allra landsmanna. Af sem áður var er tíðindin bárust Smáranum snemmendis.

Gunnar Smári segist hafa hitt mann í kjörbúð. Og um hvað ræddu þeir þá örskotsstund sem menn hjala við búðarrekka? Jú, hversu hratt þeim bærist til eyrna að hafa verið nefndir í Staksteinum. Menn hittast á förnum vegi og metast hvort nöfn þeirra komist í Davíðsannála. Tilvísun tryggir tilvist. Í anda Descartes; Moggi ergo sum.

Á Hádegismóum hljóta menn að una glaðir við að DV leggi sig í líma að útmála sterka stöðu Morgunblaðsins. 

Guðrún ráðherra og afsögn Sigríðar ríkissaksóknara

Fyrir þrem vikum tæpum fór Sigríður Friðjónsdóttir ríkissaksóknari fram á að Guðrún Hafsteinsdóttir dómsmálaráðherra leysti frá störfum tímabundið Helga Magnús Gunnarsson vararíkissaksóknara. Tilefnið var kæra Semu Erlu Serdoglu múslímatalsmanns. Sema Erla er til lögreglurannsóknar fyrir mútugjafir.

Sema Erla kærði Helga Magnús fyrir ummæli sem hann viðhafði um Múhameð Kourani, sem er dæmdur ofbeldismaður og hafði hótað Helga Magnúsi og fjölskyldu hans um árabil. Til að krydda málið blandast inn í það sonur Svandísar Svavarsdóttur ráðherra Vinstri grænna. Hann heitir Oddur Ástráðsson og túlkar vók-sjónarmið á opinberum vettvangi, styður sem sagt Semu Erlu og er sonur móður sinnar, samkvæmt RÚV.

Sigríður ríkissaksóknari gat hent kæru Semu Erlu, með Oddi sem ábekingi, strax í ruslið. Opinberir starfsmenn hafa, eins og aðrir borgarar, tjáningarfrelsi. Helgi Magnús var í fullum rétti að fordæma að ofbeldismaður eins og Múhameð K. léki lausum hala í íslensku samfélagi. Málið var Helga Magnúsi skylt, hann hafði orðið fyrir hótunum múslímans. Hægt er að tala um að siðferðisleg skylda hafa hvílt á vararíkissaksóknara að tjá sig opinberlega um málið. Embættismenn sem sópa opinberum málum undir teppið starfa ekki í þágu almannahagsmuna.

Sema Erla, Oddur og vókið risu upp á afturfæturna og heimtuðu höfuð Helga Magnúsar á fati. Fátt eru þessu liði kærara en að höggva að rótum frjálsrar orðræðu.  Öfgamenn krefjast valdboðs, þola ekki andstæð sjónarmið. Vókliðið er vant að stjórna opinberri umræðu. Vararíkissaksóknara átti að taka niður öðrum til viðvörunar. Aðferðin er kennd í vók 101 vestur á melum.  

En hvers vegna lét Sigríður ríkissaksóknari fallerast? Er höggið að Helga Magnúsi geigar verður það henni sjálfri að fjörtjóni. Nærtæk skýring er að Sigríður sé höll undir vókið. Grunnt er á öfgunum í brjóstum flestra vinstrimanna. Öfgarnar hétu sósíalismi hér fyrrum en nú vók. Illgirni íklædd góðmennsku. 

Í hálfan mánuð er beðið niðurstöðu Guðrúnar ráðherra. Einhverjir ala með sér von um pólitískt harakírí ráðherra og Sjálfstæðisflokksins. Tilfallandi telur aftur að ráðherra íhugi fremur hver taki við af Sigríði Friðjónsdóttur ríkissaksóknara er hún lætur af störfum í kjölfar afgreiðslu ráðuneytisins.

Er Sigríður yfir Helga Magnúsi?

Gáfu Rússar færi á Kúrsk?

Tilgáta er að Rússar hafi vitað með tveggja vikna fyrirvara að Úkraínuher undirbyggi árás á Kúrsk-hérað. Tvær vikur eru nægur tími til að flytja herlið á vettvang til að mæta innrásinni. En Rússar létu sér vel líka að í fyrsta sinn í Úkraínustríðinu yrði Rússland vettvangur stórátaka.

Myndbandsbloggarinn Alexander Mercouris, sem daglega fjallar um Úkraínustríðið, kemur tilgátunni á framfæri, byggir m.a. ónafngreindri heimild sem hann segir hafa sýnt sig trúverðuga. Sjálfur leggur Mercouris mátulega upp úr tilgátunni. Að hans áliti er hæpið af rússneskum yfirvöldum að leggja líf almennra borgara í hættu til að leggja gildru fyrir Úkraínuher.

Giskað er á að um 15 þúsund hermenn Úkraínu taki þátt í Kúrsk-aðgerðinni. Rússneska varnamálaráðuneytið segir um tvö þúsund særða og fallna. Séu tölurnar réttar er rússneska gildran að fá Úkraínumenn til að safna liði í eina hernaðaraðgerð til að höggva megi stór skörð í mannafla óvinarins. Tvö þúsund særðir og fallnir á einni viku af 15 þúsund er hátt hlutfall. 

Á móti kemur álitshnekkir Rússa er óvígur óvinaher leggur undir sig rússneskt land. CNN hefur eftir bandarískum herforingja að Kúrsk-aðgerðin hafi heppnast hingað til, nú sé spurningin hvort Úkraínuher hafi þanþol til að halda ávinningnum.

Annar myndbandsbloggari, sem einnig birtir daglega, er Macronomist. Hann segir víglínuna í Kúrsk of óljósa til að enn megi draga raunhæfar ályktanir af stöðu og horfum.

Þriðji myndbandsbloggarinn, Military Summary, birtir tvisvar á dag. Nálgun hans er að sá stríðsaðili tapar í Kúrsk sem þarf að flytja þangað herlið í því magni að það hafi áhrif á aðrar vígstöðvar.

Það er orðið ljóst, segir fjórði bloggarinn, War in Ukraine, að Kúrsk-aðgerðin er veðmál Selenskí og félaga. Tilgangurinn er ekki hernaðarlegur heldur pólitískur. Rússum er Kúrsk hérað ekki hernaðarlega mikilvægt og þeir voru tilbúnir að gefa það eftir. 

Á meðan allra augu eru á Kúrsk hafa Rússar náð árangri á öðrum vígstöðvum, einkum við Pokrovsk. Verði Rússar knúnir til að flytja herlið norður hægist á sókn þeirra. Ef Úkraínuher dregur mannskap norður er hætt við hraðari rússneskri sókn á meginvígstöðvunum.

Kúrsk-aðgerðin er takmörkuð. Um 15 þúsund hermenn Úkraínu glíma við 10 til 11 þúsund manna rússneskt lið. En aðgerðin getur haft veruleg áhrif. Í einn stað getur hún afhjúpað veikleika rússneska hersins en í annan stað vanhugsaða ævintýramennsku Úkraínuhers.

Kúrsk er sögufrægt hérað í stríðsannálum. Í seinni heimsstyrjöld árið 1943, einmitt í júlí og ágúst, reyndi þýski herinn, sem hafði farið halloka fyrir rauða hernum, að ná frumkvæðinu á austurvígstöðunum með snarpri gagnsókn. Kúrsk-aðgerðin 1943 misheppnaðist. Áður en mánuðurinn er úti liggur fyrir hvort Kúrsk-2024 breyti stríðsgæfunni í Úkraínustríðinu.

 

Segjast hafa náð þúsund ferkílómetrum frá Rússum

Þórður Snær tapaði valdabaráttu, dagar Helga taldir

Valdabarátta er í eigendahópi Heimildarinnar, sem varð til við samruna Stundarinnar og Kjarnans fyrir hálfu öðru ári. Þórður Snær Júlíusson ritstjóri Heimildarinnar, áður Kjarnans, varð undir í valdabaráttunni og hætti fyrirvaralaust störfum í lok júlí. Engar útskýringar hafa birst í útgáfunni um tímamótin þegar annar aðalritstjórinn hættir.

Ingibjörg Dögg ritstjóri Heimildarinnar, áður Stundarinnar, og maki hennar, Jón Trausti Reynisson, framkvæmdastjóri útgáfunnar höfðu betur í valdabaráttunni við Þórð Snæ og Kjarnahópinn.

Þriðji ritstjórinn er Helgi Seljan með forskeytið rannsóknar- framan við starfstitilinn. Vorverk Helga, gagnrýnin uppfjöllun um loftslagsfyrirtækið Running Tide, fór ekki vel í suma hluthafa sem ginnkeyptir eru fyrir grænum fjárfestingum. Er umfjöllun Helga birtist var Running Tide farið á hausinn.

Helgi og Þórður Snær eru félagar, mættu m.a. saman á dómsuppkvaðningu í Landsrétti til að fagna sigri í máli sem Þórður Snær höfðaði gegn tilfallandi bloggara:

Við dómsuppsögu landsréttar í Kópavogi í gær gerðist skondið atvik. Tilfallandi var ekki á staðnum en fékk þær fréttir frá tíðindamanni að Þórður Snær og Helgi Seljan rannsóknaritstjóri Heimildarinnar hefðu mætt með ljósmyndara til að skrásetja sögulegan atburð. En þegar þeim varð ljóst að dómurinn sýknaði bloggara hurfu þeir á braut með slíku írafári að hastað var á þá af dómverði er gætir formreglna í réttarsal.

Helgi Seljan kom á Stundina sem flóttamaður frá RÚV, eftir að byrlunar- og símastuldsmálið tók að valda ugg og ótta á Efstaleiti. Flutningur Helga, sem ekki hefur formlega réttarstöðu í lögreglurannsókninni, var upphaflega hugsaður til skamms tíma. Þegar Helgi skipti um vinnustað, í byrjun árs 2022, var lögreglurannsóknin á byrlun Páls skipstjóra Steingrímssonar ekki komin á það stig að þáttur blaðamanna í aðdraganda byrlunar var til athugunar. Vinur og yfirmaður Helga, Þóra Arnórsdóttir, var enn ritstjóri Kveiks. Það breyttist í febrúar 2023.  Er refsimálið varð alvarlegra sameinuðust Stundin og Kjarninn undir merkjum Heimildarinnar áramótin 2022/2023. Nú átti að snúa bökum saman og berjast til þrautar.

Heimildinni var ekki vel tekið af almenningi. Með fjóra sakborninga á ritstjórn, og Helga að auki, skorti útgáfuna trúverðugleika. Stærsta frétt íslenskrar blaðamennsku, um aðkomu blaðamanna að byrlun og gagnastuldi, var ósögð. Ritstjórn Heimildarinnar vissi alla sólarsöguna en sagði aldrei frá. Almenningur lætur ekki fífla sig til að neyta fjölmiðils sem veit allt sem vert er að vita um alvarlegt sakamál en kappkostar þögnina.

Þrátt fyrir vinstriauðmenn sem bakhjarla og áskrift til auðmanna, sem keyptu sig undan óvinsamlegri umfjöllun, gekk reksturinn illa. Aðalritstjórarnir Ingibjörg Dögg og Þórður Snær áttu ekki skap saman, stunda hvort sína gerð neðanbeltisblaðamennsku. Gjá staðfestist á milli helstu eigenda. Víglínan var á milli fyrrum eigenda Stundarinnar annars vegar og hins vegar Kjarnans.

Þórður Snær og Kjarnaliðið varð undir. Frekari tíðinda er að vænta af lífróðri Heimildarinnar. Komist fleyið í var verður Helgi Seljan ekki í áhöfninni.  

 

Vísindin verja ekki konur

Konur hafa XX litninga en karlar XY. Til skamms tíma var þetta almenn viðurkennd staðreynd. Gullverðlaunahafi í hnefaleikum kvenna, Imane Khelif, er karl en ekki kona. Khelif er með XY litninga.

Stundum er þannig tekið til orða að vísindin segja. Átt er við að tiltekin þekking sé hafin yfir vafa. Það felur tvennt í sér. Í fyrsta lagi að allur þorri þeirra sem stunda vísindi sé sammála um þetta eða hitt atriðið. Í öðru lagi að almenningur taki þekkinguna góða og gilda, treysti að vísindin séu heiðarleg.

Litningapróf munu tiltölulega einföld vísindi, sem ekki ætti að valda deilum. En nú er það gert með þeim árangri að vísindalega staðfestur karl hreppir gullverðlaun í kvennaflokki hnefaleika.

Hvernig gat það gerst? Jú, Imane Khelif segist vera kona og keppti í kvennaflokki á grunni þeirrar yfirlýsingar. Nóg er að karl segist kona og hókus pókus hann er orðinn kona, samkvæmt transfræðum sem hafa spillt vísindum. Yfirlýsing breytir ekki erfðaefni lífvera. Smávaxinn getur ekki lýst sig hávaxinn og bætt þannig við sig sentímetrum. Raunheimur er eitt, ímyndun annað. Hér áður voru vísindi eitt og skáldskapur annað.

Ef vísindin stæðu styrkum fótum yrði mótmælt, bæði af hálfu þeirra sem starfa innan vísindanna en einnig þeim sem láta sér annt um að þekking sé tekin fram yfir sérvisku. En það er við ramman reip að draga.

Einn þekktasti líffræðingur samtímans, Richard Dawkins, gerði málið að umtalsefni á Facebook. Reikningi líffræðingsins var óðara lokað. Einn stærsti samfélagsmiðillinn er transvæddur, leyfir ekki andóf gegn pólitískum rétttrúnaði.

Vísindi sem ekki treysta sér til að aðgreina karl frá konu eru ekki hótinu betri en hver önnur sérviska.

„Ég er kona og ég keppi sem kona“