Sema til rannsóknar fyrir mútur, ræðst á Helga Magnús

Sema Erlu Ser­d­aroglu er til rannsóknar lögreglu fyrir mútugjafir í Egyptalandi. Sema Erla rekur félagið Solar­is sem safnaði peningum og mútaði egypskum embættismönnum að hleypa Palestínuaröbum frá Gasa til Íslands.

Brotið er fullframið og viðurkennt. Tilfallandi bloggaði í febrúar: 

Íslenskir aðgerðasinnar múta embættismönnum í Egyptalandi til að kaupa sérvalda Palestínuaraba yfir landamærin við Gasa. Í viðtali á mbl.is viðurkenna aðgerðasinnar að bera fé á embættismenn:

það kost­ar í kring­um 5000 doll­ara fyr­ir ein­stak­ling að koma í gegn­um landa­mær­in með flutn­ingi

Fimm þúsund dollarar eru tæpar 700 þúsund krónur. Hér er ekki um að ræða greiðslu fyrir skjöl og flutninga heldur er verið að bera fé á opinbera starfsmenn er sjá um landamæragæslu á milli Egyptalands og Gasa. 

Sema Erla beitti félaginu Solaris til að safna peningum til að kaupa ólöglega fyrirgreiðslu í þróunarríki, þar sem opinberir starfsmenn freistast að brjóta lög fyrir reiðufé. Efling gaf eina milljón.

Rannsókn á Semu Erlu var komin vel á veg þegar lögreglustjórinn í Reykjavík hætti henni. Fyrir viku sagði Morgunblaðið að ríkissaksóknari hefði fyrirskipað lögreglustjóranum að hefja rannsókn að nýju.

Árás Semu Erlu á Helga Magnús vararíkissaksóknara verður að skoða í ljósi afstöðu hennar til laga, reglna og almenns siðferðis. Hún vílar ekki fyrir sér bellibrögð. Í Egyptalandi eru greiddar mútur, á Íslandi hafðar í frammi falskar ásakanir um vanhæfi.

Helgi Magnús mátti sitja undir líflátshótunum frá trúbróður Semu Erlu. Ef formanni Solaris væri annt um íslenskt samfélag tæki hann undir varnaðarorð vararíkissaksóknara um skaðsemi innflutnings á íslömsku trúarofbeldi. En Sema Erla, varaþingmaður Samfylkingar, er með annað og síðra á dagskrá en velferð íslensks almennings. Hollusta hennar er við múslímska trúarmenningu.

 

Segja Helga hafa gert sig vanhæfan

Heimildin tapar 20% lesenda

Tvö þúsund lesendur hættu að nota Heimildina á milli vikna, skv. Gallup. Fyrir hálfum mánuði mældist útgáfan með rúmlega 11 þúsund notendur en þeir eru komnir í níu þúsund í byrjun vikunnar sem er að líða.

Allir aðrir fjölmiðlar, sem eru í mælingu Gallup, bættu við sig lesendum á milli vikna. Heimildin rekur lestin á listanum með afgerandi fæsta notendur. Næsti miðill fyrir ofan Heimildina er Mannlíf, með 23 þúsund vikulega notendur.

Heimildin nær ekki fimm prósent af notendafjölda mbl.is og visir.is sem eru með um og yfir 200 þúsund notendur á viku.

Tæplega 20 manna ritstjórn er á Heimildinni, þar af tveir ritstjórar og einn rannsóknaritstjóri. Á Mannlífi er sex manna ritstjórn.

Tilfallandi bloggaði í apríl um undarlega stöðu Heimildarinnar á fjölmiðlamarkaði. Er bloggið var skrifað voru netnotendur Heimildarinnar 15 þúsund á viku, en eru núna níu þúsund. Í blogginu sagði m.a.

Heimildin prentar 36 þúsund eintök vikulega. En vikulegir notendur vefútgáfunnar eru helmingi færri og gott betur, eða 15 þúsund. Ef Heimildin seldi vikulega eitthvað nálægt 36 þúsund eintök, í áskrift og lausasölu, ættu að sjást þess merki í fjölda notenda vefmiðilsins. En svo er ekki. [...]

Óhugsandi er að áskrifendur Heimildarinnar fari í stórum stíl ekki inn á vefútgáfuna. Umferðin er margfalt meiri á vefsvæði Morgunblaðsins en nemur fjölda áskrifenda. Hlutföllin eru öfug hjá Heimildinni, helmingi færri fara á vefsvæði útgáfunnar en nemur meintum fjölda áskrifenda. Fjölmiðlaneytendur haga sér ekki á þann hátt sem Heimildarmenn vilja vera láta.

Sá sem kaupir prentáskrift af fjölmiðli fylgist einnig með vefútgáfunni enda fær áskrifandinn lykilorð að vefmiðlinum. Ef rétt er að áskrifendur prentútgáfu Heimildar séu um 36 þúsund ættu notendur vefútgáfu að vera að minnsta kosti tvöfalt eða þrefalt fleiri, liggja á bilinu 70 til 100 þúsund á viku. En þeir eru aðeins 15 þúsund. Hér fer ekki saman hljóð og mynd.

Einboðið er að áskrifendur Heimildar eru til muna færri en gefið er upp. Tvær aðferðir eru notaðar til blekkja. Í fyrsta lagi með frídreifingu í verslunum og bensínsjoppum, líkt rakið var í bloggi gærdagsins.

Í öðru lagi að sami aðili kaupi áskriftir í hundrað- eða þúsundavís. Í raun er það ígildi mánaðarlegs framlags til að halda útgáfunni á floti.

Magnkaup áskrifta eru af tvennum toga. Sumir kaupa áskriftir af velvilja til útgáfunnar, aðrir óttast illvilja Heimildarinnar og kaupa sér frið, greiða verndarfé gegn illu umtali.

Að stærstum hluta hefur almenningur hafnað Heimildinni. Útgáfan er með minna en 5% af notendafjölda mbl.is og visir.is og er helmingi minni en næst minnsti fjölmiðillinn, Mannlíf.

En samt kemur Heimildin enn út og heldur uppi tæplega 20 manna ritstjórn. Pólitískar ástæður ráða ferðinni, ekki ásetningur að upplýsa um mikilsverð samfélagsmálefni.  Vinstriauðmennirnir, Vilhjálmur Þorsteinsson, fyrrum gjaldkeri Samfylkingar, og félagar, moka endalaust fjármagni í útgáfu sem hýsir flesta sakborningana í byrlunar- og símastuldsmálinu. Þeir hafa ekki gert hreint fyrir sínum dyrum, hvorki gagnvart almenningi né lögreglu. Blaðamenn sem hylma yfir lögbrotum þjóna ekki almannahag.

En það er bandalag á milli eigenda og sakborninga úr röðum blaðamanna að upplýsa ekki um lögbrot. Almenningur segir sína skoðun með því að kaupa ekki áskrift og lesa ekki netútgáfuna. Fjölmiðill án trúverðugleika er faglegt þrotabú.

Helgi og Diljá fara með rétt mál, vók-liðið rangt

Diljá þingmaður vekur athygli á innflutningi femínista á íslömsku feðraveldi. Helgi Magnús ræðir innflutning góða fólksins á ofbeldishneigðum múslímum. Bæði fara með rétt mál. Gagnrýnendur þeirra hafa í frammi gífuryrði um rasisma, sem eru dæmigerð vók-viðbrögð.

Íslendingar eru umburðalyndir og taka útlendingum vel sem hingað koma til að setjast að og samlagast íslensku samfélagi. Þegar svona er tekið til orða útilokar það ekki að einhverjir landsmenn séu haldnir útlendingafóbíu. 

En sé horft til þess hvernig við höfum frá aldamótum tekið á móti fjölda innflytjenda frá Austur-Evrópu, einkum Eystrasaltsríkjum og Póllandi, verður ekki annað sagt en viðtökurnar hafi verið góðar og nýbúarnir upp til hópa hið þekkilegasta fólk.

Aftur gjalda margir varhug við stórfelldum innflutningi fólks frá menningarheimi múslíma. Reynsla Norðurlanda og Vestur-Evrópu sýnir svart á hvítu að múslímar aðlagast vestrænum viðtökuríkjum seint og illa.

Við eigum með öllum ráðum að takmarka íslömsk áhrif á Íslandi. Það er ekki rasismi heldur raunsæi. Þeir vilja íslensku samfélagi illt er kappkosta innflutning á múslímskri ofbeldismenningu.

Segir orðræðu Helga ala á sundrung og fordómum

Tæknimaður RÚV: hringurinn þrengist

Tæknimaður RÚV var fyrsti viðtakandi stolins síma Páls skipstjóra Steingrímssonar, samkvæmt nýjum gögnum . Eiginkona Páls byrlaði skipstjóranum 3. maí 2021. Daginn eftir, á meðan skipstjórinn lá milli heims og helju á gjörgæslu Landsspítalans, fór eiginkonan með símann á Efstaleiti, höfuðstöðvar RÚV. Tæknimaður, kallaður pródúsent á RÚV-máli, tók við símanum.

Tæknimaðurinn ónefndi kom við sögu í tilfallandi bloggi um síðustu helgi. Vísað var í frétt Mannlífs, sem er í fararbroddi fjölmiðla er fjalla um byrlunar- og símastuldsmálið. Í gær hjó Mannlíf í sama knérunn og birti upplýsingar sem ekki hafa áður komið fyrir sjónir almennings. Um tæknimanninn segir: 

rökstuddur grunur er um að síminn hafi verið opnaður af tæknimanni á RÚV og efni úr honum klónaður yfir í annan síma en þeim gögnum svo dreift á blaðamenn annarra miðla.

Tilfallandi telur raunar fullvíst að unnið hafi verið efni úr símanum, fréttir skrifaðar á RÚV, og þær sendar á Stundina og Kjarnann til birtingar eftir skipulagi. Stundin og Kjarninn birtu samtímis samræmda frétt, um meinta skæruliðadeild Samherja, þann 21. maí 2021. Skráðir höfundar fengu blaðamannaverðlaun. Þremenningarnir njóta þess heiðurs að vera sakborningar.

En það er tæknimaðurinn sem málið snýst um núna, fyrsti viðtakandi stolna símans á RÚV. Í Mannlífi kemur fram að tæknimaðurinn starfi enn á RÚV. Ef gefið er að tæknimaðurinn sé hluti af Kveik, sem Þóra Arnórsdóttir stýrði er byrlun og stuldur fóru fram, koma aðeins fjórir til greina. Á vefsíðu Kveiks eru tæknimennirnir kallaðir pródúsentar og taldir með umsjónarmönnum þáttarins, sem þýðir að hlutverk þeirra er ekki alfarið tæknilegs eðlis. Þeir eru: 

Arnar Þórisson

Árni Þór Theodórsson

Garðar Þór Þorkelsson

Ingvar Haukur Guðmundsson

Samkvæmt nýjum gögnum í byrlunar- og símastuldsmálinu er einn af þessum fjórum viðtakandi stolna símans. Nú er ekki víst að allir fjórir hafi verið að störfum á Kveik/RÚV í maí fyrir þrem árum. Það myndi þrengja hringinn. Starfstitlar veita einnig vísbendingu; Arnar Þórisson er titlaður ,,yfirpródúsent."

Eftir viðtöku var sími skipstjórans afritaður á síma sem Þóra Arnórsdóttir hafði keypt fyrir byrlun skipstjórans. Að lokinni afritun var unnið með gögnin, fréttir skrifaðar, og þær sendar til birtingar á Stundina og Kjarnann, sem nú heita Heimildin. Tæknimaðurinn starfaði undir ritstjórn Þóru. Ábyrgðarmaður Þóru er aftur Stefán Eiríksson útvarpsstjóri.

Þóra Arnórsdóttir fékk stöðu sakbornings í byrlunar- og símastuldsmálinu í febrúar 2022. Stefán hélt yfir henni verndarhendi í heilt ár. Ekki fyrr en upp komst að hún keypti símann sem notaður var til að afrita síma skipstjórans var Þóra látin fara frá RÚV - ári eftir að hún fékk stöðu sakbornings. Ekkert kveðjuhóf var haldið til heiðurs Þóru sem var ritstjóri Kveiks frá upphafi. Frétt RÚV, sem tilkynnir brotthvarf hennar, er skrifuð í sársauka og skömm. En engin játning fylgdi skyndilegu brotthvarfi Þóru. Það átti að ljúga með þögninni.

Tilfallandi hefur fjallað um byrlunar- og símastuldsmálið frá nóvember 2021. Margir héldu að um uppspuna tveggja Pála væri að ræða, skipstjórans og tilfallandi. Viðkvæðið var að óhugsandi væri að RÚV tæki þátt í ráðabruggi þar sem koma við sögu alvarleg líkamsárás með byrlun og gagnaþjófnaður. Jafnvel lögreglan átti erfitt með að trúa harðsvíruðum starfsháttum sem viðgangast á Glæpaleiti. Á verðlaunagemsunum var tekið með silkihönskum. Skipstjórinn og lögmaður hans hafa skrifað harðort bréf til ríkissaksóknara til að mótmæla linkulegri lögreglurannsókn. 

Er frá leið áttuðu glöggir lesendur sig á því að RÚV var miðstöð ólöglegs athæfis. Það var ekki endilega tilfallandi blogg sem sannfærði, heldur hitt að blaðamenn RSK-miðla (RÚV, Stundin og Kjarninn) gátu ekki útskýrt hvernig fréttirnar í Kjarnanum og Stundinni urðu til. Fréttirnar tvær birtust samtímis 21. maí 2021 og vísuðu báðar í gögn úr síma Páls skipstjóra. Heimildir detta ekki af himnum ofan, þeirra er aflað. Í þessu tilfelli með byrlun og stuldi. 

Ef hægt væri að setja saman trúverðuga frásögn og útskýra hvernig samræmdar fréttir um meinta skæruliðadeild Samherja urðu til væri löngu búið að segja þá frásögn af sakborningunum sjálfum. En þeir þegja eins og sakamenn sem bíða átekta eftir hve miklar sakir lögreglunni tekst að sanna á þá. Aðrir fjölmiðlar láta sér vel líka. Heiður stéttarinnar er í húfi en blaðamenn snerta varla á málinu. Stærsta frétt íslenskrar fjölmiðlasögu þykir ekki sæta tíðindum. 

Guðfaðir þagnar sakborninganna er Stefán Eiríksson útvarpsstjóri. Stefán gerir ekkert til að upplýsa aðkomu RÚV að alvarlegu sakamáli. Aðgerðaleysi útvarpsstjóra annars vegar og hins vegar tregða að afhenda lögreglu gögn er sérstakur undirkapítuli byrlunar- og símastuldsmálsins. Nánar um Stefán á næstunni.

 

 

 

Trump og nýhægrið: alþýðan fyrst, elítan síðast

Trump er ekki ismi í merkingunni hugmyndafræði. Varaforsetaefni hans, J.D. Vance, er aftur hluti af hreyfingu, hugmyndafræði, sem kennd er við nýhægrið. Samstarfsmaður varaforsetaefnis Trump, Oren Cass, var til viðtals á Unherd.

Viðtalið gefur hugmynd um vegferð áhrifamesta hægriflokks vesturlanda, Repúblikanaflokksins. Nýhægrið er í andstöðu við nýfrjálshyggjuna að því leyti að frjáls viðskipti á alþjóðavísu eru ekki æðsta boðorðið Framleiðslukapítalismi er tekinn fram yfir frjálst fjármangsflæði.

Ég gekk ekki með bækur Hayek og Friedmann á mér, segir Cass í viðtalinu og vísar þar til tveggja stórmenna nýfrjálshyggjunnar, Friðrik Hayek og Milton Friedman. Nýhægrið tekur þjóðarhagsmuni fram yfir frjáls viðskipti, t.d. með tollavernd fyrir innlenda framleiðslu.

Öflugur framleiðsluiðnaður er forsenda hagsælar og þjóðaröryggis, segir Cass.

Ráðandi alþjóðahyggja eftir lok kalda stríðsins var tvíhöfða þurs. Frjáls viðskipti á alþjóðavísu í anda nýfrjálshyggjunnar annars vegar og hins vegar opin landamæri vinstrimanna með sinni fjölmenningu og siðferðislegu afstæðishyggju. 

Nýhægrið hafnar hvorutveggja. Kristin gildi eiga upp á pallborðið. J.D. Vance skírðist til kaþólsku fyrir fáum árum. Landamærin verða lokuð óverðugum - þeim sem ekki koma til að samlagast viðtökuríkinu. Fjölmenning og transfræði eru ekki hluti af samfélagsmynd nýhægrisins, heldur kjarnafjölskyldan og heimafengið gildismat.

Í utanríkismálum eiga hvorki Nató né Selenskí í Úkraínu vinum að mæta í nýhægrinu. Evrópa á að sjá um sínar varnir sjálf og ævintýramennska með herleiðangri á framandi slóðir er liðin tíð. Bandaríkin verður ekki lengur heimslöggan. Aftur er það alþjóðahyggjan sem geldur afhroð.

Launamenn eru í forgangi nýhægrisins en fjármagnseigendur síður. Verkalýðsleiðtogi frá Teamsters flutti ávarp á flokksþinginu þessa dagana. Fyrir hvern frjálshyggjumann sem við töpum úr Repúblikanaflokknum fáum við tíu launamenn, segir Cass í viðtalinu. Ekki gildir lengur mantran að ódýrt vinnuafl sé gott fyrir viðskiptalífið og neytendur. Alþýðan er fyrst og síðast launamenn, ekki neytendur.

Nýhægrið og Trump er ekki sami hluturinn. En með vali á J.D. Vance sem varaforseta sendir Trump pólitísk skilaboð um að nýhægrið sé bakland sem hann ætlar að stóla á.

Sveitalubbinn með Hvíta húsið í sigtinu

Carbfix og tilræðið gegn heilbrigðri skynsemi

Hlutfall koltvísýrings, CO2, í andrúmslofti er 420 ppm. Mælieiningin ppm stendur fyrir hlutfall af milljón. Til að átta sig á samhengi er útöndun meðalmannsins á CO2 um 40.000 ppm (já, 40 þúsund). Hér er auðvitað komin skýring á hvers vegna blóm dafna þegar talað er við þau. Koltvísýringur er aðalfæða plantna.

Tré, blóm og aðrar plöntur taka til sín koltvísýring úr loftinu til vaxtar og viðgangs. Án CO2 er ekkert líf á jörðinni. Skógræktin útskýrir ljóstillífunina prýðilega:

Með ljóstillífun taka plönturnar koltvísýring (CO2) úr andrúmsloftinu, nota kolefnisatómin (C) og losa sig við súrefnishlutann (O2) aftur út í andrúmsloftið. Kolefnisatómin verða þá byggingarefni plantnanna. Trjábolir, greinar og rætur trjánna myndast að verulegu leyti úr kolefni.

Eru lesendur með á nótunum? Koltvísýringur er lífsnauðsynleg loftegund jarðlífinu. Við öndum henni út (40 þús. ppm per fráöndun)  og lofttegundin er aðalfæða plantna. Sveltimörk plantna eru um 150 ppm koltvísýrings. Ef hlutfall CO2 fellur niður fyrir 150 ppm er úti um líf á jörðinni. Kjöraðstæður plantna eru tífalt hærri en sveltimörkin,  um 1500 ppm. Koltvísýringi er oft dælt inn í gróðurhús til að örva vöxt.

Ef menn vilja síður trúa tilfallandi bloggara þá hafa nær 2000 vísindamenn skrifað upp á yfirlýsingu um að koltvísýringur sé lífgjafi jarðarinnar. Það er engin loftslagsvá vegna koltvísýrings í andrúmslofti, segir í yfirlýsingunni. Þvert á móti, jörðin verður grænni alþjóð til hagsbóta. Og sannanlega hefur jörðin grænkað með hækkandi koltvísýringi. En fáar fréttir eru af þeirri þróun.

Það sem meira er: óhugsandi er að manngerður koltvísýringur valdi loftslagsvá eða hamfarahlýnun. Samkvæmt tölum frá Evrópusambandinu eru 750 gígatonn koltvísýrings í umferð í náttúru jarðkringlunnar. Af þessum 750 gígatonnum ber maðurinn ábyrgð á 29 gígatonnum, eða 4 prósent af öllum koltvísýringi í umferð. Maðurinn ber einfaldlega sáralitla, 4%, ábyrgð á koltvísýringi andrúmsloftsins.

En allt í lagi, gefum okkur að þótt maðurinn beri litla ábyrgð á CO2 í andrúmslofti þá sé áhyggjuefni að hlutfall CO2 í andrúmslofti hafi aukist úr um 320 ppm árið 1960 í 420 ppm í ár. Það væri þegnskapur af okkur mannfólkinu að hamla þessari þróun, þótt í örlitlu sé. Til að koma í veg fyrir hamfarahlýnun. Er það ekki?

Nei, engin þörf er á því. Tvöföldun á koltvísýringi, CO2, í andrúmslofti, úr 420 ppm í 840 ppm, myndi aðeins hækka meðalhita jarðar um eina gráðu á selsíus eða svo. Enginn tæki eftir breytingunni. Vísindamennirnir William Happer og Richard Lidnzen staðfesta báðir að tvöföldun á CO2 breytir sáralitlu. Ástæðan er eðlisfræði, kallast mettun.

Víkur þá sögunni að Carbfix, sem er íslenskt fyrirtæki, og ætlar að flytja til Íslands iðnaðarkoltvísýring frá Evrópu og dæla niður, í fljótandi formi, í íslensk berglög við Hafnarfjörð. Hér er um að ræða viðskipti upp á milljarða króna til að taka lífsnauðsynlega loftegund og binda hana í berglög.

Hugmyndafræði, ekki vísindi, er forsendan fyrir viðskiptamódeli Carbfix. Hamfaratrú vegna koltvísýrings í andrúmslofi er opinber stefna Evrópusambandsins. Kosturinn í augum ESB er að það má skattleggja í nafni hugmyndafræðinnar. Lykilorðið er losundarheimild. Iðnfyrirtæki kaupa það sem áður var ókeypis, að láta frá sér koltvísýring. 

Talsmaður fyrirtækisins útskýrir viðskiptahugmyndina:

Markaðurinn sem Carbfix horfir hvað helst til eru iðnfyrirtæki sem geta ekki komið í veg fyrir losun sína með orkuskiptum og þurfa að kaupa dýrar losunarheimildir í evrópska losunarkvótakerfinu (ETS). Með því að fanga losun sína og láta binda hana varanlega í jörðu geta fyrirtækin dregið úr losun í andrúmsloftið og þannig komist hjá því að kaupa losunarheimildir.

Verslun með losunarheimildir eru eins og aflátsbréf kaþólsku kirkjunnar á miðöldum. Í stórum stíl keyptu menn syndaaflausn ósvífinna presta spilltrar stofnunar. Þangað til einn góðan veðurdag að þýskumælandi munkur fletti upp í heilagri ritningu og fann ekki stafkrók um að hægt væri að kaupa sig frá syndinni. Einhver ætti að fletta upp í bók náttúrunnar og segja gáfnatröllunum í Brussel að koltvísýringur sé forsenda lífs á jörðinni. Eins og á miðöldum ræður ferðinni hagkvæm heimska. Lýðurinn skal strita og trúa á meðan valdhafar kenna að hvítt sé svart og fleyta rjómann.

  

Hiti, kuldi og hamfaratrú

Á Austurlandi er hamfarahlýnun síðustu daga. Nánast á sama tíma er hamfaraúrhelli á Snæfellsnesi. Til að bæta gráu ofan á svart var nýliðinn júní kaldur á öllu landinu, einkum norðaustanlands, segir okkur Veðurstofan.

Ísland er lítil eyja á Atlantshafi norðanverðu. Skyldi ætla að á jafn litlu flatarmáli væri eins og eitt veðurkerfi sem mætti kalla íslenskt er gæfi upplýsingar um hvort fósturjörðin væri á leið í hamfaraskeið vegna kulda eða hlýinda. Nú eða að veðurfar væri tiltölulega stöðugt með smávegis frávikum annað veifið.

En sá sem leitar að íslensku veðurfari, stöðu og horfum, fer bónleiður til búðar. Ekki einu sinni grunnatriði eins og meðalhiti á landinu liggur á lausu. Meðalhiti er reiknaður og gefinn út á einstökum stöðum, t.d. Akureyri, Stykkishólmi og Reykjavík, en ekki landinu öllu.

Hvers vegna skyldi svo vera?

Jú, meðalhiti á Íslandi er merkingarlaus tala, skiptir ekki máli í neinu samhengi. Og er þess vegna ekki reiknuð og kynnt. Einfalt ætti að vera reikna meðalhita Íslands út en það þjónar engum tilgangi.

En bíðum við. Er ekki svo að á heimsvísu sé þróun hitafars okkur lifandi að drepa? Áður en spurningunni er svarað skal hyggja að hita- og kuldametum á henni móður jörð. Mesti hiti í heiminum nokkru sinni mældist í Kaliforníu, 56,7 °C,  og sá lægsti á Suðurskautinu, -89.2 °C. Þarna á milli eru um 145 gráður. Vatn sýður við hundrað gráður. Dettur einhverjum í hug að spyrja um sameiginlegan meðalhita Kaliforníu og Suðurskautsins?

Veðurkerfi Kaliforníu er annað en á Suðurskautinu. Kjánalegt að þurfa skrifa jafn augljósa staðreynd. En hún er kjarni málsins. Ísland stendur tæplega undir einu veðurkerfi. Jarðkringlan okkar hefur mörg veðurkerfi.

Er þá einhver merking í setningu eins og ,,heimurinn er að hlýna"? Nei. Það getur hlýnað í Kaliforníu, hiti verið stöðugur í Reykjavík en kólnað á Suðurskautinu. Útreikningur á sameiginlegum meðalhita þessara þriggja staða er tilgangslaus heilaleikfimi. Meðalhitinn upplýsir ekki um eitt eða neitt. Sagt með öðrum orðum: það er ekki til neitt sem heitir heimsveðurfar. Heimshlýnun er hugtak án innihalds. Svona eins og vísindalegur marxismi.

Áróðurinn um hamfarahlýnun á heimsvísu er hugmyndafræði en ekki vísindi. Tilfallandi er enginn sérfræðingur í loftslagsmálum en reynir að lesa sér til gagns. Það sem segir hér að ofan er útfærsla á grein Richard Lindzen sem er vísindamaður ólíkt Grétu Thunberg og bernsku hjörðinni sem fylgir henni. Lindzen á að baki 60 ára vísindaferil í rannsóknum á veðurfari. Loftslagsvísindi eru, eins og segir í greininni, nokkru yngri eða um 40 ára. Þau urðu vinsæl eftir fall kommúnismans og sækja flesta liðsmenn úr röðum vinstrimanna. Hugmyndafræði sem sagt, ekki vísindi. 

 

„Ég hef aldrei séð annað eins veður“

Jesú í Berlín og Moskvu en ekki Washington

England og Spánn keppa í dag um Evrópumeistaratitilinn í knattspyrnu í höfuðborg Þýskalands. England hefur ekki unnið stóran titil í íþróttinni síðan 1966, bráðum mannsaldur. Telegraph, veraldleg bresk útgáfa lítt kunn fyrir trúarákefð, segir kristna knattspyrnumenn meira áberandi í landsliðshópi Englands en löngum áður. Nefndir til sögunnar eru Marc Guéhi, Bukayo Saka, Eberechi Eze og Ivan Toney.

Fréttin ræðir vaxandi kristni meðal enskra knattspyrnumanna. Miðlæg eru kristin samtök, Sports Chaplaincy UK, sem sinna andlegri leiðsögn íþróttamanna. Samtökin segjast hafa tengsl við 160 þúsund félög og 30 milljónir einstaklinga. Nokkuð öflugt sé haft í huga að fyrirtækið er ekki nema liðlega þrítugt.

Tilfallandi var ókunnugt um kristniboð meðal íþróttamanna og aukinn trúaráhuga. Burtséð frá knattspyrnuleiknum í dag er áhugavert að velta fyrir sér hvað valdi. (Innan sviga, áður en horfið er frá fótbolta, er þess að geta að Spánverjar eiga kristna innan sinna raða er signa sig ótt og títt að hætti kaþólikka).

Úkraínustríðið er með trúarstef, sem ekki fer hátt. Utanríkisráðherra Póllands, RadosÅ‚aw Sikorski, gerði kristna stefið að umtalsefni í ræðu eftir leiðtogafund Nató í Bandaríkjunum. Sikorski er menntaður í Bretland og Bandaríkjunum og var breskur ríkisborgari áður en hann varð fyrst pólskur ráðherra, árið 2006. Sikorski á bandaríska eiginkonu, Önnu Applebaum, sem er kunnur blaðamaður og sagnfræðingur. Sikorski er, með öðrum orðum, vel læs á engilsaxneskan menningarheim. Líkt og títt er um pólska stjórnmálamenn er utanríkisráðherranum ekki um það gefið að Rússland eflist. Í sögulegu samhengi veit sterkt Rússland á veikt Pólland. Orðhvatur álitsgjafi myndi e.t.v. segja Sikorski haldinn stæku Rússahatri. Tilfallandi segir það eitt að sá pólski sé gagnrýninn á rússnesk áhrif.

Sikorski er sem sagt mættur á fyrrum heimavöll, hugveituna American Enterprise Institute, sem iðulega er kennd við nýhægrið eða kaldastríðshægrið. Eftir að hafa lesið yfir áheyrendum þau mörgu mistök sem gerð voru eftir að kalda stríðinu lauk, einkum og sér í lagi að leyfa Rússlandi að eflast, snýr pólski utanríkisráðherrann sér að goðsögnum sem Pútínstjórnin hefur með árangri selt á vesturlöndum.

Fyrsta, og líklega þá mikilvægasta, mýtan er að Rússland undir Pútín sé bólverk kristinna gilda er uxu frá gyðingdómi.

Veraldlega vestrið óttast ekki áhrif rússnesku réttrúnaðarkirkjunnar sem slíkrar. Sú kirkjudeild er miðaldaarfur, líkt og sú kaþólska (sem þorri Pólverja aðhyllist), heldur hitt að Rússland og Pútín forseti standi fyrir eitthvað sem vestrið hefur að stórum hluta glatað.

Hvað gæti það verið? Tilfallandi gisk er að trúarleg, og þá um leið siðferðileg, afstæðishyggja í vestrinu sé í þann veginn að ganga sér til húðar. Þar liggi skýring óttans við meint kennivaldi Kremlarherra.

Undir merkjum menningarlegu afstæðishyggjunnar var kristnum trúar- og siðferðisgildum varpað fyrir róða. Án þeirra óx og dafnaði, síðasta mannsaldur eða svo, sérviskuleg hópsálarhugmyndafræði sem kennir að mannkynið sé tvískipt, í drottnara og fórnarlömb. Inngildingin, svo notað sé tískuorð hópsálanna, snýst um að úthýsa úr mannlegu samfélagi drottnurum til að fórnarlömbin fái loksins, loksins Paradísarheimt.

Hugmyndafræðin lofsyngur botnfallið. Mestu fórnarlömbin eru verðugust. Aumingjavæðing og ofgnótt haldast í hendur. Hópsálin dýfir ekki hendi í kalt vatn. Ofsóttir eiga það inni að drottnarar skaffi þeim lífsgæðin.

Einn þráður í kristni er aumingjagæska. Nietzsche gerði þeim þræði skil. Sá þýski hlóð þó ekki undir hópsálina, öðru nær. Verðugur er sá sem lætur ekki múginn teyma sig á asnaeyrunum.

Burtséð frá persónulegri trúarsannfæringu, t.d. ensku landsliðsmannanna, er ekki líklegt að kristni, í merkingunni almennt vaxandi trúarákefð, móti vestræna menningu næstu áratuga. Né heldur að Pútín fái ímynd krossfarariddara.

Í loftinu liggja þó menningarleg veðrahvörf. Er ráðandi viðmið sýna veikleikamerki er afturhvarf til eldri gilda fyrsta viðbragðið. Jesú gæti dúkkað upp í Berlín eða Moskvu en borgin hans er Jerúsalem, sem samtíð Snorra Sturlusonar taldi miðpunkt heimsins. Pólitísk, menningarleg og enn að nokkru leyti efnahagsleg miðja heimsins liggur í vestri.

Gildi sem blífa eru iðulega tengd einstaklingum, samanber heimstrúarbrögðin. Yfirfært á samtíma okkar eru það stjórnmálamenn sem gefa hugmyndastefnum nafn. Í nótt var reynt að ráða af dögum mann sem fyrir undarlega rás atburða er kominn á helgistall. Sést á því að bæði heimsmiðlarnir og héraðsfréttamiðlar á Fróni nota ekki orðið banatilræði. Dauði og Trump eru gerðar andstæður, jafnvel af þeim sem leggja mesta fæð á manninn, sem eru talsmenn hópsálarinnar.   

 

 

 

 

Þórður Snær og týndi tæknimaðurinn á RÚV

Reynir Trausta á Mannlífi fjallar um sérkennilega Facebook-færslu Þórðar Snæs ritstjóra Heimildarinnar, áður Kjarnans. Tilfallandi skrifaði um færsluna í vikunni. Fyrirsögnin á Mannlífi er Þórður er dapur. Reynir segir starfsbróður sinn leiðan yfir týndum tæknimanni RÚV:

fyrir liggur að Páll [skipstjóri] var á milli heims og helju dögum saman. Á meðan tók fyrrverandi eiginkona Páls  síma hans og afhenti starfsmönnum Ríkisútvarpsins sem afrituðu tækið án þess þó að birta gögnin á sínum fjölmiðli. Leitað er að tæknimanninum sem annaðist innbrotið í símann. Þar liggur glæpurinn.

Þórður Snær, um árabil fastagestur á RÚV, þekkir ábyggilega tæknimanninn. Þóra Arnórsdóttir fyrrum ritstjóri Kveiks er þaulkunnug manninum. Aðalsteinn Kjartansson, sem hætti á Kveik hjá Þóru þrem dögum fyrir byrlun Páls skipstjóra og fór á Stundina að taka við afrituðum gögnum úr síma skipstjórans, er án efa í talsambandi við tæknimanninn.

Þrír blaðamenn þekkja tæknimanninn sem leitað er að. Hvers vegna upplýsa þeir ekki nafnið? ,,Þar liggur glæpurinn," skrifar Reynir á Mannlífi. Blaðamenn, síðast er að var gáð, eiga að upplýsa almenning um lögbrot í samfélaginu, ekki hylma yfir afbrot. En blaðamenn þegja um starfsmann RÚV sem tók við stolnum síma Páls skipstjóra, fengnum með byrlun, og afritaði.

Hvað veldur þögninni?

Jú, tæknimaðurinn starfaði ekki í eigin þágu. Hann var aðeins verkfæri, líkt og veika konan sem byrlaði og stal. Byrlun, stuldur og afritun þjónaði skýru markmiði. Að blaðamenn kæmust í gögn Páls skipstjóra Steingrímssonar.

Þórður Snær er ekki leiður yfir týndum tæknimanni. Þvert á móti. Ritstjórinn óttast að tæknimaðurinn finnist.

 

Gervigreind, siðvit og blaðamennska

„Þetta [gervigreind] verður hluti af blaðamennsku. Þá er bara spurn­ing hvernig við get­um tryggt að gervi­greind­in fari að siðaregl­um.“

Tilvitnunin hér að ofan er höfð eftir Sigríði Dögg Auðunsdóttir formanni Blaðamannafélags Íslands. Sigríður Dögg og þáverandi varaformaður BÍ, Aðalsteinn Kjartansson, breyttu siðareglum félagsins eftir að uppvíst varð að blaðamenn nýttu sér andlega veikan einstakling, þáverandi eiginkonu Páls skipstjóra Steingrímssonar, til að byrla og stela gögnum sem blaðamenn smíðuðu úr samsæriskenningu um skæruliðadeild Samherja. Tilfallandi blogg útskýrði breytinguna á siðareglunum í formannstíð Sigríðar Daggar:

Einu sinni voru siðareglur sem tóku vara á að óvandaðir blaðamenn nýttu sér bágindi fólks.

Þriðja grein siðareglna Blaðamannafélags Íslands hljómaði til skamms tíma svona:

Blaðamaður vandar upplýsingaöflun sína, úrvinnslu og framsetningu svo sem kostur er og sýnir fyllstu tillitssemi í vandasömum málum. Hann forðast allt, sem valdið getur saklausu fólki, eða fólki sem á um sárt að binda, óþarfa sársauka eða vanvirðu.

Um svipað leiti og RSK-blaðamenn tóku til við að misnota alvarlega veikan einstakling var settur kraftur í að breyta siðareglum blaðamanna. Endurskoðaðar siðareglur litu dagsins ljós í vor [2023]. Búið er að fella út innihald þriðju greinarinnar um að ,,forðast allt, sem valdið getur saklausu fólki, eða fólki sem á um sárt að binda, óþarfa sársauka eða vanvirðu."

Varaformaður Blaðamannafélags Íslands, Aðalsteinn Kjartansson, á Heimildinni, áður RÚV, var í forystu nefndarinnar sem endurskoðaði siðareglunar. Aðalsteinn er sakborningur í yfirstandandi lögreglurannsókn á byrlun Páls skipstjóra og stuldi á síma hans. Aðrir sakborningar eru Þórður Snær Júlíusson, Arnar Þór Ingólfsson, Ingi Freyr Vilhjálmsson, allir á Heimildinni, og Þóra Arnórsdóttir sem var ritstjóri Kveiks á RÚV.

Allt eru þetta verðlaunablaðmenn Blaðamannafélags Íslands.

Gervigreind dytti ekki í hug að játast siðareglum, brjóta síðan reglurnar og smíða nýjar til að réttlæta afbrotið. Í blaðamennsku er gervigreind ekki vandamálið heldur fólk eins og Sigríður Dögg, Aðalsteinn og félagar.

 

Gervigreind verði hluti af blaðamennsku