Macron, Blair og transheimska

Vinstrimenn vilja leyfa frjálsa kynskráningu, karl fyrir hádegi en kona síðdegis, hneykslast Macron Frakklandsforseti. Handan Ermasunds tekur Tony Blair fyrrum forsætisráðherra til máls og hvetur til skynsemi. Konur hafa sköp en karlar lim.

Samflokksmenn Blair í Verkamannaflokknum eiga margir erfitt með að skilgreina hvað kyn er, eins og rekið er í Telegraph. Nú þegar formaðurinn fyrrum leggur spilin á borið og segir æxlunarfærin útkljá málið verður kannski ögn einfaldara að segja upphátt hlutlægar staðreyndir.

Kyn er ekki hugarfar heldur líffræðileg staðreynd. Þegar transheimskunni léttir munu menn klóra sér í kollinum og undrast að sjáanlegar og mælanlegar grunnstaðreyndir náttúrunnar skuli um tíma verið vafa undirorpnar. Kyn spendýra ráðast af litningum.

Kvenkyn fæðast með XX-litninga en karlkyn með XY-litninga. Við fæðingu sést hvort er hvað. Í tilfelli manna hvort það sé telpa eða drengur. Aðrir möguleikar eru ímyndun, ekki einu sinni með flugufót í hlutveruleikanum. Láti kona græða á sig lim eða karl skeri undan sér breytir það engu um kyn viðkomandi. Karl sem þykist kona getur krafið kvensjúkdómalækni um legskoðun en það finnst ekkert móðurlíf. Líkamlegar staðreyndir tegundarinnar eru öllum skýrar sem að vilja hyggja. Vandamálið er sálrænt og menningarlegt.

Transheimskan fær útbreiðslu á tíma samfélagsmiðla. Efnislegur veruleiki, þaulprófaður frá örófi alda, varð um tíma að feimnismáli eftir að fámennur hópur sérvitringa taldi sig ofsóttan af heilbrigðri skynsemi og fékk með sér samúðarbylgju á samfélagsmiðlum. Nýju fötin keisarans voru að kyn sé huglægt. En sérhver með hálfa hugsun eða meira veit að hún kynlaus. Hugsun er óefnisleg. Kyn er aftur efnisleg og áþreifanleg staðreynd. Tilfinningar s.s. ást, afbrýði og gleði eru af sömu ástæðu kynlausar.

Hugsun og tilfinningar eiga uppsprettu í skrokki sem frá fæðingu er annað tveggja kvenkyns eða karlkyns. Líkamanum fylgir engin nauðhyggja, að kona eigi að hugsa á þennan veg en karl á hinn veginn. Hugsun er valfrjáls, sumir verða hugfangnir af vitleysu. 

Einstaklingur sem segist af röngu kyni lýsir ómöguleika. Hann gæti allt eins lýst yfir að vera ekki spendýr. Hugur ræður hvorki kyni né tegund.  

 

 

Macron sakaður um transfóbíu

Löggufrétt á mbl og vísi, réttur þeirra afbrigðilegu

Í viðtengdri frétt mbl.is er sagt frá handtöku lögreglu á manni sem grunaður var um ölvun á almannafæri. Fréttin er hlutlæg og málefnaleg, segir frá atburðarás. Sama frétt á visir.is er allt öðru marki brennd. Þar túlkar aðgerðasinni handtökuna.

„Þetta er mesta niðurlæging og hlutgerving (e. dehumanizing) sem ég hef séð,“ segir Pétur Eggerz aðgerðasinni á vísi. Að sögn Péturs er sá handtekni fíkill í geðrofi og að ástand hans sé kerfinu að kenna en ekki fíklinum sjálfum. 

Aðgerða-Pétur lætur ýmislegt flakka um rétt þeirra afbrigðilegu í borgaralegu samfélagi og hlutverk lögreglu.

Nú er það ekki svo að þeim afbrigðilegu sé gert að bera utan á sér skilti sem varar við að þar fari ekki fólk eins og flest. Til dæmis: ,,Ég er fíkill í geðrofi" eða ,,Ég er Hamas-liði til alls vís" eða ,,Ég er Magga Stína og atast í friðsömu fólki" eða ,,Ég er haldinn barnagirnd". Nei, góðu heilli búum við í samfélagi sem setur ekki merkimiða á afbrigðilega.

Þvert á móti, það eru mannréttindi að vera afbrigðilegur. Hver og einn má í vitund sinni vera hvað sem er; blóm eða bylgjupappi, köttur eða kráka, fjöldamorðingi eða endurfæddur Jesú. Með almennara orðalagi: kexruglað fólk nýtur mannréttinda til jafns við aðra, sem búa að dómgreind og siðferðisvitund.

Að því sögðu treystum við lögreglunni til að grípa inn rás atburða er þeir afbrigðilegu sýna af sér háttsemi sem ógnar öðrum eða veldur ótta. Hvað gera þeir afbrigðilegu sem vilja þjóna sínu eðli í friði frá afskiptum annarra? Jú, þeir sammælast um að lögreglan sitji um að niðurlægja þá og afmennska. Eins og afbrigðilegra er háttur er öllu snúið á hvolf.

Lögreglan starfar í almannaþágu og allsherjarreglu. Án lögreglu yrðu almennir borgarar að ganga um vopnaðir til að verjast þeim afbrigðilegu sem ekki láta sér nægja að vera skrítnir í kollinum heldur hrinda í framkvæmd sjúku hugarástandi. 

Lögreglan er undirstaða siðaðs samfélags. 

Sneru manninn niður og settu á hann hrákagrímu

Lilja, Meloni og Jón Sigurðsson

Almenningur í Evrópu kýs hagnýta pólitík umfram hugmyndafræði, segir Meloni forsætisráðherra Ítalíu og einn sigurvegara nýliðinna kosninga til Evrópuþingsins. Hægriflokkar unnu á en vók-flokkar og loftslagskreddur töpuðu. Lilja Dögg Alfreðsdóttir túlkar áþekk sjónarmið í ræðu í gær á fæðingarstað Jóns Sigurðssonar, Hrafnseyri við Arnarfjörð. Grípum niður í ræðu Lilju Daggar:

Landsvirkjun skal áfram vera í þjóðareigu og sala á landi til erlendra aðila er með öllu ósjálfbær til framtíðar. Í framtíðinni verður skortur á landi, hreinu vatni og grænni orku. Þar erum við Íslendingar lánsöm þjóð og eigum að varðveita landið fyrir komandi kynslóðir, svo að þær geti búið við jafnvænan kost og okkur hefur verið búinn. Þetta er alvöru mál og er ég þess sannfærð um að þjóðhyggju- og alþjóðasinninn Jón Sigurðsson væri mér sammála um hversu mikilvægt það er fyrir framtíðarkynslóðir að við setjum skýrar línur um þessi mál.

Í tilvitnuðum orðum túlkar Lilja Dögg þjóðlega og hagnýta skynsemispólitík í tveim mikilvægum málaflokkum, virkjunarmálum og landssölu til útlendinga. Við hæfi á fæðingardegi Jóns Sigurðssonar, sem fékk verðskuldað þau eftirmæli var vera sómi Íslands, sverð þess og skjöldur.

 

Lilja hélt ræðu á fæðingarstað Jóns Sigurðssonar

Þórður Snær: byrlun og símastuld á ekki að rannsaka

Fyrir fjórum dögum skrifaði Þórður Snær ritstjóri Heimildarinnar (áður Stundin og Kjarninn) um byrlunar- og símastuldsmálið, þar sem fimm blaðamenn eru sakborningar. Ritstjórinn skrifaði á X, áður Twitter.

Þórður Snær má vita að eftirspurn er eftir upplýsingum frá honum um atburðarásina í lok apríl og fram að 21. maí árið 2021. Helstu staðreyndir eru kunnar:

• Í apríl 2021 kaupir Þóra Arnórsdóttir ritstjóri Kveiks á RÚV Samsung síma, samskonar og Páls skipstjóra Steingrímssonar. Þóra fær á símann númerið  680 2140, en símanúmer Páls er  680 214X
• 30. apríl hættir Aðalsteinn Kjartansson fyrir hádegi hjá Þóru á Kveik. Eftir hádegi er hann kominn í vinnu á Stundinni, segist ekki hættur ,,rannsóknablaðamennsku." Rakel Þorbergsdóttir fréttastjóri RÚV skrifar til Aðalsteins á Facebook að hún voni að ,,RÚV pásan verði stutt."
• 3. maí er Páli skipstjóra byrlað heima á Akureyri. Daginn eftir er flogið með skipstjórann á gjörgæslu Landsspítalans í Fossvogi, skáhallt á móti höfuðstöðvum RÚV á Efstaleiti. Þáverandi eiginkona Páls byrlaði og stal síma skipstjórans. Stafrænn búnaður í síma Páls sýnir að farið var með hann á Efstaleiti til afritunar. Símanum er skilað á sjúkrabeð skipstjórans sem var meðvitundarlaus.
• 14. maí kærir Páll skipstjóri til lögreglu að sími hans hafði verið í þjófahöndum á meðan hann var milli heims og helju. Grunsemdir vöknuðu eftir að hann komst til meðvitundar og skoðaði símann sinn. Skipstjórinn er ágætlega tæknilæs.
• 20. maí hringir Þórður Snær í Pál skipstjóra kl. 14:56. Ellefu mínútum síðar, kl. 15:07, hringir Aðalsteinn í skipstjórann. Páll bjóst við að einhverjir blaðamenn myndu gera vart við sig, farinn að þekkja vinnubrögðin eftir marga glímuna við þá á opinberum vettvangi. Skipstjórinn tók símtölin upp og sendi til lögreglu enda jafngilda þau sakbendingu. Erindi blaðamanna var að spyrja um persónuleg gögn sem þeir sögðust hafa komist yfir og varða samskipti skipstjórans við vinnufélaga. Í reynd voru símtölin formsatriði. Á Efstaleiti var búið að skrifa fréttina.
• 21. maí snemma morguns birta Kjarninn og Stundin sömu fréttina í tveim útfærslum. Skæruliðadeild Samherja kemur fyrir í báðum fyrirsögnum. Þórður Snær og Arnar Þór Ingólfsson eru skráðir höfundar fréttar Kjarnans en frétt Stundarinnar er merkt Aðalsteini. Kvenleg smásmygli er á skipulaginu. Texti fréttanna er með austfirsku yfirbragði.
• 5. október mætir fyrrum eiginkona Páls í fyrstu yfirheyrsluna. Blaðamenn átta sig á að lögreglan er komin á sporið. Blaðamenn gera ýmsar ráðstafanir en engar til að upplýsa sakamálið.
• 14. febrúar 2022 fá fjórir blaðamenn stöðu sakborninga: Þórður Snær, Aðalsteinn, Þóra og Arnar Þór. Fjórmenningarnir eru boðaðir í yfirheyrslu lögreglu en mæta ekki fyrr en sex mánuðum síðar, í ágúst. Síðar fær Ingi Freyr Vilhjálmsson, blaðamaður á Stundinni/Heimildinni einnig stöðu sakbornings.

Ofanritað eru þekktar staðreyndir. Samhengi þeirra er ekki upplýst. Þórður Snær er óopinber talsmaður sakborninga, hann talar en hinir þegja. Færsla Þórðar Snæs á X (Twitter) fyrir fjórum dögum er í sjö hlutum. Í stað þess að útskýra samhengi þekktra staðreynda, skrifar ritstjórinn sjö sinnum að byrlun og símastuld eigi ekki að rannsaka. Starfshættir blaðamanna komi engum við nema þeim sjálfum. Það er mótsögn að halda fram að blaðamenn þjóni almannahagsmunum annars vegar og hins vegar að þeir upplýsi ekki refsimál er þeir hafa vitneskju um. Blaðamenn hafa ekki sérstaka heimild til að stunda afbrot við að afla frétta.

Sakborningar og blaðamenn nálgast fréttaefni frá ólíkum forsendum. Sakborningur í hlutverki blaðamanns getur aldrei talist trúverðugur. 

Í aukavinnu er Þórður Snær verktaki á RÚV, mætir vikulega að ræða viðskipti- og efnahagsmál í útvarpi. Í vor gaf Stefán Eiríksson útvarpsstjóri út reglur um meðferð upplýsinga er varða ,,lögbrot og/eða aðra ámælisverðra háttsemi í starfsemi RÚV." Reglurnar taka til starfsmanna RÚV sem og verktaka og hafa skýran tilgang:

Markmið reglnanna er að stuðla að því að upplýst verði um lögbrot og aðra ámælisverða háttsemi í starfsemi RÚV.

Þórður Snær ætti að taka hvatningu Stefáns útvarpsstjóra, panta tíma hjá lögreglu og segja það sem hann veit um atburðina í apríl og maí fyrir þremur árum. Blaðamenn eiga að upplýsa, ekki hylma yfir. 

Menningarmunur: Noregur og Sádi-Arabía

Noregur og Sádi-Arabía eru bæði olíurík þjóðlönd. Í hvoru landinu viltu búa?

Á þessa leið spyr Oren Cahanovitc. Í tíu mínútna eintali útskýrir hann hvers vegna Noregur yrði fyrir valinu en ekki arabalandið.

Það hefur með menningu að gera. Í Noregi ræður vestræn menning með einstaklingsfrelsi, umburðalyndi og frjálsræði. Í Sádi-Arabíu ríkir íslam.

 

Pútín býður frið, Bjarni segðu já, takk

Friðartilboð Pútín Rússlandsforseta er sanngjarnt. Austurhéruð Úkraínu, að mestu byggð rússneskumælandi fólki, fari undir Rússland og Úkraína gangi ekki í Nató. Selenskí forseti Úkraínu svarar tilboðinu með því að líkja Pútín við Hitler. Vesturlönd standa þétt að baki Úkraínuforseta.

Gömul tugga er að fyrsta fórnarlamb stríðs sé sannleikurinn. Í tilfelli Úkraínustríðsins glataðist sannleikurinn löngu áður en átök brutust út. Rússland var í samfelldri vörn frá lokum kalda stríðsins. Margvísleg innanmein hrjáðu Rússa eftir að kommúnisminn gaf upp öndina. Rússar sýndu engin merki um að viðhalda forræði sínu yfir málefnum Austur-Evrópuríkja. Enn síður stóðu þeir gráir fyrir járnum og hótuðu innrás í Vestur-Evrópu, líkt og á tímum Sovétríkjanna.

Kommúnismi var altæk og alþjóðleg hugmyndafræði og hættuleg sem slík. Eftir fall járntjaldsins bjóða Rússar ekki upp á hugmyndafræði til útflutnings. Þeir báðu aftur um að öryggishagsmunir rússneska ríkisins yrðu virtir og Natóð færði ekki út kvíarnar.

Vesturlönd, þ.e Bandaríkin og Nató-samstarfið, létu allar óskir Rússa sem vind um eyru þjóta. Tilfallandi skrifaði nýlega:

Á leiðtogafundi Nató í Búkarest árið 2008, já, fyrir 16 árum, var tilkynnt að Georgíu og Úkraínu yrði brátt boðin aðild að hernaðarbandalaginu. Í framhaldi varð eitt smástríð, í Georgíu, og annað langvinnt í Úkraínu.

Ástæða átakanna er að Rússum þótti þjóðaröryggi sínu ógnað með væntanlegri inngöngu tveggja ríkja, Úkraínu sérstaklega, í hernaðarbandalag sér óvinveitt. Frá landamærum Úkraínu er dagleið á skriðdreka til Moskvu.

Menn geta sagt margt um Nató, að það sé friðarbandalag, saumaklúbbur eða bólverk vestrænnar menningar. En ekki er hægt að álykta annað um rússneskt þjóðaröryggi en að það sé Rússa sjálfra að meta það. Eftir að Sovétríkin fóru á öskuhaug sögunnar fyrir 35 árum stóð eftir Rússland, ásamt smærri lýðveldum. Bandaríkin og ESB, með Nató sem verkfæri, færðu út kvíarnar, juku áhrif sín, á fyrrum áhrifasvæði Sovétríkjanna/Rússlands í Austur-Evrópu.

Fyrst um sinn, á tíunda áratug síðustu aldar, létu Rússar sér næga að æmta. Eftir aldamót varð tóninn alvarlegri. Rússar myndu ekki láta yfir sig ganga að Nató-her sæti öll vesturlandamæri ríkisins.

Innrás Rússa er komin á þriðja ár. Héruðin sem friðartillaga Pútín gerir ráð fyrir að verði rússnesk eru að stórum hluta komin undir hervald þeirra. Engin teikn eru um að stjórn Selenskí í Kænugarði nái vopnum sínum. Sjálfur er Selenskí umboðslaus, kjörtímabil hans í forsetaembætti rann út í maí. Úkraínu er stjórnað með tilskipunum. Landinu er haldið á floti efnahagslega og hernaðarlega með vestrænum framlögum. 

Bjarni Benediktsson forsætisráðherra fer á ráðstefnu í Sviss, segir í viðtengdri frétt, að ræða framhald Úkraínustríðsins. Tillaga Bjarna á fundinum ætti að vera að hringja í Pútín og ræða frið.

 

Hafnar tilboði Pútíns og líkir honum við Hitler

Ritstjórn Kveiks fer undir fréttastofu RÚV

Kveikur er ekki lengur sjálfstæð ritstjórn á RÚV, líkt og fréttaskýringarþátturinn var frá stofnun árið 2017. Stefán Eiríksson útvarpsstjóri tilkynnti undir rós að ritstjórn Kveiks færi undir fréttastofu RÚV. Fyrrum ritstjóri Kveiks, Þóra Arnórsdóttir, og undirmaður hennar, Aðalsteinn Kjartansson, eru sakborningar í byrlunar- og símastuldsmálinu. Helgi Seljan varð að hætta á Kveik og RÚV vegna sama máls. Málefni Kveiks eru svo viðkvæm á Efstaleiti að fréttaskýringaþátturinn er ekki nefndur á nafn heldur er talað um ,,fréttatengda dagskrárgerð."

Klausa í kansellístíl í fundargerð stjórnar RÚV frá í apríl staðfestir að ritstjórn Kveiks heyrir framvegis undir fréttastofu RÚV. Undir dagskrárliðnum minnispunktar útvarpsstjóra segir:

Þá var gerð grein fyrir breytingum á skipulagi ritstjórnar fréttatengdrar dagskrárgerðar, sem flutt hefur verið undir fréttastofu með það að markmiði að samhæfa og styrkja sem best slíka fréttatengda umfjöllun milli mismunandi miðla.

Ekki er lengur talað um ,,rannsóknablaðamennsku" á Efstaleiti heldur ,,fréttatengda umfjöllun." Vegna Kveiks er rannsóknablaðamennska orðið samheiti fyrir misnotkun fjölmiðlavalds. Kveikur er spillingarhreiðrið á Efstaleiti, miðstöð fyrir fals, lygar og blekkingar. 

Yngsta uppákoman á Kveik er frá í vor. Ritstjórinn sem tók við af Þóru, þegar hún hrökklaðist frá Efstaleiti, Ingólfur Bjarni Sigfússon, hafnaði fréttaskýringu Maríu Sigrúnar Hilmarsdóttur um lóðaspillingu Reykjavíkurborgar. Ingólfur Bjarni sagði Maríu Sigrúnu skjáfríða en hún kynni ekki fréttamennsku og alls ekki ,,rannsóknablaðamennsku".  Fréttaskýring Maríu Sigrúnar var á endanum birt í Kastljósi sem heyrir undir fréttastofu RÚV. Á alþingi var RÚV krafið um skýringar á Kveiksfalsi, lygum og blekkingum, en þær hafa engar fengist. Útvarpsstjóri kemst upp með að þegja af sér spurningar frá fjárveitingavaldinu sem mokar skattfé vinnandi manna í hítina á Efstaleiti.

Á heimasíðu Kveiks, já þátturinn er með eigin undirvefsíðu, segir:

Kveikur er fréttaskýringaþáttur þar sem áhersla er lögð á rannsóknarblaðamennsku og almennar fréttaskýringar. [...] Hlutverk Kveiks er að upplýsa og fræða almenning um mikilvæg, samfélagsleg málefni og að afhjúpa misferli og misbeitingu valds.

Frægasta mál Kveiks er byrlunar- og símastuldsmálið, sem er afhjúpandi um misferli og misbeitingu fjölmiðlavalds, sem notað sé orðlag Kveiksmanna sjálfra. Kveikur birti enga frétt upp úr síma Páls skipstjóra Steingrímssonar. Það gerðu aftur Stundin og Kjarninn. Kveikur var leynileg aðgerðamiðstöð þegar byrlun Páls var skipulögð, síma hans stolið og hann afritaður á Efstaleiti. 

Aðalsteinn Kjartansson hætti á Kveik þrem dögum fyrir byrlun skipstjórans og fór á Stundina, til að ,,stunda rannsóknablaðamennsku". Þar tók hann við fréttum af ritstjórn Kveiks og birti undir eigin nafni í Stundinni. Viðtakendur Kveiks-frétta á Kjarnanum voru Þórður Snær Júlíusson og Arnar Þór Ingólfsson. Allir þrír eru sakborningar í lögreglurannsókn. Aðgerðastjórnin var hjá Kveik, sem ákvað að fréttirnar skyldu birtast samtímis í Stundinni og Kjarnanum þann 21. maí 2021. Það gekk eftir. Þremenningarnir fengu auðvitað allir verðlaun fyrir ,,rannsóknablaðamennsku" sem fólst einkum í að taka við þýfi, fengnu með byrlun, frá ritstjórn Kveiks. 

Kveikur er einstakt fyrirbæri á heimsvísu og á tilkall að komast á heimsminjaskrá UNESCO. Enginn fréttaskýringarþáttur í veröldinni, nema Kveikur, hefur orðið alræmdur fyrir fréttir sem ekki birtust í þættinum. 

Játar Stefán vitneskju sína fyrir lögreglu?

Þóra Arnórsdóttir ritstjóri Kveiks frá stofnun lét skyndilega af störfum 6. febrúar á síðasta ári. Engar skýringar voru gefnar á brotthvarfi fyrrum forsetaframbjóðanda og starfsmanni RÚV til 25 ára, aðeins fáorð fréttatilkynning.

Í bloggi í fyrra setti tilfallandi málið í samhengi:

Stefán fékk upplýsingabeiðni frá lögreglu 4. janúar [2023] um símanúmerið 680 2140. Stefán svaraði með tölvupósti 11. janúar. Hann hafði fengið aðstoð lögfræðings og komist að þeirri niðurstöðu að upplýsingar yrðu ekki veittar. Niðurlag tölvupósts útvarpsstjóra er eftirfarandi: ,,Þegar af þessum ástæðum er ekki unnt að fallast á upplýsingabeiðnina, enda uppfyllir hún að okkar mati ekki lagaskilyrði."

Daginn eftir hafði Stefáni snúist hugur. Í tölvupósti 12. janúar sagði hann símann notaðan af Kveik og að Þóra Arnórsdóttir gæfi upplýsingar ,,munnlega" um notkun símans.

Nærri má geta að samtal fór fram á milli Stefáns og Þóru áður en brátt varð um hana á Efstaleiti. Þóra keypti Samsung síma í apríl 2021 og skráði á hann númerið 680 2140. Síminn er sömu gerðar og sími Páls skipstjóra Steingrímssonar sem hefur númerið 680 214X. Páli var byrlað nokkrum dögum eftir símakaup Þóru. Á meðan skipstjóranum var tæplega hugað líf á gjörgæslu stal þáverandi eignkona hans símanum og fór með tækið á Efstaleiti til afritunar. Þar var unnið með gögn úr símanum og þau send til birtingar á Kjarnann og Stundina, sem nú heita Heimildin.

Þóra fékk stöðu sakbornings í byrlunar- og símastuldsmálinu þegar í febrúar 2022. Áfram starfaði hún á RÚV, sem ritstjóri Kveiks. En þrem vikum eftir að símakaup Þóru vitnuðust, í janúar 2023, tók hún pokann sinn á Efstaleiti. Í samtali Þóru og útvarpsstjóra hafa komið fram efnisatriði sem skipta máli við lögreglurannsókn.

Augljóst er að Stefán útvarpsstjóri veit heilmikið um byrlunar- og símastuldsmálið. En hefur hann farið með þær upplýsingar til lögreglu sem leitast við að upplýsa málsatvik? Spurningin er brýn enda á opinber stofnun í hlut og Stefán er embættismaður ríkisins. Starfsskylda embættismanna er að upplýsa lögreglu um málsatvik í sakamáli. Spurningin verður enn brýnni í ljósi reglna sem útvarpsstjóri gaf út í vor, og sagt var frá í bloggi gærdagsins. Í fyrstu grein reglnanna segir:

Markmið reglnanna er að stuðla að því að upplýst verði um lögbrot og aðra ámælisverða háttsemi í starfsemi RÚV.

Yfir til þín, Stefán.

Stefán setur fjölmiðlabann á starfsmenn og stjórn RÚV

Starfsmönnum RÚV er bannað að tjá sig við aðra fjölmiðla um málefni ríkisfjölmiðilsins, nema að fengnu leyfi frá yfirmanni. Stefán Eiríksson setti i vor reglur um háttsemi starfsmanna RÚV er búa að vitneskju um lögbrot og ámælisverða starfsemi. Stefán kynnti ekki reglurnar stjórn ríkisfjölmiðilsins. Þó gilda reglurnar einnig um stjórn RÚV.

Markmiðið er að halda upplýsingum innan Efstaleitis sem gætu grafið undan trausti og trúverðugleika fjölmiðilsins. Til að fela raunverulegan tilgang reglnanna segir í fyrstu grein: ,,Markmið reglnanna er að stuðla að því að upplýst verði um lögbrot og aðra ámælis verða háttsemi í starfsemi RÚV." En hvorki Stefán né starfsmenn RÚV upplýsa lögbrot sem vitað er að stofnunin á aðild að. Tímasetning nýrra reglna er ekki tilviljun.

Tveir starfsmenn RÚV, Aðalsteinn Kjartansson fréttamaður og Þóra Arnórsdóttir ritstjóri Kveiks, eru grunaðir í byrlunar- og símastuldsmálinu. Tengsl við málið hafa einnig Helgi Seljan fréttamaður og Rakel Þorbergsdóttir fréttastjóri. Þau eru öll hætt störfum. Ekkert þeirra hefur greint frá vitneskju sinni um málið nema ef til vill í trúnaðarsamtölum við útvarpsstjóra. 

Hvorki Stefán né fréttamenn hafa veitt lögreglu upplýsingar um hvernig það samræmist starfsháttum RÚV að eiga aðild að byrlun og þjófnaði. Samstarfsmenn fréttamannanna búa að upplýsingum um aðdraganda og skipulag byrlunar Páls skipstjóra Steingrímssonar vorið 2021. Nýjar reglur Stefáns eiga að tryggja að upplýsingum sé haldið innanhúss á Efstaleiti.  Auk fréttamanna RÚV eru blaðamenn á Heimildinni með stöðu sakborninga í málinu.

Stefán útvarpsstjóri er fyrrverandi lögreglustjóri. Hann býr að reynslu af sakamálarannsóknum. Með því að setja reglur um meðferð upplýsinga innan stofnunarinnar hyggst Stefán ná betri stjórn á upplýsingum sem enn eru innan RÚV um alvarleg lögbrot starfsmanna fjölmiðilsins. Um miðlun upplýsinga segir í nýju reglunum:

Starfsmanni sem hefur grun um eða hefur orðið vitni að lögbroti og/eða annarri ámælisverðri háttsemi í starfsemi RÚV er skv. 2. mgr. 2. gr. laga nr. 40/2020 skylt að greina frá því með viðeigandi hætti og í samræmi við reglur þessar. Starfsmaður skal hefja ferlið á innri uppljóstrun með því að miðla öllum upplýsingum til aðila innan félagsins eða til viðeigandi opinbers eftirlitsaðila.

Með ,,innri uppljóstrun" er átt við að farið skuli með lögbrot og háttsemi sem samræmist ekki starfsemi RÚV sem innanhússmál. Ytri uppljóstrun, t.d. að tala við aðra fjölmiðla eða lögreglu, er aðeins ,,heimil í algjörum undantekningartilvikum þegar innri uppljóstrun kemur ekki til greina af gildum ástæðum," segir i nýju reglunum.

Reglurnar bera voldugan titil: Verklagsreglur vegna uppljóstrunar starfsfólks um lögbrot eða aðra ámælisverða háttsemi í starfsemi Ríkisútvarpsins.  Reglurnar gilda ,,um allt starfsfólk Ríkisútvarpsins ohf. (RÚV), stjórn og verktaka." Stefán útvarpsstjóri undirritar þær 21. mars í vor. Daginn eftir var stjórnarfundur RÚV og ekki minntist Stefán einu orði á reglurnar, skv. fundargerð. Ekki heldur voru reglurnar kynntar eða ræddar á stjórnarfundum í janúar og febrúar.

Einstakt er að framkvæmdastjóri félags setji einhliða reglur um hvað stjórnarmenn megi segja og hvað ekki. Stjórn RÚV er skipuð samkvæmt tilnefningu alþingis. RÚV á að heita ríkisstofnun. Útvarpsstjóri lætur eins og RÚV sé einkafyrirtæki í hans eigu og stjórnin sé upp á punt.

 

Evrópa til hægri, einkum ungir kjósendur

Kosningar til Evrópuþings sýna sterka hægrisveiflu í ríkjum eins og Frakklandi, Þýskalandi, Ítalíu og Austurríki. Í íslensku samhengi eru Miðflokkar Evrópu sigurvegarar kosninganna; Sjálfstæðisflokkar álfunnar halda sínu; Samfylkingarflokkar tapa og Vinstrigræningjaflokkar gjalda afhroð.

Í Frakklandi er kominn fram ný stjarna Þjóðfylkingarinnar, Jordan Bardella, sem kemur næstur Marínu Le Pen. Bardella gæti orðið næsti forsætisráðherra Frakklands. Marína hyggst einbeita sér að forsetakosningunum.

Ungir kjósendur yfirgefa miðjuflokka og kjósa harðlínuflokka til hægri, segir Die Welt, og rekur ástæðuna til útlendingamála.

Miðflokkur Þýskalands, AfD, er næst stærsti flokkur landsins, sé miðað við úrslit Evrópukosninganna um helgina. Aðeins þýski Sjálfstæðisflokkurinn, Kristilegri demókratar, eru stærri. Jafnaðarmenn koma í þriðja sæti og þar á eftir Græningjar, sem máttu þola niðurlægingu.

Á milli tveggja Evrópukosninga, 2019 og 2024, hafa Græningjar í Þýskalandi tapað fjórða hverjum kjósanda meðal ungs fólks.

Auk efnahagsmála snerust kosningarnar í Evrópu einkum um tvö málefni, útlendingamál og Úkraínustríðið. Flokkar fylgjandi opingáttarstefnu í útlendlendingamálum og hlynntir aðstoð við Úkraínu töpuðu. Þriðja málefnið, manngerð hamfarahlýnun, vakti ekki lukku meðal kjósenda og græningjaflokkar færðust nær jaðrinum.

Fyrir fimm árum, við síðustu Evrópukosningar, var deilt um vöxt og viðgang, að ekki sé sagt tilvist, Evrópusambandsins. Í kosningunum um helgina var ESB jaðarmál. Stór-Evrópa er á hnignunarskeiði, líkt og kommúnisminn eftir innrásina í Tékkóslóvakíu 1968. Grafskrift Stór-Evrópu er fjögur ártöl: 2016 (Brexit/Trump), 2019 (Evrópukosningar) og 2022 (Úkraínustríðið).

Úkraínustefna Þórdísar Kolbrúnar og Sjálfstæðisflokksins fær hrikalega útreið í gamla Austur-Þýskalandi. AfD, Miðflokkurinn þýski, er þar stærsti flokkurinn með 30 prósent fylgi. AfD er gagnrýninn á vestræna aðild að sléttustríðinu í austri, vill semja við Pútín og taka upp eðlileg samskipti við Rússland. Austur-Þýskaland, sem hersetið var af Rússum frá lokum seinna stríðs og fram yfir fall Berlínarmúrsins 1989, er ekki þjakað af Rússagrýlunni sem vestrið elur á.

Evrópusambandið sjálft og meginríki þess, Frakkland, Þýskaland og Ítalía, búa sig undir rússneskan frið. Kjósendur í álfunni treysta kvenkyns harðlínuhægrileiðtogum best að blíðka Pútín og félaga. Marína Le Pen í Frakklandi, Alísa Weidel í Þýskalandi og Grígoría Meloni á Ítalíu eru sigurvegarar helgarinnar. Allar þrjár vilja eiga vin í austri.

 

 

 

 

Markaðir nötra vegna uppsveiflu hægriflokka