Hraðleið Samfylkingar leiðir til stjórnarslita

Við erum í miðjum kreppustjórnmálum þar sem reynt er að halda sjó á meðan verstu brotin ganga yfir. Þegar lygnir í haust eða vetur mun sjást til lands og eftirspurn eykst eftir langtímasjónarmiðum í pólitík. Þótt áherslumunur sé á stjórnmálaflokkunum í kreppupólitíkinni er erfitt að finna ímynda sér að annað stjórnarmynstur myndi gefa gagnólíkar lausnir á aðsteðjandi vanda. Samningurinn við Alþjóða gjaldeyrissjóðinn bindur hendur stjórnvalda. Þó má ekki gera lítið úr veigamiklum atriðum eins og fyrningarleiðinn í kvótaumræðunni en þar eru ríkisstjórnarflokkarnir með eina stefnu en stjórnarandstaðan allt aðra.

Langtímamálið sem mun skilgreina íslensk stjórnmál um fyrirsjáanlega framtíð er spurningin um aðild Íslands að Evrópusambandinu. Skammtímaáhrif málsins gætu einnig orðið töluverð og jafnvel ráðið úrslitum um hvort núverandi ríkisstjórn lifi árið af.

Staðan í dag er sú að tvær leiðir eru líklegastar. Í fyrsta lagi hraðleið Samfylkingar sem gerir ráð fyrir aðildarumsókn í sumar og viðræðum næstu 2-4 árin. Í öðru lagi hægfara leið Framsóknarflokks og Sjálfstæðisflokks sem miðar að skilgreiningu samningsmarkmiða og undirbúningi að vandaðri ákvörðun um það hvort við eigum að sækja um aðild.

Ef farin verður hraðleið Samfylkingar mun margvísleg andstaða við ríkisstjórnina sameinast í þennan brennipunkt: Þjóðin krefst þess að fá að segja álit sitt á því hvort sótt verði um aðild að Evrópusambandinu. Lýðræðislegu rökin fyrir því að þjóðin fái að segja álit sitt eru sterk. Innan við 30 prósent þjóðarinnar greiddi þeim flokki atkvæði sem einn flokka vill skilyrðislausa aðild.

Ríkisstjórnin mun ekki standast þrýstinginn nema í hæsta lagi í nokkra mánuði. Meginskýringin er að annar ríkisstjórnarflokkanna, Vinstri grænir, fékk fylgi til að halda Íslandi utan Evrópusambandsins. Ef flokkurinn svíkur kjósendur sína þrýtur hratt pólitískt örendi og veiklulegur flokkur er ekki til stórræðanna í ríkisstjórn.

Næstu þingkosningarnar munu snúast um afstöðuna til aðildar að Evrópusambandinu, hvort sem hraðleið Samfylkingarinnar verður farin eða hægfara leið stjórnarandstöðunnar. Hraðleiðin nánast tryggir að við fáum kosninga fyrr heldur en seinna. Það liggur við að maður voni að tillaga Össurar nái fram að ganga.

Evrópumaður um ESB

Eftir viku verða kosningar til Evrópuþingsins hjá þeim 27 þjóðum sem eru í Evrópusambandinu. Ef að líkum lætur verður léleg þátttaka. Frá árinu 1979 þegar fyrstu kosningarnar voru haldnar hefur þátttaka almennings fallið jafnt og þétt, úr rúmum 60% prósentum niður í 45 prósent fyrir fimm árum. Daníel Hannan gerir þessari sögu ágæt skil hér.

Í tilefni af kosningunum birtir Der Spiegel (22/2009) viðtal við Martin Schulz sem fer fyrir þýskum sósíaldemókrötum í Evrópuþingskosningunum. Schulz ól manninn nálægt Aachen þar sem Karlamagnús var krýndur árið 800 en frá hans dögum og sona hafa Frankar og Þjóðverjar glímt um forræðið í Vestur-Evrópu.

Schulz gat sér frægðar árið 2003 þegar hann saumaði að Berlusconi forsætisráðherra Ítalíu og fékk þá athugasemd frá ítalanum litskrúðuga að vera líkur fangaverði í búðum nasista. 

Schulz kynnir sig sem Evrópumann og þingræðissinna. Hann gagnrýnir lýðræðishallann á Evrópusambandinu, sem m.a. lýsir sér í að þingið er vanmáttugt gagnvart framkvæmdastjórninni og ráðherraráði aðildarþjóðanna.

Lýsing Schulz á gangverki valdastjórnmálanna í Brussel verðskuldar beina tilvitnun:

Faktisch wird Europa von einer Art permanentem Wiener Kongress geführt.

Vínarráðstefnan sem hann vísar í var haldin eftir Napóleonsstyrjaldirnar á 19. öld og skipaði málum í Evrópu fram að fyrra stríði. Þjóðhöfðingjar Evrópu lögðu með ráðstefnunni grunninn að tveim heimsstyrjöldum og fáir þakka þeim fyrir.

Schulz vill breyta valdahlutföllunum og efla þingið. Hann gerir sér vonir um að Lissabon-sáttmálinn, þegar og ef hann verður samþykktur, muni breyta valdahlutföllum þinginu í hag.

Í lok viðtalsins er Evrópuþingmaðurinn spurður hvort hann myndi vilja stöðu í framkvæmdastjórninni í Brussel og þá hvaða.

Jú, segir Schulz, hann myndi vilja stýra málefnum iðnaðar í Evrópusambandinu. Og hér kemur yndisleg setning: Deutschland braucht eine starke industriepolitische Interessenvertretung.

Schulz reynist sem sagt fyrst og fremst Þjóðverji, þar á eftir sósíaldemókrat og í restina Evrópumaður - svona kannski.

Bærist í manni á Íslandi einhver minnsta löngun til að deila kjörum með þeim sem reka valdapólitík meginlandsins þá hverfur ranghugmyndin eins og dögg fyrir sólu þegar maður áttar sig á hvernig gaurar eins og Martin Schulz hugsa.

 

Samfylkingin á spena Baugs

Samfylkingin var stjórnmálaarmur Baugs frá og með slagnum um fjölmiðlafrumvarpið. Fyrir liggur að Baugur fjármagnaði Samfylkinguna í gegnum móðurfélagið og tengd félög eins og Dagsbrún, Glitni og FL-group.

Samfylkingin aflaði 67 milljóna styrkja

Hausatalning þingmanna í ESB-málinu

Þingflokkar framsóknarmanna og sjálfstæðismanna hafa sameinast um tillögu um vandaða málsmeðferð í ESB-málinu. Þessir tveir þingflokkar hafa 25 þingmenn og þeir munu ekki greiða atkvæði með tillögu Össurar Skarphéðinssonar utanríkisráðherra. Fimm þingmenn Vinstri grænna hafa talað þannig að nær öruggt er að þeir styðji ekki tillögu Össurar; Atli, Ásmundur Einar, Þuríður, Jón og Lilja Rafney. Samtals 30 þingmenn.

Þingmenn Vinstri grænna sem ótrúlegt er að greiði tillögu Össurar atkvæði eru Guðfríður Lilja,  Árni Þór og Álfheiður. Í ráðherraliði Vinstri grænna eru m.a. Katrín Jakobs og Svandís sem yrðu að halda fyrir nefið ef þær ætluðu að segja já við tillögu utanríkisráðherra.

Aðrir í Vg: Ögmundur er talinn arkitektinn að samkomulaginu við Samfylkinguna og er fortapaður. Lilja Móses er talin veik fyrir aðildarumsókn. Björn Valur er spurningamerki og Steingrímur J. krossgáta.

Borgaraflokkurinn er kominn á mála hjá Samfylkingunni og greiðir tillögu Össurar atkvæði sitt.

Eins og staðan er í dag þá er mögulega naumur meirihluti fyrir tillögu Össurar. En það er pólitískt brjálæði að drösla þingsályktun um aðildarumsókn í gegnum þingið á þessum forsendum.

Heimilin, fyrirtækin og þingsályktunin

Ríkisstjórnin veðjar á að þjóðin telji brýnast að send verði inn aðildarumsókn til Evrópusambandsins. Ráðuneyti Jóhönnu Sigurðardóttur er sannfært um að vandi heimila og fyrirtækja landsins sé svo léttvægur að ryðja megi þeim málefnum úr vegi til að þingsályktun um aðild Íslands að Evrópusambandinu komist á dagskrá.

Þjóðin veitti ekki meirihluta alþingis umboð til að sækja um aðild að Evrópusambandinu. Það er bláköld staðreynd sem hrossakaup á þingi geta ekki dregið fjöður yfir.

Þingsályktun Össurar Skarphéðinssonar utanríkisráðherra er gróf móðgun við þjóðarviljann enda gengur hún í berhögg við nýafstaðnar kosningar.

ESB-málið og flokkakerfið

Evrópusambandsumræðan afhjúpar veikleika íslenska flokkakerfisins. Kerfið sem við búum við rís ekki undir stórum prinsippmálum þar sem lítið svigrúm er til málamiðlana. Afstaðan til Evrópusambandsins getur ekki verið bæði og. Annað hvort er maður fylgjandi inngöngu eða andvígur. Steingrímur J. Sigfússon gerði málamiðlun við myndun ríkisstjórnar Vinstri grænna og Samfylkingar sem hann hefði betur látið ógert.

Flokkakerfið okkar virkar þannig að stjórnmálaflokkar fara í gegnum kosningar með menn og málefni sem kjósendur taka afstöðu til. Eftir kosningar er mynduð samsteypustjórn sem byggir á málamiðlun milli viðkomandi flokka.

Afstaðan til aðildar að Evrópusambandinu er stærsta mál seinni tíma stjórnmálasögu landsins. Það er algjörlega ótækt að eini flokkurinn sem hefur skilyrðislausa aðild á dagskrá sinni fái að ráða för í málinu, sé tekið til þess að sá flokkur fékk innan við 30 prósent atkvæða.

Steingrímur J. Hér mátt þú ekki gefa eftir.

Heimtuðu svör frá Steingrími

Drög að nýrri ríkisstjórn

Nái Framsóknarflokkur og Sjálfstæðisflokkur saman um skynsamlega niðurstöðu í stærsta máli lýðveldissögunnar, afstöðunni til Evrópusambandsins, er stutt í að flokkarnir geti boðið Vinstri grænum að leiða nýja þriggja flokka ríkisstjórn endurreisnar og fullveldis. Þar með vinnst tvennt. Í fyrsta lagi fær Steingrímur J. Sigfússon þann sess sem honum ber sem stefnuföstum seiglumanni íslenskra stjórnmála. Í öðru lagi verður hægt að einbeita kröftunum að endurreisn atvinnulífsins í stað þess að drepa málum á dreif með blautum draumum Samfylkingar um fullveldisafsal.

Ríkisstjórn vinstri flokkanna er söguleg tímaskekkja og það sést á málatilbúnaði þeirra. Tvö stærstu mál ríkisstjórnar Jóhönnu Sigurðardóttur eru botnlaus rugl. Um inngöngu í Evrópusambandið þarf ekki að fara mörg orð um, þjóðin vill ekki fórna fullveldinu. Seinna málið er fyrningarleiðin í sjávarútvegi. Hvað ríkisstjórn, með lágmarksvit á landsmálum, lætur sér detta í hug að leggja til atlögu að þeirri einu atvinnugrein sem ekki er margfalt gjaldþrota vegna útrásarglæfra? Sjávarútvegurinn er hryggstykkið í efnahagslegri endurreisn atvinnulífsins. Og ríkisstjórnin ætlar að kippa fótunum undan útgerðinni.

Við urðum fyrir hruni fjármálastofnana í haust. Í kjölfarið varð annað hrun sem er dulið og það er dómgreindarbrestur samanlagðra stjórnmálaflokka landsins. Ríkisstjórn Jóhönnu Sigurðardóttur er afleiðing af þeim dómgreindarbresti. Við þurfum að leiðrétta þau mistök sem fyrst.

Bjarni fær umboð

Vantraust á ESB eykst meðal þjóðarinnar

Vantraust Íslendinga á Evrópusambandinu eykst um tíu prósentustig frá desember í fyrra samkvæmt könnun MMR. Alls sögðust 32,4 prósent vantreysta ESB í fyrra en nýja mælingin segir að 42,4 prósent þjóðarinnar vantreystir Evrópusambandinu. Að sama skapi fellur hlutfall þeirra sem treysta ESB úr liðlega 25 prósentum í 20 prósent.

Reynsla allra Evrópuþjóða er að eftir því sem umræðan um Evrópusambandið vex minnkar stuðningurinn við Sambandið. Þessi mæling MMR staðfestir að sama lögmálið gildir á Íslandi.

Krafan er að við greiðum um það þjóðaratkvæði hvort við eigum að sækja um áður en alþingi leyfir sér að álykta að um umsókn. Á morgun er á dagskrá þingsályktunartillagan um umsókn og réttast væri að meirihluti þingsins vísaði tillögunni frá.

Fáir treysta fjármálakerfinu

Ónýt kynslóð stjórnenda, 30 - 60 ára

Heil kynslóð stjórnenda í íslensku atvinnulífi er að stærstum hluta ónýt. Útrásarkynslóðin er á aldrinum 30 - 60 ára og það var hún sem kom þjóðinni á vonarvöl. Aðeins fáeinir af þessari kynslóð eru með óflekkaðar hendur og þá er helst að finna í frumkvöðla- og nýsköpunarfyrirtækjum.

Ríkisvaldið, sem núna á flest fyrirtækja landsins, þarf að gera tvennt til að bæta fyrir ónýtu kynslóðina. Í fyrsta lagi að virkja stjórnendur sem eru í nágrenni sjötugs og fá þá til verka við endurreisnina. Í öðru lagi að flytja kunnáttufólk frá opinbera geiranum inn í atvinnulífið.

Loks þarf að stórefla endurmenntunarkerfið til að ónýta kynslóðin geti fengið endurnýjun lífdaga að loknu námi þar sem viðskiptasiðferði er skylduáfangi.

ASÍ og SA eru umboðslaus

Alþýðusambandið og Samtök atvinnulífsins eru samtök án lýðræðislegs umboðs og eiga ekkert erindi að stefnumótun stjórnvalda. Lýðræði í verkalýðshreyfingunni er í skötulíki og skrifstofuliðið þar er njörvað í samtryggingarbandalag eins og sást þegar formaður VR fékk stuðning samherja sinna í stétt verkalýðsrekenda en var rúinn trausti meðal almennra félagsmanna. Samtök atvinnulífsins eru allsherjar brandari þegar atvinnulífið er nánast allt komið í ríkiseigu.

Stjórnvöld eiga ekki að eyða tíma sínum í að ræða við aðila vinnumarkaðarins. Hvorki ASÍ né SA hafa tiltrú almennings og algjörlega á skjön kröfu um gagnsæi og opið samráð að silkihúfur samtaka sem sváfu á verðinum á útrásarárunum eigi aðkomu að tiltekinni.

Kominn tími ákvarðana