RÚV: Panama-skjölin voru falsfrétt

RÚV viðurkennir að hafa ekki undir höndum Panama-skjölin, sem voru einu heimildirnar fyrir raðfréttum um meinta spillingu - en raðfréttirnar sviptu menn ærunni, starfinu og ollu stjórnarkreppu.

Skilgreining á falsfrétt er að hún er án heimilda. Og RÚV viðurkennir að hafa ekki heimildir fyrir frétt um Panamaskjölin. Einn þeirra sem varð fyrir barðinu á raðfréttum RÚV er Kári Arnór Árnason. Hann kannaðist ekki við þær sakir sem á hann voru bornar og vildi fá aðgang að heimildum RÚV. En RÚV neitaði og þá kærði Kári Arnór stofnunina. 

Í frétt RÚV fyrir tveim dögum, 4. ágúst, kemur svar frá Efstaleiti:

RÚV svaraði þessari kæru og sagðist ekki hafa umrædd gögn né forræði yfir þeim heldur hefði fengið aðgang að gögnunum hjá þriðja aðila.

Engin frétt er betri en heimildin fyrir henni. Og þegar engin heimild er fyrir frétt er hún falsfrétt.

Þetta er ekki fyrsta sinn sem viðurkennt er að Panamasjölin eru falsfrétt. RÚV vann raðfréttirnar með aðstoð fyrrum starfsmenns á Efstaleiti, sem gerðist verktaki, og rekur fyrirtækið Reykjavík Medía. Hér er frétt mbl.is frá 14. júlí í fyrra

Sig­ríður Rut Júlí­us­dótt­ir, lögmaður Reykja­vík Media, svaraði kröfu rík­is­skatt­stjóra og seg­ist eng­in viðbrögð hafa fengið við því svari. Í svari henn­ar kom ein­fald­lega fram að Reykja­vík Media gæti ekki af­hent eitt­hvað sem ekki væri í vörslu þeirra.

„Þeir hafa ekki aðgang að gögn­un­um með þeim hætti að þeir geti bara af­hent ein­hver gögn. Þetta er „fís­ísk­ur“ ómögu­leiki. Þú get­ur ekki af­hent eitt­hvað sem þú ert ekki með.“

Sem sagt: gögnin sem raðfréttir RÚV byggðu á er ekki hægt að leggja fram. Ef heimildir frétta eru ekki fyrir hendi eru þær fréttir falsfréttir - tilbúningur að hluta eða öllu leyti.

 

Athugasemdir

[Ómar Ragnarsson, 6.8.2017 kl. 13:57]

Þegar David Cameron og hinir fjölmörgu aðrir, sem komst upp um í fréttunum sem byggðu á Panamaskjölunum, viðurkenndu að hafa átt hlut að aflandsfélögum, er sérkennilegt að sjá því enn haldið fram að það, sem kom fram í fréttum á þessum tíma hafi erið falsfréttir. 

Eða voru fréttirnar um Watergate falsfréttir í upphafi?

[Páll Vilhjálmsson, 6.8.2017 kl. 14:10]

Almennt gildir, Ómar, í réttarríki að menn sem bornir eru sökum fái að vita sakarefnið. Panama-skjölin eru leki, þ.e. fengin með ólögmætum hætti, og það leggur enn ríkari skyldu þeim á herðar sem með þau fara.

RÚV kaus að efna til fjölmiðlaherferðar á grunni skjalanna. Það er á ábyrgð RÚV að sýna fram á að skjölin séu ekta, ekki fölsuð að hluta eða öllu leyti. Og til að sýna fram á að skjölin séu trúverðug þarf í það minnsta ljósrit af þeim. En samkvæmt RÚV eru ekki einu sinni til ljósrit.

Það þýðir ekki að skýla sig á bakvið þann sem aflaði sér gagnanna með ólögmætum hætti. RÚV ber ábyrgð á þeim heimildum sem stofnunin tekur góðar og gildar.

Án heimilda eru fréttir falsfréttir.

[Jón Valur Jensson, 6.8.2017 kl. 15:35]

Þetta er mjög merkileg afhjúpun hjá þér, Páll, og nú er sannarlega kominn tími til að láta Fréttastofu Rúv sæta ábyrgð og greiða Kára Arnóri og eflaust fleirum skaðabætur vegna þess hnekkis sem mannorð þeirra hefur beðið vegna heimildarlausra, en hart fram settra Rúv-"frétta"!

[Skeggi Skaftason, 6.8.2017 kl. 16:04]

"Höfundur er blaðamaður og kennari"   ???

Það er hreint út sagt sögulega merkilegt að þú skulir titla þig blaðamann, en skorta skilning á grundvallaratriðum fréttamennsku. Fréttir um Panamaskjölin voru ekki ÁN HEIMILDA. Nú má vel vera að fréttamenn RÚV hafi sjálfir ekki haft undir höndum FRUMGÖGN. En það þýðir ekki að fréttirnar voru án heimilda.

Þér til upprifjunar þá var ekki bara einhver einn nafnlaus nethakkari sem sat á þessum gögnum, heldur var heill hópur blaðamanna, sk. " International Consortium of Investigative Journalists" sem er hópur alls 165 fjölmiðlalamanna frá alls 65 ríkjum, en í hópnum eru fjölmargir blaðamenn frá virtum stórum fjölmiðlum.

Ert þú Páll minn að halda því fram að allir þessir eitt hundrað sextíu og fimm blaðamen hafi verið þátttakendur í meiriháttar samsæri og lygavef og að uppljóstrunin hafi verið ein allsherjar blekking??

[Jósef Smári Ásmundsson, 6.8.2017 kl. 17:07]

Það hefur alltaf legið fyrir að kastljósþátturinn umræddi var ekki á vegum RÚV heldur var þetta sameiginleg útsending á samantekt fjölmargra útvarpsstöðva. Að það skuli ennþá reynt að draga í efa að panama skjölin séu til veldur furðu. Þekkir blaðamaður og þessi bloggari ekki siðareglur blaðamannafélagsins og hvað gengur honum til með þessari bloggfærslu?

[Jón Valur Jensson, 6.8.2017 kl. 17:15]

Voru þetta ekki einmitt stórvafasöm samtök, Jósef?

Og tekur nokkur mark á Össuri Sk. í þessu efni?

[Wilhelm Emilsson, 6.8.2017 kl. 17:22]

"RÚV svaraði þessari kæru og sagðist ekki hafa umrædd gögn né forræði yfir þeim heldur hefði fengið aðgang að gögnunum hjá þriðja aðila. Kastljós væri bundið af reglum samstarfs við Alþjóðasamtök rannsóknarblaðamanna, ICIJ. Kastljósi væri óheimilt að láta gögn úr gagnagrunni þeirra af hendi þótt leyfilegt hafi verið að sýna þau í umfjölluninni og vísa til þeirra.

Úrskurðarnefndin komst að þeirri niðurstöðu að hún hefði engar forsendur til að rengja þessa fullyrðingu RÚV og var kæru Kára því vísað frá."

Heimild: RÚV

[Jósef Smári Ásmundsson, 6.8.2017 kl. 17:27]

Stórvarasöm samtök Jón Valur? Það hef ég ekki hugmynd um . Þú veist kannski meira um það en skiptir það einhverju máli? Aðalatriðið er að sjálfsögðu það að Sigmundur, Cameron og miklu miklu fleiri voru teknir í bólinu og ef þú hefur eitthvað fylgst með fréttum þá hefur skattrannsóknarstjóri nú sent fjölmörgum aðilum endurálagningu byggða á umræddum Panamaskjölum sem menn eru að halda fram að séu ekki til, auk gagna sem skattrannsóknarstjóri keypti á sínum tíma. Ég veit ekkert hvernig Össur Skarp. kemur inn í þetta dæmi og heldur ekki hvort einhverjir taka mark á honum. Heldurðu að einhver taki mark á þér frekar?

[Predikarinn - Cacoethes scribendi , 6.8.2017 kl. 17:31]

Ekki bregst okkur dr. Össur.

Merkilegur er málflutningur hans um aldirnar, ekki hvað síst á hinum heimsfræga blaðamannafundi stækkunarstjóra Evrópusambandsins og annars helsta forystumanns þess þegar hann, sjálfur utanríkisráðherrann, lagði þeim lífsreglurnar en var leiðréttur með falsfréttir sínar af stefnu Evrópusamnbandsins af þungavigtarmönnum sambandsins sjálfs.

Doktorinn hafði ekki gætt helstu frumskyldu akademískra alþjóðlegra reglna sem háskólar sem gæta orðstís síns setja doktorsnemum við rannsóknir sínar og varða frumheimildir en ekki notast við skrif annarra, hugaróra, von eða óskhyggju.

http://predikarinn.blog.is/blog/predikarinn/entry/1358739/

 

 

Þrátt fyrir að doktor Össur hafi fengið góða klennslustund "í beinni" af helstu forystumönnum sambandsins eins og sjá má af upptökunni hér að ofan, þá lærði hann ekkert af reynslunni að séð verður. Doktorinn hélt þessari möntru áfram ásamt öðrum helstu meðreiðarsveinum sínum um árabil, jafnvel framyfir þá stund sem hann stöðvaði aðlögunarferli Íslands í inngöngunni að Evrópusambandinu. Þannig átti hann og hans menn margar slíakr möntrur sem áttu sér enga stoð í raunheimum, en virðist hafa verið betra nýju neti í heilaabúi mantraranna í röðum Einsmálslandráðafylkingu hinnar vinstri grænu slagsíðu.

 

Því er vart von að doktorinn verði tekinn alvarlega í neinu sem nokkru skiptir héðan í frá, og skal engan undra.

Kjósendur mátu ekki málflutning þessa fólks nægilega til að fleyta þeim inn á Alþingi enn eina ferðina. Almenningur virðist ekki jafn heillum horfinn og margur hélt.

[Predikarinn - Cacoethes scribendi , 6.8.2017 kl. 17:36]

Jósef Smári.

Sigmundur tekinn í bólinu? Ertu enn að mantra þá vitleysu? Sigmundur átti ekkert sem Panamaskjölin munu hafa vísað í, en eiginkona hans á séreign sem varð til við fyrirframgreiddan arf sem henni féll í skaut, þá einungis sambýliskona Sigmundar. Sú fjárhæð var samkvæḿt lögmætum leiðum ávöxtuð á fullkomlega lögmætan hátt eftir leiðbeiningum fjármálasérfræðinga breska bankans sem hún átti í viðskiptum við þar sem hún var búsett á þeim tíma. Það sem meira er, hún taldi þessa fjárhæð fram til skatts á Íslandi frá fyrsta degi og sjá má í tekjublöðum allra áranna að hún greiddi af upphæðinni auðlegðarskatt.

[Jósef Smári Ásmundsson, 6.8.2017 kl. 17:55]

Prédikari. Kynntu þér siðareglur alþingis áður en þú ferð að bulla. Það hefur einnig komið fram að Sigmundur átti innistæðu í þessu félagi sem kom til vegna aðildar að félagi sem faðir hans átti. Þetta mál er óverjandi fyrir Sigmund. Tek það fram ef hlutdræni mín skildi vera dregin í efa að ég hafði mikið álit á Sigmundi lengi vel( þegar hann fór að tjá sig um skipulagsmál og flugvöll fór álitið að dala). En ég er bara á þeirri skoðun að menn sem skipast í ábyrgðarstöður eigi aldrei að standa í blekkingum. Eru reglur eitthvað á annan hátt á þínu heimili?

[Jón Valur Jensson, 6.8.2017 kl. 19:54]

Ert þú, Jósef, með einhverjar upplýsingar um eignir Sigmundar Davíðs, sem við hinir höfum ekki? Hver er heimild þín? 

Ekki veit ég til þess að hann sé undir rannsókn skattrannsóknarstjóra.

Predikaranum þakka ég góð innlegg hér og ábendingar.

[Arnór Baldvinsson, 6.8.2017 kl. 22:17]

Ég held þú hafir ekki fylgst alveg með!  Þessi gögn voru aðeins undir höndum Reykjavík media, EF þeir þá höfðu þau raunverulega undir höndum! Mér vitanlega hefur ekkert af þessum skjölum verið gerð opinber og blaðamenn á Íslandi létu mata sig sadda á bullinu.  Þetta mál var blaðamannastéttinni til ævarandi skammar.  Hver skoðaði mál Reykjavík media sem rakaði inn fjárframlögum dagana á eftir?  Eins og vænta mátti heyrðist ekki bofs frá blaðamönnum og mér vitanlega skrifaði ekki nokkur blaðamaður um það mál, enda klíkan þá í hættu.  Skítalyktin angaði af þessu alla leið vestur um haf en íslenskir blaðamenn drógu bara djúpt andann og blessuðu hreina loftið!.  

Kveðja

[Helga Kristjánsdóttir, 7.8.2017 kl. 03:49]

Að sögn Doctorsins sátu 165 manna rannsóknarblaðamanna frá virtum fjölmiðlum á gögnum um Panamaskjölin.Þjóðin á heimtingu á að þeir skili heimildum um þau,án þeirra er það falsfrétt.þeir sem séð hafa myndband Guðbjörns Jónssonar geta séð þar allar rangfærslur Reykjavík Medía.Ég skora á nýja flokka að hafa þetta á stefnuskrá sinni,íslendingar hafa fengið nóg af lygaáróðri.

[Skeggi Skaftason, 7.8.2017 kl. 07:48]

Fyrir þau ykkar sem ekki fylgdust með fréttum af Panamaskjölunum og heyrðu ekki af blaðamannahópnum þá má benda á umfjöllun á internetinu:

http://www.bbc.com/news/world-35954224

https://www.theguardian.com/news/series/panama-papers

http://panamapapers.sueddeutsche.de/articles/56febff0a1bb8d3c3495adf4/

The Panama Papers are 11.5 million leaked documents that detail financial and attorney–client information for more than 214,488 offshore entities.^[1][2] The documents, some of which dated back to the 1970s, belonged to the Panamanian law firm and corporate service provider Mossack Fonseca,^[3] were leaked in 2015 by an anonymous source.^[4]

The documents contain personal financial information about wealthy individuals and public officials that had previously been kept private.^[5] While offshore business entities are legal, reporters found that some of the Mossack Fonseca shell corporations were used for illegal purposes, including fraud, tax evasion, and evading international sanctions.^[6]

"John Doe", the whistleblower who leaked the documents to German journalist Bastian Obermayer^[7][8] from the newspaper Süddeutsche Zeitung (SZ), remains anonymous, even to the journalists on the investigation. "My life is in danger", he told them.^[9] In a May 6 statement, John Doe cited income inequality as the reason for his action, and said he leaked the documents "simply because I understood enough about their contents to realise the scale of the injustices they described". He added that he had never worked for any government or intelligence agency and he expressed his willingness to help prosecutors if immune to prosecution. After SZ verified that the statement did come from the Panama Papers source, the International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ) posted the full document on its website.^[10][11]

SZ had asked the ICIJ for help because of the amount of data. Journalists from 107 media organizations in 80 countries analyzed documents detailing the operations of the law firm.^[4] After more than a year of analysis, the first news stories were published on April 3, 2016, along with 150 of the documents themselves.^[12] The project represents an important milestone in the use of data journalism software tools and mobile collaboration.

[Jósef Smári Ásmundsson, 7.8.2017 kl. 09:04]

Eg hef bara fylgst með umfjöllun fjölmiðla um málið, Jón Valur ,rétt eins og við hin. Nei, ég veit ekki til að hann sé undir rannsókn skattrannsóknarstjóra. Af hverju heldurðu það? Svarar þetta spurningum þínum?

[Gunnar Heiðarsson, 7.8.2017 kl. 12:36]

Miklir "spámenn" tjá sig hér í athugasemdum og fer þar kannski mest fyrir fyrrum skeggjuðum utanríkisráðherra.

Einni staðreynd gleyma þó allir. Vissulega var fjöldi svokallaðra fréttamanna sem kom að yfirferð yfir þau gögn sem lekið var af lögfræðistofunni í Panama, en þeir unnu ekki sem hópur, heldur hver í sínu horni, uns kom að opinberuninni. Sá hluti skjalanna sem sneri að Íslandi var færður einum manni, sem lokaði sig inni í bústað í Borgarfirði, í nærri ár. Þar flokkaði hann skjölin og enginn annar til frásagnar um hvernig sú flokkun fór fram, né hvort einhver gögn voru tekin undan og jafnvel eytt.

Þessi maður er ekki með neina menntun sem fréttamaður, lauk ekki einu sinni gagnfræðaprófi. Þó hann hafi um skamma hríð starfað á fréttastofu Ruv, og verið rekið þaðan með skömm, gerir það hann ekki að fréttamanni, hvað þá sérfræðing í meðförum flókinna gagna. Þessi einstaklingur, einn og án alls eftirlits, höndlaði með þessi gögn í aflokuðum sumarbústað. Enginn yfirfór hans verk og enginn fylgdist með hvað hann gerði. Síðan matreiddi hann "gögnin"fyrir félaga sína,sem síðan véluðu fréttastofu ruv til opinberunnar þeirra. Ekki að neitt viljaleysi hafi verið þeirri stofnun að aðkomunni.

Sú opinberun var þó ekki í takt við neinn fréttaflutning, svona eins og aðrar fréttastofur erlendis báru gögnin fram, heldur var sett á svið leikrit í samvinnu við sænska fréttastofu, sem síðan var birt landsmönnum. Engin önnur fréttastofa matreiddi þessi gögn með slíkum hætti!

Það eitt að láta einn mann um meðhöndlun gagnanna, einann og aflokaðan, gerir trúverðugleikann að engu. Þegar síðan við bætist að sá maður hefur litla eða enga þekkingu á málefninu, má segja að sagan sé öll. Framsetning fréttarinnar setti síðan lokanaglann í líkkistu hennar. En landsmenn, margir hverjir, féllu fyrir bragðinu og enn eru jafnvel til þeir sem trúa ruglinu!

Jósef Smári, það er ekki út frá þessum gögnum sem skattrannsóknarstjóri vinnur, heldur gögnum sem hann keypti á svörtum markaði. Hvort það var af þeim sömu aðilum og höndluðu gögnin í nærri eitt ár veit enginn en a.m.k. gat skattrannsóknarstjóri ekki fengið aðgengi að þeim gögnum sem fréttirnar byggðust á, þegar eftir því var sótt, ekki frekar en aðrir.

Meðan svo er, verður að telja að allur fréttaflutningur sem byggður er á gögnum sem enginn fær aðgang að, séu falsfréttir. Hins vegar mun verða hægt að flytja fréttir af rannsókn ríkisskattstjóra, þegar henni lýkur.

[Jón Valur Jensson, 7.8.2017 kl. 13:04]

Alltaf gott að sjá innlegg frá Gunnari Heiðarssyni. Hér fer hann snilldarhöndum um efnið.

[Jósef Smári Ásmundsson, 7.8.2017 kl. 16:47]

Gunnar Hreiðarsson. Ég hlustaði á frétt RÚV fyrir nokkru þar sem kom fram að endurálagning ríkisskattstjóra byggðist meðal annars frá panamaskjölum. Ef þær fréttir RÚV eru ekki réttar þá biðst ég forláts en af hverju ætti að taka meira mark á þér en RÚV?

[Predikarinn - Cacoethes scribendi , 7.8.2017 kl. 17:08]

.

.

https://www.youtube.com/watch?v=EXvqi8L2NX0

.

.

 

[Predikarinn - Cacoethes scribendi , 7.8.2017 kl. 17:18]

Jósef Smári.

Þú veður í villu með þetta mál.

 

[Helga Kristjánsdóttir, 7.8.2017 kl. 21:17]

Hér birtist sá sem okkur sárvantaði í umræðuna; Gunnar Heiðarsson ærlegur og hefur yfirgripsmikla þekkingu,þökk sé honum.

[Jósef Smári Ásmundsson, 7.8.2017 kl. 21:55]

Gunnar Hreiðarsson. Eftir á að hyggja þá getur verið að ég hafi tekið vitlaust eftir varðandi frétt RÚV. En frá minni hendi: Málið snýst ekki um sakhæft athæfi Sigmundar eða konu hans. Það hefur ekkert komið fram um skattsvik eða annað saknæmt athæfi.Fyrir mér snýst þetta um trúverðugleika. Sigmundur hélt leyndu upplýsingum um fjármál sín og konu sinnar þegar hann tók við þingmennsku og neitaði því í umræddu viðtali að kannast við umrætt Wintris félag. Það þýðir fyrir mér að menn eru ekki að segja sannleikann. Ég tala eingöngu fyrir sjálfan mig þegar ég segi : Ég mun aldrei treysta þessum manni. Aðrir geta haft sína hentisemi.

[Skeggi Skaftason, 8.8.2017 kl. 13:47]

Gunnar Hreiðarsson kýs að ata auri Jóhannes Kr. Kristjánsson blaðamann.

Gunnar gefur í skyn að eina reynsla Jóhannesar sem fréttamaður sé starf hans á RÚV. Það er alls ekki rétt, Jóhannes hefur starfað við fréttamennsku og fjölmiðla miklu lengur en það, frá 2001 skv. upplýsingum á síðu hans.

Gunnar talar um að Jóhannes sé ekki með neina menntun sem fréttamaður. Það hafa nú fæstir fréttamenn á Íslandi sérstaka menntun sem slíkir. Svo talar Gunnar um gagnfræðapróf, en þau próf voru aflögð hér á landi fyrir mörgum áratugum.