Frelsi til að vera róni

Við veljum líf okkar, hvort við tökum upp sambúð, eignumst börn, kjósum Samfylkinguna, skiptum um trú eða verðum rónar. 

Þótt við vitum að sumir ættu ekki að vera í sambúð, ekki eignast börn; að Samfylkingin sé eintóm leiðindi og að trúarskipti séu alltaf að fara úr öskunni í eldinn og að sumir eigi ekki að drekka þá viljum við ekki setja lög sem banna sjálfstæðum einstaklingum að taka sjálfstæðar ákvarðanir.

Frelsi fylgir áhætta; maður tekur rangar ákvarðanir og situr uppi með þær. Stundum bæði vill maður og getur bætt eigið klúður en stundum ekki. Þannig er lífið.  Hinn kosturinn, að láta aðra taka ákvarðanir um líf manns, siði og háttu er margfalt verri.

Í frétt RÚV segir af ljósmyndara sem gaf út bók um róna. Tilvitnun:

Í ljósmyndabók Gísla eru dregin fram ákvæði stjórnarskrárinnar, þar sem segir að öllum skuli tryggður réttur til aðstoðar vegna sjúkleika og að allir skuli njóta friðhelgi einkalífs.

Fyrir utan það smáatriði að ljósmyndabók um persónulega hagi róna sýnir ekki mikla virðingu fyrir einkalífi þeirra þá felur tilvitnunin í sér grundvallarmisskilning. Réttur einstaklingsins til drekka sig í ræsið stendur hærra en réttur hinna afskiptasömu að taka flöskuna frá þeim ógæfusama.

 

Athugasemdir

[Ásthildur Cesil Þórðardóttir, 13.7.2014 kl. 12:45]

Ég held að enginn vilji vera róni, eða fíkill. Hins vegar falla menn í þessa gryfju og komast ekki upp úr henni hjálparlaust. Fíkn er árátta sem margur hefur orðið að bráð, og margar sorgar sögur til um slíkt. Enda er þetta sjúkdómur sem hægt er að ráða bót á með réttum aðferðum og aðhaldi. En sammála þér með að það er ekki gott mál að opna svona inn á einkalíf fólks sem ekki getur borið hönd fyrir höfuð sér.

[Ragnhildur Kolka, 13.7.2014 kl. 13:02]

Tek undir hvert orð Páll. Það ætlar enginn að verða róni, en það eru ákvarðanir okkar sem skila okkur þangað sem við erum. 

[Steinarr Kr. , 13.7.2014 kl. 17:20]

Leiðin til ánauðar er vörðuð góðum fyrirætlunum. Gísli er greinilega duglegur byggingarmaður þegar vörður eru annarsvegar.

Þess fyrir utan er ekki hægt að hjálpa þeim sem ekki vilja hjálp.

[Ásthildur Cesil Þórðardóttir, 13.7.2014 kl. 17:27]

Fæstir vilja ekki láta hjálpa sér. En margir eru svo veikir fyrir að þeir standast ekki ákvörðunina. Enginn amast út í fólk sem reynir að hætta að reykja, samt er sú fíkn jafn sterk og fíkn í vín og eiturlyf. Það sem þarf að gera er að koma fólki á lokaða meðferðarstofnun, þar sem það getur ekki randað úr og inn, og þeir eiga að vera þar þangað til þeir eru nógu sterkir til að taka ákvörðun og standa við hana. Allt annað er bara rugl. Reykir einhver ykkar?

[Ásthildur Cesil Þórðardóttir, 13.7.2014 kl. 17:28]

Þetta með að það sé ekki hægt að hjálpa fólki sem ekki vill láta hjálpa sér, er frasi sem búin hefur verið til, til að reyna að komast hjá sektarkennd yfir að menn gera ekkert til að aðstoða fólk sem komið er á heljarþröm.

[Elle_, 13.7.2014 kl. 17:41]

Það má ekki bara hafa af fólki sjálfræðið og loka það inni.

[Ásthildur Cesil Þórðardóttir, 13.7.2014 kl. 18:18]

Jú Elle ef þau eru hætt að gera bjargað sér sjálf, þá þarf það. Þetta er reyndar viðurkennt þegar fólk er svipt sjálfræði til að reyna að bjarga því. Ég þurfti að ganga í gegnum það á sínum tíma með minn son, en komst að því að kerfið er bara ekki að virka, því með því að svipta hann sjálfræði varð ég ábyrg fyrir öllum hans málum, líka skuldum. Það þarf svo sannarlega að hugsa þessi mál upp á nýtt, og gera eitthvað FYRIR FÓLKIÐ SEM ÞESS ÞARF, EN EKKI BARA ÞAÐ SEM RÍKIÐ VILL. Því kerfið hugsar bara um kerfið sálarlaust, innihaldslaus apparat þar sem einhverjir hafa fengið vinnu við að standa í þessu, oft án auglýsingar og oftar án þess að ráða fólk með hjarta til að sinna þessum einstaklingum. Svei því bara, ég veit nákvæmlega hvað ég er að tala um og þið sem hreykið ykkur og haldið að þið séuð yfir þetta fólk hafið, skulið bara skammast ykkar og reyna að skilja það sem fólk er að reyna að segja, fólk með sára reynslu sem þekkir málin. Ef þið getið það ekki, væri ég þakklát fyrir að þið þegður um hluti sem þið hafi ekki HUNDSVIT Á. segi og skrifa.

[G. Tómas Gunnarsson, 13.7.2014 kl. 18:24]

Þeir eru býsna margir sem eiga auðveldara með að gera kröfur til samborgara sinna, eða hins opinbera en sjálfs síns.  Það er bæði gömul saga og ný.

En á hvern hátt er þessum einstaklingum neitað um "rétt til aðstoðar vegna sjúkleika síns"?

Er þeim neitað um meðferð?  Vissulega hef ég heyrt um að þeim sé að einhverju marki sett skilyrði fyrir aðstoð. 

Er það ósanngjarnt?

Eða á öll aðstoð að vera á forsendum þess sem þiggur hana?

Ég hygg að það sé einstigi sem ekki sé gott að feta.

[Ásthildur Cesil Þórðardóttir, 13.7.2014 kl. 18:57]

Það sem ég á við er að þegar fíklar og alkóhólistar fara í "meðferð" til dæmis á Vogi, sem er opin meðferðartofnun, og ekki hægt að halda mönnum þar án þeirra vilja, sem er allt í lagi af þannig meðferðarstofnun. En þegar einstaklingar eru komnir svo langt að þeir ráða ekki lengur við sjálfa sig eða lífið, hversu mikið sem þeir vilja hætta, þá þarf eitthvað meira eins og lokaða meðferðarstofnun. Slík heimili eru á öllum norðurlöndunum, það er dýrt fyrir einstaklinga að kosta slíka meðferð, en svo eru menn dæmdir í slíka meðferð, þegar þeir gera eitthvað af sér. Þá fer í gang ferli þar sem þar til bærir fræðingar skoða aðstæður og hvort sé von til að hægt sé að bjarga, og þeir mæla svo með slíkri lokaðri meðferð sem tekur að minnsta kost ár, með eftirfylgni. Ég veit þetta því ég þekki persónulega konu sem var í því að skoða aðstæður og leggja til lokaðuð meðferðarúrræði í Danmörku. Ég skoðaði þessar stofnanir á sínum tíma, en það kostaði ekki undir tveimur milljónum að senda minn son þangað og ég hafði ekki efni á slíku. En vissulega má segja að það að hafa ekki efni á, miðað við að sonur minn dó að lokum vegna þess að kerfið að mínu viti drap hann með aðgerðarleysi sínu, og áhugaleysi um það fólk sem leiðist af breiða veginum, og hann var svo sannarlega ekki einn um það, það eru margir sam hafa einmitt fallið vegna þess að þeir voru orðnir úrkula vonar um að fá aðstoð.

Ef það væri tekið saman hve mörg ungmenni hafa fallið fyrir eigin hendi í vonleysi, og þau sem hafa hreinlega gefist upp, þá væri sá hópur stór og við höfum ekki efni á að missa allt þetta fólk út í dauðann.

Þið getið snúið þessu hvernig sem þið viljið og komið með allskonara frasa og afsakanir, en sannleikurinn er sár og hann næt til næstum hverrar fjölskyldu í þessu landi á einhvern hátt og það er mál að rippa þessa hluti upp og krefjast úrbóta.

[Steinarr Kr. , 13.7.2014 kl. 20:52]

Ég reykti einu sinni. Tók ákvörðun um að hætta og hætti. Þurfti ekki hjálp, námskeið, meðferð eða hvað þetta heitir allt saman. Þekki áfengi og fíkniefni mjög vel, bæði úr starfi og einkalífi og er enn þeirrar skoðunar að það sé ekki hægt að hjálpa þeim sem vilja það ekki sjálfir. Rétturinn til sjálfsákvarðanatöku er einn sá mikikilvægasti sem við eigum og við þurfum að fara mjög varlega þegar við mehöndlum þann rétt. Varlegar en svo að það geti orðið eitthvað sjálfvirkt ferli til að "hjálpa" einhverjum, þó svo góður vilji fari þar fyrir.

[Elle_, 13.7.2014 kl. 22:10]

Það er stórhættulegt þegar kannski nánast ókunnugt fólk úti í bæ er farið að halda 'fjölskyldufundi' og vega og meta hvort lögráða fólk missi sjálfræðið eða ekki.  Það má aldrei vera að fólk missi þannig dýrmætustu mannréttindin, forræðið og frelsið.

[Elle_, 13.7.2014 kl. 22:38]

Þar fyrir utan og forræðinu óviðkomandi er það ranglátt að ætla öðrum að hafa ekki hundsvit.