Tilfallandi athugasemdir

Sunnudagur, 12. febrúar 2012

Kapítalismi, kommúnismi og ESB

Í kapítalisma ræður markaðurinn, í kommúnisma flokkurinn. Evrópusambandið á heima í hvorugum flokknum en báðum þó. ,,Evrópsk samstaða" er hugmyndafræði ESB sem rann um farveg flokka kristilegra demókrata í Eftirstríðs-Evrópu.

Í nafni ,,evrópskrar samstöðu" var búið til miðstýrt efnahagskerfi með höfuðstöðvar í Brussel. Kerfið kenndi sig hvorttveggja við áæltunarbúskap og markaðslausnir. Áætlunarbúskapurinn kom helst fram í landbúnaðarstuðningi og markaðstlausnir með niðurfellingu tolla og frjálsra viðskipta innan sambandsins.

Höfuðstöðvarnar i Brussel uxu að metnaði og tóku æ meira á sig svipmót þjóðríkis - án þess að hafa til þess stuðming almennings. Upptaka evrunnar um síðustu aldamót átti að auka samrunahraða Evrópusambandsins.

Á meðan álfan naut efnahagslegrar velsældar virtist evru-verkfærið þjóna sínum tilgangi. En þegar í harðbakkan sló reyndust ólíkar þjóðir ESB umgangast evruna hver með sínum hætti. Suður-Evrópuríki voru skuldugri en Norður-Evrópuríkin og stóðu jafnframt hallari fæti í innbyrðis samkeppnishæfni.

Engin verkfæri voru til að ná jafnvægi í efnahagskerfinu sem var byggt á ,,evrópskri samstöðu." Evrópusambandið hafði byggt upp kerfi þar sem mátti finna ábyrgðarlausan kapítalisma (Grikkland má ekki falla, þá fellur evran) og valdlausan kommúnisma (tillaga Þjóðverja að setja yfrráðherra yfir ríkisstjórnina í Aþenu var felld).

Evrópusambandið stendur frammi fyrir tveim valkostum: snúa af vegi samruna í samþjöppun kjarnaríkja sem standa undir sameiginlegri mynt annars vegar og hins vegar að efna til Stór-Evrópu sem væri þjóðríki án lýðræðislegs umboðs er myndi yfirtaka efnahagsbúskap aðildarþjóða.

Þriðji möguleikinn er ónefndur: að markaðurinn stúti Evrópusambandinu.