Einstaklingar, þjóðin og ábyrgðin

Ef Björgólfur Thor væri félagsmaður í rússnesku mafíunni frá bjórverksmiðjudögum sínum í Pétursborg væri íslenska þjóðin ábyrg? Er íslenska þjóðin ábyrg fyrir sviðinni jörð sem Jón Ásgeir Jóhannesson skilur eftir sig í Danmörku og London? Nei, vitanlega ekki. Tvímenningarnir eru einstaklingar og hafa frelsi og ábyrgð sem slíkir - kemur þjóðerni þeirra ekkert við.

Björgóflur Thor var ásamt föður sínum aðaleigandi Landsbankans sem bauð almenningi í Bretlandi og Hollandi betri vexti en gekk og gerðist undir vörumerkinu Icesave. Feðgunum leyfðist þetta vegna evrópskra reglna sem gerðu engan greinarmun á einkabanka í eigu manna með vafasama fortíð og einkabanka með langa og trúverðuga sögu. Í ljósi reynslunnar eru Evrópureglurnar í endurskoðun.

Hávaxtareikningar Icesave reyndust glópska þar sem bankinn fór í þrot. Stjórnvöld í Bretlandi og Holland hefðu getað sagt við sparifjáreigendur; sko, svona fer þegar þið leggið inn á hávaxtareikninga, þið takið áhættu sem getur leitt til taps. En stjórnirnar í London og Haag sögðu ekkert slíkt vegna þess að allt bankakerfi álfunnar lék á reiðiskjálfi haustið 2008. Sparifjáreigendum var bættur skaðinn í samræmi við evrópsku reglurnar. 

Víkur sögunni aftur til Íslands þar sem kemur til valda stjórn skipuð ráðamönnum blautum á bakvið eyrun, vart mælandi á erlend mál. Þessir ráðamenn ákváðu að bukta sig og beygja fyrir Alþjóða gjaldeyrissjóðnum vegna efnahagshrunsins. Þegar Bretar og Hollendingar kröfðust endurgreiðslu á útlögðum kostnaði vegna Icesave voru íslensku ráðamennirnir óðara tilbúnir að krjúpa. Einn þeirra sagði meira að segja upphátt að það stefndi í ,,glæsilega niðurstöðu" í samningum við Breta og Hollendinga.

Icesave-samningurinn er upp á 200 - 700 milljarða króna og fellur í gjalddaga þegar ráðherrarnir sem skrifa undir eru komnir á eftirlaun.

Til að undirstrika siðblindu sína stóðu ráðherrarnir að frumvarpi til laga um að gagnaver Björgólfs Thors fái sérstaka skattameðferð.

Í þjóðaratkvæðagreiðslu fáum við tækifæri að segja álit okkar ríkisstjórninni sem kann ekki skil á alþjóðlegum samskiptum og þeim grundvallarmun sem er á ábyrgð einstaklinga og þjóðar.

Hversu lengi fylgja Vinstri grænir Steingrími J.?

Steingrímur J. tekur sér stöðu með fjármagninu gegn almannahagsmunum í Icesave-deilunni. Hann stendur með Bretum og Hollendingum gegn þjóð sinni. Umpólun Steingríms J. gerðist ekki á einni nóttu heldur verður formaður Vinstri grænna fyrir raðbilun í dómgreind.

Á flokksráðsfundi í byrjun desember 2008 reyndu Steingrímur J. Sigfússon formaður og nánasti samverkamaður hans, Árni Þór Sigurðsson, að milda afstöðu flokksins til Evrópusambandsins. Þeir voru gerðir afturreka og ályktun fundarins var fremur snautleg en tiltölulega skýr. „Hagsmunum Íslands er best borgið utan ESB," stóð þar. Ekkert meira en heldur ekkert minna.

Starfsstjórn Samfylkingar og Vg hafði eðli málsins samkvæmt ekkert annað á dagskrá sinni en að bregðast við aðsteðjandi vanda veturinn og vorið 2009. Engum blandaðist hugur um að Samfylkingin myndi gera umsókn að Evrópusambandinu að höfuðmáli fyrir kosningar og gekk það fram.

Formaður Vg þurfti að skapa sér möguleika að semja við Samfylkinguna og líkindi að hann hafi átt viðræður um málið við forystumenn þar á bæ. Á landsfundi var Árni Þór enn gerður út af örkinni og honum tókst að fá eftirfarandi samþykkt um Evrópumál.

 Vinstrihreyfingin - grænt framboð telur nú sem fyrr að hagsmunum Íslands sé best borgið utan Evrópusambandsins.  Sjálfsagt er og brýnt að fram fari opin og lýðræðisleg umræða um samskipti Íslands og sambandsins. Landsfundur VG leggur áherslu á að aðild íslands að ESB eigi að leiða til lykta í þjóðaratkvæðagreiðslu. Landsfundur telur mikilvægt að fyrirkomulag þjóðaratkvæðagreiðslu fái rækilega umræðu og að hliðsjón verði höfð af væntanlegum stjórnarskrábreytingum og hvað eðlilegt getur talist þegar afdrifaríkar ákvarðanir eru teknar um framsal og fullveldi.

Textann er hægt að klippa til og fá út að landsfundurinn hafi opnað á að leggja inn aðildarumsókn til Evrópusambandsins. Þegar Steingrímur J. reyndi að afsaka svik flokksins við hornstein róttækra vinstristjórnmála alla lýðveldissöguna snyrti hann textann svona til, í bréfi til flokksmanna 17. júlí.

Þannig er þessi niðurstaða vel samrýmanleg landfundarályktun í mars síðastliðnum sem lögð var fram í kjölfar mikils starfs innan flokksins sem allir flokksmenn gátu tekið þátt í.

Vinstrihreyfingin - grænt framboð telur nú sem fyrr að hagsmunum Íslands sé best borgið utan Evrópusambandsins. Sjálfsagt er og brýnt að fram fari opin og lýðræðisleg umræða um samskipti Íslands og sambandsins. Landsfundur VG leggur áherslu á að aðild íslands að ESB eigi að leiða til lykta í þjóðaratkvæðagreiðslu.

Vissulega voru uppi hugmyndir um leiða málið til lykta á annan hátt og mörgum innan okkar raða er það óljúft að standa yfir höfuð að nokkurri hreyfingu málsins í þessa átt. Ég dreg enga dul á að þetta mál hefur verið erfitt fyrir mig eins og okkur öll enda hefur flokkurinn frá upphafi tekið afstöðu gegn aðild Ísland að sambandinu. Þessi leið varð hins vegar niðurstaða stjórnarmyndunarviðræðna við Samfylkinguna

 

Steingrímur J. veit upp á sig klækjapólitíkina og vill dreifa ábyrgðinni á flokksmenn. Ekki aðeins fórnaði hann stefnuyfirlýsingunni um að Ísland stæði utan Evrópusambandsins heldur líka varnaglanum um þjóðaratkvæðagreiðslu. Til að þjóðaratkvæðagreiðsla verði bindandi þarf að breyta stjórnarskrá og þar með boða til kosninga. Sitjandi ríkisstjórn ætlar sér framhjá þeirri hindrun með því að hafa þjóðaratkvæðagreiðsluna ráðgefandi.

Orð Steingríms J. afhjúpa að hann lagði drög að svikunum löngu fyrir stjórnarmyndunarviðræður við Samfylkinguna. Hann fékk samþykktan texta á landsfundi sem mætti lesa, væri maður andskotinn með biblíu í hendi, þannig að það sé allt í lagi að hefja undirbúning að inngöngu Íslands í Evrópusambandið. Í framhaldi sendi formaðurinn þingmannsefni sín út á meðal fólks með þau skilaboð að traust væri lykilorðið. Vg væri treystandi. Sjálfur stóð hann keikur að kveldi síðasta dags kosningabaráttunnar og sagði Vg stefnufastan flokk. Í tugþúsundavís voru kjósendur blekktir. Þeim var talin trú um að Vg stæði gegn aðild að Evrópusambandinu.

Steingrímur J. hóf fyrir löngu óheillaferð. Á eftir ESB kom Icesave. Þegar dómgreindin bilir hjá málafylgjumönnum eins og  Steingrími J. verða styrkleikar þeirra að veikleikum. Aðeins munaði hársbreidd að Steingrímur J. steypti þjóðinni að  nauðsynjalausu ofan í skuldafen. Ígrundun og yfirvegun var nauðsynleg í samskiptum við Breta og Hollendinga. Steingrímur J. hafði hvorugt.

Ætla félagsmenn Vg að láta formanninn teyma flokkinn út í kviksyndi?

 

 

 

 

 

Fjármálaterror og þjóðaratkvæði

Þjóðaratkvæði á Íslandi um greiðslu á Icesave-skuldum er að snúast upp í lýðræðislegt andóf gegn alþjóðakapítalinu, eða bankaterrorisma eins og sumar kalla það. Fyrir utan kómíkina í því að róttækasta aflið í íslenskum stjórnmálum, Vinstri grænir, ætlar að mæla með undirlægjuhætti gagnvart erlendum fjármálastofnunum þá er augljóst að verulega mikið er í húfi í útlöndum.

Þegar við höfnum í þjóðaratkvæði að greiða skuldir sem stofnast af fjármálafurstum er í skjóli óskýrra lagaverndar bjóða sjóræningjavexti til almennings sendir það skilaboð um víða veröld að lögmál fjármagnsins má brjóta á bak aftur. Fjármálastofnanir austan hafs og vestan munu ekki líta hýru auga til stjórnvalda í London og Haag fyrir að setja fjármálaskuldbindingar í uppnám.

Ísland mun ekki um langan aldur stunda önnur bankaviðskipti en þau hversdagslegu. London og Amsterdam eru aftur á móti fjármálamiðstöðvar á alþjóðavísu. Þrýstingurinn verður á þarlend stjórnvöld að semja við Íslendinga áður en við höfnum Icesave-skuldum í þjóðaratkvæði.

 

 

60% andvíg Icesave-lögunum