Sérfræðiþekking og hrunið

Hrunið hér heima og kreppan ytra verður á þeim tíma þegar aldrei í veraldarsögunni hafa jafn margir sérfræðingar verið við störf í fjármálageiranum og stjórnsýslu. Skortur á sérfræðiþekkingu er ekki-skýring á hruni og kreppu. Aðrar breytur, sumar mannlegar eins og græðgi og svindlárátta, og kerfislægar, aðgangur að ódýru lánsfé til dæmis, eru þættir sem koma til athugunar. Heildarmat á stöðu hagkerfisins, skortur á aðgerðum ríkisvalds og valdahlutföll í samfélaginu eru jafnframt atriði til íhugunar sem og múgsefjun er varð möguleg fyrir tilstilli múlbundinna fjölmiðla; allt þetta eru viðfangsefni sem verða gaumgæfð í framhaldinu.

Hvað er annars að frétta af vöxtum Seðlabankans, núna þegar eintómir sérfræðingar ráða þar ríkjum?

Segir Davíð hafa skort sérfræðiþekkingu

Vont og það versnar sálfræði

Andköf voru tekin í fjölmiðlum og á bloggi í gær þegar Páll Hreinsson formaður rannsóknanefndar Alþingis á hruninu boðaði í spjallþætti að engin nefnd hefði þurft að færa þjóð sinni jafn slæm tíðindi og sú sem hann veitir formennsku. Andköfin eru fremur til marks um sálarástand þjóðarinnar en að fólk almennt og yfirleitt trúir að rannsóknanefndin leggi fram upplýsingar sem breyti verulega mati á því sem gerðist.

Stutta útgáfan á hruninu er að tiltölulega fámennur hópur manna komst yfir íslensku bankanna og gerði þá að vogunarsjóðum á alþjóðlegum markaði. Á uppgangstímanum urðu fjölmiðlar og stjórnmálamenn meðvirkir og eftirlitsstofnanir sömuleiðis. Auðmennirnir þóttust geta gengið og vatni og margir trúðu; forsetaembætti spilaði með og háskólarnir í Reykjavík mærðu fjármálavitið. Eftir hrun kom í ljós að auðmennirnir voru svikahrappar.

Ítarlegri útgáfa, sem t.a.m. skýrir hvernig í ósköpunum þetta gat gerst, verður margra þátta og fyllir út í eyður jafnframt sem álitamál verða fjölmörg. Einföld skýring á flóknum veruleika er ekki í boði.

Sálarástand þjóðarinnar í eftirhruninu er ekki viðfangsefni rannsóknanefndar Alþingis. Það ástand er aftur brýnt að greina og skilja vegna þess að í skjóli þess er verið að fremja óhæfu. Umsókn um aðild Íslands að Evrópusambandinu er send á meðan þjóðin er í taugaáfalli; reynt er að keyra samninga um Icesave í gegnum Alþingi með sama hætti.

Undir formerkjum vont og það versnar sálfræðinnar er reynt að telja okkur trú um að uppgjöf sé eina leiðin. Við eigum að gefa frá okkur fullveldið og framselja fjárhagslegt sjálfstæði þjóðarinnar.

Þessa blekkingariðju stunda þeir sem voru hvað meðvirkastir í útrásinni, stjórnmálaflokkar eins og Samfylkingin og fjölmiðar eins og Morgunblaðið, Fréttablaðið og Útvarpið.

Látum viðrinin ekki plata okkur aftur.