Bankaklíkan vissi upp á sig skömmina

Íslensku bankarnir nutu ekki trausts. Tvær ástæður eru fyrir því, ein almenn og hin sértæk. Vöxtur bankanna var óhóflegur og fékk ekki staðist er almenna ástæðan. Sértæka ástæðan er þessi: Íslensku bankarnir störfuðu í anda klíkubræðralags þar sem einn var fyrir alla og allir fyrir einn.

Í Kompásviðtali við Björgólf Thor Björgólfsson kom fram óbeit hans á hringrásarviðskiptum þar sem íslenskir „fjármálasnillingar" notuðu handafl til að hækka eigið fé fyrirtækja með því að selja þau sín á milli.

Á Björgólfi er að skilja að hann hafi ekki tekið þátt í hringrásarviðskiptum og ekki ástæða til að efa það. Á hinn bóginn fjármagnaði Landsbankinn, banki Björgólfs, slík viðskipti. Stór viðskiptavinur Landsbankans, Jón Ásgeir Jóhannesson í Baugi, nýtti sér hringrásarviðskiptin með stórfelldum hætti. Aðrir voru Hannes Smárason og Pálmi Haraldsson, kenndur við Fons.

Bæði Landsbankinn og Kaupþing fjármögnuðu hringrásarviðskipti. Hannes og síðar Jón Ásgeir voru aðaleigendur Glitnis og má nærri geta hvort þeir ykju tiltrú erlendra bankamanna á íslenska bankakerfinu.

Erlendir bankar biðu eftir því að einn íslenskur banki kæmist í kröggur og þá skyldi lokað á þá alla. Þetta gerðist með leifturhraða í byrjun október.

Íslensku bankarnir fengu viðvörun árið 2006. Klíkubræðralagið sem réði bönkunum hafði þá viðvörun að engu og stundaði viðskipti sem gerðu ráð fyrir að taka mætti þyngdarlögmálið úr sambandi. Bankarnir komust að því fullkeyptu og voru nærri búnir að taka þjóðarbúið með sér í fallinu.

Klíkubræðralagið í bönkunum þrem vissi upp á sig skömmina. Þess vegna gátu þeir ekki með nokkru móti komið sér saman um sameiginlegar ráðstafanir þegar ögurstundin rann upp. Eftir hrunið eru þeir aftur á móti allir sammála um eitt: Bankagjaldþrotið er stjórnvöldum um að kenna.

Björgólfur segist standa við ummæli sín

ESB-aðild í viðtengingarhætti

Viðskiptalífið er í yfirgír að afsaka klúðrið sem leiddi til bankahrunsins. Bankastjórar segir Íslendinga hafa verið á neyslufylleríi og bankarnir í mesta lagi verið meðvirkir. Aðferðin er þekkt úr heimi áfengissjúklinga. Það er öllum öðrum en mér að kenna að ég drekk frá mér ráð og rænu; konan er leiðinleg, börnin vilja ekki tala við mig; vinnan er stressandi; ég átti bágt í æsku.

Áróðursdeildir bankanna eru enn starfandi og skreyta sig áfram með nafninu greiningadeildir. Glitnir greining tekur undir málflutning bankastjóranna föllnu og segir að ef við hefðum verið í Evrópusambandinu og haft evru hefðum við ekki lent í bankahruni.

Hmmm. Hvað með ef við hefðum ekki selt bankana í hendur fjárglæframanna? Hvað með ef við  hefðu ekki stofnað til lýðveldis 1944? Væri þá allt í góðu lagi?

Í viðtengingarhætti þátíðar er hægt að búa til forsendur sem gefa hvaða niðurstöðu sem er: Ef miðaldra áfengissjúklingurinn hefði ekki fengið messuvín við fermingu væri hann kannski nýtur þjóðfélagsþegn.

Greining Glitnis ætti kannski að íhuga meðferð.