Skrifađ undir stríđsástand í Evrópu

Á morgun eru liđin 100 ár frá morđi Frans Ferdínand erkihertoga Austurríkis-Ungverjalands. Morđiđ er upphaf fyrri heimsstyrjaldar. Daginn fyrir morđafmćliđ skrifa leiđtogar Evrópusambandsins undir samning viđ Úkraínu sem Rússar telja beina ógn viđ sína hagsmuni.

Úkraína ćtlar sér ađ verđa ađildarríki Evrópusambandsins. Góđkunningi Íslendinga, Stefan Füle stćkkunarstjóri ESB, ţakkar Pororsénkó forseta Úkraínu sérstaklega fyrir ótvírćđa yfirlýsingu um ađ Úkraína sćkist eftir ESB-ađild.

Rússland er voldugasti nágranni Úkraínu og er međ öll ráđ landsins í hendi sér. Í Kreml er litiđ á Porosénkó forsta Úkraínu sem nasista en ţađ orđ nota Rússar yfir verstu óvini sína.

Morđiđ á Frans Ferdínand og samningur ESB og Úkraínu eiga ţađ sameiginlegt ađ ţar skerast í odda meginhagsmunir andstćđra stórvelda. Evrópusambandiđ ćtlar sér ađ verđa stórveldi á meginlandi Evrópu og Rússland er eina ríkiđ sem stendur í vegi fyrir yfirvaldi ESB. Úkraína er mikilvćgasta ríkiđ á landamćrum ESB og Rússlands.

Samstarfssamningur ESB og Úkraínu mun leiđa til varanlegs stríđsástands í Austur-Evrópu ţar sem stórveldi álfunnar takast á um völd og yfirráđ.


mbl.is „Frábćr dagur fyrir Evrópu“
Tilkynna um óviđeigandi tengingu viđ frétt

Árni Páll: ESB-umsókn er töfralausn

„Ţađ hefur sýnt sig ađ yfirlýsing um ađ stefnt sé ađ Evrópusambandsađild er töfralausn viđ fjármálalegum óstöđugleika og ađstćđum á borđ viđ ţćr sem Íslendingar standa nú frammi fyrir," sagđi Árni Páll Árnason, ţáverandi ţingmađur Samfylkingarinnar, og núna formađur, í samtali viđ Viđskiptablađiđ í október 2008.

Ćtli Árni Páll sé enn sama sinnis?


Ekki ţverfótađ fyrir erlendri fjárfestingu

Erlent fjármagn leitar í íslenskt atvinnulíf sem aldrei fyrr; ferđaţjónusta, tćknigeirinn og byggingarmarkađur trekkja fjármagn frá útlöndum. Erlendar fjárfestingar eru stuđningsyfirlýsing viđ efnahagsstefnu ríkisstjórnar Sigmundar Davíđs, ţar sem stöđugleiki er i fyrirrúmi.

Krónuhagkerfiđ íslenska sýnir fram á hagvöxt á pari viđ ţađ sem best gerist á alţjóđavísu og margfalt betri en evru-hagkerfiđ.

Lág verđbólga og lítiđ atvinnuleysi eru jafnframt hagtölur sem Ísland státar af umfram flest önnur lönd.


mbl.is Svíar eignast meirihlutann í Advania
Tilkynna um óviđeigandi tengingu viđ frétt

Pólitískur stöđugleiki útilokađur međ stjórnarskrá í uppnámi

Stjórnarskráin er grundvallarlög landsins og hornsteinn stjórnskipunar. Međ stjórnarskrána í uppnám er ekki hćgt ađ skapa hér forsendur fyrir pólitískum stöđugleika.

Vinstrimenn náđu völdum á Íslandi voriđ 2009 í beinu framhaldi af hruni. Ţeir ćtluđu sér ađ stokka upp lýđveldiđ, án ţess ţó ađ ţađ lćgi fyrir hvernig, nema ađ fullveldinu átti ađ koma fyrir í Brussel. Á síđustu metrum Jóhönnustjórnarinnar tókst ađ koma í veg fyrir atlögu vinstrimanna ađ stjórnarskránni.

Ţjóđin hafnađi leiđsögn vinstrimanna í kosningunum 2013. Hćgriflokkarnir í ríkisstjórn ćttu ađ leggja til hliđar allar pćlingar um breytingar á stjórnarskrá lýđveldisins. Stjórnarskrárbreytingar kynda undir pólitískan óstöđugleika ţar sem vinstriflokkarnir eru á heimavelli.


Vinstrafrjálslynt valdaskak og kósí-pólitík Bf

Einu sinni var vinstripólitík hugsjón um réttlátt samfélag. Fyrir hundrađ árum deildu vinstrimenn um ţađ hvort bylting vćri nauđsynleg til ađ ná markmiđinu um jafnađarsamfélagiđ eđa hvort hćgt vćri vinna ţví framgang innan marka ţingrćđisins.

Ţegar leiđ á síđustu öld kulnađi í hugsjónum vinstrimanna. Blairismi var vinstriútgáfa af frjálshyggju, sem t.a.m. samfylkingarráđherrar í hrunstjórninni, Össur Skarphéđinsson, Árni Páll Árnason og Björgvin Sigurđsson, höfđu í hávegum.

Í utanríkispólitík voru vinstrimenn til skamms tíma međ móralskan kompás sem fylgdi almannahag međal ţjakađra ţjóđa. Eftir ađ vinstrimenn urđu upp til hópa ESB-sinnar framseldu ţeir siđvitiđ til Brussel og urđu valdaskakarar, eins og Ţórarinn Hjartarson skrifar um

Vinstrafrjálslynt valdaskak selur ekki í pólitík. Framgangur kósí-stjórnmála Bjartar framtíđar sýnir ţađ svart á hvítu.


Fasteignabóla, leiđrétting og hrun

Innistćđulaus hćkkun fasteigna er kölluđ fasteignabóla. Ţegar fasteignabólan springur hrynur verđiđ međ tilheyrandi tapi. Bretar eru verulega áhyggjufullir ađ fasteignabólan ţar haldi áfram ađ blása út. Norđmenn breyttu reglum um fasteignaveđ til ađ hamla bólumyndun.

Illmögulegt er ađ segja fyrirfram hvenćr fasteignaverđ er orđiđ ađ bólu enda getur veriđ innistćđa fyrir hćkkun fasteigna í hagvaxtarhagkerfi eins og Íslandi, Bretlandi og Noregi (en ekki í ESB-ríkjunum ţar sem nćr enginn hagvöxtur mćlist).

Ástćđa er til ađ ćtla ađ óraunhćfar vćntingar um hćkkandi fasteignaverđ á höfuđborgarsvćđinu hćkki verđ umfram innistćđu. Hvort ţađ endi međ leiđréttingu eđa hruni er of snemmt ađ segja til um.

 


mbl.is Vildu allar íbúđir í nýrri blokk í Kópavogi
Tilkynna um óviđeigandi tengingu viđ frétt

Stjórnarskrá er kjölfesta, skal ekki breyta

Stjórnarskrá lýđveldisins stóđ af sér hruniđ og atlögu ríkisstjórnar Jóhönnu Sigurđardóttur. Stjórnarskráin er kjölfestan í stjórnskipun ríkisins og skal ekki breyta nema brýna nauđsyn beri til.

Engin brýn nauđsyn kallar á breytingu á stjórnarskrá lýđveldisins.

Ţar af leiđir ćtti ekki ađ breyta stjórnarskránni.


mbl.is Skođa forsetann og framsal ríkisvalds
Tilkynna um óviđeigandi tengingu viđ frétt

Sjálfsvitund ţjóđa og ESB

Englendingar eru tiltölulega međ sjálfa sig á hreinu; ţeir eru eyţjóđ sem varđ heimsveldi um tíma međ öflugum flota og eru almennt frjálshuga. Ţjóđverjar eru fjarri ţví ađ búa ađ heildstćđri sjálfsmynd. Ţýskaland er ungt ţjóđríki međ ţyrnótta sögu prússnesks heraga og nasískra glćpa.

Englendingar vilja minna bákn í Brussel og fá tilbaka fullveldi sem Evrópusambandiđ sölsađi undir sig á tímum kalda stríđsins. Ţjóđverjar líta á bákniđ í Brussel sem kjölfestu fyrir ţýska ţjóđarsál, ađ hún hlaupi ekki út undan sér líkt og fyrrum međ skelfilegum afleiđingum.

Frjálshuga Englendingar vilja ekki Jean Claude Juncker sem forseta framkvćmdastjórnarinnar í Brussel. Ţjóđverjar vilja heldur ekki Juncker en verđa samt ađ styđjan hann vegna ţess ađ Englendingar eru um ţađ bil ađ eyđileggja kjölfestuna í Brussel.

Daniel Hannan skrifar áhugavert um stöđu mála í Brussel ţessa dagana. Viđ á Fróni getum spurt okkur hvort sjálfsvitund okkar eigi meira sameiginlegt međ enskum eđa ţýskum.


Samherji er ekki ríki í ríkinu

Samherji heldur sig ríki í ríkinu og hafiđ yfir grun um misferli. Samherji er rétt og slétt fyrirtćki sem getur ekki gert tilkall um ađ vera hafiđ yfir lög og rétt.

Í ljósi ţess ađ Samherji er ekki sjoppa niđur á horni heldur voldugt útgerđafyrirtćki verđur ađ gera kröfu til ţess ađ fyrirtćkinu sé stjórnađ af mönnum sem hafa hugbođ um ađ til sé eitthvađ sem heitir réttarríki.

Ađför Samherja ađ dómsvaldinu er óheppileg, svo vćgt sé til orđa tekiđ.


mbl.is Erfitt fyrir dómara ađ svara ásökunum
Tilkynna um óviđeigandi tengingu viđ frétt

Trú, vald og kjánaskapur

Í okkar sögu er útbreiđsla trúar nátengd valdaskaki. Ólafur Tryggvason nauđgađi Norđmönnum til kristni og knúđi á međ ofbeldi og hótunum ađ kristni yrđi tekin á dagskrá á alţingi. Íslendingar miđluđu málum sín á milli ţannig ađ heiđni fékk tilverurétt viđ hliđ kristni.

Ólafur Haraldsson ćtlađi ađ spilla málamiđlun Íslendinga um leiđ og hann sóttist eftir völdum á Íslandi. Báđir Ólafarnir urđu vopnbitnir áđur en ţeir gerđu meiri óskunda, Tryggvason viđ Svoldur áriđ ţúsund og Haraldsson á Stiklastöđum ţrjátíu árum síđar.

Viđ siđaskiptin héldust enn vald og trú í hönd. Danakonungur, líkt og valdsmenn víđa í Norđur-Evrópu, sóttust eftir auđi og kennivaldi kaţólsku kirkjunnar. Hér á Íslandi urđu siđaskiptin blóđug; í tvígang var öllu dönsku yfirvaldi gereytt en orrahríđinni lauk međ aftök Jón Arasonar og tveggja sona hans.

Á seinni tímum er kristni menningaverđmćti en ekki pólitískt afl. Veraldlegt trúfrelsi leyfir ekki ađ trúmál skipti sköpum í málefnum borgaranna gagnvart yfirvaldi.

Múslímatrú, á hinn bóginn, er pólitískt afl. Múslímum finnst sjálfsagt ađ trúin setji mark sitt á veraldlegt yfirvald. Ađeins kjánar líta framhjá ţeirri stađreynd. Vestrćn samfélög sem hýsa múslíma verđa ađ grípa til stjórnmála til ađ halda ásókn múslíma í skefjum. Annars hljótast af vandrćđi.

 


mbl.is Tákn friđar eđa ofstćkis múslíma?
Tilkynna um óviđeigandi tengingu viđ frétt

« Fyrri síđa | Nćsta síđa »

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikiđ á Javascript til ađ hefja innskráningu.

Hafđu samband