Íslensk verðbólga og erlend verðhjöðnun

Stýrivextir í Bandaríkjunum og Englandi eru nálægt núlli og hálft annað prósent á evrusvæðinu. Hér eru stýrivextir 18 prósent. Umræðan austan hafs og vestan er að koma verði í veg fyrir verðhjöðnun með því að framkalla verðbólgu þar sem seðlabankar dæla fjármagni í hagkerfið í þeirri von að efnahagsstarfsemi taki við sér. Hér heima eru vexti háir til að styrkja gengið og vinna gegn verðbólgu.

Samdrátturinn sem hófst með ónýtum lánum og vaxandi tregðu lánastofnana til að veita fyrirgreiðslu verður að vítahring þar sem almenningur dregur saman neyslu sem aftur hægir enn á efnahagsstarfsemi; fyrirtæki draga saman seglin og segja upp fólki. Verðhjöðnun í skuldsettu efnahagskerfi er talin feigðarflan og þess vegna er réttmætt að nánast prenta peninga til að auka efnahagsumsvifin.

Í hálfan mannsaldur hafa Íslendingar ekki átt í vandræðum með að eyða peningum og hagvaxtarskeið verið kröftugri en ella vegna neyslugleði almennings. Erfitt er að sjá fyrir sér ástand þar sem landinn heldur svo fast um pyngjuna að til vandræða horfi fyrir efnahagskerfið.

Peningaaustur í hagkerfin austan hafs og vestan mun fyrr heldur en seinna valda verðbólgu. Hættan sem seðlabankar eru tilbúnir að taka er að verðbólga aukist hratt þegar viðsnúningi er náð og hjólin snúast á ný.

Íslenska hagkerfið mun ekki festast í vítahring verðhjöðnunar. Við munum ekki þurfa að prenta krónur til að gefa hagkerfinu startskot þótt þeir verði eflaust nokkrir sem um það biðja - bara svona til að tala eins og spekingar í útlöndum. Samdrátturinn sem blasir við varir fram á næsta ár. Á þeim tíma liggur fyrir hverjar skuldir ríkissjóðs verða og hvernig við högum endurgreiðslu þeirra. Um það bil sem erlendra verðbólguáhrifa fer að gæta, á fyrri hluta næsta árs, hækkar afurðaverð á útflutningi okkar og atvinnulífið leitar eðlilegs jafnvægis.

Jöfn og þétt vinnsla úr núverandi samdrætti er háð skilyrðum. Mikilvægast er að við kjósum ekki yfir okkur stjórnmálaflokk sem vitað er að leiðir aðeins hörmungar yfir mannlíf á Íslandi.

Sólarlag Baugs

Baugur er ásamt þremur bönkum andlit útrásarinnar sem aldrei var annað en ódýrt lánsfé og villtir draumar gelgjustráka. Góðu heilli stóð vitleysan ekki yfir nema í tæpan áratug. Útrásin minnir okkur á  hvernig fer þegar fullorðið fólk leyfir kjánum að ráða ferðinni. Lexían er okkur dýrkeypt en við kunnum hana næsta mannsaldurinn.

Ósk um gjaldþrotaskipti

Háir vextir bjarga heimilum

Háir vextir styrkja krónuna gagnvart erlendri mynt sem aftur lækkar verðbólguna og þar með lækka bæði myntkörfulán og verðtryggð lán í íslenskum krónum. Háir vextir þjóna einnig því hlutverki að takmarka umsvif fyrirtækja en eins og alþjóð veit hafa íslensk fyrirtæki verið á fjárfestingafyllerí um árabil.

Háir vextir verðlauna þá sem eiga peninga á bankareikningum. Háir vextir eru hraðnámskeið fyrir skuldara. 

Háir vextir bjarga heimilunum.

14 þúsund heimili eiga bara skuldir

Snöktandi karlmennska

Jón Ásgeir lýsti sjálfum sér nýlega sem harðdrægum í viðskiptum. Í anddyri höfuðstöðva Baugs í London var stytta af Leifi heppna til að festa í sessi ímyndina um víkinga er  sóttu England heim og gerðu strandhögg. Þegar bandarískt dagblað fjallar um Jón Ásgeir leggur það lykkju á leið sína til að líka Baugsforingjanum við vælandi Hróa Hött. Þessi sögupersóna hefur sökum klæðaburðar og félagsskapar legið undir grun um að vera argur maður - en norræna víkinganna hafði sama orðið um homma og hugleysingja.

Er nema von að Jóni Ásgeiri sárni.

„Skipulögð rógsherferð“ gegn fyrirtækjum

Steingrímur J. kann pólitískt handverk

Steingrímur J. Sigfússon er réttur maður á réttum stað á réttum tíma í stól fjármálaráðherra. Formaður Vinstri grænna er öfgalaus handverksmaður í stjórnarráðinu og skilar dagsverki bæði fyrir og eftir hádegi. Steingrímur J. kláraði eftirlaunamál þingmanna, sem Samfylkingin hafði hikstað og hökt á misserum saman. Hann stendur fyrir fyrstu kvenvæddu bankastjórninni á Íslandi og skammtar opinberum starfsmönnum dagpeninga að hætti hagsýnnar húsmóður.

Vitanlega gengur ekki allt upp, samanber vandræðaganginn með bankaráðsformennina. En þar sem verulega skiptir máli að hafa úrvalsmenn hefur Steingrími tekist ágætlega upp og nægir þar að nefna ráðuneytisstjóra fjármálaráðuneytisins.

Hér ber allt að sama brunni: Í ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks og Vinstri grænna verður Steingrímur J. forsætisráðherra með þeim rökum að enginn þingmaður Sjálfstæðisflokksins hefur verið í þungavigtarráðuneyti og sannað sig. Steingrímur J. er maðurinn.

Útrásarfrjálshyggja Samfylkingarinnar

Þegar Davíð Oddsson þáverandi forsætisráðherra ætlaði að skella hurðinni á frjálshyggjuna með fjölmiðlalögum veturinn 2004 tók Samfylkingin upp hanskann fyrir auðmennina og varði útrásarfrjálshyggjuna. Ingibjörg Sólrún Gísladóttir formaður og föruneyti hennar tók í faðm sinn útrásarliðið og gaf því lögmæti.

Eftir slaginn um fjölmiðlafrumvarpið var fokið í flest skjól fyrir þá sem vildu andæfa ruglinu. Ólafur Ragnar Grímsson forseti rak síðasta naglann í líkkistu heilbrigðrar skynsemi á Íslandi með því að neita að skrifa undir fjölmiðlalögin.

Útrásin sigraði ríkisvaldið og stjórnsýsluna með dyggri aðstoð Samfylkingarinnar og fyrrverandi formanns Alþýðubandalagsins.

Á meðan Sjálfstæðisflokkurinn ber ábyrgð á hugmyndafræði frjálshyggjunnar er það Samfylkingin sem situr uppi með ábyrgðina á öfgafyllstu útgáfu hennar: Útrásarfrjálshyggjunni.

 

Hrunin frjálshyggjutilraun

Fjárhagslegur krypplingur á opinberu framfæri

Eins og sakir standa er betra að vera fjárhagslegur krypplingur á opinberu framfæri en Gíbraltarklettur sem stendur einn og sér, skrifar goðsagafjárfestirinn Warren Buffet í nýju fréttabréfi. Buffet kvartar yfir pilsfaldakapítalistunum sem hlaupa hver sem betur getur í fang ríkisvaldsins.

Fjármálakreppan sem hófst í Bandaríkjunum fyrir hálfu öðru ári verður dýpri og víðtækari en kreppur liðinna áratuga. Auðævin sem þurrkast út og ógrynni peninga sem renna stríðum straumi úr ríkiskössum austan hafs og vestan í fjármálafyrirtæki sem mega ekki fara í gjaldþrot munu valda siðbreytingu í pólitískri umræðu og uppstokkun á efnahagskerfinu.

Frjálshyggja 19du aldar sem gekk í endurnýjun lífdaga í meðförum manna eins og Friedrich Hayek og Milton Friedman um miðja síðustu öld og fékk síðar pólitíska talsmenn í Ronald Reagan og Margréti Thatcher er dauð.

Tímabundið verða ríkisafskipti víðtæk en ekki verður um að ræða afturhvarf til skipulagsbúskapar í anda bresknorrænnar sósíaldemókratíu. Hagkerfið er of sundurleitt til að get orðið miðstýrt eins og það var á eftirstríðsárunum.

Í fyrirsjáanlegri togstreitu milli fjárhagslegrar íhaldssemi og íþyngjandi regluverki annars vegar og hins vegar athafnasemi efnahagslífsins verður málamiðlun sem hyglar skapandi smárekstri. Stærri einingar og ógagnsæ starfsemi, að ekki sé talað um flókið eignarhald, verða bannorð á meðan sjálfbær og samfélagslega ábyrgur rekstur er settur á stall.

Hvert samfélag verður með sína útgáfu af siðbreyttu efnahagskerfi. Hér á Íslandi mun umræðan á næstunni hverfast um það hvort við eigum að drekkja landi fyrir álver eða byggja upp fjölbreyttan smárekstur. 

 

 

Kiddi sleggja og Valgerður

Kristinn H. Gunnarsson þingmaður er á ný genginn í Framsóknarflokkinn eftir vist hjá Frjálslynda flokknum. Kristinn tekur þátt í forvali Framsóknarflokksins í NV-kjördæmi um miðjan mánuðinn. Engar fréttir eru á hinn bóginn um að Valgerður Sverrisdóttir og félagar í þingflokki Framsóknarflokksins hafi boðið nýjan liðsmann velkominn. Hverju sætir?

Stjórnmálaflokkar eru umferðamiðstöðvar

Prófkjörin gera stjórnmálaflokka að umferðamiðstöðvum fólks sem vill láta gott af sér leiða. Alþingiskosningar eru í reynd tvöföld kosning, þar sem prófkjörin eru forkosningar. Í fyrirkomulaginu opinberast kostir og gallar lýðræðisins. Almenningur, flest prófkjörin eru jú opin, fær tækifæri til að velja fyrst á lista og síðan á milli framboða. Lýðræðið vex hins vegar ekki í réttu hlutfalli við fjölda kosninga.

Lýðræðið þarf innihald í stefnumótun flokkanna þar sem þeir leggja fram valkosti sem almenningur gerir upp á milli í kosningum. Þegar stjórnmálaflokkar eru orðnir að umferðamiðstöðvum verður erfitt um vik að búa til samræmda stefnuskrá.

En kannski þarf ekki lengur að huga að stefnuskrám. Kosningabarátta er rekin með slagorðum og auglýsingaherferðum. Frambjóðendurnir læra sína rullu sem þeir fara með á fundum.

Einhver að skrifa hlutverkin. Hverjir gera það?

Skuldauppgjöf óreiðufólks

Íslensk heimili eru ekki á framfæri ríkisstjórnarinnar, guði sé lof. Engin ríkisstjórn kemur í veg fyrir að sumir sem reka heimili kunna ekki fótum sínum forráð, skuldsetja sig um of og eyða um efni fram. Slík heimili eru á vonarvöl, hvort heldur í góðæri eða hallæri.

Pólitískt tískuslagorð er björgum heimilunum og undir þeim gunnfána ætlar Framsóknarflokkurinn að færa milljarða ofaná milljarða frá heimilum sem sýna ráðdeild og ábyrgð yfir til heimila óreiðufólks. Til að toppa ósvífnina vill Framsóknaflokkurinn að það sama gildi um fyrirtækin. Ef efnagasaðgerðir Framsóknarflokksins væru færðar yfir í vímuefnavarnir yrði áfengissjúklingum gefið brennivín sér til heilsubótar.

Það verður engin sátt um almenna skuldauppgjöf óreiðufólks, hvort sem það fólk kemur fram undir heitinu einstaklingar, fjölskyldur eða fyrirtæki. Sértækar lausnir fyrir sérstaka hópa, t.d. ungt barnafólk sem nýlega hefur keypt húsnæði, er viðurkennd aðferð til að mæta tímabundnum efnahagsþrengingum.