Upphaf Baugsmála og umræðan um mútufé

Hreinn Loftsson stjórnarformaður Baugs andmælir síðustu bloggfærslu og segist ekki hafa breytt framburði sínum frá því hann sagði fyrst frá fundi sínum og Davíðs Oddssonar í London í janúarlok 2002. Athugasemd Hreins er svohljóðandi

Alrangt hjá þér Páll, að ég hafi breytt framburði mínum. Davíð nefndi bæði nafn Jóns Geralds og Nordica á fundi okkar í Lundúnum 26. janúar 2002. Í réttinum í gær gat ég þess að um þetta atriði væri ágreiningur á milli mín og Davíðs. Ég þekkti ekki manninn áður en ég hitti Davíð og hélt að hann héti Jón „Gerhard" en þannig var hann nefndur af Davíð á fundinum. Þetta var leiðrétt nokkrum dögum síðar þegar ég hitti þá Jón Ásgeir Jóhannesson og Tryggva Jónsson.
Óskráður (Hreinn Loftsson), 27.2.2007 kl. 13:23

Það eru sem sagt Jón Ásgeir og Tryggvi sem leiðrétta það sem Davíð sagði á fundi þeirra Hreins í London. En hvorki Jón Ásgeir né Tryggvi voru viðstaddir fundinn. Hreinn er ótrúverðugur vegna þess að hann lætur aðra hafa fyrir sig orð. Fréttablaðið sagði fyrst frá fundinum í forsíðufrétt 1. mars 2003. Þá var það Jón Ásgeir sem vitnaði um fundinn í London eins og fram kemur í tilvitnun í síðasta bloggi.

Forsíðufrétt Fréttablaðsins var skrifuð til að blekkja, ekki til að upplýsa. Í niðurlagi fréttarinnar sagði að ,,Hreinn Loftsson vildi í samtali við Fréttablaðið í gær ekkert tjá sig um þessi mál." Nokkrum dögum síðar, í hádegisfréttum RÚV 4. mars, viðurkenndi blaðamaðurinn, Reynir Traustason, að Hreinn væri heimildarmaðurinn fyrir fréttinni.

Hreinn Loftsson, fyrrum aðstoðarmaður Davíðs Oddssonar og gamall baráttufélagi, vó að æru Davíðs úr launsátri. Hreinn veit það einn hvað rak hann til atlögunnar. Hann hlýtur þó sjálfur að geta viðurkennt að menn sem vega úr launsátri standa ekki hreinir og beinir. Það er ekki manndómsmerki að bera sig að með þeim hætti.

Í viðtali við Morgunblaðið 4. mars 2003 kemur Hreinn með þá skýringu, sem hann ítrekar hér að ofan, að hafa heyrt nafnið „Jón Gerhard" í fyrsta sinn. En er líklegt að hann hafi lagt þetta nafn sérstaklega á minnið fyrst hann heyrði það þarna í fyrsta sinn? Í sama viðtali kveðst Hreinn ekki muna eftir einstökum ummælum Davíðs. Og hvers vegna var þessu nafni ekki teflt fram í tölvupóstum og fundargerðum Baugs sem Fréttablaðið maulaði úr í forsíðufréttinni 1. mars?

Hreinn útskýrir í Morgunblaðsviðtalinu hvers vegna Baugsmönnum hafi þótt mikilvægt að Davíð hafi nefnt nafn Jóns, hvort heldur Gerhards eða Geralds. Jú, það var vegna þess að Davíð hafi „misst það út úr sér" í viðtali við Stöð 2 að hafa ekki heyrt nafnið fyrr en það kom fram í fjölmiðlum.

Til að botna ólíkindin þá var Fréttablaðið í eigu Jóns Ásgeirs á þessum tíma án þess að neinn vissi það nema lítil klíka í kringum Jón Ásgeir. Eignarhaldið á blaðinu var ekki gefið upp fyrr en 2. maí 2003. Hefði einhver lagt trúnað á fréttina 1. mars ef vitneskja hefði legið fyrir um eignarhaldið? Vitanlega ekki. Jón Ásgeir kom fram í fjölmiðlum og sagðist steinhissa á því hvernig fundargerðir og tölvupóstar Baugs komust í hendur Fréttablaðsins. Hér er tilvitnun í viðtal Morgunblaðsins við Jón Ásgeir 4. mars 2003 sem sýnir hversu ótrúlega óskammfeilinn maðurinn er.

Það er slæmt fyrir okkur og fyrirtæki okkar, að hluti úr fundargerðum félagsins og tölvupósti komist í dagblöð. Um slík mál á að ríkja trúnaður."
- Hver lét Fréttablaðinu í té þær upplýsingar sem stuðst var við í frásögn Fréttablaðsins á laugardag?
"Ég veit bara, að það var ekki ég. Mín eina aðkoma að þessari umfjöllun Fréttablaðsins var sú, að ákveðinni spurningu var beint til mín frá blaðinu sl. mánudag."
- Þarf ekki að rannsaka hvaðan lekinn úr stjórn Baugs er?
"Stjórn Baugs mun hittast á fundi á fimmtudaginn og þar munum m.a. fara gaumgæfilega yfir þessi mál. Ég á von á því að við munum breyta og herða okkar vinnureglur, því það er ekki minn vilji að svona upplýsingar, eins og hlutar úr fundargerðabókum stjórnar Baugs, berist til fjölmiðla.
Það eru um tuttugu manns sem með einum eða öðrum hætti geta haft aðgang að slíkum gögnum og þetta kallar á breytingar sem uppræta svona vinnubrögð."

Jóni Ásgeiri munaði ekki um að bendla tuttugu samstarfsmönnum við trúnaðarbrot til að fela eigin sekt. Hvernig er hægt að trúa einu einasta orði frá slíkum manni?

Hvað efnishliðina áhrærir: Hvernig í veröldinni átti blaðamaður Fréttablaðsins að vita það án aðstoðar Jóns Ásgeirs að hann ætti að spyrja forstjóra Baugs hvað stjórnarformaðurinn hefði heyrt forsætisráðherra segja á fundi í London rúmu ári áður?

Jón Ásgeir stýrði atlögunni að Davíð Oddssyni en Hreinn lagði honum til kutann og hljóp svo í felur.

Hreinn gerir einnig athugasemd við umræðuna í síðustu bloggfærslu um tilboð hans til Davíðs Oddsonar um mútur. Athugasemd Hreins fylgir hér.

Og eitt enn fyrst ég er að svara þér á annað borð. Davíð Oddssyni voru aldrei boðnar mútur eða tilraun gerð til þess að bera á hann mútur á fundi okkar í Lundúnum, 26. janúar 2002. Leyfi ég mér í eitt skipti fyrir öll að mótmæla þessari aðdróttun þannig að þau mótmæli liggi fyrir á þessari síðu.
Óskráður (Hreinn Loftsson), 27.2.2007 kl. 13:38

Aftur er orðalag mótmælanna afhjúpandi. „Davíð Oddssyni voru aldrei boðnar mútur..." skrifar Hreinn rétt eins og margir kæmu til greina sem mútugjafar. En Hreinn hefur sjálfur viðurkennt að hafa haft í frammi eitthvað sem auðveldlega má líta á sem tilboð um mútur. Rétt er að gefa honum sjáfum orðið í viðtali við Morgunblaðið 4. mars 2003.

Bæði undir borðum og á eftir voru menn að ræða ýmis mál. Við fórum vítt og breitt yfir sviðið og ég greindi meðal annars Davíð frá því að ýmsar miður fallegar sögusagnir væru á sveimi í þjóðfélaginu, ekki bara um þessa menn, heldur einnig hann og erfitt væri að bera slíkar sögur af sér. Í hans tilviki væru meðal annars sögusagnir um samband hans við Kára Stefánsson. Þá gat ég þess að Jón Ásgeir hefði sagt í hálfkæringi að það væri kannski rétt að borga honum [Davíð - innsk. blm.] 300 milljónir inn á reikning í útlöndum, líkt og sagt var að Kári hefði gert.

Hreinn og Davíð voru ekki á skemmtispjalli þarna í London að rifja upp gamla daga. Hreinn var mættur í tvöföldu hlutverki sem stjórnarformaður Baugs annars vegar og hins vegar formaður einkavæðingarnefndar til að ræða gagnrýni Davíðs á verðhækkanir Baugsverslunarinnar, sem voru úr takti við gengisþróunina. Hreinn sjálfur hafði orðspor sitt að verja. Jón Ásgeir hafði fengið hann til liðs við Baug vegna þess að hann var trúnaðarmaður Davíðs en ekki vegna reynslu Hreins af viðskiptum eða smásöluverslun. Ef Hreinn gæti ekki dekkað Davíð var hann lítils virði fyrir Baug.

Davíð Oddsson var með á hreinu hvað stjórnarformaður Baugs var að fara og lét hann segja sér tvisvar tilboðið um sporlausu peningana.

Hreinn Loftsson getur mótmælt sig hásan en fyrirliggjandi gögn og málsatvik benda eindregið og afgerandi til þess að
a) Blekkingar og ósannindi voru höfð í frammi af hálfu Hreins og Jóns Ásgeirs til að bendla Davíð Oddsson við upphaf Baugsmálsins.
og
b) Hreinn Loftsson bauð forsætisráðherra Íslands mútufé, 300 milljónir króna, á fundi þeirra í London 26. janúar 2002.

Hvert er þá upphaf Baugsmálsins? Viðskiptafélagi Baugs og Baugsfeðga, Jón Gerald Sullenberger, fór með gögn til lögreglu sem gáfu tilefni til að ætla að framin hafi verið refsilagabrot.

Hreinn breytir framburði sínum um Davíð og sporlausu peningana

Nýjasta útgáfa Hreins Loftssonar stjórnarformanns Baugs um alræmdan fund hans og Davíðs Oddssonar þáverandi forsætisráðherra í London er ólík upphaflegu frásögninni sem Fréttablaðið birti. Í fyrstu útgáfunni vissi Davíð um tilvist Jóns Geralds Sullenberger áður en hann kom fram sem kærandi í Baugsmálinu. Í framburði fyrir rétti og viðtölum við fjölmiðla í gær var áherslan á að forsætisráðherra hefði skapað andrúmsloft óvildar í garð Baugs.

Það er verulegur munur á því hvort forsætisráðherra hafi nánast handstýrt aðgerðum lögreglu gegn Baugi eða látið miður falleg orð falla um fyrirtækið. Breyttur framburður stjórnarformanns Baugs er vísbending um þjakaða samvisku.

Baugsmálið varð að pólitískri sprengju þann 1. mars 2003 þegar Fréttablaðið birti fjögurra dálka forsíðufrétt með fyrirsögninni Óttuðust afskipti forsætisráðherra. Fréttin gekk út á það að Davíð Oddsson hefði staðið á bakvið lögreglurannsókn á Baugi sem hófst árið áður. Rökin fyrir þeirri ásökun voru þau að á fundi sem Hreinn Loftsson átti með Davíð í London veturinn áður hafi forsætisráðherra nefnt nafn Jóns Geralds Sullenberger, en þessi fyrrum viðskiptafélagi Jóns Ásgeirs Jóhannessonar forstjóra Baugs var upphaflegi kærandinn í málinu.

Davíð kvaðst í fjölmiðlaviðtölum aldrei hafa heyrt nafn Jóns Geralds fyrr en það kom í fréttum. Og núna virðist Hreinn Loftsson ekkert á því heldur, samanber fréttaflutning af framburði hans fyrir rétti í gær. Raunar kom Hreinn sjálfur ekki fram í Fréttablaðinu með ásökun um að Davíð hafi þekkt til Jón Geralds. Eina munnlega heimildin sem var vitað til í Fréttablaðinu um fundinn í London var, merkilegt nokk, Jón Ásgeir. Hér er tilvitnunin:

Jón Ásgeir sagði við Fréttablaðið að hann gæti staðfest það eitt að Hreinn hefði gert stjórn Baugs grein fyrir fundinum með Davíð þar sem Jón Gerald Sullenberger hefði borið á góma.

Enginn annar hefur staðfest þessi orð Jóns Ásgeirs. Tveir stjórnarmenn í Baugi, sem þá var almenningshlutafélag, Guðfinna Bjarnadóttir rektor Hskólans í Reykjavík og Þorgeir Baldursson forstjóri Odda, sögðu sig úr stjórn Baugs í beinu framhaldi af þessum orðum Jóns Ásgeirs og létu hann sitja einan uppi með þau. Hreinn klóraði í bakkann með eiganda sínum og talaði um að hann myndi óljóst eftir því að Davíð hefði nefnt einhvern Jón Gerhard en gafst fljótlega upp á því og vildi eyða málinu. En það er eins með töluð orð og tapaðan meydóm, hvorugt verður aftur tekið.

Í framhaldi af atlögu Fréttablaðsins kom það á daginn að á fundinum í London bauð Hreinn Loftsson forsætisráðherra 300 milljónir króna mútugreiðslu. Davíð lýsir málsatvikum í viðtali við Morgunblaðið 4. mars 2003.

Ég bað Hrein að segja mér þetta tvisvar og hann gerði það. Þegar hann sá minn mikla undrunarsvip, því mér var mjög brugðið, þá sagði hann: Ég sagði nú reyndar við Jón Ásgeir að hann þekkti ekki forsætisráðherrann, það þýddi ekkert að bera á hann peninga. Þá svaraði Jón Ásgeir: Það er enginn maður sem stenst það að vera boðnar 300 milljónir króna inn á hvaða reikning sem er, sporlausa peninga.

Í fjölmiðlaviðtölum neitaði Hreinn því ekki að hafa nefnt við Davíð mútufé upp á 300 milljónir króna og haft það tilboð eftir forstjóra Baugs en sagði jafnframt að Jón Ásgeir hafi talað í hálfkæringi þegar hann reifaði tilboðið um sporlausu peningana.

Víst er að fundurinn í London var ekki haldinn í neinum hálfkæringi og sá sem trúir orðum Hreins Loftssonar trúir líka á tannálfinn.

Hrútaútgáfur og sauðasneplar

Íslenskum dagblöðum og fréttavikuritum má skipta í tvo flokka: Hrútaútgáfur og sauðasnepla. Blöð í fyrrnefnda flokknum eru gagnrýnin en lífleg og skrifuð fyrir lesendur. Sauðasneplarnir eru flatir og líflausir enda skrifaðir fyrir eigendur.

Morgunblaðið er hrútaútgáfa númer eitt. Blaðið hefur gengið í endurnýjun lífdaga á síðustu árum, eftir að hafa orðið hálf værukært undir lok síðustu aldar. Maðurinn sem hefur leitt blaðið í gegnum umbrotatímabilið, Styrmir Gunnarsson ritstjóri, er sprækari núna tæplega sjötugur en hann var um fimmtugt. Blaðið iðar af lífi og eiginlega það eina sem minnir á eldri tíð er gommublaðamennskan, sem stundum bregður fyrir, en þá eru þrjár opnur lagðar undir efni sem má afgreiða á hálfsíðu.

Viðskiptablaðið virðist ætla að festa sig í sessi sem hrútaútgáfa með fjölgun útgáfudaga og fjölbreyttara efni. Hæfileg blanda af smælki, stuttfréttum, fréttaskýringum og dálkaskrifum gerir blaðið stærra en það er í blaðsíðum talið. Ólafur Teitur Guðnason er eini maðurinn sem skrifar af viti um fjölmiðla á Íslandi, þó að fótboltasamlíkingarnar hans geta orðið langsóttar. Lesendum er samt ráðlagt að skauta yfir þegar hann skrifar um skaðleysu reykinga - það er óholl lesning.

Fréttablaðið er nánast skilgreining á sauðasnepli. Blaðið hefur ekki sjálfstæðan tilverurétt heldur er það á framfæri eigenda sinna, sem hvorttveggja leggja til allt fjármagn til að halda blaðinu úti, það fær engar tekjur frá lesendum sínum, og leggja grunninn að auglýsingatekjum blaðsins. Fólki er hjartanlega sama um Fréttablaðið. Þegar blaðið hóf sunnudagsútgáfu dreifði það með fyrirvara gulum A4 blöðum sem fólk átti að setja við póstlúguna ef það vildi sunnudagstölublaðið. Annars átti ekki að ónáða almenning á sunnudögum. En viti menn, þeir voru svo fáir sem settu upp gulu miðana að Fréttablaðið sá sitt óvænna og setti sunnudagsútgáfuna í hefðbundna dreifingu, sem sagt óumbeðin ruslpóstsdreifing.

Baugur stofnaði leynilega til Fréttablaðsins, eða endurreisti það frá gjaldþroti, til að hafa áhrif á opinbera umræðu og stunda hagsmunagæslu. Blaðamenn sem ráðnir voru á snepilinn skildu faglegan metnað og siðareglur blaðamanna utan dyra þegar þeir mættu í vinnuna.

Vikublaðið Krónikan er sauðasnepill. Sigríður Dögg Auðunsdóttir kynnt útgáfuna undir þeim formerkjum að blað ætti ekki að eiga neina vini, vera alltaf í andstöðu. Andófið er ekki meira en svo að hún hefur í tvígang sagt opinberlega að hún fjalli ekki um tiltekna auðmenn. Nýríkir lánuðu útgáfunni fé og út á það fá þeir aflátsbréf. Sigríður Dögg fyrirgerði raunar blaðamannsheiðri sínum fyrir löngu. Ólafur Teitur hefur afhjúpað hana fyrir ritstuld.

Krónikna ber höfundi sínum vitni, blaðið af líflaust og fer erindisleysu. Útgáfunni skortir tilgang, nema kannski þann að halda hlífiskildi yfir þeim sem fjármagna hana.

Á hrútaútgáfum vinna ekki eingöngu blaðamannahrútar, þó nú væri. En þeir eru áberandi og gefa innihaldi blaða líf og snerpu. Á sauðasneplunum má trúlega finna hrúta, helst unga blaðamenn og lítt reynda, en það eru sauðirnir sem leggja línuna.

Dæmi um hrúta í blaðamennsku: Styrmir Gunnarsson, Ólafur Teitur Guðnason, Andrés Magnússon, Agnes Bragadóttir, Bjarni Harðarson og Kolbrún Bergþórsdóttir.

Nokkrir blaðasauðir: Þorsteinn Pálsson, Sigurjón M. Egilsson, Reynir Traustason og Sigríður Dögg Auðunsdóttir.

Sammerkt sauðunum, sem dæmi eru tekin af, er að þeir hafa allir átt viðkomu á Baugsmiðlum, sem er réttnefnd vönunarmiðstöð blaðamanna. Sumir kveikja á hættunni í tæka tíð og forða sér, samanber Kolbrúnu Bergþórsdóttur.

Ekki frekar en að sauður getur orðið aftur að hrút, það er jú búið að gelda hann, verður blaðasauður aldrei að blaðamannahrút. Gelding er varanleg.

Athugasemdir við Baugsfærslu

Þó nokkrar ábendingar bárust síðunni vegna bloggsins hér að neðan, bæði þær sem eru skráðar í athugasemdadálkinn og eins með tölvupósti og símtölum. Ýmisleg áhugavert kom fram, t.d. það hvernig Baugur tengist upphafi rannsóknar samkeppnisyfirvalda á samráði olíufélaganna. Vonandi verður hægt að birta blogg um það síðar.

Efnislegar athugasemdir eru m.a. að DV heyrir núna undir Birting en ekki 365 og að tilveru Pósthússins, sem dreifir Fréttablaðinu, hafi ekki verið gerð skil. Pósthúsið situr uppi með erfiðan rekstur, sagði heimildarmaður.

En næsta blogg verður ekki um Baug heldur gæðaflokkun á fjölmiðlum og það birtist 24:06 eða þar um bil.

Baugur er ríki í ríkinu

Hér kemur Baugsfærslan sem var tekin út síðast liðinn miðvikudag. Færslan er aðsent efni frá ónafngreindum sendanda. Ábyrgðarmaður síðunnar hefur gert textagreiningu og borið saman við bréfið sem var sent dómstólum í vikunni og dregur þá ályktun að ekki sé um sama höfund að ræða. En lesendur geta sjálfir dæmt um það. Gerið svo vel.

 

Skv. heimasíðu Baugsgroup starfa um 70.000 manns í þeim fyrirtækjum sem Baugur er kjölfestufjárfestir að og veltan er um 950 milljarðar kr. Skv. upplýsingum frá íslenska fjármálaráðuneytinu eru fjárlög íslenska ríkisins fyrir árið 2007 uppá 367 milljarða.

Velta Baugsfyrirtækja sem Baugur er kjölfestufjárfestir að er því um 258%
HÆRRI en íslensku fjárlögin.

Til samanburðar er velta stærsta fyrirtækis Danmerkur (http://www.maersk.dk/) um 160 milljarðar DKK en fjárlög danska ríkisins eru um 560 milljarðar DKK skv. upplýsingum frá danska sendiráðinu.

Velta eins stærsta fyrirtækis Svíþjóðar sem starfar um allan heim (IKEA) er um 160 milljarðar SEK en sænsku fjárlögin hljóða uppá 2007 milljarða skv. upplýsingum frá sænska sendiráðinu.

Eftir að hafa safnað svo nokkrum gögnum um starfsemi Baugs á Íslandi eingöngu, þ.e. fyrirtæki sem þeir eiga og stjórna vakna hjá manni verulega ákallandi spurningar sem mig langar að heyra þitt álit á og má sjá þær að neðan. En starfsemi Baugs á Íslandi eftir því sem ég best veit má skipta á þessi fyrirtæki en taka verður fram að þetta er alls EKKI tæmandi listi:

365
-Stöð2
-Sýn
-Sirkus
-Bylgjan
-Effem957
-Fréttablaðið
-DV
-Birta

Birtingur
-Séð og heyrt
-Ísafold
-Mannlíf
-Gestgjafinn
-Hér og nú
-Vikan
-Nýtt líf
-Hús og Hibýli

Húsasmiðjan (3jastærsta verslunarfyrirtæki landsins)
-Blómaval
-Egg

Teymi
-Vodafone
-Skýrr (leiðandi á hýsingar og gagnaflutningsmarkaði)
-Kögun (leiðandi á hugbúnaðar og hýsingarmarkaði)
-EJS (meðal stærstu í tölvusölu)
-Securitas (stærsta öryggisfyrirtæki landsins)

Stoðir
-250.000 fm2 af húsnæði sem Baugur leigir svo út
-Smáralind húsnæðið

Hagar
-Bónus
-Hagkaup
-10/11
-Vöruhúsið Hýsing
-Aðföng (Innkaupafyrirtæki Baugs)

Debenhams (stórverslun Smáralind)
Top shop (fataverslun)
Zara (fataverslun)

Þyrping
Þyrping hefur tengst helstu nýsköpunarverkefnum á sviði skipulags- og byggingamála á undanförnum árum og hefur mikla sérþekkingu í þeim efnum. Það hefur opnað félaginu aðgang að færustu ráðgjöfum hér heima og erlendis og gerir félaginu kleift að bjóða fyrsta flokks íbúðar- og atvinnuhúsnæði.

SENA (um 85% markaðshlutdeild á sölu og dreifingu á tónlist og kvikmyndum. Baugur er því langstærsti framleiðandi - dreifingaraðili og söluaðili á öllu sem viðkemur afþreyingarefni sem og hefur umboð fyrir flest öll stærstu merkin á sviði kvikmynda og tónlistar.)
-Skífuverslanir (Laugavegi, Kringlunni, Smáralind)
-tonlist.is (stærsta netverslun með tónlist á Íslandi)
-D3.is (D3 er leiðandi efnisveita frétta- og afþreyingarefnis fyrir alla stafræna miðla)
-Saga film (stærsti framleiðandi auglýsinga og kvíkmynda á íslandi)
-visir.is
-Smárabíó (stærsta kvikmyndahús á Íslandi)

...og svona mætti lengi telja og ég nenni ekki að telja upp hlutabréfaeign þeirra t.d. í FL group sem skipta þúsundum milljóna en hlutabréfaeign þeirra í félögum á Íslandi hleypur á tugum milljarða en ég hef hvorki tíma eða þekkingu til að afla mér heildstæðra upplýsinga um slíkt (enda geta færustu blaðamenn Danmerkur ekki fundið útúr því eins og frægt er orðið vegna kross-eignatengsla og undirfyrirtækja o.sv.frv.).

Mig langar því að spyrja þig eftirfarandi:

a.
Hvernig ætli staðan verði eftir 3-5 ár ? Verður Baugur þá með 4-5 sinnum veltu íslenska ríkisins? Hvernig ætli verði að keppa við þá - m.ö.o. hvernig í veröldinni á að vera hægt að keppa við þá ?

Í dag er það nánast ómögulegt, vöxturinn heldur áfram og áfram og því ljóst að eftir 3-5 ár geta þeir einstaklingar sem þá langar að þreifa fyrir sér í þeim geirum sem þeir starfa á, algerlega gleymt því.

Eða hvað ?

b.
Hvenær telur þú að setja eigi löggjöf, s.k. auðhringjalöggjöf til að hindra frekari vöxt þessa stórveldis ? Hvenær verður Baugur of STÓR fyrir Ísland og íslenskan almenning ?

Er Baugur ekki „Microsoft" íslands ? Eru engin takmörk hversu mikið þeir geta vaxið á 300.000 manna svæði ?

Hvaða mörk telur Alþingi að eigi að vera fyrir vöxt svona fyrirtækis eins og Baugs ?

c.
Hver er ástæðan fyrir því að það er ekkert fjallað um löggjöf þessa efnis í dag ? Hvenær á löggjafinn að grípa inní og segja „það einfaldlega hentar ekki almannahagsmunum, að leyfa ykkur að vaxa frekar" ?

Er það ekki nokkuð augljóst að EINKAFYRIRTÆKI sem er rekið með hámarksarðsemi að leiðarljósi hefur ekki sömu hagsmuni að gæta og almenningur ?

d.
Er það gott fyrir íslenskt samfélag að eitt og sama fyrirtækið/samsteypan sé annaðhvort markaðsráðandi eða nálægt því að vera markaðsráðandi á tugum ólíkra greina í íslensku atvinnulífi ?

Erlendis eru fyrirtæki eins og Microsoft, sem eru nánast markaðsráðandi í EINUM geira settar strangar reglur og ýmis lög sett til að tryggja einmitt að sá aðili verði ekki of stór í EINUM geira.

Baugur er starfandi í nokkrum tugum greina á Íslandi og ráðandi á þeim flestum.

e.
Hvernig ætli staðan verði þegar börnin mín fara á vinnumarkaðinn miðað víð áframhaldandi vöxt Baugs ? Verður einhver möguleiki fyrir þau að starfa EKKI hjá Baug ?

Mér finnst þetta veldi orðið all-skuggalega stórt...og það stækkar og stækkar og sér ekki fyrir endann á því..... Baugur er stofnað 1998 og því ekki nema 9 ára gamalt !

Hvernig ætli 15 ára afmælið þeirra verði ? Hversu stórir verða þeir þá ?
Hvað þá um 20 ára afmælið?

Sér Alþingi virkilega ekkert athugavert við vöxt þessara samsteypu á Íslandi?

Virðing kennarastarfsins

Fyrir nokkrum árum átti höfundur dreng í grunnskóla í höfuðborginni. Einn daginn kom drengurinn snemma heim venju fremur. Skólanum hafði verið lokað vegna óspekta nemenda í unglingadeild sem höfðu notað afganginn af gamlárskvöldspúðrinu í skólanum. Boðað var til foreldrafundar þar sem skólastjórnendur gerðu grein fyrir atvikum.

Skólastjórinn sagði að til hefði staðið að reka tímabundið úr skóla þá nemendur sem hefðu verið staðnir að verki. Foreldrar viðkomandi nemenda skárust í leikinn og krörfðust þess að ekki yrði gripið til slíkra ráðstafana. Það koma á daginn að stjórnendum var ekki stætt á því að víkja nemendum úr skóla, jafnvel ekki tímabundið.

Formaður foreldrafélags skólans, virðulegur lögmaður, steig í pontu og sagðist hafa komið í skólann daginn þegar allt var í hers höndum og reynt að ræða við ódælu nemendurna. Þeir höfðu á takteinum sjónarmið um rétt sinn gagnvart skólanum en vildu lítið ræða um skyldur sínar og ábyrgð.

Skólinn virtist hafa fá ráð til glíma við óspektirnar og foreldrar höfðu, sumir hverjir, á orði á fundinum að illa væri komið fyrir skólastarfi þegar ekki þyrfti meira til að spilla reglulegri starfsemi skólans.

Í huga höfundar kristallaðist virðingarleysið fyrir skólastarfi í þessari uppákomu. Fáeinir baldnir unglingar lömuðu skólastarfið og skólastjórnendur stóðu hjá úrræðalausir.

Virðingarleysið á sér margar skýringar og hefur verið lengi að grafa um sig. Fram eftir síðustu öld var kennsla eftirsótt starf. Starfsöryggi kennara var tryggt, launin í góðu meðallagi og tvísetning skóla gaf færi á drjúgri aukavinnu. Þegar leið að lokum aldarinnar var hins vegar svo komið að erfitt var að manna stöður vegna lágra launa. Réttindalaust fólk var ráðið til kennslu og það þóttu fréttir væri skóli fullmannaður kennurum.

Fjármunir voru settir í byggingar til að einsetja skólana en minna var hugað að innihaldinu. Uppeldishlutverk skólans varð veigameira eftir því sem félagslegum úrræðum var í auknum mæli fundinn staður í skólum.

Þar sem áður stóðu myndugir kennarar var komið örvæntingarfullt fólk sem ýmist var hæðst að fyrir að vera svo vitlaust að leggja fyrir sig kennslu eða spottað fyrir styttri vinnudag og lengra frí en á almennum vinnumarkaði.

Kennarar geta ekki brotist úr herkvínni með einu áhlaupi. Vandinn er of margslunginn og rótfastur til að hægt sé að vinna á honum bug í einu vetfangi.

Leiðin fyrir kennara til að endurreisa virðingu kennarastarfsins er að gera menntun barna að baráttumáli sínu. Með menntun í forgrunni er hægt að endurskoða ýmsa skýrsluvinnu sem núna er á herðum kennara. Það ber að aðskilja félagslega þjónustu sem hæfilegt þykir að veitt sé innan skóla frá reglulegri kennslu. Alþjóðlegur samanburður á stöðu barna í einstökum námsgreinum gefur færi á að setja sér tiltekin markmið. Kröfur um að kennarar taki meistarapróf eru tilefni til að stokka upp endurmenntunarþáttinn. Fleira þarf að koma til og ættu kennarar manna best að vita hvar skórinn kreppir að.

Kennarar hafa það í hendi sér að leggja að baki niðurlægingartímabil síðustu áratuga og hefja markvissa vinnu til að endurheimta þann sess sem kennarastarfinu ber í þjóðfélaginu.

Hvað líður sameiningu 365 og Skjásins?

Í janúar var víða talað um að 365 miðlar og Skjárinn myndu sameinast, a.m.k. sjónvarpshlutinn. Starfsmenn 365 ræddu sín á milli um að sameining yrði kynnt á árshátíð Baugsmiðlanna. Aðrir sögu að sameining yrði kunngjörð daginn eftir að frumvarpið um Ríkisútvarpið ohf. yrði samþykkt.

Núna er búið að halda árshátíðina og frumvarpið orðið að lögum. Annað í fréttum er að hlutabréf 365 hafa fallið um 20 prósent í verði frá áramótum og það líður að fyrstu afborguninni á sjónvarpsréttinum fyrir ensku knattspyrnuna sem 365 keypti á um einn milljarð króna.

Hver er aftur viðskiptabanki 365?

Starfsdagar og endurmenntun kennara

Blogg frá í gær um starf grunnskólakennara og stöðu þeirra vakti nokkur viðbrögð. All margir kennarar sendu inn athugasemdir og voru ekkert á því að láta höfundinn eiga inni hjá sér, - enda hafði hann ekki unnið til þess. Það vekur aftur athygli að þrátt fyrir að eyða töluverðu púðri í skrifin er ekki að finna þar tillögur til að mæta ófermdarástandinu.

Tilefni bloggsins var smáprent sem Félag grunnskólakennara gaf út og dreifði til almennings. Í ritinu er gerð nákvæm grein fyrir vinnutíma kennara, svo nákvæm að lesendur fá að vita að 9,14 klst. á viku fara í verkstjórn hjá kennurum og 5,72 í lögbundna kaffitíma og frímínútur.

Allt er þetta upplýsandi fyrir foreldra. En foreldra fýsir þó meira að vita um starfsdagana yfir veturinn þegar börnin eru send heim og hvers vegna ekki megi afnema þá. Smáprent kennara þagði þunnu hljóði um starfsdagana. Höfundur ályktaði út frá texta um endurmenntun kennara að starfsdagarnir væru nýttir í endurmenntun. Það var leiðrétt og sagt að téðir dagar væru nýttir í skipulagsmál og ýmislegt er lyti að stjórnun og áætlanagerð.

Þau rök að nauðsynlegt sé að loka grunnskólum til að ræða skipulag, stjórnun og áætlanir halda ekki. Það vita allir sem hafa komið nálægt svona vinnu að einfalt er að sinna henni í smærri hópum. Og ef bráðnauðsynlegt er að kennarar hafi heila daga til að fara yfir einhver málefni þá eru dagar til þess á vorin og haustin þegar börnin eru í fríi.

Engir kennarar af þeim fjölmörgu sem tóku til máls höfðu fyrir því að útskýra hvernig kennarar, sem samningsbundið eiga að stunda endurmenntun í 102 - 150 klst. yfir árið, fara að því að koma öllum þessum vinnustundum fyrir á skólaárinu ofaná alla þá yfirvinnu sem þeir leggja á sig til að fá lengra jóla- og páskaleyfi, eins og stendur skrifað í smáprentinu.

Það virðist vera nægur vilji til sveigjanleika á vinnutíma kennara þegar kemur að endurmenntun. Betur væri að þessi sveigjanleiki yrði fyrir hendi þegar rætt er um starfsdagana.

Baugsfærsla tekin út - tímabundið

Blogg um Baug hefur verið tekið út af síðunni. Nánari skýringar síðar.

Viðbót kl. 19:20
Ég bið lesendur afsökunar á því að komast ekki fyrr í að útskýra málið eilítið nánar. Bloggfærslan sem um ræðir var aðsent efni frá ónafngreindum höfundi. Eftir að ég birti það hafði höfundurinn samband og bað mig að taka bloggið út í nokkra daga á meðan hann væri að kynna það öðrum. Ég varð við þeirri ósk og geri ráð fyrir að bloggið birtist hér á ný um helgina.

Kennarar telja mínútur en þegja um starfsdaga

Varnarræða kennarans er réttnefni á smáprenti sem Félag grunnskólakennarar stendur fyrir og er dreift til almennings. Í ritlingnum er mæðulega kvartað undan misskilningi um kennarastarfið, einkum vinnutímann. Útskýrt er ítarlega að yfir veturinn vinna kennarar 42,86 stundir á viku sem færir þeim lengra jóla- og páskaleyfi en gengur og gerist.

Með sömu nákvæmni er sagt að 4,14 klukkustundir á viku getur skólastjóri ráðstafað kennara í viðtalstíma eða á fundi.

En þegar kemur að endurmenntun kennara sem stunduð er á starfsdögum yfir veturinn verður texti smáritsins myrkur. Orðið starfsdagur kemur ekki fyrir líkt og það sé bannorð. Foreldrar þurfa að ráða í eftirfarandi tilvitnun.

Kennarar fá ekki lengra sumarfrí en aðrir.
Kennurum er ætlað að skila 102 - 150 klst. á sumri í endurmenntun en eiga möguleika á að dreifa þeim tímum á vetrarmánuðina og vinna sér þannig inn fleiri sumarfrísdaga.

Já, einmitt. Þrátt fyrir að kennarar séu störfum hlaðnir yfir veturinn, 42,86 stundir á viku, þá tekst þeim (og hafa leyfi til) að finna vinnustundir til endurmenntunar sem svara til nærri mánaðarvinnu.

Og hvernig fara kennarar að því? Jú, þeir loka skólunum reglulega yfir veturinn og kalla það starfsdaga. Út á þessa svikamyllu fá kennarar tæplega þrjá mánuði í sumarfrí, einum og hálfum mánuði lengra frí en almennir launþegar eiga kost á. Þetta aukafrí er á kostnað foreldra sem þurfa að endasendast með börnin til vina og ættingja á starfsdögum kennara, eða þá að nota sína eigin orlofsdaga til að vera heima.

Í stað þess að telja mínútur og blekkja fólk með því að draga fjöður yfir óþægilegar staðreyndir ættu grunnskólakennarar að hysja upp um sig brækurnar og leggja fram tillögur til að efla grunnskólann.

Afnám starfsdaga þarf að vera í þeim tillögum. Foreldrar eru ekki til viðtals um annað.