Silja Bára segir ofbeldi frjálsa tjáningu

Rektor Háskóla Íslands, Silja Bára Ómarsdóttir, talar í framhjáhlaupi um óhæfuna 6. ágúst þegar Gil S. Epstein varð fyrir öskum og aðsúgi kennara og nemenda háskólans er hann flutti fyrirlestur sem brátt verð um. Epstein hafði það eitt til saka unnið að vera af röngum uppruna. Hann er gyðingur og prófessor við ísraelskan háskóla.

Í haustávarpi sem barst til nemenda með tölvupósti í gær nefnir Silja Bára aðsúginn að Epstein og segir að

öllu frelsi fylg­ir ábyrgð og það er eðli­legt að við spyrj­um okk­ur einnig hvenær frelsi eins til að tjá skoðanir sín­ar í formi mót­mæla geng­ur á tján­ing­ar­frelsi ann­ars.

Silja Bára segir að aðsúgurinn og öskrin sem Epstein varð fyrir séu ,,skoðanir" sem njóti verndar Háskóla Íslands. Eina álitamálið sé hvort frelsið til að öskra og hleypa upp fyrirlestri rekist á við tjáningarfrelsi þess sem hefur orðið. Nýmæli eru að rektor við vestrænan háskóla leggi að jöfnu ofbeldi og orðræðu. Skrílslæti jafngilda ekki vitsmunum og hafa aldrei gert.

Í innsetningarræðu Silju Báru 30. júni kvað við annan tón en í tölvupóstinum til nemenda í gær. Í ræðunni tók hún afdráttarlausa afstöðu með frjálsri tjáningu og þóttist á móti menntamorðum og hugmyndafræðilegu ofbeldi. Hér eru hennar eigin orð:

Meðvituð eyðilegging menntainnviða verður ekki kölluð annað en „menntamorð“. Það er alvarlegt og þarf að fordæma. En önnur og lævísari birtingarmynd þess er hugmyndafræðilegt ofbeldi sem felst í því að brjóta niður tjáningarfrelsi og akademískt frelsi með því að refsa og ógna fræðafólki um allan heim. Það þarf hins vegar ekki alltaf að beita ofbeldi heldur er fræðasamfélaginu gert ljóst að betra sé að þegja en að stíga fram. Það er á ábyrgð okkar allra að verja akademískt frelsi. (feitletr. pv)

Tvöfeldnin er yfirgengileg. Í rektorsræðunni varar Silja Bára við ,,hugmyndafræðilegu ofbeldi sem felst í því að brjóta niður tjáningarfrelsi og akademískt frelsi." Í tölvupósti til nemenda er á hinn bóginn frelsi til ofbeldis, að öskra og gera aðsúg, orðið jafngilt frjálsri tjáningu. Hugmyndafræðilegu ofbeldi undir yfirskini mótmæla var beitt í Háskólanum til að taka af gyðingi bæði málfrelsi og akademískt frelsi. Rektor blessar ofbeldisfulla gyðingaandúð, segir athæfið eitt ,,form mótmæla". Var Auschwitz ,,eitt form" lystigarðs?

Aðeins doktor fáviti trúir að ofbeldi og orðræða sé sami hluturinn. Silja Bára segir eitt um málfrelsi og akademískt frelsi í setningarræðu en allt annað í tölvupósti til nemenda. Í meðförum Silju Báru verður akademískt frelsi að nýmælinu akademískt ofbeldi. Ofbeldisfrelsi rektors Háskóla Íslands er eins fjarri menntun og menningu og hugsast getur. Háskóli Íslands með Silju Báru í stafni hæðist að frjálsri orðræðu, leggur hana að jöfnu við öskur og aðsúg að fræðimönnum. Skrílmenning Silju Báru er opinber stefna Háskóla Íslands á meðan hún situr i embætti rektors. 

  

Rektor skrifar um atvikið 6. ágúst