Tilfallandi athugasemdir

Fimmtudagur, 2. janúar 2025

Friður í Úkraínu 2025

Í ár verður saminn friður í Úkraínu. Fjórar meginástæður eru fyrir þeirri spá. Í fyrsta lagi er kostnaður ESB-Evrópu orðinn það mikill ekki verður lengur við unað. Refsiaðgerðir gegn Rússlandi bitna ekki síður á ESB-ríkjum en Rússum. Stuðningur við Úkraínu meðal almennings í Evrópu fer þverrandi.

Í öðru lagi lofaði Trump að ljúka stríðinu. Trump tekur við embætti forseta Bandaríkjanna eftir tæpar þrjár vikur. Hann mun leggja sig fram um að stilla til friðar. Takist það ekki á árinu verður Úkraínustríðið hans að verja það sem eftir lifir kjörtímabilsins.

Í þriðja lagi sjá Rússar ekki lengur fram á úrslitasigur á vígvellinum. Nær allt nýliðið ár vegnaði Rússum vel, ef frá er skilin árangursrík innrás Úkraínu í Kúrsk-hérað. En velgengni Rússa á vígaslóð er hæg og kostnaðarsöm, bæði í eignum og mannslífum. Þótt enn verði ekki vart við andstöðu almennings í Rússlandi gegn stríðinu er ekki sami stuðningurinn og sást í upphafi stríðsátaka.

Í fjórða lagi vex hættan af stigmögnun er stríðið dregst á langinn. Báðir aðilar, vestrið og Rússar, lögðu í upphafi áherslu á að takmarka stríðsátökin við Úkraínu. Rússar kölluðu innrásina sérstaka stríðsaðgerð og vestrið hamlaði og hamlar enn Úkraínuher að nota langdræg vestræn vopn gegn Rússum. Stjórnin í Kænugarði vill ólm víkka út stríðið, gera það að beinum átökum Nató-ríkja og Rússa, en það hefur ekki tekist enn sem komið er. En sú hætta vofir yfir.

Úkraínustríðið verður þriggja ár næst komandi febrúar. Ef gefið er að stórbreytingar verði ekki á stríðsgæfunni, öðrum hvorum aðila í vil, verður vopnahlé á dagskrá í sumar eða haust. Það skal viðurkennt að óskhyggja litar spá um frið í stríðinu sem aldrei átti að heyja. Von er þekkilegri en bölsýni.