Blaðamenn og byrlari: 78 smáskilaboð

Enn er óþekkt innihald 78 sms-skilaboða í byrlunar- og símastuldsmálinu. Á milli blaðamanna RSK-miðla og byrlara Páls skipstjóra Steingrímssonar fóru fram regluleg samskipti í aðdraganda og eftirmála byrlunar og stuldar. Gögnin eru í fórum lögreglu en hafa ekki verið gerð að gögnum málsins. Aðeins gögnum málsins er dreift til sakborninga og brotaþola.

Sms-skilaboðin ná yfir tímabilið apríl til júlí 2021. Elstu samskipti blaðamanna og byrlara, sem eru komin í umferð, eru frá ágúst 2021. 

Lögreglurannsókn á byrlunar- og símastuldsmálinu hófst 14. maí 2021. Þann dag lagði Páll skipstjóri fram kæru. Skipstjóranum hafði verið byrlað 3. maí. Á meðan hann lá meðvitundarlaus milli heims og helju í þrjá dag var síma hans stolið og innihaldið afritað á Samsung-síma, samskonar og skipstjórans. Þóra Arnórsdóttir ritstjóri Kveiks/RÚV keypti símann í apríl, áður en skipstjóranum var byrlað.

Stundin og Kjarninn birtu keimlíkar fréttir 21. maí sem báðar vísuðu í gögn úr síma skipstjórans. Samræmd birting sýndi skipulag í rás atburða. Án skipulags var ekki hægt að kaupa afritunarsíma fyrir byrlun og stuld.

Fyrir liggur játning á byrlun og stuldi. Þáverandi eiginkona skipstjórans, sem ekki gengur heil til skógar, gekkst við afbrotinu. Hún afhenti síma skipstjórans blaðamönnum. Eftir afritun var símanum skilað á sjúkrabeð Páls.

Í janúar og febrúar 2022 fengu fjórir blaðamenn stöðu sakbornings. Þórður Snær og Arnar Þór Ingólfsson á Kjarnanum, Aðalsteinn Kjartansson á Stundinni og Þóra Arnórsdóttir á RÚV. Fimmti blaðamaðurinn, Ingi Freyr Vilhjálmsson á Stundinni, fékk síðar stöðu sakbornings. Í byrjun árs 2023 sameinuðust Stundin og Kjarninn undir merkjum Heimildarinnar.

Blaðamenn neituðu að mæta til yfirheyrslu veturinn 2022, mættu ekki fyrr en í ágúst og september sama ár. Um áramótin 2022-2023 var rannsókn langt komin. Megináhersla lögreglu hafði verið á meðferð stolinna gagna, ekki hvernig atvikaðist að afbrotin fóru fram. Auk skipstjórans er brotaþoli í málinu Arna McClure lögfræðingur.

Búist var við ákæru í málinu í janúar eða febrúar 2023. Danski blaðamaðurinn og almannatengillinn Lasse Skytt, síðar alræmdur falsfréttamaður, tók að sér að skrifa málsvörn sakborninga í fréttaformi og fékk birtingu í byrjun árs í norsku útgáfunni Aftenposten-Innsikt og danska fagritinu Journalisten. Málsvörnin endaði illa, eins og rakið var í bloggi gærdagsins.

En það var einmitt um áramótin 2022-2023 sem grunur lögreglu styrktist að komist hefði á samband milli blaðamanna og byrlara áður en látið var til skarar skríða gegn skipstjóranum. Upp komst um Samsung-símann sem Þóra keypti fyrir byrlun. Í framhaldi leitaði lögregla eftir afritum af tölvupóstum veiku konunnar og blaðamanna. Konan notaði gmail og hafði að undirlagi blaðamanna eytt öllum tölvupóstum. Lögreglan leitaði til Google á Írlandi sem hýsir gögnin.

Næsta yfirheyrsla verður yfir konunni sem játaði byrlunina enda hún ýmist sendandi eða viðtakandi sms-skilaboðanna 78. Hvort lögreglan eigi vantalað við sakborningana fimm áður en kemur að ákærum á eftir að koma á daginn. Sjötti blaðamaðurinn, Helgi Seljan, er tengdur málinu. Hann hefur enn hvorki réttarstöðu vitnis né sakbornings, svo vitað sé. Áður en ákært verður er líklegt að Stefán Eiríksson útvarpsstjóri verði boðaður í skýrslutöku sem vitni.