Rússneskt jafntefli

Efnahagslegur stormur er i aðsigi, segir Jamie Dimon forstjóri JP Morgan. Stormurinn er þríþættur: óhófleg peningaprentun frá 2008, verðbólga/vaxtahækkun/lánsfjárþurrð - og Úkraínustríðið.

Sameiginlegt þáttunum þremur er að engin söguleg fordæmi eru fyrir þeim. Á tæknimáli heitir peningaprentun QE. Andstæðan, QT, sem Dimon segir blasa við, er peningalegt aðhald, minna fjármagn í umferð. Stórstríð í Evrópu er fordæmalaust frá lokum seinni heimsstyrjaldar.

Vesturlönd eru háðari skilvirkum fjármálamörkuðum en aðrir heimshlutar. Stríðið í Úkraínu eykur verðbólguþrýsting, einkum á hrávöru eins og olíu og korni, og gerir illt verra efnahagslega. Að ekki sé talað um mannlegar hörmungar og hættu á stigmögnun, jafnvel upp í kjarnorkustríð. Samstaða er um að sumarið skilji á milli feigs og ófeigs. Í haust er um seinan að redda sér fyrir horn.

Úkraínustríðið er óvissuþáttur sem hægt er að ná tökum á með tiltölulega skömmum fyrirvara. Hinir tveir þættirnir eru óáþreifanlegri en ekki mannskæðir. Hætta á stigmögnun er bundin við félagslega og pólitíska ókyrrð - en ekki manndráp í stórum stíl.

Þrenn úrslit eru hugsanleg í Úkraínustríðinu. Jafntefli með friðarsamningum, úkraínskur sigur og rússneskur sigur. Á skrifandi stundu er rússneskur sigur líklegastur.

Sigur Rússa þýðir vestræn niðurlæging. Rússar hefðu öll ráð Evrópu í hendi sér. Sigursælasti herinn væri þeirra og í kaupbæti sitja Rússar á gasi, olíu og korni sem Evrópu sárvantar. Ekki svo að skilja að Rússar séu líklegir að ásælast aukna landvinninga eftir Úkraínu. En þeir munu ekki leggja sig fram um að bjarga Vestur-Evrópu frá efnahagskreppu og fyrirsjáanlegum félagslegum og pólitískum óstöðugleika.

Óstaðfestar fréttir á jaðarmiðlum segja að í stórum Evrópuríkjum s.s. Frakklandi, Ítalíu, Þýskalandi og Bretlandi séu valkostir við rússneskan sigur ítarlega greindir og metnir. Úkraínskur sigur er nær óhugsandi. Útfærsla á jafntefli er eini raunhæfi möguleikinn.

Í fáum orðum: Vestur-Evrópa, með samþykki Bandaríkjanna, skipar stjórninni í Kænugarði að semja við Rússa og láta af hendi það land sem þarf til að kaupa frið. Selenskí forseti og stjórn hans er fjármögnuð af vesturlöndum. Kænugarður verður að hlýða ákveði Vestur-Evrópa að komið sé nóg af stríðsbrölti. Einu rökin sem ráðandi öfl í vestrinu myndu hlusta á eru sigrar Úkraínuhers á vígvellinum. Þar er fátt um fína drætti upp á síðkastið.

Það mætti kalla slíka friðarsamningana jafntefli. Rússneskt jafntefli.

 

„Ekki niðurlægja Rússland“