Um hvítt lýðræði II

Blogg um lýðræði í ólíkum menningarheimum, þ.e. afrískum, múslímskum og vestrænum, fær nokkra umræðu auk þess sem 723 smella á hnappinn ,,líkar þetta" á blogginu.

Bloggpistillinn er af sumum kallaður rasískur, líklega vegna fyrirsagnarinnar ,,Er til negralýðræði? Múslímalýðræði?" og upphafssetningarinnar: ,,Lýðræðið er hvítt."

Það er ekki rasismi að vekja athygli sögulegum staðreyndum, t.d. að lýðræðið verður til í vestrænum menningarheimi. Ekki frekar er það rasismi að ræða ýmislegt annað sem varð til á vesturlöndum s.s. femínisma, kommúnisma og kjarnorkusprengjuna. Þetta eru einfaldlega sögulega fyrirbæri sem eðlilegt er að ræða og túlka.

Ástæðan fyrir því að orðalagið ,,lýðræðið er hvítt" var notað er að bandarískur blökkumaður, Ta-Nehisi Coates, gerir það gott um þessar mundir með þeirri kenningu að Donald Trump sé fyrsti hvíti forseti Bandaríkjanna. En, óvart, hafa allir 45 forsetar Bandaríkjanna verið hvítir utan einn - Barack Obama. Kenning Ta-Nehisi Coates er að Trump sé ,,hvítari" en aðrir forsetar sökum þess að kjör hans var afneitun á forsetatíð Obama. Vandinn við þessa kenningu byrjar strax þegar haft er í huga á mótframbjóðandi Trump var ekki karlkyns blökkumaður heldur hvít kona, Hillary Clinton.

Nærtækara er að líta svo á að Bandaríkjamenn hafi afneitað hugmyndinni um konu sem forseta en að kynþáttahyggja hafi ráðið ferðinni. Hvítar konur eru jafnmargar og hvítir karlar. En engin þeirra hefur orðið forseti Bandaríkjanna. Blökkumenn eru aftur innan við 15 prósent íbúa Bandaríkjanna. Sem þýðir að Obama fékk kjör út á atkvæði hvítra. Ef hvítir karlmenn eru í einhverju samsæri þá er það gegn hvítum konum.

Lýðræðið og forsetar Bandaríkjanna eiga þann sameiginlega snertiflöt að kosningakerfið sem beitt er við forsetakjör er kennt við lýðræði. Barack Obama fékk lýðræðislegt umboð bandarísku þjóðarinnar í tvennum kosningum. 

Lýðræði féll ekki af himnum ofan, það er mannanna verk. Um lýðræði er sagt að það sé ekki besta aðferðin við að velja valdhafa heldur sú skásta. Í lýðræði eru valdhafarnir kosnir af valdastólum en ekki skotnir.

Lýðræði verður til á vesturlöndum, þróast skrykkjótt fá Forn-Grikkjum til samtímans. Aðrir menningarheimar, t.d. sá afríski eða múslímski, bjóða ekki upp á neitt sambærilegt fyrirkomulag til að velja valdhafa. Ef Barack Obama væri hvítur maður í Afríku yrði hann seint kjörinn æðsti valdhafinn í afrísku ríki; ef hann væri kristinn í múslímaríki eru meiri líkur að hann yrði skotinn á færi en að hann sigraði í lýðræðislegu kjöri.

Kenning Ta-Nehisi Coates sniðgengur mikilvægasta atriðið í umræðunni um forsetaembætti Bandaríkjanna. Fyrirkomulagið, lýðræðið, skilar litblindri niðurstöðu. Obama varð forseti 2008 og aftur 2012 - en Trump árið 2016.

Ta-Nehisi Coates slær í gegn með kenningu sína sökum þess að eftirspurn er eftir ásökunum um að hvítt kynþáttahatur sé vaxandi og að Trump sé boðberi fyrirlitningar hvíta mannsins öðrum kynþáttum. Kenningin er röng. Hvíti maðurinn bjó til fyrirkomulag, lýðræði, sem skilar litblindri niðurstöðu eins og kjör Obama er skýrasta dæmið um. Ef hvíti maðurinn væri jafn djöfullegur og af er látið myndi hann ekki smíða fyrirkomulag er hleypti nokkrum  öðrum að valdastólunum en þeim sem eru með réttan húðlit.

Í tvöföldum skilningi er lýðræðið hvítt. Það er hvítt að uppruna, hvítir vestrænir menn eru meginhöfundar þess. Það er hvítt í sakleysi sínu - skilar ekki fyrirframgefinni niðurstöðu.

Í lokorðum pistilsins, sem er tilefni þessarar neðanmálsgreinar, segir:

Vestrænn almenningur af öllum litbrigðum stendur frammi fyrir tveim valkostum. Í fyrsta lagi að láta sér annt um lýðræðið eða sverta lýðræðið svo það breytist í annað tveggja einræði eða varanlegt stríðsástand allra gegn öllum eins og Hobbes - hvítur - orðaði það í upphafi nýaldar.

Fólk af öllu tagi myndar það sem við köllum vestrænan almenning. Vestræn mannréttindi tryggja þeim öllum rétt að tjá sig og greiða atkvæði í almennum kosningum. En lýðræðið á í vök að verjast. Ekki síst vegna ásakana um að það skili ,,rangri" niðurstöðu. Lýðræðið er ekki samsæri hvítra manna gegn minnihlutahópum. Slíkar ásakanir standast ekki skoðun.

 

 

Athugasemdir

[Ragnhildur Kolka, 8.10.2017 kl. 18:32]

Góður pistill Páll. Ég tek líka undir orð þín að:

"... lýðræðið á í vök að verjast. Ekki síst vegna ásakana um að það skil ,,rangri" niðurstöðu". 

Það er ekki bara í útlöndum sem atlögurnar að lýðræðinu gerast sífellt harðari. Við sjáum það líka hér þegar ríkisstórnir eru felldar vegna ótta stjórnmálamanna við alþingi götunnar. Okkur er boðið nær daglega upp á boðskapinn "Svart er hvítt og hvítt er svart" og okkur ber að leiðrétta slíkt drullumall hvenær sem það er borið á borð.

[Ómar Ragnarsson, 8.10.2017 kl. 20:09]

Vinur er sá er til vamms segir segir gamalt máltæki. Í ofangreindum skrifum er ekki annað að sjá en að allar hugmyndir um að gera lýðræðið betra dæmdar sem atlaga gegn lýðræðinu. 

[Páll Vilhjálmsson, 8.10.2017 kl. 20:21]

Lýðræðið er hvorki fullveðja núna né verður það nokkru sinni fullkomið. Það liggur í eðli lýðræðisins. Þeir sem krefjast fullkomins lýðræðis eru ekki vinir þess heldur draumóramenn.

[Guðmundur Böðvarsson, 8.10.2017 kl. 21:16]

Barack Hussein er ekki svartur enda móðir hans hvít Kansas dama og foreldrar hennar ólu hann upp að miklu leyti. Ódæmigerður svertingi eins og Ben Carson orðaði það.