Mánudagur, 3. ágúst 2015
Trú, menning og manndráp
Heimspeki býr ekki til trú, ađeins reynslan getur ţađ í hćgu ferli og sársaukafullu. Setningin er á bls. 12 í bókinni Philosophy: an introduction sem kom fyrst út í seinna stríđi og endurútgefin 1971.
Trú verđur til međ reynslu kynslóđa og ţjónar ţví hlutverki ađ gera lífinu merkingu. Á hverjum tíma í sérhverju samfélagi er viđmiđ um trú. Á vesturlöndum gildir í dag veraldarhyggja sem leyfir hverjum einstaklingi ađ tileinka sér hvađa lífsskođun sem vera skal, ţó ţannig ađ lífsskođunin skađi ekki ađra eđa takmarki valkosti ţeirra. Ţessi veraldarhyggja er trú í merkingunni hér ađ ofan; uppsöfnuđ speki í hćgu og sársaukafullu ferli.
Morđ er ekki viđurkennd tjáning á lífsgildum á vesturlöndum. Fyrr á tíđ voru manndráp leyfileg í nafni trúar. Íslendingasögur eru frásagnir um samfélag ţar sem manndráp vegna heiđurs fjölskyldu voru sjálfsögđ. Rómversk kristni skipulagđi hermannamunka, riddara, til ađ herja á múslíma í landinu helga og víđar.
Hernađur međ tilheyrandi manndrápum var sjálfsagđur ţáttur í evrópskum stjórnmálum fram ađ fyrri heimsstyrjöld. Orđ Clausewitz um ađ stríđ vćri framhald stjórnmála međ öđrum verkfćrum var viđtekin stjórnviska á vesturlöndum fram yfir 1900.
Tvćr heimsstyrjaldir breyttu afstöđu vesturlandabúa til stríđsdrápa. Stríđ var ekki lengur samţykkt nema sem ill nauđsyn. Vestrćnar hugmyndir um mannréttindi eru útskýrđar í mannréttindayfirlýsingu Sameinuđu ţjóđanna ţar sem segir fyrstu grein ađ ,,allir eru bornir frjálsir og jafnir öđrum ađ virđingu og réttindum" og í ţriđju grein ađ ,,allir eiga rétt til lífs, frelsis og mannhelgi."
Mannréttindayfirlýsing Sameinuđu ţjóđanna er međ rćtur í frönsku byltingunni 1789. Ţađ tók sem sagt yfir 150 ára hćgt og sársaukafullt ferli ađ fá almenna vestrćna viđurkenningu á algildum mannréttindum.
Vestrćn saga frá menningu manndrápa til mannhelgi fór ofan garđ og neđan hjá múslímum. Múslímaríki skrifa ekki upp á mannréttindayfirlýsingu Sameinuđu ţjóđanna. Múslímaríki afneita veraldarhyggju vesturlanda međ ţví ađ gera sérstaka mannréttindaskrá um múslímsk mannréttindi.
Kairó-yfirlýsingin um mannréttindi múslíma er jafnframt yfirlýsing um ađ vestrćn veraldarhyggja er ósamrýmanleg múslímskri menningu. Tvö dćmi: konan er sett skör lćgri en karlmađurinn (gr. 6) og tjáningarfrelsiđ skal víkja fyrir sharía-lögum múslíma sem m.a. gera guđlast ađ dauđasök (gr. 22).
Fram yfir miđja síđustu öld var óveruleg hreyfing á fólki frá ríkjum múslíma til vesturlanda. En ţegar múslímar tóku ađ flytja til vesturlanda tóku ţeir međ sér trú og menningu sína.
Vestrćn mannhelgi, eins og hún er skilgreind í mannréttindayfirlýsingu Sameinuđu ţjóđanna, er ekki viđurkennd í menningarheimi múslíma sem er međ mörg útibú á vesturlöndum.
Manndráp eru ţegar orđin nokkur vegna ţess arna. Eins og bandaríska inngangsbókin í heimspeki minnir á er trúarferliđ hćgt og sársaukafullt. Allmargir eiga enn eftir ađ týna lífi ađ ófyrirsynju á altari ólíkra menninga.
Athugasemdir
Sérđu eitthvađ jákvćtt í trúarbrögđum sem ţú vildir halda á lofti eđa myndir ţú vilja lifa í guđlausum heimi?
Jón Ţórhallsson, 3.8.2015 kl. 16:52
Ég vil ţrátt fyrir allt hafa kristna trú í heiđri,ţví ađ hún er hluti af menningu okkar.
Ţakka góđa grein og kveđ ykkur Jón,
Kristján P.Guđmundsson
Kristján P. Gudmundsson, 3.8.2015 kl. 18:36
Skipulögđ trúarbrögđ og grćđgi eru rót alls ills í heiminum. Ţetta tvennt helzt í hendur.
- Pétur D.
Aztec, 3.8.2015 kl. 23:07
Kannski ađ kastljósiđ mćtti beinast oftar ađ ađal-miđju KRISTINSDÓMSINS á heimsvísu = Hvađ er ađ frétta af stađgenglum KRISTS í Hallgrímskirkjuni?
http://thjodarskutan.blog.is/blog/thjodarskutan/entry/1381770/
Freker ađ ađ sýna alltţađ sem ađ fólk vil ekki utan úr heimi.
Jón Ţórhallsson, 4.8.2015 kl. 09:25
Bćta viđ athugasemd [Innskráning]
Ekki er lengur hćgt ađ skrifa athugasemdir viđ fćrsluna, ţar sem tímamörk á athugasemdir eru liđin.