Orðræða og byssukúlur

Víetnamstríðið og launmorð Kennedy-bræðra og Martin Luther King skilgreindu sjöunda áratug síðustu aldar. Bandaríkin voru siðferðilega og menningarlega klofin í herðar niður, nægir þar að nefna mannréttindabaráttu þeldökkra. Í Vestur-Evrópu verða til alræmdir hryðjuverkahópar, Baader-Meinhof í Þýskalandi og Rauðu herdeildirnar á Ítalíu.

Óreiðan kennd við hippakynslóðina tók sinn toll en þjóðríki riðuðu ekki til falls. Meginástæðan var að vesturlönd höfðu víti til að varast, kommúnistaríkin í austri. Við upphaf þess tíunda virtist hrun kommúnismans boða fagra nýja veröld, lausa undan stríðsógnum og þjóðfélagsupplausn.

Í dag geisar mesta stríð í Evrópu frá lokum seinni heimsstyrjaldarinnar, á blóðvöllum Úkraínu. Viðsjár eru meiri í miðausturlöndum en í langan tíma. Óformleg borgarastyrjöld er í ríkjum Vestur-Evrópu þar sem takast á innfæddir og aðfluttir frá löndum spámannsins. Í Bandaríkjunum ríkir menningarstríð milli arftaka hippakynslóðarinnar, sem vita ekki hvað kyn er og halda loftslagið manngert, og raunsæismanna er kunna sæmileg skil á gangverki mannlífs og samfélags.

Raunsæismaðurinn Charlie Kirk var skotinn til bana í gær þar sem hann talaði í háskólabæ. Opnir fundir í bandarískum háskólum um málefni líðandi stundar eru rík menningarhefð þar vestra. Fyrirlesarar tefla fram sínum sjónarmiðum og fá spurningar og andsvör. Þekktir frummælendur, líkt og Kirk, sópa til sín áheyrendum, bæði stuðningsmönnum og andmælendum. Í gær voru mótrökin byssukúla launmorðingja.

Laundráp Kennedy-bræðra og King settu mark sitt á þróun bandarískra stjórnmála. Charlie Kirk var ekki á stalli með þeim bræðrum og mannréttindafrömuði þeldökkra. En hann var áberandi talsmaður raunsæismanna í bandarískum stjórnmálum. Hvort sem ódæðismaður kemst undir manna hendur eða ekki verður litið á launmorðið sem verk óreiðuafla.

Óreiðuöflin krefja aðra um umburðalyndi fyrir ólíkum skoðunum og lífsviðhorfum. Hvað grynnst er þó á virðingu fyrir skoðunum annarra en einmitt hjá þeim sem telja sig hafa höndlað sannleikann. Charlie Kirk gerði ekki annað af sér en setja fram skoðanir og sjónarmið í opinberri umræðu. Menn velja hvort þeir hlýði á eða afþakki pent. Þannig eiga hlutirnir að ganga fyrir sig í siðaðra manna samfélagi.

Menning okkar virðist í hamskiptum. Vinstrið, sem í kalda stríðinu talaði oftar fyrir friði en ofbeldi, er herskátt og heimtar blóð, bæði á heimavígstöðvum og fjarlægri heljarslóð. Þegar fækkar í röðum friðflytjenda fjarlægjast málefnin orðræðuna en nálgast með opinn faðminn ofbeldið. Nú er ekkert járntjald sem aðgreinir lífvænlega samfélagshætti frá þeim sem bera feigðina í sér. Innanmeinin i vestrinu eru komin á hættulegt stig.

Orð lifa af byssukúlur. Samfélag ofbeldis liðast í sundur.

 

 

 

Charlie Kirk látinn